De Sjakel – Geulle

De Heemkunde vereniging Gäöl is in 1945 opgericht, mede door Sjef Thijssen. In 1947 was hij tevens de initiatiefnemer tot oprichting van het maandblad “De Sjakel”. Dit blad was in die tijd de schakel tussen Geulle en de dienstplichtige Geulse militairen in het voormalige Ned. Indië. Toen deze terugkeerden werd de “Sjakel” het blad van de Heemkundevereniging.
Dit maandblad, dat reeds meer dan 50 jaar bestaat, bevat artikelen over Geulle en zijn inwoners, gebeurtenissen en evenementen in het dorp en verhalen geschreven door Geullenaren. Een aantal vaste rubrieken verschijnt iedere maand, zoals politie varia , de geschiedenis van Geulle en Pieke jr. oet de Piemelehook.

Verder wordt er geprobeerd om iedere maand een foto te plaatsen waarop Geullenaren van vroeger staan afgebeeld. Het maandblad heeft reeds meer dan 700 abonnees, waaronder niet alleen inwoners van Geulle, maar ook wereldwijd zoals in Australie en Canada. Op deze pagina vindt u het archief van De Sjakel. Er wordt naar gestreefd om in de toekomst een zo’n groot mogelijk deel van dit archief op deze site te plaatsen, met als beperking dat de Sjakels in dit on-line archief minimaal een half jaar oud zijn.

De redactie van het maandblad is altijd op zoek naar mensen die hun verhalen, gedachten of belevenissen m.b.t. Geulle aan het papier willen toevertrouwen, zodat dit voor het nageslacht bewaard blijft.

Wilt u abonnee worden van de Sjakel?

Dat kan al vanaf € 14,50 per jaar voor inwoners van Geulle, Bunde of Elsloo. Voor overige plaatsen bedragen de abonnementskosten € 33,50 (incl. verzendkosten). Wilt u meer weten? Neem dan vrijblijvend contact op met het secretariaat:

Dhr. H. Peil
Schoutstraat 6
6243 DE Geulle
tel. 043-3649754
h.peil@geulle.com

Hieronder vind u de schakels uit het verleden.

December 2003

Geulle in vroeger tijden.
63. Sinterklaasfeest rond 1925. (1)

De goede Sint is weer naar het warme Spanje vertrokken. Dat is ook beter voor zijn oude botten. Toch wil ik jullie nog een mooi verhaal over deze kindervriend vertellen. Het speelde zich rond 1925 in ons dorp af. De hoofdrol werd gespeeld door dr. Felix Rutten. Deze woonde indertijd met zijn vrouw, de schrijfster Marie Koenen, in villa Schieversberg aan de Moorveldsberg. Maar nu laat ik graag Felix Rutten zelf aan het woord. Ik heb alleen de huidige spelling gebruikt en voor zover bekend de namen van de overige “acteurs” erbij genoemd.
“Juist had ik enkele brieven naar de post gebracht, toen ik in de Dorpsstraat meneer kapelaan (J. Feron?) met het hoofd der school (Jozef Tilmans) ontmoette (volgens de bijbehorende tekening is hier de Kermisstraat bedoeld; deze straat heet nu Cruisboomstraat). Beide heren wilden mij iets vragen maar durfden niet zo goed te beginnen. De kapelaan lachte fijntjes en de “meester” draaide aan zijn grote snor, maar zei ook niets. Langzamerhand verloor ik mijn geduld en zei: “Alla heere, geer höbt noe einmaol ‘t mets in ’t verke gestaoke, maak ’t noe auch mer aaf.” Eindelijk durfden zij met hun vraag te komen. Of ik voor de dorpsjeugd van de school voor Sinterklaas wilde spelen?….
Als ze mij om 25 gulden hadden gevraagd was ik minder verbaasd geweest. Hun vraag verraste mij en daarom begon ik op mijn beurt aan mijn snor te draaien. Maar zoals een getrouwd man in moeilijke momenten meestal doet als hij geen raad weet, zei ik ook maar: “Daar moet ik eerst met mijn vrouw over praten.” Stel je eens voor, Sinterklaas spelen voor alle schoolkinderen, pontificeren met staf en mijter en door het halve dorp trekken met tabbaard en kromstaf, met een pruik en een baard. Zo peinsde ik verder. Maar nog eer ik thuis was, stond het voor mij vast: Ik doe het. En tegen mijn vrouw zei ik: “De volgende week ga ik Sinterklaas spelen voor de kinderen van de school. Ik heb dat met het hoofd der school .…afgesproken.”
Nu werd er druk geconfereerd in diep geheim. Hoe moest alles gaan, hoe met de braven en hoe met de stouten. De namen van de schoolkinderen zouden met hun bijzonderheden op een lijst geschreven worden. Deze lijst zou dan in een groot dik boek met een schitterende omslag worden geschoven. Verder werd afgesproken dat Sinterklaas na de plechtige ontvangst op school taaitaai en chocolade zou uitdelen. Tenslotte bedacht ik dat op de bewuste dag alle schoolkinderen tijdig moesten worden verzameld op het schoolplein om vandaar precies om twee uur naar de Maas te vertrekken. Jawel de Maas, want de goedheiligman komt, zoals algemeen bekend, uit Spanje, dan via België naar de overkant van de Maas en dan met het veer de rivier over. De “meester” grinnikte en liet mij begaan. De kapelaan lachte en juichte mijn plan toe. Als geheimzinnige samenzweerders gingen wij diep in de nacht uit elkaar.
Nu kun je in een stad misschien nog wel een geheim bewaren, maar in een dorp als Geulle zeker niet. Maar mijn plannen groeiden met de dag en ik kon het nu niet meer alleen af. Ik had een rijpaard nodig en dat beest moest voor de gelegenheid opgesierd bij de aanlegplaats van het Maasveer gereed staan. Verder had ik hondenkarren nodig met versierde honden. Deze karren moesten volgestapeld worden met, voor het grootste deel lege, kisten en dozen. Ook had ik de fanfare nodig om met de schooljeugd mee te trekken en hun Sinterklaasliedjes muzikaal te begeleiden. Al snel ging als een lopend vuurtje door het dorp: Dao geit get gebäöre….!
Natuurlijk werd gespot met de grote drukte die ik er van maakte. Men zei: “Hangt mer neet mjer aan de vaan es de ganse percessie waerd is.” Maar ik kon ze van repliek geven met hun eigen gezegde: “Maak geer uch bang veur ongelagde eier?” Toen kwam de grote dag. (Hierover wil ik in de volgend aflevering meer vertellen).

Archie Varis.

Bron:
Sinterklaas in Geulle – Gespeeld door Dr. Felix Rutten. (Dit verhaal van Felix Rutten met tekeningen van Ella Riemersma komt uit de privé-archieven van Jean Voncken te Moorveld).

2003: een gedenkwaardig jaar voor fanfare St. Martinus.

75-jarig bestaansfeest.
In het jaar 2003 is het 75 jaar geleden dat Fanfare St. Martinus opgericht is. Dit gedenkwaardige feit is gedurende het jaar in de vorm van een viertal feestweekenden herdacht.
In de vorm van een dansavond met als thema “Back to the Sixties” op vrijdag 25 april en een fietstocht op zondag 27 april heef het eerste feestweekend zijn beslag gekregen. Het tweede feestweekend op 14 en 15 juni is in samenwerking met buurtvereniging “In de Peel” georganiseerd. Op het Marktplein was dat weekend een feesttent opgebouwd. Op zaterdag 14 juni was de organisatie in handen van de Fanfare, die een dansavond georganiseerde met medewerking van de Maaskapel. Op zondag 15 juni was de organisatie in handen van buurtvereniging “In de Peel”, die daarmee haar 25-jarig bestaansfeest vierde. De opluistering van het z.g. “Peel-buffet” werd verzorgd door de Burgwache Kapel van de Fanfare.
Tijdens het derde feestweekend werd op zondag 6 juli een drumband- en tamboerkorpsen districtsfestival georgani-seerd, waaraan maar liefst 20 drumbands deelnamen. In de vorm van een podium wedstrijd en een defilé hebben de diverse korpsen hun beste beentje voorgezet.
De jubileumfeesten zijn afgesloten met een feestweekend op 15 en 16 november.

Ter ere van het 75 jarig bestaansfeest heeft de fanfare een videofilm samengesteld waarin het Geulse verleden te zien is. Verschillende aspecten van het leven in de vijftiger jaren van de vorige eeuw komen aan de orde, zoals het werken op het land, de dagelijkse bezigheden, diverse Geulse verenigingen, schoolkinderen. De band, die is ingesproken door “Hub van Gäört”, is als start van het vierde en laatste weekend gepresenteerd en aangeboden aan de makers van de video en aan de beschermheer en de beschermvrouwe van fanfare St. Martinus.

Verder zijn op zaterdag 15 november de jubilarissen van Fanfare St. Martinus gehuldigd. De heren R. Janssen en
L. Thewessem waren 25 jaar lid, de heren
J. Wijnen en W. Wijnen waren 50 jaar lid en de heer J. Wijnand was zelfs 60 jaar lid van de vereniging. Daarnaast is tijdens de feestavond een aantal dames in de bloemetjes gezet die al 30 jaar de gelederen van het, voor de fanfare zo belangrijke damescomité “bemannen”, te weten: M. Bruls – Troquet,
J. Keijsers – Freens, W. Kurvers – van Kan, B. Penders – Goessens en A. Penders – Vranken. Laatsgenoemde was daarnaast zelfs 25 jaar voorzitster van dit damescomité.
Als klap op de vuurpijl werd de fanfare tijdens de huldiging van de jubilarissen verrast door een bezoek van Burgemeester Kockelkorn. Hij kwam samen met de wethouders de fanfare feliciteren met haar 75-jarig bestaansfeest. Tevens bleek dat hij ook nog voor een andere zeer speciale gelegenheid afgereisd was naar Geulle. De Burgemeester wilde namelijk zijn waardering uitspreken namens de Meerssense gemeenschap voor de heer Leo Thijssen.
Leo Thijssen heeft zich op velerlei gebieden bijzonder verdienstelijk gemaakt voor de Geulse gemeenschap. Hij is al jarenlang lid van fanfare St. Martinus, eerst als muzikant en later als bestuurslid. Hij heeft 10 jaar het voorzitterschap van Fanfare St. Martinus op zich genomen. Naast de liefde en inzet die hij ten toon gespreid heeft voor de fanfare, heeft hij zich ook nog op vele andere gebieden verdienstelijk gemaakt voor de Geulse gemeenschap. Hij heeft vele Geulse verenigingen dat duwtje in de rug gegeven dat ze nodig hadden. Ook buiten de Geulse gemeenschap is Leo Thijssen actief geweest voor mensen en organisaties die steun nodig hadden, waarbij in het bijzonder te denken valt aan gehandicapten organisaties. Burgemeester Kockelkorn beklemtoonde dat het noemen van de gehele lijst van verdiensten te veel tijd in beslag zou nemen, maar duidelijk was dat de Meerssense- en met name de Geulse gemeenschap ontzettend veel waardering heeft voor Dhr. Thijssen, vandaar ook dat hem een Koninklijke onderscheiding ten deel viel voor al zijn verdiensten. Dit had zelfs de ere-voorzitter van fanfare St. Martinus niet verwacht. Leo Thijssen gaf in zijn eigen dankwoord aan, dat er niet zo veel momenten in zijn leven waren geweest waarmee hij zich geen raad wist. Hij kon zich ook niet herinneren dat hij ooit emotioneel was geworden, maar het feit dat hij Lid in de Orde van Oranje Nassau was geworden, had hem diep getroffen en had de emoties bij hem los gemaakt.
De festiviteiten op zaterdag 15 november hebben een vervolg gekregen met een drukbezochte receptie, waaraan veel zusterverenigingen en ondernemers deelgenomen hebben. Tijdens deze receptie werd de Fanfare familie aangenaam verrast door een cadeau van het damescomité, namelijk vier pauken, die een aanzienlijke waarde vertegenwoordigen. Dat de fanfare en drumband hier ontzetten blij mee waren, mag voor zich spreken. Na de receptie zijn de festiviteiten voortgezet met een gezellige feestavond die tot in de kleine uurtjes heeft geduurd.
Op zondag 16 november heeft het feestweekend zijn vervolg gekregen door het opluisteren van de Heilige Mis in parochie St. Martinus. Aansluitend is een brunch georganiseerd voor de gehele Fanfare familie. Deze brunch was een overweldigend succes, mede door het feit dat veel leerlingen en hun ouders hieraan deelgenomen hebben. Met een gezellige middag onder het genot van leuke muziek is het feestweekend afgesloten.

Successen Drumband.
Naast al deze feestelijkheden t.g.v. het 75-jarig bestaansfeest, is er voor de Fanfare in 2003 nog meer reden geweest om feest te vieren. Op 28 september heeft de drumband van fanfare St. Martinus deelgenomen aan het bondsconcours te Nieuwstadt. Met 92,17 punten, wat goed is voor een eerste prijs met lof der jury, hebben zij hoge ogen gegooid. Ook bereikte de drumband hiermee het hoogste puntenaantal van het totale bondsconcours, waaraan ook de drumband van de zustervereniging Harmonie St. Caecilia deelnam. De drumband van Fanfare St. Martinus mocht hiervoor de beker in ontvangst nemen. Naar aanleiding van dit resultaat is men vervolgens uitgenodigd voor het Limburgs Kampioenschap op 23 november te Maasbree. En ook nu weer gooide de drumband hoge ogen en prolongeerde men het succes van 28 september, met zelfs een nog hoger punten aantal. Met 92,83 punten en opnieuw een eerste prijs met lof der jury, werd men Limburgs Kampioen. Een prestatie van formaat, waarop Fanfare St. Martinus bijzonder trots is. Zeker gezien het grote aantal jeugdige leden van de drumband, geeft dit naar de toekomst toe bijzonder goede vooruitzichten.

Afscheidsconcert t.g.v. dirigent Erik van Mulken.
Op 30 november is een afscheidsconcert georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van Dirigent Erik van Mulken. Na een periode van ruim 10 jaar muzikale leiding, is op deze zondagmiddag op gepaste wijze afscheid genomen van Erik van Mulken. Tijdens het concert zijn diverse werken ten gehore gebracht door het fanfare-orkest. Ook de drumband en de jeugdleden van fanfare St. Martinus hebben acte de presence gegeven op deze middag. Het afscheidsconcert werd verder omkleed door tal van kolderieke acts met persiflages van Whoopie Goldberg, Robbie Williams, Lance Armstrong, Terry Bozzio, Stars from the Sound of Music, André Rieu en vele anderen. De concertmiddag is afgesloten met een afscheidsmars die gedirigeerd werd door de nieuwe dirigent Leon Simons, die per 1 december 2003 officieel de dirigeerstok van Erik van Mulken overnam.
De concertmiddag is een uiterst amusementvolle en gezellig middag geworden, waarmee fanfare St. Martinus haar dank betuigde aan dirigent Erik van Mulken.

Jaarwisseling

Als u dit leest is 2003 bijna voorbij. Stond 2001 in het teken van de bevrijding van Afganistan van de Taliban, in 2003 was Irak, waar de wieg van onze beschaving stond, aan de beurt en werd het regiem van Saddam Hoessein omvergeworpen. Het zal nog zeker enkele decennia duren, vooraleer het de mensen in Afganistan en Irak echt goed zal gaan, doch het begin is gemaakt.
De strijd tegen het terrorisme gaat door en dat is ook hard nodig na de bomaanslagen op o.a. Bali en in Istanbul.
Na twee jaar euro kan niet gezegd worden dat het er in de Euro-zone beter op is geworden. De prijzen zijn zo wat verdubbeld, terwijl het salaris hetzelfde is gebleven. Een salaris-verhoging zit er voor de komende twee jaar ook niet in als gevolg van de verslechterde economische omstandigheden die hier en daar zelfs tot (massa) ontslagen hebben geleid en gepaard gaan met een afbouw van ons sociaal stelsel: afschaffing van de VUT, doorwerken tot je 67-tigste, invoering van het zg. middel-pensioen, terugdringing van de WAO, verkorting van de periode dat je WW ontvangt, verhoging van de gemeentelijke belastingen, korting of zelfs afschaffing van een groot aantal subsidieregelingen.
En natuurlijk niet te vergeten de grote bezuinigingen op het vlak van de gezondsheidszorg, met alle gevolgen vandien voor de zieke en oudere mens. Na de zeven “vette” jaren zijn nu echt de zeven “magere” jaren aangebroken.. Zeker vanaf 2004 zal heel Nederland de broekriem flink moeten gaan aantrekken! Het kabinet Balkenende II zal ons wel hieraan herinneren, zelfs als wij dat weleens zouden willen vergeten.
In de hoop dat het toch nog allemaal goedkomt wens ik ieder van u het allerbeste toe voor het nieuwe jaar.

S.W.

Brieven van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Ja, lui van Geul, dat vinden jullie wel get, hè, dat gedicht van de vorigende keer. En de Noonk vond het ook harstikke goed, zegt hij, en het doet hem denken wie dat hij vroeger met de kattepul schoot, recht devoor , zegt hij en dan midden debinnen, want hij raakde vroeger alles demet,… en nog veel meer, zegt Harie. En het schijnt dat Sinterklaas het verrekes druk heeft gehad dit jaar en je zou niet zeggen, dat de tijd zo slechts is, zegt de Noonk en Sinterklaas heeft schijns die van de Kerstmis al gebeld, dat die zich maar een paar man debij moet nemen, anders krijgt die zijnen toer helemaal niet rond, dit jaar zegt hij en hij heeft ter nog wel wat, waar hij geen werk meer voor heeft en dan kunnen die zich een beetje debijverdienen, zwart natuurlijk. En die van de fanfaar, die hebben een ouwe film opnieuw uitgedaan, en de harmonie staat er ook mooi op en de Noonk kon veel debij vertellen, wie we hem afdraaiden, want hij kende alle mensen die derop stongen en hij stond zelvers ook derop en Harie en Merie ook, en toen waren die nog mooi en ook Teigededraod en Stöbbes stonge derop, maar die waren al een stuk minder en die film loopt goed, want ze zijn al aan de tweede ronde begonnen en hij ging schijns zo snel dat Huub van Geurt Janssen aan de Maas bijna geen asem genoeg had om hem bij te houden. En nou is ter ook een mooi boek uit met allemaal kaarten van Geul en zo leer je je eigen dorp nog eens kennen, zegt de Noonk en ook wie het vroeger deruit zag en ik vond dat toch allemaal veel mooier en als toen ene auto op de foto stond, van Gus Roumans of van Mao van Alberigs, dan was het al druk en toen had Sinterklaas al genoeg aan een bay, die van Lombok en nu moet hij al met een paar vrachtwagels rondvaren en in Geul zal hij zich wel die van Boetskes en die van Terket de bijhalen. En misschien kan Eddie van de Flup ook nog de bij helpen, want die heeft ook deks zo’n bakbeest voor de deur staan en daar is zeker nergens anders plaats voor, maar wie de prinses is uitgeroepen had hij wel een vrachtwagel met kerstbomen op het geleeg staan en als die prinses daar de heel nacht in verstoken heeft gezeten, dan is ze wel nat geweest tot onder de erm en dan heeft ze nog geluk gehad, dat ze der nu niet zat, want dan had ze zich nog get bevroren en der waren ook een hoop prinsen, die heeft het zo goed bevallen wie ze prins waren dat ze nou weer metdoen en die gaan overal voorop lopen met de vlag, zeggen ze en Harie en Merie waren ook daar geweest, en ze hadden flink geschuinkeld en gehups en Harie had zich de nek bijna verrek, wie hij de prinses zag, zo mooi vond hij haar schijns en verrekken, zegt de Noonk altijd, dat is lank worden en daar snap ik weer bijna niks van en wie Harie heevers kwam klaagde hij over pijn in zijn hals en de Noonk zei toen dat hij nog blij kon zijn dat zijn nek zo wijd van zijn vot zat, maar als je nog zo’n kaartenboek wil kopen, dan moet je je haaien, want der zijn ters al niet veel meer en die twee wat dat gemaakt hebben, die stonden ook in de gezet op het plekske wat ze het mooiste van Geul vonden en je kon weer zien dat dat ene van de gezet van Mestreech was, want je kon gaaruits niet zien waarof dat dat was en als Sinterklaas volgend jaar nog meer vrachtwagels nodig heeft, dan kan hij misschien eens met Hupie bellen, die heeft ter ook een en die is ook nog familie van hem, en dan kan die misschien nog een prijsje voor hem maken, dan kan de Sint die wat hij nou aan de Kerstman wil overgeven, misschien wat langer aan de gang houden. En het laaste nieuws is dat bij Sjangke aan de Maas ters een paar schijns naar de tillevisie wilden gaan kijken en die hadden te diep geloerd, want die hebben de bocht helemaal niet gehaald en de hele kas van den anten neven het kapelke uitgevaren en nou weet ik nog wel veel maar ik heb geen tijd meer, want ik moet het verreke gaan voeren, dus adië en tot de volgende keer, met de groeten van jullie Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Sylvesterconcert

De zondag tussen Kerstmis en Nieuwjaar, 28 december, geeft Harmonie St. Caecilia Geulle een Sylvesterconcert. Het concert begint om 19.00 uur en duurt ongeveer 2 uur, inclusief de pauze. Muzikaal worden er stukken uitgevoerd die licht verteerbaar zijn, goed in het gehoor liggen en sommigen zelfs bekend zullen voorkomen. Een leuke gelegenheid om tussen het kerstgebak en de oliebollen het huis een paar uurtjes te ontlopen en naar Cultureel Centrum de Harmoniezaal in Geulle te komen.
Na afloop van het concert schuiven we de stoelen aan de kant en kunt u onder het genot van een drankje nog nagenieten van deze avond.
Reservering voor dit concert is helaas niet meer mogelijk.

De Jônkheid.

Bie ôs in öt dörrep hauw eeder gehuch zien eige Jônkheid. Dao waor in öt dörrep veur de aorlog neet väöl te doon veur de jông luu. Dao waor waal ein hermenie en ein fanfaar en voetbalcub. De jônkheid waor al väöl vreuger. Eederei kôsj dao lid van waere en blieve zwoi lang esser neet getrouwd waor. De leiding waor meistal in de han van de get auwere want die wiste oet jaore langk ervaring wie alles in zie werrék ging en wie alles gereigeld moosj waere. Sôms woor contrebuusje betaald of anges woor langs de deure gegange veur de ein of anger fiëstelikheid.
Veur de verseering van de grwoite en klein persesse woor altied opte jônkheid geraekend. Ouch veur de kamersjäöt moosj de jônkheid zörrege. En dao kaom hiël get bie kieke. Dao moosjte bäög opgerich en verseerd waere mét dennegreun en pepiere rwoize. De straot woor verseerd mét vlegskes en bônte slingers. In öt veld woore klaprwoize, kaorebloome en kemille geplök. Esten eulenteul bleujde waore de wittige bloomsjerme good gesjik veur struisel. En op de dreides sting ouch nog van alles wat frisj van kleur waor. De képelkés woi de zaenge gegaeve woor, woore ekstra verseerd. En es tao de zaenge gegaeve woor, dan woore de kamersjäöt aafgesjaote. Dan wis öt hiël dörrép dat tat ei gezaengend mémént waor veur öt ganse dörrép.
Netuurlik vroog dat allemaol ön waekelang veurbereijing. Dao woore aafspraoke gemaak, inkoupe gedaon en öt werrék verdeild. De maedsjes zörgde veur de pepiere rwoize en de bônte slingers en ze vônge öt gezéllig este jônges ouch kaome hellépe, en de jônges vônge öt ouch gezéllig anges kaome ze neet.
En opte persessedaag zelléf waor alles veur daag en douw opte bein en dat waor al um vief oor in de mörrége en dan waore ze blie es alles nog op tied klaor waor.
Dan keeke ze mét plezeer nao dae fiëstelikke optoch mét de fanfaar, de hermenie, mét de bruudsjes en den heemel woi ouch de kwoirjônges leepe mét de slingerende wierooksvaate. En dan al die luu op hun paosjbés, de mansluu épaart, de vrouwluu épaart en ouch de jônges en maedsjes épaart en veurop.

Nao de persesse begôsj de kérmés en dan waor öt lestig um nog ö paar luu van de jônkheid te veinge um öt nwuödige opte ruime.
Ouch bie anger fiëste speelde de jônkheid ein rol. Este geistelik ö jubileum hauw ofte börgemeister of esser ön gouwe broeléf waor dan woor geseerd door de jônkheid. Ze kaome dan bie eij en dan woor euverlag en oetgedach wie de verseering oetgeveurd moosj waere. En dan woore de taake verdeild en eederei wis dan watter te doon hauw. Dao waore altied jônges die zich opten achtergrônd heele en angere die öt zich tot ein iër raekende um get bezungers te doon. Eeder kreeg z,n kans al moosjte sômmige waal dékker in ein hwoiger versnelling gezat waere. Die zouwe pas in aktie kômme esset al te laat waor.

Öt gebäörde ouch waal ins dat eine van de jônkheid dwoid ging. De kis mét öt liek woor dan door de jônkheid de kérrék ingedraage en nao de més de kérrék oetgedraage. Ö paar kiér bén ich dao bie gewaes. Dat waor ein dreuvige gebäörtenis die önne grwoite indrök op mich gemaak. Mèh dat is öt laeve en dao is niks aan te wille. Es Baove de wékker aaflöp dan mooste gaon en….dan mooste klaor zeen.

Mar/B

Geulle 50 jaar geleden
December 1953…

– Uit de raadsvergadering december 1953. Aan de carnavalsvereniging werd een subsidie toegekend van fl.75,00. Een aanvraag van de harmonie “St.Caeclia” om een extra subsidie van fl.500,00 bij gelegenheid van hun 60-jarig bestaan in 1954 werd afgewezen. Men was echter wel bereid een garantie-subsidie te verlenen indien om de een of andere reden de festiviteiten een nadelig saldo zouden opleveren. Een rioolbelasting zal in 1954 worden geheven. Voor degenen, die een aansluiting op het riool wensen of reeds hebben, bedraagt het tarief fl. 3,00 per jaar + fl. 1,50 voor elk inwonend gezinslid. Voor cafébedrijven fl. 5,00 en voor bedrijven boven de 500 m3 inhoud fl. 15,00 per jaar. De aansluitkosten bedragen eveneens fl. 15,00. Men blijft natuurlijk vrij al dan niet aan te sluiten.
Lang stond de raad stil bij de vaststelling van een instructie voor de aan te stellen ambtenaar van het Bouw-en Wonigtoezicht. Gedeputeerde Staten hadden in een circulaire te kennen gegeven dat het niet strookte met het algemeen belang indien deze ambtenaar ook opdrachten mocht aanvaarden van particulieren om voor eigen rekening uit te voeren. Een bepaling, waarbij aan een ambtenaar-architect vrijheid wordt gelaten ten deze particulieren te dienen, zou het hem opgedragen toezicht en de daarbij betrokken publieke belangen ernstig kunnen schaden. De Raad was het desondanks hiermede niet eens en besloot het onderhavige artikel uit de instructie te schrappen. In een volgende vergadering zal overgegaan worden tot benoeming van een ambtenaar.

– Woningvereniging. Het gemeentebestuur heeft stappen ondernomen om te komen tot de oprichting van een bouwvereniging, doch het heeft geen resultaat gehad. Er is namenlijk komen vast te staan dat de Minister bezwaar zal maken deze vereniging toe te laten om werkzaam te zijn in het belang van de Volkshuisvesting. De gemeente is hiervoor te klein.

Hein Peters.

Vervoermiddel De Kruiwagen.

De kruiwagens zijn eeuwenlang het vervoermiddel van de “kleine” man geweest. Er waren twee soorten, een open kruiwagen met lange bomen (handvatten). Deze noemde men de “lang” en werd vooral gebruikt voor het vervoer van stro, hooi en snoeihout.. de ander was een kruiwagen met een dichte bak en werd de “toe” genoemd. Deze werd gebruikt voor het vervoer van o.a. aardappels, zand of stalmest. De kruiwagens waren gemaakt van taai essenhout. Ook het wiel was van essenhout maar dan wel met ijzerbeslag. De veldwegen waren in vroeger jaren onverhard en de straten waren kiezelwegen. Om de stoten op te vangen over die slechte wegen droeg men een een leren verstelbare riem over de schouders die “help” werd genoemd. De uiteinden zaten met een lus aan de bomen vast want als je lange afstanden moest afleggen voelde je je armen niet meer.
Er was ook een combinatiekruiwagen. Deze had een losse, afneembare, bak en dan had je maar één kruiwagen nodig voor alle vervoer.
Als man of vrouw met de kruiwagen het veld in gingen namen ze één of meerdere kinderen mee en dan diende de kruiwagen als kinderwagen, maar dat was geen lolletje over die hobbelige wegen in deze gelegenheids kinderwagen zonder vering. Rond 1900 had een zekere Paul Penders uit de Kermisstraat, geboren 1869, een varken vetgemest en moest deze naar een slager in Maastricht brengen.

Hij bond met touw het levend varken tegen de kraan (opstaande rand aan de voorkant van de kruiwagen) van de lange kruiwagen vast en ging voor vijf uur in de morgen via de Hagendoornweg de baan (rijksweg) op. De baan was in die tijd ook kiezelweg. Door de voerlui die met kar en paard reden was daar spoorvorming ontstaan en voor het gemak ging iedere voerman door het zelfde spoor rijden. Maar de kantonnier gooide daar na vijf uur in de morgen op diverse plaatsen fascine (3 meter lange bundels rijshout) in die sporen zodat de voerlui met kar en paard er verplicht naast moesten rijden, want dan werd de kiezel in het midden ook vast gereden. Paul Penders (Paul van Janneke) zorgde er dus voor dat hij voor vijf uur op de baan was want dan kon hij door de karrensporen lopen met zijn kruiwagen en het 120 kilo wegende varken, want dat liep een stuk gemakkelijker. En zo ging het dan richting Maastricht via het gehucht Weert, waar in die tijd de baan liep. In Maastricht aangekomen ging het over de kasseienweg. In die tijd was er een tramspoor in de stad waar eerst een paardentram en later een stoomtram liep. Voor het gemak reed Paul met het wiel van de kruiwagen over een rail van de tramlijn maar plotseling moest hij uitwijken want daar kwam de tram aan. Door het uitwijken kiepte hij met de kruiwagen en het varken om met het nodige geschreeuw van het varken.
Het was inmiddels half acht en de mensen die te voet op weg waren naar het werk op het “groet febrik” op de Boschstraat hielpen hem weer overeind. Paul bedankte deze hulpvaardige mensen en zette zijn tocht voort. Het varken was er met enkele blauwe plekken goed vanaf gekomen
Op diezelfde tramrail overkwam J.Ghijsen (1878) van de berg met een wasmand vol met kersen op een kruiwagen hetzelfde. Aangekomen bij de suikerbakker wilde deze de kersen niet meer, omdat ze teveel beschadigd waren.

Na het varken te hebben afgeleverd bij de slager, ging Paul, na een pilsje te hebben gedronken en wat kleine inkopen gedaan te hebben, weer huiswaarts met de lege kruiwagen. Dit was zo’n 12 kilometer lopen. Hij was tegen 12.00 uur in de middag weer thuis, moe genoeg voor de hele dag. En dat alles voor 16 mark, nog geen tien gulden.
Maar een goeie kruiwagen blijft nog altijd het beste middel om vooruit te komen in de maatschappij. Ook in deze tijd nog, anno 2003.

J. Maassen
Politie varia

De laatste tijd wordt de politie regelmatig verzocht om een optocht of ander festijn te begeleiden. De politieleiding heeft besloten om als uitgangspunt voor 2004 te nemen dat in principe geen begeleiding van politie meer plaatsvindt. Omdat uit gesprekken is gebleken dat er behoefte is aan nadere informatie, volgt hieronder een artikel, waarvan ik hoop dat u hieraan voldoende informatie heeft.
Verkeersregelaars
Sinds 1 mei 2001 is een nieuwe wetgeving van kracht die voorschrijft dat mensen die op de openbare weg het verkeer regelen, aan bepaalde eisen moeten voldoen. Deze verkeersregelaars hebben, net als de verkeersbrigadiers, een wettelijke status.
Er zijn twee soorten verkeersregelaars;
A. De verkeersregelaar voor niet voorziene situaties (semi-professionele verkeers-regelaars).
Hieronder vallen onder meer begeleiders van transporten, toezichthouders verkeers- handhaving, wegwerkers, brandweerlieden, medewerkers van Rijkswaterstaat en de Wegenwacht.
B. De verkeersregelaar voor wel voorziene situaties (bijvoorbeeld evenementen). Hier-onder vallen signaleurs of hekkenbewakers bij wielerrondes, atletiekwedstrijden, voetbal-wedstrijden e.d.
Eisen voor verkeersregelaar.
De verkeers-regelaars moeten:
– Minimaal 18 jaar oud zijn;
– Een theoretische en praktische opleiding door de politie hebben gevolgd en over een aanstellingscertificaat beschikken;
– Verzekerd zijn;
– Voorgeschreven kleding dragen.
– Bij een leeftijd van 16/17 jaar mogen zij enkel opereren waar voldoende straat-verlichting aanwezig is en waar de toegestane snelheid maximaal 50 km/u bedraagt.
Als aan genoemde eisen wordt voldaan dan mogen de verkeersregelaars stop- en oprij-tekens geven.
Als niet aan de eisen wordt voldaan dan is men niet bevoegd om het verkeer te regelen. Eventuele schade als gevolg van onbevoegd optreden kan op de persoon zelf worden verhaald.
Wanneer is sprake van verkeerregelen.
Onder verkeer regelen worden verstaan alle handelingen uitvoeren, ongeacht op welke wijze, waarbij stilhouden of verwijzen van verkeer plaatsvindt. De leraar/begeleider die een groep leerlingen helpt met oversteken en daarvoor de rijbaan blokkeert en het verkeer tegenhoudt, dient als verkeersregelaar te worden aangemerkt.
Wie is verantwoordelijk
Wanneer op of aan de openbare weg een evenement wordt georganiseerd waarbij te verwachten is dat bovengenoemde handelingen verricht zullen worden, dan is de organisatie verplicht de medewerkers:
a. te verzekeren tegen persoons- en zaak-schade en tegen wettelijke aansprakelijkheid (bij volwassenen ook hulp in de huishouding);
b. door de politie te laten opleiden als verkeersregelaar;
c. van de voorgeschreven kleding te voorzien.
Inmiddels zijn een groot aantal mensen opgeleid voor verkeersregelaar waar verenigingen gebruik van kunnen maken.
Voor nadere informatie over de opleiding of over gegevens van verkeersregelaars kunt U terecht bij brigadier J. Lataster, taakveldhouder Verkeer, basiseenheid Heuvelland, District Maastricht, tel: 0900 – 8844.

Drugsspuiten
Door kinderen van de basisschool werden spuiten, vermoedelijk van druggebruikers, aangetroffen bij de visvijver in Geulle. Het dringend verzoek is om bij aantreffen van spuiten deze niet aan te raken doch indien mogelijk af te dekken. Gelieve hierna contact op te nemen met de politie (tel: 0900 – 8844) en de vindplaats door te geven. Door de politie-ambtenaren zullen dan de spuiten worden meegenomen.

Verder wens ik U alvast prettige feestdagen en een gezond en gelukkig 2004.

Hub Schoenmakers
Wijkagent.
Tel: 0900- 8844In de heer zijn overleden

– op 16 november 2003, op 92-jarige leeftijd, Funs Kusters, Avé Maria
– Op 6 december 2003, op 80-jarige leeftijd, Wiel Kusters, Cruisboomstraat.

Rectificatie

In het artikel over het gouden huwelijksfeest van Jan Zwakenberg en Dea Evers in de Sjakel van november, is vergeten te vermeldden dat het echtpaar niet alleen drie zonen kreeg, maar ook een dochter, Carla.
Onze oprechte excuses hiervoor.

Red.

Ontvangen

Van Ton Vranken mocht de heemkunde-vereniging een video CD ontvangen met hierop een interview met o.a. Sjef Thijssen ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van dit blad in 1997.

Tevens ontving de vereniging van de heer W. Claessen een geschrift van pastoor Smeets met hierin een genealogisch overzicht van de gemeente Geulle in 1755

Agenda

– Op dinsdag 20 januari 2004 om 19.30 uur komt de werkgroep dialect weer bijeen in het clublokaal.
– Op woensdag 21 januari 2004 vanaf 13.30 uur kunt u weer terecht in het clublokaal voor de maandelijkse (3e woensdag van de maand) werkmiddag.

De Sjakel na 2003

De redactie van de Sjakel probeert iedere maand een zo goed mogelijk maandblad samen te stellen uit de aangeboden artikelen.
Graag willen wij nu van u horen of wij in deze opzet slagen of dat u voorstellen heeft waarmee we in uw ogen de kwaliteit kunnen verbeteren.
Reacties kunt u sturen naar de redactie van dit blad of inleveren bij het secretariaat.

21e Kerstwandeltocht

Op 26 december organiseert buurtvereiniging Oostbroek veur d’n einentwintigste kjèr de wandeltoch op twjède kersjdaag.
Gesjtart weurd vanoet Café zaal ’t Heukske aan de Hulserstroat in Gäöl. Geer kent keze oet vief versjillende aafstande.
Veur de aafstande 5, 10 en 15 km kent geer vertrekke tûsje 8.00 en 15.00 oer. Veur de aafstande 20 en 25 km kent geer vertrekke tûsje 8.00 en 13.00 oer. De insjriefkoste bedrage € 1,- per persoon, waveur geer ein prachtig, door piele oetgezat parcours krieg aangeboaje door Gäöl en umgaeving.

Es herinnering ontvunk edere deilnummer ein plekplètsje. Veer höbbe auch eine I.V.V. sjtempel. Of öt noe raegent, hagelt, störmp of sjniet, het wandele geit bie os altied door.

Auch dit jaor kent geer weer geneete van de natuur en de landelijke umgaeving. Wandel mét en geneet van de natuur die Gäöl en umgaeving uch te beje haet. Veur mjèr informatie kent geer belle met nummer 043 – 3652061 of kiek op het internet op www.geulle.com veur informatie euver Gäöl. Veur de wandeling kent geer dan kieke bie buurtvereiniging Oostbroek.

De kale berg.

Er is een boek verschenen met oude ansichtkaarten uit Geulle. De samenstellers en schrijvers, onze heemkundevrienden Arthur Sassen en Maurice Wouters hebben dat goed aangepakt. Het boekwerk met de oude prenten geeft een mooi beeld van 100 jaar Geulle. Veel ansichtkaarten hebben betrekking op de kerk, het kasteel en het hellingbos in al zijn variëteiten. Over het laatste onderdeel een korte ontboezeming.
Veel van de foto’s over het hellingbos geven diepte. Geen diepte in de zin van zwaar nadenken of een diepe kloof die zichtbaar is. Neen, met de diepte op de oude ansichtkaarten bedoel ik in dit artikel: de doorkijk in het bos die op veel plaatsen aanwezig is. Vanaf de Snijdersberg of de Penderjansknub maar ook omgekeerd van beneden naar boven is er steeds een vrije doorkijk naar de andere kant van het dorp.
Meest illustratief zijn wel de foto’s, gemaakt vanaf de bult van de Snijdersberg. Vanaf dat punt kun je vrijuit in alle richtingen naar Geulle-beneden kijken. De ‘openheid’ van de jaren veertig en vijftig vorige eeuw heeft dan opeens een heel andere dimensie. Ver kijken! En in een dorp dat gezegend is door een hoog gedeelte, kan dat bijzonder leuk zijn …. als de bomen niet te hoog zijn!

Met Staatsbosbeheer hebben we in het verleden al gepraat over open stroken in het hellingbos. Zó, dat weer een doorkijk naar beneden en naar België mogelijk wordt. Niet onwelwillend heeft Staatsbosbeheer enkele jaren geleden al ingestemd met het kappen van de een deel van de helling op de Penderjansknub. Maar het kappen van de helling rond de Bulberg is natuurlijk van andere omvang (los van de vraag of Staatsbosbeheer dat wil).

Toch een leuk thema om vanuit de Heemkundevereniging daarover eens een discussie aan te zwengelen. Niet alleen met Staatsbosbeheer. Maar eerst met u als bewoner van Geulle. Want, bij alle nostalgie over het mooie uitzicht van vroeger gebiedt de realiteit te zeggen: voor herstel van (een deel van) het uitzicht moet er heel wat arbeid gedaan worden, niet één keer maar telkenjare!
Ik zou zeggen, laat uw mening (op schrift of elektronisch) eens horen bij de redactie. Met een brede achterban is het makkelijker om met Staatsbosbeheer te overleggen over een open strook in het bos rond de Bulberg.

Paul NottenGeullenaar gekwalificeerd voor finale Nationale beroepenwedstrijd

Geullenaar Bart Willems, wonende in de Pastoor Smeetsstraat, heeft zich tijdens de voorronde van de nationale beroepen-wedstrijden gekwalificeerd voor de finale.
Ruim 170 jonge talentvolle vakmensen in de metaal en elektro streden in november om een plaats bij de beste vijf in hun vakgebied. Deze regio was met drie vakkanjers vertegen-woordigd en hiervan heeft de bij Amecspie (voormalige Melotte) werkzame Bart Willems zich, binnen zijn vakgebied sterkstroom-installatie, als tweede gekwalificeerd voor de finale van de nationale beroepenwedstrijden in de Jaarbeurs te Utrecht van 16 tot en met 20 maart 2004.
Bart, namens de redactie van de Sjakel wensen we je veel succes tijdens deze finale!

Feestelijke presentatie boek ‘Groeten uit Geulle’.

Onder grote belangstelling werd zaterdag 29 november het boek “Groeten uit Geule – een dorp in kaart gebracht” gepresenteerd. Het boek, samengesteld door Maurice Wouters en Arthur Sassen, toont een verzameling van meer dan 250 ansichtkaarten van bijna 100 jaar geleden tot heden. Speciaal ter gelegenheid van het boek hebben de samenstellers ook nieuwe ansichtkaarten uitgebracht.

Tijdens een gezellige avond in café Auwt Gäöl werd het eerste exemplaar van het boek overhandigd aan mevrouw Van Rijckevorsel – van Aefferden, dochter van de voormalige Geulse burgemeester en vroegere bewoonster van het kasteel van Geulle. Tegenwoordig wordt dit kasteel bewoond door haar dochter en schoonzoon, het echtpaar Tonino.

Het voorwoord was geschreven door de heer Tonino. Toepasselijk, daar het kasteel binnen de collectie ansichtkaarten in het boek een prominente plaats inneemt. Het was dan ook de heer Tonino zelf die met een korte toespraak de avond opende en de samenstellers feliciteerde met het behaalde resultaat.

Na de uitreiking van het eerste exemplaar aan mevrouw Van Rijckevorsel – van Aefferden sprak ook de heer Hein Peters, voorzitter van de Heemkundevereniging Gäöl, zijn dank uit, waarna vervolgens het boek werd uitgereikt aan de overige aanwezigen.
De avond werd extra luister bijgezet door de Limburgse troubadour Jos Meessen, met toepasselijke muziek in het dialect.

De belangstelling voor het boek overtrof alle verwachtingen van de samenstellers. Vooraf waren er bij intekening al meer dan 320 boeken verkocht, maar in de weken voor de kerst bleek de belangstelling nog groter waardoor er al meer dan 400 exemplaren werden verkocht.
Het boek en de ansichtkaarten worden o.a. verkocht bij De Bloomerie te Geulle.

Veer weinsje uch…….

De redactie van de Sjakel en het bestuur van Heemkundevereniging Gäöl willen al hun lezers, leden en adverteerders prettige feestdagen toewensen en een zeer gelukkig en gezond 2004.

Wij hopen gezamelijk met u dat ook 2004 een gezegend jaar mag zijn voor Geulle, onze parel aan de Maas.

September 2003

Geulle in vroeger tijden.
60. Dorus Knoppen en de spoorweg-verzakking van 1892.

De spoorlijn Venlo – Maastricht is door de toenmalige Staatsspoorwegen aangelegd en was in 1864 gereed voor gebruik. In ons dorp was zij oorspronkelijk boven door Hussenberg en Snijdersberg gepland. Vanwege de dan noodzakelijke enorme grondverplaatsing werd voor een goedkopere variant gekozen. Men bouwde de spoorlijn toen onder in ons dorp vlak langs de voet van de “bergen”. Maar dat bleek niet zo een goede keus. In november 1864 deed zich bij de buurtschap Terhagen in Elsloo een grote aardverschuiving voor. De pas aangelegde spoorlijn verschoof over een lengte van ruim 400 meter met spoordijk, rails, dwarsliggers etc. Er was een enorm gat ontstaan van ruim 20 meter diep, waaruit circa 150.000 m³ zandgrond was verdwenen. Hierdoor was men genoodzaakt om dit natte en drassige terrein te verlaten. Uiteindelijk werd de spoorlijn onder in de helling van de “bergen” aangelegd, waar ze nu nog ligt. Achteraf bleek dit traject ook niet veilig te zijn. Want op zondag 25 september 1892 om half 8 ’s morgens dreef onder aan de Laakbergweg (nu Slingersberg geheten) over een lengte van 85 meter zandgrond onder de spoorlijn weg. De spoorrails en dwarsliggers bleven boven een 5 meter diep gat hangen.
Toen deze grondverschuiving plaatsvond, trilde het huisje van Dorus Knoppen op zijn grondvesten. Dit huisje lag onder aan de Laakbergweg pal achter de spoorwegtunnel aan de kant van Hussenberg. De geschrokken Dorus vliegt direct naar buiten en rent langs de spoordijk richting Elsloo. Dan ziet hij daar waar eerst de rails van de spoordijk lagen een groot gat waar boven de rails als een doorgezakte waslijn hangen. Hij beseft ineens dat er over enkele minuten een trein uit Bunde moet komen. Als een haas rent hij terug naar huis, pakt een bezemsteel en bindt daar een stallantaarn en een rode zakdoek aan. En weg is hij alweer. Als een gek spurt Dorus langs de spoorrails richting Bunde vanwaar uit hij de trein ziet naderen. Hij zwaait driftig met de bezemsteel met daaraan de lamp en de rode zakdoek. Ineens hoort hij een afgrijselijk geknars van staal op staal, terwijl sissend stoom ontsnapt. De machinist heeft zijn waarschuwingssignaal gezien en samen met de stoker de remmen aangedraaid. De trein komt op enkele meters voor het gat tot stilstand. De machinist en stoker springen uit de locomotief. Als zij de loshangende spoorrails zien, worden zij onder hun zwarte gezichten lijkbleek. De machinist die enkele minuten daarvoor in Bunde een personentrein uit de richting van Elsloo had laten passeren, kon niet geloven dat de spoorlijn in Geulle gevaar zou opleveren.
Als een lopend vuurtje verspreidt zich het gebeurde door het dorp en vele nieuwsgierigen komen een kijkje nemen. Zelfs burgemeester Vijgen komt naar het nederige huisje van Dorus Knoppen en prijst hem om zijn moedig optreden.
Mensen die Dorus vroeger niet zagen staan, wensen hem nu geluk. Een paar dagen later komen een paar hoge heren van de Spoorwegen naar hem toe. Zij belonen zijn moedige daad met een briefje van 10 gulden. Daarmee kon Dorus twee jaar de huishuur aan de gemeente betalen! Zo was Dorus die indertijd wel eens “de kraker van Geulle” werd genoemd, plotseling een man die bewondering verdient.
Jaren daarvoor werd nog door vele Geullenaren over hem geroddeld, omdat hij de huur van zijn oude woning niet kon betalen. Het doodarme echtpaar Knoppen werd zonder pardon op straat gezet.

De legende wil dat Dorus toen het lijkenhuisje in Broekhoven kraakte. Zo werd hij de eerste kraker van Geulle en misschien wel van heel Nederland! Het lijkenhuisje was een piepklein gebouwtje waarin onbekende drenkelingen in werden opgebaard. De gemeente liet hem daar voorlopig maar in zitten. Totdat zij in 1887 een nieuw huisje voor hem lieten bouwen pal naast de spoorwegtunnel onder aan de Laakbergweg. Het echtpaar Knoppen heeft hier jarenlang voor 5 gulden huur per jaar in gewoond.

Archie Varis.

Literatuur:
1. De Limburger, 11-9-1992
2. Geulle dorp aan de Maas. (1993)
3. Uit Geul’s verleden. (1926)

De Maas geit verangere

Ich zaog in de gèzèt ön foto staon van öt grwoit graafwerrèk aan de Maas. Dat waor in de heite zomer van 1995. Geer gluif waal dat dat mich neet mèt rös leet. Dat moot ich zeen dach ich. Ich sting vreug op, pakde mich de fiets en voor de berrèg aaf. Öt waor önne sjwoine zoomermörrige dae zaoterdig. Öt waor euveral hiël röstig.

Zellèfs de keu laoge röstig te neeringe in de dor weije achter Aamie. Ich moosj n.l.van Kedier en Keer kômme, want dao woon ich. Dao waor haos gei greun sprietsje graas te zeen. Al waekelangk hauw öt neet mië geraengend. En aan de Maas waor ouch haos geine minsj te zeen. Die laoge nog in bèd, want den aovend van te veure waor de buurt nao Ukeve gewaes en hauwe dao önne fiësaovend gehauwe. En doe waor öt get laat gewoore. Gezèlligheid kènt geine tied en ouch aan de Maas neet. Op mie gemaak kôsj ich de huip grônd bekieke. Öt begôsj al achter öt Kelderke in öt Gäölderveld en leep dao nao den auwe Maasdiek um aan de angere kant in de Bat wier te gaon. Achter de Klein Maas, achter de hoezer op öt bergske, tösje de Greend en de Gemeinde achter Savelkoel langs de Bok door de Seint richting Aelse. Dao sting önne grwoite bagger te slaope. Dae waor neet nao Ukeve gewaes méh hauw ön zwoir waek achter de rök.
Bienao twië maond waor dae in Gäöl baezig mèt öt aafgraave van de vrögbaare grônd op de plaats woi laater den echte diek moosj kômme te ligke. Dae gooije grônd moosj laater weer euver daen diek gelach waere en beplant of ingeziëd waere.
Noe kôsjte al ö bitsje zeen wie öt laater waere moosj. Ich zal euver ö paar maond nog ins gaon kieke wie öt daan oet zuut. Ich haop dat de Maas zich neet al te guftig maak en genôg gedöld haet tot den echten diek der ligk en tatter dan ouch sterrèk genôg zal blieke este Maas weer van die gekke kuure krieg.

Mar/B

Voedseldistributiebonnen 3

Naar aanleiding van het artikel over de voedseldistributiebonnen van Paul Notten in de Sjakel van juni, ontving de redactie nogmaals een reactie van een lezer, die anoniem wenst te blijven.

“Ik ben vanaf januari 1944 tot en met april 1948 werkzaam geweest als ambtenaar bij de distributiekring 266 te Meerssen. De boeren werden als zelfverzorgers beschouwd en van hun bonkaarten werden bij de uitgave de melk en vleesbonnen (of brood) afgeknipt en ongeldig gemaakt (het eerste werk voor een nieuweling). Er was een aparte buitendienst voor aanvragen van bonnen voor schoenen en textiel; deze dienst was altijd samen met de uitreiking van bonkaarten. In verschillende jaren was er politie-begeleiding onder weg en in het uitgifte-kantoor. In Geulle waren dat Dolmans, Koers, Schrantee en Pothof. Ieder kind kreeg bij de geboorte-aangifte een stamkaart. Deze werd uitgeschreven op het gemeentehuis en uitgereikt via de distributie. De bonkaarten waren in verschillende soorten ingedeeld naar leeftijd:
A-kaarten voor personen van 20 jaar en ouder
B-kaarten voor personen van 14 tot 20 jaar
C-kaarten voor personen van 6 tot 14 jaar
D-kaarten voor personen van 2 tot 6 jaar
E-kaarten voor personen van 0 tot 2 jaar.
Iedereen kreeg of een rookkaart of een snoepkaart of een rook/snoepkaart per leeftijd, één keer per jaar werden kolenkaarten uitgereikt: één per gezin, mijnwerkers uitgesloten. Zwangere vrouwen kregen extra voedselbonnen op attest van de vroedvrouw.
De heer Baltis was niet meer bij distributiekantoor Meerssen werkzaam in 1944. Hij heeft dus (alleen) het begin meegemaakt”.

In de Heer zijn overleden

op 31 augustus 2003 op 78-jarige leeftijd, Paula Dohmen, weduwe van Sjeng Simonis, Hulserstraat;
op 1 september 2003 op 89-jarige leeftijd, Truus Schmeitz, weduwe van Jeu Wouters, te Avé Maria;
op 10 september 2003 op 91-jarige leeftijd, Johanna Maria (Merie) Martens, weduwe van van Joannes Hubertus (Sjeng) Zeegers, van de Hussenbergstraat.

Politievaria

Uit een woning aan de Pastoor Kengenstraat werd een draagbare telefoon weggenomen.
Vermoedelijk had een dief last van de zon daar een bewoner aan de Hulserstraat ontdekte dat iemand zijn parasol had weggenomen uit de tuin. Van deze diefstal werd uiteraard aangifte gedaan.
In Aan de Maas vond een aanrijding plaats tussen een rijdend en geparkeerd voertuig. Alleen materiele schade aan de auto’s was het gevolg.
Aan het Marktplein kreeg een kapperszaak ongewenst bezoek en werd de eigenaar slachtoffer van een inbraak.
Het zwembad van Geulle werd door onbekenden bezocht buiten de openingstijden. Het winkeltje werd bezocht waarna de dieven onder andere snoepgoed meenamen.
Ook de basisschool kreeg ongewenst bezoek. Enkele goederen werden meegenomen. Door de technische recherche werd een sporenonderzoek ingesteld.
Door de politie werden diverse malen in de vakantieperiode de woningen bezocht van de bewoners die de vakantiekaart hadden ingeleverd.
Door de gemeente zal binnenkort een skatebaan voor de jeugd worden geplaatst aan de Andreas Sauerlaan. Deze plek zal door mij regelmatig bezocht worden om mogelijk ongewenste situaties meteen aan te pakken.
De (oudere) jeugd die zich regelmatig ophoudt op de kruising Heirweg – Husschenbergstraat veroorzaakt steeds meer overlast. Het drinken van alcohol op straat, klimmen op het dak van het kapelletje, voetballen op straat, slaan tegen lichtmasten zijn blijkbaar bezigheden die de groep als zinvol beschouwd. Door de politie is in het verleden reeds verbaliserend opgetreden tegen deze groep; echter men blijft zich onvolwassen gedragen. De gedragingen zijn echter niet veranderd waardoor binnenkort de groep opnieuw regelmatig bezoek zal krijgen van de politie waarbij het verbaliseren het uitgangspunt zal zijn daar gesprekken over de overlast reeds gevoerd zijn met de groep en niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd.

Heeft U klachten over deze groep neem dan contact met mij op.

Hub Schoenmakers
Wijkagent Geulle
Tel: 0900 – 8844

Maastrichterweg, een Vandalenweg.

De weg naar Kasen.
Vanuit Moorveld loopt er door het Lochterveld een weg naar Kasen, het gehucht boven Bunde. De weg maakte tot eind jaren vijftig vorige eeuw nog deel uit van het veldwegennet dat rond Moorveld in de loop der eeuwen gebreid was.

In de jaren zestig komt de ruilverkaveling; kleine percelen worden grote lappen en veldwegen moeten verdwijnen. De weg tussen Moorveld en Kasen mag blijven en wordt geasfalteerd; een mooie niet te brede weg die nét voldoende ruimte biedt voor het verkeer (als het niet te druk is).
Boomaanplant.
De gemeente Meerssen heeft van meet af aan voor de oostelijke zijde van de weg boomaanplant voorzien. De eerste lichting bomen zal begin jaren zeventig geplant zijn. Het zijn lindebomen, langzame maar gestage groeiers die in het open land geen kwaad kunnen met druipende insecten, overmatige bladerval of kronkelende wortelgroei of ander voor huisbezitters dreigend ongemak. De bomen staat er in het uitgestrekte open veld en zullen ooit de skyline naar Kasen aangeven. En dat zal de bewoners van Kasen goed doen, als het zo ver is. Immers, vijftig jaar geleden was Kasen een verstoft gehucht waar je niet hoefde te komen want er was niets, behoudens . . . timmerman Sjaakske van Kasen, tot zeven dorpen in de omtrek bekend vanwege zijn deskundigheid om ‘ijswagels’ (sleeën) te maken. Om van Kasen toch wat te maken waren er mensen die met een licht spottende ondertoon zeiden: “ich moot nao Kase aan ´t sjtrand”. Dat klonk beter dan Kasen zonder toevoeging.
Geknakte bomen.
De skyline naar Kasen bijna vijfendertig jaar later. Ze is ze er nog niet. Vanaf de eerste aanplant zijn er vandalen actief in het Lochterveld.
Iedere nieuwe aanplant ondergaat hetzelfde lot. De bomen worden geknakt door menselijk geweld. Je kunt er de klok op gelijk zetten. In de wintermaanden worden de open gaten in de bermbeplanting opgevuld.
In het voorjaar de bladeren en dan maar wachten op het moment dat een geobsedeerde vandaal de bladeren niet langer aan andermans boom ziet zitten. De actie: een aantal bomen wordt door midden gebroken. Al in de tijd van burgemeester Majoor was er (gemeentelijke) zorg voor het aanhoudend zinloze geweld. In de laatste jaren heeft de gemeente gekozen voor de tactiek van ‘de stevige onderstam`. De in de afgelopen winter geplante bomen hadden duidelijk meer body dan de series daarvoor. Het resultaat: in de tweede week van augustus heeft de bomenklover weer toegeslagen. Telkens met een onderbreking van drie of vier bomen zijn zeven al stevige lindes doorgebroken. Het zal de mannen van Openbare Werken zwaar te moede zijn. Al zó veel jaren zó veel bomen. Zeg: 33 jaren maal gemiddeld 5 bomen. Daar kun je een heel bos mee aanplanten.
Mijn advies aan de gemeente: plant de geknakte bomen in een voor het publiek toegankelijk weiland, een protestweide als toonbeeld van onfatsoenlijk menselijk gedrag. En laat de bomen verder groeien, schots, scheef, of misvormd zoals ze werden door menselijk ingrijpen. En hoe verder met de oostelijke berm? Maak er een brede, mooi geknipte haag van Spaanse aak van; zo breed dat iedere vernielactie ruikt naar werken.

Paul Notten

Brieven van Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Dag mensen van Geul, hier ben ik weer met een briefje uit de Piemelenhoek. En de kermis is ook al weer om en de Noonk zegt, dat hij der nog eens niets van gemerkt zou hebben als ter niet een paar vreem harmeniën in Geul waren geweest en hij vraagt zich af of dat nou komt omdat het bier en de drupkes de letste tijd zo duur geworden zijn of doordat de lui geen centen meer hebben omdat ters elke week wel een paar aan de deur staan voor het goede doel en die kan hij ook nog allemaal dus die kan hij niet zonder get van het geleeg sturen of iedere keer een knoop in de zak doen, want dan ga je ook door het dorp als een hole, zegt hij, maar het kan ook zijn omdat die van De Haag ons weer eens een paar poten gaan uittrekken en dan zullen die van de raad van Meerse wel niet lang op zich laten wachten, zegt hij. Maar Harie zegt dat het misschiens komt omdat Geul zondig wel drie keer op de tillevisie geweest is, eerst het kasteel op de Pruis met die fideleer van Maastrich en toen die van de Bakker op het Brook, met zijn licht en zijn Lotharingse knijnen en caviaas en zijn water, maar dat was een heel erg sterk stuk, want die pakde zich een paar brannetele en die vreef hij zich over zijn gezicht en zijn armen en hij brande zich gaaruits niet draan zei hij, hei, en anderen, die branne zich wel draan, en die hebben het dan mooi zitten, hei, zegt hij. En daarna was Sjaan van de Vonk van Moervelt ook nog drop, met twee Amerikaanse torens en die had een hele hoop speelgoed autoos der bij staan, die had hij zeker van de kleinkinderen nog over en het was maar een geluk dat Merie een hele boel vlaaien had gebakken en de knijn had de Noonk ook heel goed gesmaakt, wie een kermismiddig, zei hij en hij was toen maar gaan ungere, nadat hij zich op de keldertrap een paar eelskes gepakt had. En die van de zangk, die gaan binnenkort ook weer een zuurmuisfeest houden, met ijsbeentjes en zo en nou vraagt de Noonk zich af, hoe of die omgaan met de knooken die ze daarvan over houden. Als ze die maar niet gaan begraven bij dat moment dat ze bij ons in den Hook gaan opzetten en de Noonk zal daar wel eens opzichter gaan spelen, want anders heb je gloeiende kans dat het niet mooi wordt, zegt hij, ook al hebben die van de gemeente zich flink de tegenaangemoeid. En aan de knaalbrug zijn ters begonnen met verven en ze zijn al aan de pileren, maar de Noonk vindt die kleuren maar niks, voor hem mogen ze de brug weer mooi groen maken, dat is ook niet lelijk, zegt hij. En op de berg gaan ze nou toneel spelen in de bos en de Noonk hoopt maar, zegt hij, dat het niet van dat nieuwerwets gedoe is en dat ze zich de kleren aanhouden, want anders dan zitten ze mooi demet, zegt hij, hei, als ze zich verbrannen aan de netele. En in de raad zijn ze zich ook flink aan het vregelen en dat ligt schijns draan dat die van Geul politiek onervaren zijn en dat kan natuurlijk niet, zegt de Noonk want Charlie heeft het met de dikke aarrappele opgeschept gekregen en Neske, die schudde ze het vroeger als kind al in bij de koffie en Eddie, nou, die is al zo lang bij allerlei besturen, dat die ook wel weet wie een woonwagen uitziet. Wat nou, politiek onervaren. En Neske, die moet zich sowieso spoeien, want die van haar partij, die mogen schijns maar twee keer derin en moeten ze weer deruit, sjus wie Kemeelke van Vallekeberg, die moet nou Europa in en die komt dan weer terug en dan zal Neske wel naar alle staten gaan en dan kan die van de Kuster van Meerse, die daar al in zit, zich de borst een flink natmaken, zegt de Noonk en het zou hem niks verwonderen als Neske nog eens als vethouder terugkomt in de raad als die andere, die der nou zit uitgevethouderd is en voor je het weet staan die van ons nog eens bij die Amerikaan, broodjes te eten en zo, en dan zeggen de lui overal dat die van Geul gek zijn. Ja, ja. Maar jullie weten wat de Noonk altijd zegt: derin komen is nog wat anders als derin blijven en bier schudden is ook nog wat anders als friete bakken, daar moet je ook voor geleerd hebben en gelukkig gaat de frituur ook weer open en dan kan ik me weer een lekker knakweurske halen. Allè, tot de volgende keer met de groeten van jullie Pieke junior uit de Piemelenhoek.

De hete zomer van 1947

Nu we een lange hete zomer achter rug hebben gaan mijn gedachten terug naar de nog hetere van 1947.
In de zomer van 1947 was het 3 maanden lang snikheet. Om 07.00 uur `s morgens was het al rond 30 graden warm.Voor arbeiders en boeren was het de hele dag afzien. Het weerbericht op de radio was steeds hetzelfde, “zonnig en droog” en dat 3 maanden lang.
Op 1 augustus van dat jaar was de oogst helemaal uit het veld verdwenen, de rogge, tarwe, gerst en de haver. Het oogsten was toen nog bijna allemaal handmatig met de “zig en pikhaak”. De grotere boeren hadden een zelfbinder die getrokken werd door 2 of 3 paarden, een tractor was toen nog niet in Geulle. De gerven (bussels) werden niet in hopen recht gezet maar na een paar dagen drogen op het veld werd het in een mijt gezet of thuis in de schuur gereden. Na de oogst kon de boer het land niet bewerken voor het zaaien van van herfstvoer zoals bladkool, mergkool , wikke of knolrapen. Doordat de grond keihard was, kreeg een paard de ploeg door die harde grond niet getrokken, een tractor van 30 pk geeft daar tegenwoordig niets om. De grond was zo hard dat je bij wijze van spreken een kromme kepernagel op die grond kon recht slaan. Het rundvee in de wei had bijna geen gras meer. Dat beetje gras was zo bruin verbrand door de zon, het was net tabak.Toen waren er nog keuterboertjes met een of meerdere koeien.
In de wei stonden nog hoogstambomen en dan voornamenlijk peren, de Geulse herfstpeer.

De valperen en appels waren nog wat voer voor het vee in de wei. De koeien gaven ook minder melk want er was bijna geen voer meer. De mensen die een paar konijnen hadden voor de slacht vonden ook geen vers voer meer langs de bermen van de wegen en waren gedwongen de konijnen voortijdig te slachten. De wegen in het buitengebied waren nog niet geasfalteerd en waren dus kiezelwegen, die veel stof deden opwaaien. Bomen en andere houtopstanden, die op een kiezelondergrond stonden verloren op het laatst van september al hun bladeren door de extreme droogte maar zijn toch niet dood gegaan.
De oorlog was twee jaar afgelopen in 1947 maar er waren nog steeds artikelen op de bon o.a. suiker. Deze kwam in 1939 op de bon en in 1949 was die van de bon af, dus tien jaar later. Pastoor Stassen z.g. bad in de kerk die snikhete zomermaanden na iedere Mis of Lof drie Onze Vaders en drie Weesgegroetjes voor een gunstig weer, de vruchten der aarde en andere noodwendigheden.
Op de voetbalvelden was het gras ook kurkdroog, net tabak. Wij gingen toen kijken met de fiets naar Limburgia aan de Venweg in Brunssum als Ajax of Feyenoord op bezoek kwamen. Limburgia was toen de topclub van Limburg. De wedstrijd werd om half drie gespeeld en het was volle bak en snikheet. Langs de zijlijnen stonden toen om de twintig meter emmers met water. De scheidsrechter stopte om het kwartier de wedstrijd voor een minuut en dan konden de spelers zich wat verkoelen met het water. Zwemgelegenheid was er niet omdat er geen zwembaden waren.
In Geulle had men er iets op gevonden. Burgemeester van Aefferden was op vakantie en de wethouders J.Thijssen aan de kerk en J.Thijssen op het Oostbroek gaven toestemming om in het kanaal te zwemmen. Er was wel een voorwaarde aan verbonden. Zo moesten de jongens 50 meter zuidelijk van de brug zwemmen en de meisjes 50 meter noordelijk van de brug.
Dit was spoedig in de hele regio bekend en de mensen kwamen op zondagmiddag van Elsloo, Beek , Geleen en zelfs uit Schinnen hier een duik nemen en het was in een mum van tijd gemengd zwemmen en als de politie kwam, dan zwommen de jongens naar de andere kant buiten het bereik van de politie. De kleedhokjes waren achter de hoge ligusterheg boven op de dijk die daar toen nog stond.

J. Maassen

Geulle 50 jaar geleden
September 1953……

– Op 1 september kwam de Raad in zijn nieuwe samenstelling bijeen ter behandeling van slechts een tweetal agendapunten. De heer J.Thijssen uit Oostbroek was zonder kennisgeving afwezig. Na de beëdiging door de voorzitter hield deze zijn gebruikelijke toespraak. Hierna volgde de verkiezing van de wethouders met het volgende resultaat:
Bij de eerste stemming kreeg P.H.Muytjens 4 stemmen en 1 blanco. Bij de tweede stemming werden op H.P.J. Sassen eveneens 4 stemmen en 1 blanco uitgebracht.
De heer P.H.Janssen had na de beëdiging de raadszaal verlaten. Beide wethouders namen de benoeming aan.
Taakverdeling van B. en W. is als volgt:
Met toezicht op Openbare Werken is belast wethouder Muytjens en met de Bouwnijverheid (woningbouw) wethouder Sassen. Tot loco-burgemeester werd benoemd wethouder P.J.Muytjens..

– Benoeming: de Eerwaarde Moeder van het klooster aan de Maas alhier werd benoemd tot assistente van de Generaal-Overste en werd overgeplaatst naar Baarlo. Zuster Johanna zal zich blijven belasten met de bouw van het Tehuis voor Bejaarden te Hussenberg. Tot Moeder Overste en onderwijzeres aan de bijzondere school te Geulle werd benoemd zuster Jeanne te Hussenberg.

– De zes woningwetwoningen van de gemeente te Oostbroek zullen op 1 oktober a.s. kunnen worden bewoond.

Hein Peters.

Nieuw boek over Geulle

Medio november zal onder de titel “Groeten uit Geulle – een dorp in kaart gebracht” een nieuw boek over dit dorpje verschijnen. Op zo’n 260 pagina’s toont het boek een verzameling van meer dan 250 ansichtkaarten uit Geulle over een periode van bijna 100 jaar. Het boek gaat € 16,50 kosten, maar bij intekening voor 20 oktober bedraagt de prijs slechts € 14,00. Dit is inclusief een toepasselijke attententie. Voor inwoners van de gemeenten Meerssen en Stein wordt het boek gratis thuisbezorgd. Voor inwoners van buiten deze gemeenten wordt een bijdrage gevraagd van € 3,00 in de verzendkosten. Intekenen kan door het juiste bedrag over te maken op rek.nr. 1141.54.635 t.n.v. M. Wouters te Elsloo, onder vermelding van uw adres. Voor meer informatie kunt u kijken op www.geulle.com of bellen met 046 – 4377 156.

Juli 2003

Geulle in vroeger tijden.
58. De staakmadonna. (1)

De Sacramentsprocessie van Geulle-boven die op 22 juni plaatsvond, heeft mij het onderwerp geleverd voor dit verhaal. In deze processie werd door leden van vrouwenbond Sint Apollonia de staakmadonna meegedragen. Dit is een Mariabeeld van het weinig voorkomend staakmodel. Het bestaat uit een geraamte van lattenwerk met daarboven op de hoofden van Maria en het kindje Jezus. Dit staakmodel wordt aangekleed met een kleed en een mantel. Dit beeld heeft eeuwenlang in de Sint Martinus kerk gestaan. De eerste vermelding stamt uit het jaar 1723. Men droeg dit Mariabeeld vroeger mee tijdens de grote bronkprocessie. Maria en ook het kindje Jezus dat zij op haar arm droeg, werd regelmatig in een andere kleur mantel gehuld. De kleur van de mantel veranderde naar gelang de kleuren die het kerkelijk jaar voorschreef, zoals bijvoorbeeld paars in de advent- en vastentijd en rood met Pinksteren. Deze mantels waren vaak schenkingen van vrome inwoners. Maar soms moesten vroeger meisjes uit ons dorp een nieuwe mantel aan de madonna schenken
( hierover later meer.) Iedere keer als het Mariabeeld een nieuwe mantel aanhad, zeiden de Geullenaren: “Maria is weer eens klook!” (= deftig) .
In de loop der tijd is de staakmadonna uit het zicht verdwenen, totdat zij in de zomer van 1999 door het kerkbestuur van de Sint Martinuskerk in een erg slechte staat werd terug gevonden. Het houten raamwerk en de hoofdjes van Maria en Jezus moesten gerestaureerd worden. De oorspronkelijke kleding was bijna helemaal verdwenen en het kleed en de mantel die het Mariabeeld aanhad waren gedeeltelijk vergaan. Daarom werd er een verzoek aan de vrouwenbond Sint Apollonia gedaan om de staakmadonna opnieuw te kleden. De dames van de vrouwenbond Sint Apollonia reageerden positief. Met veel enthousiasme is onderzoek gedaan naar andere geklede beelden van Maria. Hierna is een nieuwe mantel en kleed ontworpen en gemaakt. Op zondag 6 februari 2000 werd de dienst ter ere van de feestdag van Sint Apollonia ( 8 februari ) gehouden. Zo keerde de madonna van Geulle in haar oude luister terug in de Sint Martinus kerk. Na de hoogmis werd zij aan de leden van de Sint Martinusparochie aangeboden. Daarna adopteerden de leden van vrouwenbond Sint Apollonia het beeld. Deze vrouwen zien het als een eer en als hun taak om de zorg van de staakmadonna op zich te nemen. Zij willen deze madonna ieder jaar in de Sacramentsprocessies van Geulle beneden en boven mee dragen.
Nu zoals beloofd wat meer over het feit dat vroeger meisjes uit ons dorp soms een nieuwe mantel aan dit madonnabeeld moesten schenken. Dit had te maken met een eeuwenoud gebruik. Indertijd keken de Geulse schonen lang de kat uit de boom voordat zij zich door een jongeman aan de haak lieten slaan.
Verschenen zij met hun uitverkorene gearmd in het openbaar, dan gingen onze dorpsbewoners er indertijd van uit dat het paartje voorgoed bijeen zou blijven.
Men verwachtte dat zeker als een meisje tijdens de kermis of met Sint Apollonia zich liet “intrekken” op de “zwik” ( als zij zich door een jongen op de houten dansvloer liet trekken ). Het werd toen dan ook als een schande beschouwd als een meisje haar vrijer de bons gaf. De “schande” kon alleen ongedaan worden gemaakt als het meisje de staakmadonna een nieuwe mantel schonk. Dit gold indertijd als een ijzeren stelregel waar niet aan te tornen viel. Daarbij was er ook nog een soort stok achter de deur. Generatie op generatie werd vroeger in ons dorp verteld dat Maria wraak zou nemen als een meisje na een verbroken liefdesrelatie niet met een nieuwe mantel voor het haar beeld naar de kerk ging. Hierover in de volgende aflevering meer.

Archie Varis.

Literatuur:
1. Maas- en Geleenbode, 13-5-1987.
2. De Geulbode, 2-2-2000
3. Kontakt, 28-4-1989

Buurtvereniging “In de Peel” 25 Jaar.

Wat een feest!!!
Het bestuur is erg blij dat zoveel buurtgenoten aanwezig waren in de H. Mis, waar het Gäöls Mannenkoor de dienst opluisterde.
Daarna volgde het feestelijke “Boeren Peelbuffet”, waar iedereen genoot van een lekker drankje en een heerlijk buffet. Bij deze gelegenheid werden drie zilveren jubilarissen gehuldigd: secretaris de heer Bob Heimsoth, penningmeester de heer Huub Vossen en ziekenbezoekster mevrouw Leny Kruijsen.
Daarna ontving uit handen van Burgemeester Drs. G.M.K. Kockelkorn, de heer Theo Kruijsen een Koninklijke onderscheiding voor al het vrijwilligerswerk dat hij verricht.
De buurtkinderen hebben ballonnen opgelaten en werden geschminkt. Daarna volgde nog een gezellig jubileumfeest met een DJ en live muziek.

Als voorzitter van de buurtvereniging wil ik het feestcomité en alle vrijwilligers, die zoveel werk verzet hebben, hartelijk danken voor hun geweldige inzet. Fanfare St. Martinus wil ik nogmaals feliciteren met hun 75-jarig jubileum en de Burchwache kapel danken voor hun onderhoudende muziek en de prettige samenwerking met de vereniging.
Ook een woord van dank aan carnavalsvereniging De Bokkerieërs, die ons met hand- en spandiensten geholpen heeft en voor de bijdrage aan de gezellige muziek via de DJ van de vereniging.
Alle sponsoren bedankt voor jullie bijdragen, een gedeelte van dit geld is besteed aan de straatversiering. De bedoeling is dat deze versiering ook bij andere gelegenheden gebruikt gaat worden.
Tot slot wil ik, ook namens Leny, iedereen bedanken voor de felicitaties, bloemen, cadeaus en de serenade gebracht door het Gäöls Mannenkoor ter gelegenheid van mijn onderscheiding. Het was overweldigend, bedankt!!!
Voorzitter Buurtvereniging “In de Peel”

Theo Kruijsen.

Geulle 50 jaar geleden
Juli 1953……

– uit de raadsvergadering van juli 1953. Als voornaamste punt kwam in behandeling een voorstel van B. en W. tot beschikbaarstelling van een bedrag van fl. 300.000,00 voor de bouw van een Tehuis voor bejaarden in het gehucht Hussenberg. De verstrekking van dit benodigde kapitaal achtten B. en W. verantwoord nu op grond van het bepaalde in de woningwet, de mogelijkheid geschapen wordt een Rijksbijdrage te verkrijgen op dezelfde voet als voor de bouw van arbeiderswoningen. Door deze bijdrage immers wordt het de Eerwaarde Zusters mogelijk gemaakt tot een sluitende exploitatie-opzet te komen. Bovendien wordt hierdoor het bezwaar ondervangen dat de Eerwaarde Zusters zelf voor de aantrekking van het kapitaal hebben te zorgen. Anderzijds wordt het risico op de gemeente overgeheveld, welke zich dient te dekken door een jaarlijkse reservering tot een percentage van 7% der jaarhuur. Het voorstel kwam tot een levendige discussie. Algemeen was het raadsgevoelen, dat een dergelijk gebouw voor Geulle een aanwinst zou zijn. Ofschoon de exploitatie van het Bejaardenhuis voorshands rendabel geacht werd, was men het toch niet geheel en al eens met het te dragen risico. Bovendien ging men niet graag in zee met een landelijke bouwvereniging en enkele leden drongen aan op een plaatselijke bouwvereniging met eigen ingezetenen. Ook wenste men te zien vastgelegd, dat de ouden van dagen in Geulle zelf steeds voorrang zouden moeten hebben. De stichtingskosten waren als volgt geraamd:

gebouw fl. 195.500,00
kapel ,, 35.000,00
installaties ,, 40.600,00
architectenkosten ,, 10.000,00
diverse uitgaven ,, 18.900,00
totaal ,, 300.000,00

inventariskosten fl. 18.500,00

Het Tehuis zou kunnen opnemen:
50 bejaarden waarvan 10 echtparen, 15 mannen en vrouwen. De hoofdbezetting is geschat op 9 personen t.w.: 1 hoofdzuster, 7 zusters, 1 knecht.
Ieder jaar zal aan rente en aflossing (annuïteit) 50 jaar lang moeten worden terugbetaald bijna fl. 15.000,00. De totale uitgaven belopen jaarlijks rond fl. 68.000,00. Hiertegenover staan aan inkomsten:
Jaarlijkse bijdrage van het Rijk fl. 4.300,00
Huuropbrengst van 50 bewoners fl.66.000,00
Totale inkomsten fl.70.000,00 per jaar.
Behoudens enkele reeds genoemde voorbehouden ging de raad akkoord met het voorstel van B.en W.

– Met ingang van 16 augustus a.s. is tot burgemeester benoemd in de gemeente Hulsberg de Heer J.J.Kengen, geboren Geullenaar en oud-ingezetene dezer gemeente.
De Heer Jules Joseph Kengen werd alhier geboren op 20 januari 1910. Hij doorliep het gymnasium te Sittard en studeerde te Rolduc en verwierf later de diploma’s gemeente-administratie en Staatsinrichting M.O.
Hij was vervolgens werkzaam als volontair te Itteren en Gulpen en als ambtenaar ter secretarie te Ulestraten. In 1939 werd hij benoemd tot ambtenaar secretarie te Heer. In 1953 werd hij dus benoemd tot burgemeester der gemeente Hulsberg.

Hein Peters

Koninklijke Onderscheiding voor Theo Kruijsen

Tijdens de viering van het 25-jarig jubileum van buurtvereniging “In de Peel” op 15 juni jl. reikte burgemeester Kockelkorn in de feesttent op het marktplein te Geulle een Koninklijke Onderscheiding uit aan de heer T. L. W. M. Kruijsen.
Het Brabantse gezin Kruijsen woont sinds mei 1972 in Geulle. Theo Kruijsen is getrouwd met Leny en heeft 4 dochters. Theo volgde de opleiding voor banketbakker in Oudenbosch en na bij diverse banket-bakkerijen en chocolaterieën gewerkt te hebben, trad hij als patissier in dienst bij de KLM. Tijdens die periode volgde hij tevens de opleiding voor leraar banketbakken te Amsterdam. In 1969 werd hij benoemd als leraar Consumptieve Technieken in Maastricht. In 1996 verliet hij het onderwijs en ging met de VUT. Theo heeft het onderwijs niet helemaal losgelaten, want hij is nog bestuurslid van de onderwijsbond CNV, Afdeling Postactieven rayon Heuvelland.
De belangstelling voor het sociale leven in Geulle hoort bij Theo. In 1975 was hij medeoprichter van het jongerenkoor in Geulle, dat na een aantal bloeiende jaren echter weer werd opgeheven.
In 1978 was Theo betrokken bij het oprichten van de buurtvereniging “In de Peel”. Na diverse bestuurstaken verricht te hebben nam hij in 1991 de voorzittershamer over van de heer P. Ummels. Het bestuur heeft het druk met de jaarlijkse activiteiten, maar mag zich verheugen op veel hulp en steun van de buurtbewoners.
In 1995 besloten de besturen van de buurtverenigingen om samen een buurt-netwerk te vormen. Theo speelde hier een actieve rol in. In dit netwerk laat hij nog steeds zijn stem horen vooral als het onderhandelen met de gemeente betreft. Hier ontstond ook het plan om een jeugddisco op te richten. Theo vond een aantal gemotiveerde ouders bereid gevonden om zich hiervoor in te zetten.
Het zwembad van Geulle werd in 1991 geprivatiseerd. Theo heeft meegeholpen om het geheel op te knappen.
Na zijn pré-pensionering in 1996 kreeg hij nog meer tijd voor de gemeenschap. Hij werd coördinator onderhoud en technische zaken van het zwembad; in het zwemseizoen bijna een fulltime job, maar wel op vrijwilligers-basis.
In 1998 droeg Theo dit werk aan jongeren over. In dat jaar werd hij benoemd tot kerkmeester van de St. Martinusparochie te Geulle. Hier houdt hij zich bezig met bouwzaken en onderhoud. Hij stuurt de klussengroep aan, die zich met groot enthousiasme bezig houdt met het onderhoud van de kerk en het kerkhof.
Begin dit jaar is Theo herbenoemd voor 4 jaar om dit werk voort te zetten.
Theo is ook een zeer actief lid van het Gäöls Mannenkoor. Sinds een aantal jaren is hij muziekarchivaris bij dit koor.
Theo’s slogan is: V.U.T. betekent “Vele Uren Tekort”.
Theo, de redactie van de Sjakel wenst jou en jouw familie veel geluk toe met je onderscheiding. Ga zo door!

(red)

Politie varia

In de maand juni verleende de politie 43 assistenties op verzoek van de bewoners van Geulle en/of startte de politie zelf een onderzoek op. Hieronder volgt een greep uit de assistenties:

In de Kuiperstraat werd een gestolen personenauto met Belgisch kenteken aan-getroffen. Het voertuig werd afgesleept en gaat retour eigenaar.
Er werd tweemaal melding gemaakt van schennis der eerbaarheid.
Vanaf de Hussenbergstraat werd een personenauto, merk Opel Vectra, kleur grijs, gestolen. De eigenaar deed aangifte van deze diefstal.
Van een perceel aan de Vliegveldweg werden 2 melkbussen weggenomen.
Totaal werd drie keer melding gemaakt van overlast door jeugd. De plaatsen waren de Heirweg en Moorveldsberg.
De basisschool In het Riet kreeg ongewenst bezoek, enkele goederen werden ontvreemd.
Vanuit de fietsenstalling bij het zwembad Geulle werd een fiets weggenomen.
Op de Processieweg vond een aanrijding plaats tussen de bestuurders van een personenauto merk Mazda en Toyota. Alleen materiële schade was het gevolg.
Een winkel aan het Marktplein was het slachtoffer van een inbraak. De onbekende daders gingen er met de buit ervan door.
Op 14 juni werd een alcoholcontrole uitgevoerd in Brommelen. In totaal werden 121 bestuurders onderworpen aan een blaastest. 5 bestuurders hadden te veel gedronken. Één bestuurder moest zijn rijbewijs inleveren. Verder werd op verzoek van buurtbewoners een radarsnelheidscontrole uitgevoerd in de 30 km-zone Cruisboomstraat. Totaal passeerden 60 auto’s de radar. Hiervan reden 11 te hard, de hoogste snelheid bedroeg 55 km p/u.
De overtreders krijgen binnenkort een acceptgirokaart in de bus.
Op 30 juni reed de bestuurder van een personenauto, merk Volkswagen Golf, kleur bruin, kenteken onbekend, zeer verkeers-gevaarlijk door Geulle.
Opvallend aan deze auto was dat blauwe lampjes aan de achterzijde van de auto waren bevestigd. Verder had de auto een voor- en achterspoiler. Indien U meer informatie heeft over deze auto, neem dan contact met mij op. De bestuurder zal uitgenodigd worden voor een gesprek aan het politiebureau.

Hub Schoenmakers
wijkagent Geulle/Rothem/Ulestraten

Opgravingen in Geulle.

Project De Maaswerken.
Midden jaren negentig van de vorige eeuw is Limburg tweemaal getroffen door een grote overstroming van de Maas. De recordwaterstand van 1926 werd ruimschoots gebroken. Huizen binnen het stroomgebied van de Maas werden eenmaal, sommige zelfs bij herhaling getroffen door de hoge watergolf. De herhaalde ramp veroorzaakte veel commotie en versnelde het proces van politieke en bestuurlijke besluitvorming. Het antwoord was: verbreden en verdiepen van de Maas met als doelstelling: het voorkomen van overstromingen, het verbeteren van de vaarroute, grindwinning en in één moeite door de ontwikkeling van grote stukken natuur. Verschillende projecten aan de Maas zijn in 1997 gebundeld onder de naam De Maaswerken. Deelnemers daaraan zijn Rijkswaterstaat, de provincie Limburg en het ministerie van Landbouw en Natuurbeheer. Binnen de organisatie van De Maaswerken zijn er twee grote deelprojecten: De Grensmaas in het stroomgebied tot Roosteren en de Zandmaas tussen Roermond en Den Bosch. Na deze algemene inleiding afkomstig uit een artikel van de provinciaal archeoloog Stoepker, richten we nu onze aandacht op de opgraving welke in de loop van de maanden juli/augustus in Geulle voorzien is.

Archeologie als wakend oog.
Sinds enkele decennia is het gebruikelijk dat bij grote projecten archeologie als wakend oog wordt ingeschakeld. Archeologen maken deel uit van de staf van deskundigen die verantwoordelijk is voor de herinrichting van de het stroomgebied van de Maas. Voor het onderdeel archeologie bij De Maaswerken is dat mevrouw Brigitte Quadflieg. Zij licht toe op welke wijze het archeologische element verweven wordt in het totale plan.

Inventariserend onderzoek.
Lang voordat een groot werk als de verbreding en verdieping van de Maas begint, wordt er een inventariserend onderzoek ingesteld om een idee te krijgen hoe de archeologische bodemkaart van het betreffende gebied er uitziet en of die voldoende interessant is om daar gespecialiseerd en meer uitgebreid archeologisch onderzoek op los te laten. In geval van onze Grensmaas heeft men ter hoogte van de Saint tussen Geulle en Elsoo onder meer het volgende gedaan:
– het land is zoals dat heet ‘belopen’ door deskundigen en zo heeft men een beeld gekregen van de in het terrein aanwezige artefacten die weer een duiding kunnen zijn voor wat er in de ondergrond mogelijkerwijs nog meer aanwezig is.
– op enkele plaatsen heeft men sleuven gegraven om ook de eerste meters onder het maaiveld nauwgezet te onderzoeken.
– ook heeft men gebruik gemaakt van de databank (gegevens uit eerdere onderzoeken) bij de Rijksdienst Oudheidskundig Bodemonderzoek (ROB) van de vondsten die gedaan zijn tijdens het graven van het Julianakanaal rond 1930. Bekend is evenwel dat in die tijd gevonden voorwerpen nog niet zo systematisch en nauwkeurig vastgelegd werden.
– geo-/archeologische boringen. Ook is er in 1999 door middel van 117 handboringen een karterend onderzoek gedaan (karteren=in kaart brengen). Deze handboringen gaan enkele meters diep (hooguit tot op de pleistocene grindlaag). Uit de ‘inhoud’ van al die boringen krijgt men een prima beeld van de ondergrond.
De gegevens uit al die vooronderzoeken zijn samengebracht en hebben de basis geleverd voor twee gebieden die men meer gedetailleerd wil onderzoeken. Beide plekken liggen in de Saint; de eerste halverwege de Saintweg vlak nabij het Julianakanaal, de ander nog verder door richting Elsloo ongeveer op het punt waar de Saintweg ter hoogte van de oude maasarm bij de kanaaldijk komt.

Locatie kanaaldijk.
De eerste locatie ligt midden in de Saint, daar waar de Saintweg een in flauwe knik richting Elsloo buigt. De plek van de opgraving ligt 100 meter oostelijk van de Saintweg, vlak tegen het talud van de kanaaldijk, Daar bevindt zich in de ondergrond een opgevulde sleuf waarvan men vermoedt (of hoopt!) dat het de bedding is van een vroegere rivierbedding. Deze ligt op het niveau van het zogenaamde Geistingen terras, een laat pleistocene, vroeg holocene afzetting. In de tijd is dat ongeveer 11.000 voor Christus. De gevonden ondergrondse bedding zou de vroegere Geul geweest kunnen zijn in de tijd dat de Maas nog westelijk van Uikhoven liep. Bij een grote overstroming in de 14de tot de 15de eeuw is de Maas in de huidige bedding terecht gekomen. Men hoopt nu met paleo-/botanisch onderzoek de grond in de ondergrondse sleuf te determineren en te vergelijken met de ondergrond van de rivier de Geul uit die tijd. Indien verwantschap aangetoond kan worden tussen de oude ondergrondse geul in de Saint en de rivier die nu bij Voulwammes in de Maas stroomt, zou de legpuzzel van veel veronderstellingen uit het verleden opgelost zijn. En weten we gelijk waar de naam van ons dorp vanaf komt.

Locatie bedekte bewoning of akkerland.
Verderop in de Saint ter hoogte van de Oude Maas (waar de Saintweg tegen de kanaaldijk aanloopt) ligt de tweede locatie waar opgegraven wordt. Men vermoedt hier de restanten van een veldbrandoven, al of niet met bewoning. In de ondergrond aanwezige jonge rivierklei zou als grondstof gebruikt zijn. Resten van veldbrand zo die gevonden worden, zullen vergeleken worden met de stenen die gebruikt zijn bij oudere gebouwen zoals de kastelen van Elsloo en Geulle. Het zou leuk zijn om na 4 eeuwen te achterhalen dat een brikkeoven in de Saint gediend heeft als ‘fa. Budé’ voor het kasteel van kasteel Geulle. Bij de eerste opgraving (aan de kanaaldijk) zullen twee sleuven parallel aan elkaar gegraven worden tot een diepte van 2 1/2 meter; bij de tweede opgraving worden dat 2 kleinere sleuven, kruiselings op elkaar.

Wanneer.
De opgravingen beginnen eind juli na afloop van het broedseizoen en duren ongeveer 3 weken lang. De afdeling Communicatie van de Maaswerken zal de opgraving publicitair begeleiden en informatiepanelen plaatsen. Ook komt er een open middag voor geïnteresseerden. Mededelingen hierover via de krant of via Kontakt. Mevrouw Quadflieg hierover: de Maaswerken wil tijdige en volledige informatie geven aan de bevolking. Bij een opgraving geeft de communicatie wel een ‘dubbel’ gevoel; illegale schervenzoekers veroorzaken menigmaal een verstoring van het ‘archeologisch archief’. En daar zit niemand op te wachten. Als heemkundevereniging zijn we benieuw naar de opgravingresultaten. We hopen er meer van te vernemen zodra alle onderzoeken afgerond zijn.

Paul Notten, Moorveld.

Buurtvereniging Brommelen 50 jaar

De Buurtvereniging van Brommelen bestaat dit jaar maar liefst 50 jaar. Hiermee is zij de oudste Buurtvereniging van Geulle.

In 1953 werd door de toenmalige “Jonkheid” besloten om een buurtvereniging op te richten. Voor zover bekend werd het bestuur toen geformeerd door Sjo Smeets, Hein Kösters, Pierre Rogiers, Leo Thijssen, Jac Smeets, Frans Lemmens en de dames Jean van de Akker en Til Janssen. Til is ook bekend als Tilke van de Bruggelkes en woont thans in het Zorgcentrum Ave Maria te Geulle en is nog de enige overlevende van de voormalige oprichters.

Deze mensen hebben er voor gezorgd dat er in 1958 een Banneux kapel werd gebouwd onder eigen beheer met medewerking van de buurtleden. Deze kapel werd in 1959 feestelijk ingezegend. De financiële middelen werden op creatieve wijze bij elkaar gesprokkeld bij Maastrichtse en Geulse bedrijven.

Deze kapel wordt tot op heden verzorgd en onderhouden door leden van de buurtvereniging. Verder heeft de vereniging jaarlijks een rijk activiteitenprogramma. Het ledenaantal bedraagt momenteel rond 130, waarvan zeven bestuursleden: Harry Bindels, Hub Castro, Eugène Dautzenberg, Sandra Huijnen, Hub Kerkhoffs, Tiny Joosten en Marian Pluis.

Het vijftigste kroonjaar werd op 13 juli jl. in besloten kring gevierd met ondermeer een Heilige Mis in de St Martinuskerk, een koffietafel en een heerlijke barbecue. Activiteiten die zorgen voor het passende gouden randje aan het jubileum van de Buurtvereniging Brommelen.

Zonnebloem Geulle

De vrijwilligers van Zonnebloem Geulle hebben de afgelopen maand 1270 loten van de Nationale Zonnebloem loterij in Geulle kunnen verkopen. Wij willen iedereen hiervoor hartelijk bedanken en wij hopen dat er veel prijzen in Geulle mogen vallen.
Deze financiële ondersteuning heeft de vereniging hard nodig om alle activiteiten van de Zonnebloem te kunnen blijven doen,vooral nu de minister de subsidiekraan dreigt dicht te
draaien. Van ieder verkocht lot krijgt onze afdeling 60 eurocent, dit is dus een aardig bedrag , waar we mee kunnen gaan werken.
Zo wordt er op dinsdag 9 september een gezellige middag georganiseerd in huize Avé Maria, waar de groep Trio zal optreden en u getrakteerd wordt op koffie met vlaai.
Zondag 14 september is de Nationale Ziekendag. De H. Mis in de St. Martinuskerk wordt opgeluisterd door het Gaöls Mannenkoor. U bent hiervoor allen uitgenodigd.
Vrijdag 26 september is de jaarlijkse dagboottocht, we vertrekken vanuit Stein en maken met de Geulvallei een mooie tocht naar België. Dinsdag 25 november is de koopochtend in de Makado te Beek.
Voor al deze activiteiten wordt u benaderd door onze vrijwilligers , mocht dit niet zo zijn dan kunt u zich opgeven bij Leny Kruijsen Tel. 043 – 3645176.

Bejaarden Geulle in opstand!?

De Bejaarden in Geulle, wonende aan de Pastoor Smeetsstraat zijn het zat. Eerder al was het gebrek aan voldoende “plenk”-banken op het pleintje in voor de bejaarden aanleiding om zelf een zeer creatieve oplossing te vinden: men heeft een gemeente-bank, men neme een privé tweede, plaatse hem stevig met de poten in de grond en ziedaar, eenieder heeft een zitplaats.

Nu storen de bejaarden zich aan (het gebrek aan) groenonderhoud ter plekke.
Verslaggever “schakelaar” ging zelf voor “Groeten uit Geulle” de zaak in ogenschouw nemen en constateerde met de bejaarden dat hier toch ingrijpen van de gemeente gewenst is. Het blijkt dat er zelfs aan de balie van het gemeentehuis al menig verbaal robbertje is uitgevochten. Maar, er zijn toezeggingen gedaan en wij zijn benieuwd wat er van komt.

Wij houden u op de hoogte. Geulse raadsleden, wat let u?

Mei 2003

Geulle in vroeger tijden.
56. Situatie in 1925 en nu.

Dit keer wil ik iets vertellen over ons dorp van 1925. Pastoor Kengen schreef in “Uit Geul’s verleden” onder meer: Geulle is schilderachtig gelegen in Limburg in het zuiden langs de Maas, twee uren gaans van Maastricht. Het ligt half tegen en op de heuvels en half in de vlakte en op de Maasoever. Het heeft een oppervlakte van 685 bunder. Het wordt in het noorden begrensd door Elsloo, in het oosten door Beek en Ulestraten in het zuiden door Bunde en in het westen door de Maas. Aan de andere kant van de Maas liggen de Belgische dorpen Uikhoven en Kotem.
De spoorlijn van Maastricht naar Sittard enz. snijdt Geulle in twee ongeveer gelijke helften, waarvan de benedenhelft binnen afzienbare tijd nog eens doorsneden zal worden door het Julianakanaal, dat van Maastricht naar Maasbracht geprojecteerd is. Geulle bestaat uit een groot aantal gehuchten, zoals:

Aan de kerk, waar de kerk, het gemeentehuis, de openbare en de bewaar-school liggen. Daar wonen de pastoor, de kapelaan, de koster, de burgemeester, het hoofd der school en een viertal ingezetenen. Hier klopt het hart van de gemeente.
Hulsen, vroeger Hulsloe geheten, met de buurtschappen: Aan de halte, In het Reet, Aan de Molen en Kleinbreukske. Hier bevinden zich de spoorweghalte en het PTT kantoor. Hulsen vormt het middelpunt van de gemeente, hier worden nu de meeste nieuwe huizen gebouwd.
Grootbroek, met Brommelen en de Geulstraat.
Aan de Maas, met de buurtschappen: Op het Pruisisch en Op het Kempke.
Hussenberg, met de delen: Het Schoor, de Steeg, de Scheer en de Kruisboom.
Snijdersberg, met de Kermisstraat en de Hook.
Moorveld met het Geulse gedeelte van Hoog Moorveld, Putstraat, Blomberg en Klinkeberg.

Als wij de situatie van 1925 met die van nu vergelijken valt op dat in minder dan 80 jaar veel veranderd is. In de allereerste plaats is Geulle nu geen zelfstandige gemeente meer. Het maakt al ruim 22 jaar deel uit van de nieuwe gemeente (groot) Meerssen. Hierdoor bestaat het eigen gemeentehuis als zodanig niet meer en hebben wij geen burgemeester meer in en voor ons dorp alleen. Geulle heeft nu ook geen eigen pastoor en kapelaan meer.
Indertijd moest het Julianakanaal nog worden gegraven. De openbare en bewaarschool zijn gefuseerd en liggen nu in Hulsen. Hulsen heeft, evenals andere Geulse gehuchten, een aaneengesloten bebouwing. Ook tussen de vroeger apart gelegen gehuchten zijn vele huizen gebouwd, zodat deze gehuchten veelal aaneengegroeid zijn. De spoorweghalte en het oorspronkelijke PTT-kantoor zijn verdwenen. In plaats van Grootbroek kende men later de gehuchten Westbroek en Brommelen. Oostbroek wordt nu als een apart gehucht beschouwd. Vroeger was dit een onderdeel van Hulsen en dat heette toen Kleinbreukske.

Ook is er in Geulle boven een eigen kerk en een school gebouwd. Het zusterklooster is naar boven verhuisd en daarbij is een verzorgingstehuis voor bejaarden gekomen. Geulle kan een bijzonder dorp worden genoemd, doordat het tegenwoordig vanuit het oosten gezien ligt langs of aan:

– Een vliegveld, vroeger gewoon vliegveld Beek genoemd en nu Maastricht Aachen Airport.
– Een autoweg, de A2, vroeger de E9 genoemd. Daarvoor liep daar een rijksweg, in de volksmond heette deze “de baan”.
– Restanten van een oude Romeinse heirweg.
– Een spoorweg die de mooie beboste hellingen doorsnijdt.
– Een kanaal, het Julianakanaal.
– Een rivier, de Maas. Deze vormt hier de grens met België.
Het is opvallend dat al de bovengenoemde zaken van het zuiden naar het noorden langs of in ons mooie dorp liggen of stromen.

Archie Varis.

Bron:
1. Uit Geul’s verleden. (1926)
2. Kent u Geulle? (1949)

In de heer zijn overleden

op 21 april 2003 te Moorveld op 59-jarige leeftijd, L.A.W. (Lau) Martens, echtgenoot van Johanna Urlings van de Hagedoornweg 8;
– op 25 april 2003 te Stein op 75-jarige leeftijd Guus Muijtjens, weduwnaar van Sophie Mesters;
op 26 april 2003 te Geulle-Ave Marie op 93-jarige leeftijd, Maria Gertrudis Paulina (Plien) Peerbooms, weduwe van Sjeng Ghijsen;
op 26 april 2003 op 65-jarige leeftijd, Elianne Cuijpers echtgenote van Gunther Wollny van de Eijkskensweg;
op 27 april 2003 te Geulle op 96-jarige leeftijd Vic Specken, weduwnaar van Henny Boonen, Aan de Maas;
op 30 april 2003 te Den Haag op 86-jarige leeftijd Jonkvrouwe Marguerite Franscine Caroline Marie van Aefferden, weduwe van Jonkheer S.G. van Weede
op 9 mei 2003 te Geleen op 84-jarige leeftijd, Giel Wijnand, echtgenoot van Marieke Tholen, Pastoor Smeetsstraat 16

Lau Martens overleden

Op 21 april jl. overleed na een kortstondige ziekte Lau Martens, hoofd van de basisschool St. Josef van Waalssen. Hij werd 59 jaar.
Het is onvoorstelbaar dat Lau er niet meer is, zeker als je zijn foto op het doodsprentje ziet, een prachtige foto van Lau zoals hij in onze herinnering zal voortleven.
Bijna 40 jaar lang was Lau verbonden aan de St. Josef school, eerst als onderwijzer en de laatste 25 jaar als directeur.
In de voorbije 40 jaren heeft Lau heel wat Geulse kinderen leren kennen en onderwezen en hun voorbereid op hun vervolgstudie. Ook heeft Lau in al die jaren veel zien veranderen in het onderwijs, met als hoogtepunt het samengaan van de kleuterschool met de lagere school tot basisschool, terwijl ook het schoolgebouw meerdere malen werd verbouwd en/of uitgebreid.
De voorzitter van Ambiorix, waaronder de basisschool St. Josef ressorteert, gaf in zijn toespraak aan het einde van de begrafenismis een fijne “tekening” van Lau.
Behalve met zijn school had Lau een andere belangrijke band met Geulle, en met name met het Geulse carnaval.
Lau had bij leven een aantal hobbies, waarin hij al de spanningen in het onderwijs kwijt kon: voetballen, wandelen, fietsen en zwemmen.
Lau, Geulle/Waalssen is jou grote dank verschuldigd. Veertig jaar lang heb jij je stempel gedrukt op het maatschappelijk leven
in Geulle. Bedankt en tot ziens in het hemel.

(Red.)

Koninklijke lintjes in Geulle.

In het kader van Koninginnedag 2003 reikte Burgemeester Kockelkorn van Meerssen een tweetal Koninklijke lintjes uit aan Geullenaren.
G.M.C. (Truia) Tilmans-Gubbels van de Hussenbergstraat werd voor haar vele maatschappelijke functies: vrijwilligerswerk in het bejaardentehuis, lid kerkelijke zangkoor, verpleging en collectante voor diverse “goede doel”-organisaties benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau.

H. A. (Harrie) Pallada van de Hussenberg-straat werd in de Synagoge te Meerssen benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. En daarmee is Geulle weer een Ridder rijker. Om tot Ridder te kunnen worden benoemd moet je heel wat hebben gepresteerd.
En Harrie heeft dat en dat ondanks zijn nog redelijk jonge leeftijd (53 jaar).
Na het behalen van het diploma HBS-B in 1969 volgde Harrie de Filmacademie in Amsterdam tot 1972, om vervolgens “de bouw” in te stappen. Na eerst bij een drietal bouwbedrijven werkzaam te zijn geweest, tijdens welke periode hij in de avonduren diverse bouwkundige studies (tekenen, calculeren en restaureren) volgde, trad hij in 1979 in dienst van Architectenbureau Ir. P. Satijn. Vanaf 1985 tot heden is Harrie stafmedewerker en hoofd van de afdeling calculatie, bestekken en uitvoering van Satijn Architecten en Ingenieurs BV, met kantoren te Gronsveld en Weert. Sinds 1989 maakt hij deel uit van het management team van deze BV.
Buiten zijn dagelijks werk bij Satijn heeft Harrie zich in de afgelopen jaren ook maatschappelijk zeer verdienstelijk gemaakt.
Vanaf 1987 tot op heden is Harrie lid van het bestuur van de Stichting Charles Eijck, die zich met name bezighoudt met het herstellen en conserveren van de 400 m2 aan fresco’s, muur- en wandschilderingen, 14 kruisweg-staties en 5 glas-in-loodramen die Charles Eijck in 1962 aanbracht in de kerk van Jeantes La Ville in de Thierache in Noord Frankrijk.
Vijf jaar lang was Harrie bijna elk weekend samen met zijn vrouw en gemiddeld 40 collega-bouwvakkers te vinden in Jeantes. Alles pro deo. Harrie hield zich met name bezig met lobbyen en fondsenwerving. De Franse Regering benoemde Harrie voor al zijn werk in Jeantes tot Ereburger van Frankrijk.
Momenteel is Harrie bezig met de verbouwing van een oud gebouw tot gemeenschapshuis in Jeantes.
In Jeantes werd Harrie onlangs extra in de bloemetjes gezet mede vanwege het ontvangen van zijn Koninklijke onderscheiding.
Harrie is vanaf 1998 ook actief bezig bij de Nationale Stichting Gaude Mater Polonia. Hij is lid van de wergroep die de zorg op zich heeft genomen van een drietal weeshuizen in de Poolse provincie Leszno. Het verbeteren van de gebouwen en de leefomstandigheden is de taak van de werkgroep. Harrie die al verschillende malen in Polen is geweest is de grote stimulator van deze werkgroep.
Het Geuls mannenkoor heeft een prachtig lied “Gaude Mater Polonia” op zijn repertoire staan, en dat terwijl de stichting van diezelfde naam hier niets van afwist, misschien een reden voor het koor om ook eens naar Leszno-Polen te gaan!
Harrie ‘s grootste hobby is – naast zijn vrouw Jacqueline natuurlijk – de Club van Wijnvrienden.
Harrie was vanaf 1997 tot 2002 voorzitter van het hoofdbestuur van het Nederlandse Genootschap van Wijnvrienden, dat in 1971 werd opgericht en 300 leden telt. Vanaf december 2002 is Harrie voorzitter van de afdeling Maastricht en uit dien hoofde lid van het hoofdbestuur. Harrie geeft lezingen, neemt examens af, doceert en leidt reizen naar wijngebieden in Frankrijk, Belgie, Duitsland en Italie.
De afgelopen jaren ontving Harrie diverse eervolle benoemingen en onderscheidingen op wijngebied. Harrie heeft ook een aantal jaren gefunctioneerd als gewaardeerd bestuurslid van de toenmalige afdeling Groene Kruis Geulle en had de supervisie over de laatste grote verbouwing van het wijkgebouw aan de Poortweg.
Tot slot mag hier niet onvermeld blijven het vele werk dat Harrie verricht voor onze kerken in Limburg en daarbuiten. Een groot aantal kerkbesturen heeft reeds kunnen profiteren van zijn kennis en inzichten hoe om te gaan met noodzakelijke verbouwingen, uitbreidingen, restauraties en dergelijke. Nog onlangs bood hij met succes zijn diensten aan aan het kerkbestuur van Waalsen.
Harrie, vanaf deze plaats wensen wij jou en je vrouw en dochter van harte geluk met je hoge onderscheiding en hopen dat jij je nog vele jaren zult kunnen inzetten voor je medemens, waar ook ter wereld. Het ga je goed !

(Red.)

Geulle 50 jaar geleden
Mei 1953………

– Geulle staat al weken lang in de belangstelling van de gemeenteraads- verkiezingen. Op 27 mei is het zover. Nu reeds lopen de kandidaat raadsleden door Geulle met hun vriendelijkste gezicht. In de café’s worden gul rondjes gegeven en in de avonduren zie je de kandidaat-raadsleden huis aan huis aanbellen of kloppen. Het zal erg spannend worden. Ter informatie het volgende:
Het aantal stemgerechtigden voor deze verkiezingen bedraagt 1066. De kiesdeler zal rond de 136 bedragen. D.w.z. dat iedere lijst die dit aantal stemmen haalt in eerste instantie een zetel zal toegewezen krijgen.
Toekenning van de restzetel heeft plaats naar de grootste overschotten. Bij toekenning van restzetels komen niet in aanmerking lijsten met een totaal stemcijfer dat lager is dan 75%. Wij kunnen dus aannemen dat een lijst, die in totaal minder dan 102 stemmen haalt uitgeschakeld is voor een zetel.

– Op 10 mei mocht Geulle eindelijk na zeer vele jaren weer eens een Kindsheidoptocht zien. De eerwaarde zusters en alle medewerkenden verdienen een pluim met deze frisse, fleurige en zinrijke optocht. Men hoopt het volgende jaar weer met een Kindsheidoptocht aandacht te vragen voor de missiegebieden in de derde wereld.

– Deze maand overleed Sjaak de Smeed, J.L.Philippens. Sjaak was een van de oprichters van de Heemkundevereniging. Hij was bekend om zijn kunstig smeedwerk dat in de verre omtrek zeer bekend was. De laatste jaren van zijn leven, geplaagd door allerlei ouderdomskwalen, verbleef hij bij zijn dochter die hem verzorgde.

Hein Peters

Geulse kunstenaar heeft succesvolle expositie.

In de weekends van 3-4 mei en 10-11 mei vond een expositie plaats van Xander Sproncken op de Klinkenberg. Zijn kunstwerken konden worden aanschouwd in zijn atelier, dat ook eigenhandig is gebouwd.
Xander Sproncken is afkomstig uit Beek, waar hij op 31-3-1956 het levenslicht zag. Hij behoort tot de bekende kunstenaarsfamilie uit Beek. De welbekende Arthur Sproncken is zijn oom. Xander bezocht de Kunstacademie in Maastricht. Zijn huidige specialisme, het smeden, leerde hij echter in Aken. In Geulle woont hij inmiddels al zo’n 23 jaar. De “notenboom”, die ter ere van het 100-jarig bestaan van de harmonie St Caecilia op het marktplein is geplaatst, is een kunstwerk van zijn hand en een aanwinst voor Geulle.
De bovenvermelde expositie was een prachtig toonbeeld van de creativiteit van deze kunstenaar. De inwoners van Geulle mogen dan ook met recht trots zijn dat deze kunstenaar in hun dorp woont.

Kwartierstaat van A.C. Kengen, in leven pastor van de parochie van het H. Hart van Jezus te Caberg-Maastricht door A.M.A. Maassen.

Dit artikel is het derde deel van de kwartierstaat. De delen één en twee werden eerder in de Sjakels van februari en april 2003 gepubliceerd.

VI Oud-ouders
32. Joannes Kengen, geboren te Itteren ?, overleden aldaar 9-5-1740, huwt
33. Lisbet Scheepers, geboren ?, overleden te Itteren 26-9-1727.
34. Servatius (le) Damoiseau uit Oud-Valkenburg, geboortedatum onbekend, vilicus (pachter) op Vaeshartelt, overleden te Meerssen 21-1-1746, huwt te Oud-Valkenburg ten overstaan van de pastoor van Wylré, 26-1-1721
35. Catharina Houtermans, uit “Weijler” (Wilré), geboortedatum onbekend, overleden te Oud-Valkenburg 17-7-1768.
Als vader van Servatius wordt genoemd ene Henricus Le Damoiseau, pachter van de Smitserhof te IJzeren, die tweemaal gehuwd was nl. le met Margaretha Malveau en 2e met Maria Grandtjean, en in IJzeren overleed 22-7-1715. De oudste herkomst van het geslacht Damoiseau is (nog) niet bekend, maar moet ongetwijfeld gezocht worden in het Waalse deel van België en wellicht in het land van Herve.

36. Joannes Vermeeren, geboren ?, overleden te Itteren 15-11-1747, huwt
37. Catharina Conings (Koninckx), geboren?, overleden te Itteren 20-10-1755. .

44. Arnoldus Franssen huwt
45. Joanna Pijpers.

48. Leonardus Vossen, geboren te Geulle 4-6-1690, zoon van Leonardus Vossen en Judith Mulckens (van Mulcken), overleden aldaar 9-8-1747 (want er zijn nog drie andere data waarop een Leonardus Vossen overlijdt), huwt te Geulle 11-5-1716
49. Catharina Keber(t)s, geboren te Geulle 19-3-1683, dochter van Joannes Keber(t)s en Maria Thijssen, overleden aldaar 26-9-1747.

50. Joannes Hoogheijnen, geboren te Geulle 28-5-1697, zoon van Petrus Hoogheijnen (Hoechijn) en Gertrudis Bours, overleden aldaar 22-10-1747, huwt te Houthem 7-6-1729
51. Catharina Limpens, geboren in Oirsbeek-Doenrade 17-5-1704, dochter van Joannes Limpens en Petronella Mertens, overleden te Geulle 11-2-1788 “als oudste van het hele dorp” zo vermeldt de pastoor. Dat zij in 1702 te Oirsbeek is geboren, zoals hij in zijn bevolkingsregister schrijft, is echter niet juist. Bij het huwelijk Hoogheijnen-Limpens is heibel geweest tussen de pastoor van Houthem en de proost van St. Gerlach over de vraag wie het huwelijk mocht inzegenen. De competentiekwestie was aan de bisschop voorgelegd en die had geoordeeld, dat de bruid als dochter van de pachter van St. Gerlach in Houthem woonde en daarom als parochiaan van Houthem moest worden aangemerkt. Na het overlijden van haar man is Catharina in Geulle op 30-4-1752 hertrouwd met Conrardus Lentjens, geboren te Geulle 11-1-1711, zoon van Mathias Lentjens en Gertrudis van Reijmersdael, en overleden aldaar 14-10-1781.

52. Richardus van Reijmersdael, geboren te Moorveld-Meerssen 12-10-1690, zoon van Richardus van Reijmersdael en Maria Thijssen, overleden te Geulle 17-3-1777, huwt te Geulle 6-6-1728
53. Agnes Coolen (Koelen) “uit Maastricht, de parochie van St. Catharina” volgens de pastoor -waar ik haar niet heb kunnen
vinden-, overleden te Geulle 21-2-1784.
54. Petrus Tulleneers, geboren te Schimmert 21-7-1686, zoon van Martinus Tulleneers en Elisabeth Koex, overleden te Geulle 6-4-1760, huwt te Geulle 30-1-1718
55. Maria Thijssen, geboren te Geulle 9-5-1694, dochter van Gosuinus Thijssen en PetronelIa Janssen, overleden aldaar 20-2-1779.
56. Lambertus Maassen “uit Maastricht”, vermoedelijk geboren 29-3-1689, onwettige zoon van Ida Houben uit Geulle, die als vader heeft genoemd Lambertus Maes, soldaat van het Luneburgse regiment. Lambertus Maassen voornoemd overleed te Geulle 25-4-1758. Huwt te Geulle 15-11-1722
57. Catharina Tijssen, geboren te Geulle 12-1-1690, dochter van Matthias Thijssen en Gertrudis Bruls, overleden aldaar 26-11-1767.
58. Michaël Peerbooms, geboortedatum onbekend, vermoedelijk zoon van Gerardus Peerbooms en Agnes Houben, overleden te Geulle 31-5-1760, huwt te Geulle 21-1-1714
59. Elisabeth Carbox (Kaerbox), geboortig van Itteren (!), datum onbekend, overleden te Geulle 20-6-1761.
60. Caspar Vossen, geboren te Geulle 25-3-1696, zoon van Leonardus Vossen en Elisabeth Bours, overleden te Geulle 15-3-1741 of 22-4-1747, huwt te Geulle 3-11-1726
61. Gertrudis Notten, geboren te Geulle 21-2-1708, dochter van Joannes Notten en Elisabeth Swelsen, overleden aldaar 8-12-1746 of in Ulestraten 13-4-1748, waarna begraven op het kerkhof te Geulle.
62. Servatius Pijpers, geboren te Geulle 8-9-1686, zoon van Gerardus Pijpers en Margaretha Keberts, overleden aldaar 20- 7-1737, huwt te Geulle 25-2-1726
63. Mechtildis Timpmans, geboortedatum onbekend, dochter van Georgius Timpmans, de Lutheraan en Joanna Coenen, de Katholieke, zoals bij de geboorte van haar zus Barbara vermeld staat, overleden te Geulle, 3-4-1776 als echtgenote van Wilhelmus Janssen met wie zij te Geulle op 16-2-1738 was hertrouwd. Deze was de zoon van Theodorus Janssen uit Uikhoven en Elisabeth Paulissen, geboren te Geulle 21-3-1704. Hij overleed te Geulle 31-12-1788 “senior totius pagi”, d. i. als oudste van het dorp.

Naschrift: Het artikel van de heer Maassen is voorzien van een aantal noten. Wie belangstelling voor die noten heeft, kan zich wenden tot de redactie.
Eén van die noten vermeldt het volgende: Als aardige bijzonderheid zij vermeld dat in de laatste door pastoor Kengen voortgezeten kerkvergadering op 15-9-1935 met algemene stemmen een geboren Geullenaar als koster werd aangesteld. Het betrof Jozef Mathijs Hubertus Tillie, geboren 17-4-1912, zoon van Jacobus Hubertus, landbouwer te Oud-Vroenhoven, geboren aldaar 25- 7-1876, en Maria Elisabeth Stijnen, geboren te Geulle 4-8-1881. Nadat de eerste kinderen van dit echtpaar in Geulle waren geboren, vestigde het zich in Caberg waar de overige kinderen werden geboren. Jozef Tillie overleed te Maastricht 18-7-1968, als weduwnaar van Anna Catharina Gertrudis Rousseau, geboren te Oud-Vroenhoven 30-12-1910, dochter van Joannes Hubertus landbouwer, geboortig van Oud-Vroenhoven en Maria Philomena Gertrudis Steegen, geboortig van Eigenbilsen, met wie hij op 7-4-1939 te Maastricht was gehuwd. Zij was aldaar overleden 20-12-1960.

Aanvulling: Christianus Kengen (4) en Maria Agnes Genoveva Mid(d)aert (5) huwen te Itteren op 14-4-1822 (folio 4). Joannes Vossen (6) en Barbara Maassen (7) huwen te Geulle op 15-4-1815 (akte 17).

Vergange glorie.

Öt is mië es vieftig jaor geleeje datte Heemkundevereiniging oontstange is. Die hauw doe al väöl aktieve leede. Dees luu hauwe öt book van pestwoir Kengen, “Uit Geuls Verleden”, good bestudeert en al väöl wiste euver de graofelikke femiele die in Gäöl öt kestiël geboed en bewoont höbbe.
De graafstein van die femiele steit noe rechop taenge de noordwand in de Mariakapel, die gespaard is gebleeve wie de nuu kérrék in 1920-1921 geboed woor. Dae stein hauw vreuger plat gelaege veur d`n hoofelter van de auw kérrék. Umdat ze bang waore datter te väöl zouw afsliete, ester väöl luu euver leepe, hauw m`n häöm rech opgezat.
Vreuger laog hae plat baove de graafkelder. Norbaer, de köster, wis nog tatter ônger de plevuuze örges ö trepke laog in de buurt woi vreuger de kemunebank gestange hauw.
De heemkundevereineging vroog aan pestwoir Stassen of ze ôngerzeuk maogde doon in dae graofelikke kelder. En…nao lang aandringe goof hae toestömming mét öt oetdrökkelikke verzeuk um alles weer in de ouwe staot trök te brénge.
Dao waore hiël get leede en nuusjiërige op kômme daage. De vloerteegels woore ein veur ein veurzichtig weggepak op de plaats die de köster aangeweeze hauw. Ze hoofde neet lang te zeuke. Ze vônge öt trepke nao ônger. Eederei vông öt ö bitsje griezelig um nao ônger te gaon mét ö paar kaese en ön pitsjlamp. Mèh wie den iëste ônger waor volgde algauw ö stél angere.
Bie öt zwaak leech zaoge ze önne ruume kelder mét opte groond önne dikke laog modder.
En in dae kelder stinge iezer stéllinge mét dao op echte geraemte. Sômmige laoge op grwoite plaate van lwoid. Ein van de geraemte moot vreuger önne grwoite kael gewaes zin. Dao laog ouch öt geraemte van ö jônk keind.
Opte anger stéllinge laog haos niks mië. De knäök laoge in de modderlaog of staoke dao nog ö bitsje baovenoet. Die lieke woore vreuger in houte kiste gelag mèh dao waor niks mië van euver. Opte groond laoge waal nog reste van de koopere handvatte en berosde naegel.
Zouw der mesjien nog mië in dae modder zitte. Öt waor griezelig um dao métte blwoite han in te graave.
Baove in de kepel waore stevige iezers, woi ze de teegels mët opgeluch hauwe. Eine dae ônger kort bie öt trepke stông reep nao de nuusjiërige baove; “gaef ins ö braekiezer aan”.
Dat gebäörde en ônger woor mèttat iezer in de modder gesjard en gezeuk. Wat ze vônge waore veural knäök en sjedels.
Jônges veer sjeije oet. Vergaet öt braekiezer neet. Gaef dat mèr nao baove.
Bie den trap waor öt haos gans duuster. Eine geuf öt nao baove woi öt ôngertösje ouch al duuster begôsj te waere. Mèh ze ôndegkde al gauw tattet ö raar braekiezer waor watze in de han hauwe want öt waor önne grwoite knaok van ein van de hwoig hiëre die dao begraave laoge. In de kérrék maog neet gelag en gevlook waere mèh doe gebäörde dat spontaan. Zelléfs in de duuster ruumde tösje de geraemte kôsj me ziene lach neet hauwe.
Veer kénne noe nog demet lache. Dao zin zeker nog luu in Gäöl die dat métgemaak höbbe.

Mèh önne graafkelder is eigelik hiël tries en zeker deze graafkelder, woi zwoiväöl machtige luu begraave ligke. Hie is niks mië euver van hun mach en hunne riekdôm. En zellèfs önne prachtige gebeeldhouwde stein kènt dao niks aan verangere.

Mar/B

Geulle ‘minst criminele’ kern van Meerssen

Op het onlangs gehouden wijkbezoek van B&W Meerssen aan Geulle presenteerde politefunctionaris Hub Schoenmakers de ‘criminele’ cijfers over de eerste 4 maanden van Geulle. Conclusie: Geulle is de meest veilige kern van geheel Meerssen.

In de periode van 1 januari 2003 tot 1 mei 2003 vond het volgende in Geulle plaats:
– 2 inbraken
– 11 diefstallen uit auto’s
– 4 meldingen omtrent overlast jeugd
– 10 meldingen van geluidsoverlast
– 4 aanrijdingen
– 1 aanhouding i.v.m. drugs
– 3 maal assistentie i.v.m. parkeerproblemen
– 10 meldingen van vernielingen

Zeepkistenrace in Geulle

Op zondag 1 juni organiseer VV de Bokkerieërs de eerste Geulse zeepkistenrace. Het evenement zal plaatsvinden op de parkeerplaats bij de voetbalvelden. Deelnemers kunnen gebruik maken van hun eigen zeepkist of ter plekke een kist huren. De aanvang is om 14.00 uur.
Dus kom naar de race en geniet onder het genot van een drankje van spektakel en plezier.

Beleefd uitnodigend VV De Bokkerieërs

Nationale hengeldag

Zaterdag 31 mei is het weer nationale hengeldag. Deze dag is bedoeld om de hengelsport onder de aandacht te brengen van een nog groter publiek. Als vanouds probeert HSV Geulle dit te doen door zowel niet alleen de heren, maar ook de jeugd en de dames gelegenheid te geven om eens te vissen. De vereniging heeft het geluk te beschikken over een schitterende vijver waar de vangsten momenteel zeer goed zijn. Dus waarom zou u het niet eens zelf proberen, of kom gewoon eens een kijkje nemen. Dames en jeugd loten voor het “visstekkie” om 13.00 uur en zij vissen een “wedstrijd” van 14.00 – 16.00 uur. Gevist wordt op aantal. Hulp is toegestaan! Deelname is gratis en u kunt ook nog eens een leuke prijs in de wacht slepen!
Om 16.30 uur is de loting voor een koppelwedstrijd. Hieraan kan ook iedereen meedoen. Dus ook weer de jeugd en de dames, maar nu zal er grote concurrentie zijn van de heren.
Gevist wordt van ± 17.00 uur tot 20.00 uur. Let op…bij deze wedstrijd gaat het om het gewicht, een bewaarnet van minstens 2,5 meter is dus verplicht! En ook nu zijn er weer aardige prijzen te winnen ondanks dat deelname gratis is. Voor koppels die gevormd worden door jeugdigen en/of dames zijn aparte prijzen voorzien, men heeft dus alle kansen om te winnen. Kunt U zelf geen koppelgenoot vinden dan probeert de vereniging U aan een medevisser(ster) te koppelen. (denk wél even aan de huiselijke vrede…niet dat U door het koppelen problemen thuis krijgt!)
De prijsuitreiking is gepland om 21.00 uur in de “NUUJ KEET” bij de vijver.

Maart 2003

Geulle in vroeger tijden.
53. Zoals het vroeger was.

Nog maar een paar generaties geleden leefde de Geullenaar veel meer dan tegenwoordig zijn eigen leven met zijn eigen tradities en gewoontes. Tijdens de lange winteravonden kon men de inwoners van een gehucht of buurtschap in de zogenaamde “plenkhoezer” aantreffen. Daar zaten de vrouwen en meisjes dan te breien of te spinnen. Ze luisterden dan naar de verhalen en grappen van de mannen. Deze verhalen gingen bij voorkeur over Alvermannetjes(auvermennekes), weerwolven, heksen en spoken.

Met gretigheid werd naar deze oude vertellingen geluisterd. Dergelijke spannende verhalen bleven door mondelinge overlevering bewaard en werden soms door de verteller wat aangedikt. Hierdoor was het mogelijk dat zelfs menige stoere jongeman als hij ’s avonds naar huis toeging bang was voor een weerwolf of een spook. Ook de verteller zelf geloofde zijn eigen verhalen, want deze waren hem als waar verteld door een ouder iemand. Want wij moeten weten dat onze vroegere dorpsbewoners niet alleen diep gelovig, maar ook bijgelovig waren.
De afgelopen jaren is veel in ons mooie dorp veranderd. Zo is de welvaart sterk toegenomen. Vroeger was de gewone Geullenaar landbouwer. Helaas was de geringe opbrengst van de kleine boerenbedrijven vaak onvoldoende om de meestal grote, katholieke gezinnen in hun elementaire behoeften te voorzien. Vele vroegere dorpsbewoners moesten dan ook elders als dagloner werk gaan zoeken.

Zij ontvingen hiervoor vaak minder dan 15 eurocent per dag. In die dagen trok menige Geullenaar naar de fabrieken van Maastricht of Luik. Of naar de eindeloze bieten- en korenvelden over de Duitse grens tot aan Keulen en Düsseldorf toe. Dat was daar hard werken tegen een mager loon. De dagen waren lang en zwaar en de nachten kort. Men trok meestal met een complete werkploeg naar Duitsland en bleef zo lang weg totdat alle koren en bieten binnen waren. Als de oogstcampagne voorbij was trok men vol heimwee weer terug naar dat heerlijke, stille dorp langs de Maas. Naar dat dorpje met zijn heerlijke heuvels, zijn betoverende bossen, zijn golvende korenvelden en ruisende canadassen.Archie Varis

Bron: Kent U Geulle? (1949)

Een bijzonder archief.

Mensen kunnen allerlei hobby’s hebben. De variaties om een persoonlijke voorkeur uit te leven zijn welhaast eindeloos. Wij, de redactie van de Sjakel, hebben een persoon in ons dorp ontdekt met zo´n eigen activiteit waarmee een heel leven gevuld kan worden. De persoon is Sophie Severijns-Ghijsen, ook bekend als de vrouw van Frans van Severijns. Het echtpaar woont in een bejaardenwoning in Geulle-beneden. De hobby van Sophie is het uitknippen en archiveren van alle berichten en mededelingen die op Geulle betrekking hebben. Dan zou je in een eerste opwelling denken: dat is toch zo gepiept! Maar dat blijkt een foute veronderstelling. Want er wordt heel wat afgeschreven over Geulle, zo blijkt uit het door Sophie in de afgelopen veertig jaar uit de krant geknipte berichten.

De archivering.
Sophie heeft een even simpele als doeltreffende wijze van archivering. Zij gebruikt grote plakboeken met blanco papier. Daarin worden de krantenknipsels opgeplakt en eventueel wat gefatsoeneerd met naar binnen geslagen vouwen als het artikel te groot is. Door de datum van de krant uit te knippen en toe te voegen aan de bladzijde, wordt de tijdsregistratie verzekerd. Want, knippen is een, maar zeker zo belangrijk bij een terugblik is te weten op welke tijd het bericht betrekking heeft.
Begonnen in de jaren zestig van de vorige eeuw (het lijkt wel geschiedschrijving!) heeft Sophie tot op heden al meer dan dertig grote albums volgeplakt. En daarmee is duidelijk: er wordt heel wat over Geulle weg geschreven.

Een willekeurig jaar, 1971.
Met Sophie en mede gesteund door Frans hebben we het plakboek van het jaar 1971 eens doorgebladerd. Het eerste bericht, vanwege ruimtegebrek op de binnenkant van de kaft geplakt, is gelijk een voltreffer. En maakt gelijk duidelijk dat er niet zo veel veranderd is onder de zon: Vliegveld Zuid-Limburg is een couveusekind. Nu is het vliegveld anno heden weliswaar het couveuse-stadium ontgroeid maar een krachtige boerenzoon met een eigen bedrijf is het nog allerminst. Het eerste artikel bevat gelijk een ´dubbelboeking´ want de achterkant van hetzelfde artikel bevat het verweer van burgemeester Galiart van onze toen nog zelfstandige gemeente. Hij zou de raad onvoldoende informeren. In het artikel worden een aantal ons inmiddels ontvallen raadsleden genoemd zoals Bèr Jonkhout en Piet Pinxt. Vanuit de Geulse politiek wordt natuurlijk nog veel meer literatuur aangedragen. Zoals een verkeersnota met allerlei gevaarlijke straten en ´zere´ kruispunten. Ook zijn er uitvoerige artikelen over de nieuwbouw van de lagere school en een bezetting door de kinderen van het gemeentehuis. Die jonge provo´s toch! Op een bij het artikel geplaatste luchtfoto is het nog vrijwel maagdelijke terrein te zien aan de Kleivelderweg met alleen het voetbalveld van de Geulse Boys en het zwembad.

Onder de rubriek actualiteiten onder meer een uitvoerig verhaal over een boottocht onder de titel: Roeiboot met 8 bejaarden sloeg om op Maas in Geulle. De roeiboot met Sjang Ramakers aan de roeispanen was onderweg naar een begrafenis in Uijkhoven. De Maas stroomt zo onstuimig dat de boot omslaat en de Geullenaren in het water terecht komen. Een passagier uit Lindenheuvel is destijds om het leven gekomen, ondanks de krachtige redding welke verricht werd door Caspar Thijssen.
Enkele artikelen zijn gewijd aan een tumultueuze schietpartij in het bejaardentehuis waarbij een (religieuze) zuster gewond werd. Verder regelmatig berichten, soms grote artikelen over Geulse verenigingen zoals de beide muziekkorpsen (en hun eerste daadwerkelijke contacten na vele jaren van scheiding), de kerkelijke zangkoren, de postduivenvereniging ´De Snip´ en al die andere verenigingen zoals we ze ook nu nog kennen.
Ook zijn er berichten in tegengestelde varianten over het jongerenwerk zoals dat bedreven wordt in de ´Johannesburcht´.
Nog vermeldenswaard is het optreden van toneelvereniging ´Gäöl´ die in dat jaar de Sjuinsmersjeerder opvoert. Ook zijn er krantenknipsels over het individuele wel en wee van Geullenaren zoals een opwekkend verhaal over oud-burgemeester Van Aefferden die, wonende op het kasteel in Geulle, in 197l nog geniet van een goede gezondheid en zich eigenlijk nog twintig voelt. Het wee wordt zichtbaar in overlijdensadvertenties van enkele bekende Geullenaren zoals aannemer H. Kurvers en E. Penders, in Geulle beter bekend als ´Gène van Guske´.

Het totale dossier.
Zo bevat het door Sophie over 1971 (en een beetje 1972) aangelegde dossier nog vele andere berichten waarvan menig Geullenaar bij het lezen een Aha-erlebnis zal krijgen van: ´och jao, dat weit ich nog good!´ of iets in die trant. Maar alle berichten oplepelen zou te saai worden. Vandaar deze keuze die ik wil afsluiten met de toevallige samenloop dat in hetzelfde jaar uitvoerige artikelen worden geschreven over drie bekende , van elders afkomstige Geullenaren. Te weten: mevrouw Epplé (beeldhouwster, wonende in de Beeldenhof aan de Snijdersberg) met een expositie in galerie Felix in Maastricht, over Felix Rutten (eerder wonende op de Schieversberg) die op 90-jarige leeftijd in Rome is overleden en over mevrouw van der Mey (eerder wonende op de Snijdersberg) voor wie in het jaar 1971 een gedenksteen wordt aangebracht op de gevel van haar vroegere woning. De tekst op de gedenksteen luidt nog steeds ´zij ging weldoende rond´ waarmee een hommage wordt gebracht aan haar offervaardigheid en (medische) hulpverlening die zij een halve eeuw in Geulle uitdroeg.

Compliment.
Als hoeder en ondersteuners van het plaatselijke heem maken we Sophie een compliment voor haar mooie verzameling van krantenberichten over het Geulse. Onvoorstelbaar dat er in de loop van een jaar zoveel over het eigen dorp geschreven wordt maar, evenzeer onvoorstelbaar dat Sophie de verzamel- en plakarbeid al die jaren zo nauwgezet heeft kunnen bijhouden. Voor degene die ooit een ´actualiteitenoverzicht tweede helft twintigste eeuw´ wil samenstellen, is dat met het archief van Sophie een makkie. Vanaf onze redactieplek een hartelijk compliment voor de verrichte arbeid. We hopen dat Sophie nog lange tijd met dit werk mag doorgaan en dat wij tezijnertijd nog eens een beroep mogen doen op inzage in haar archief met als groot voordeel.: je hoeft niet digitaal onderlegd te zijn; al bladerend kun je het ene na het andere artikel nog eens lezen.Paul Notten, Moorveld.

Geulle 50 jaar geleden…
Maart 1953

– De gemeenteraadsverkiezingen werpen hun schaduwen reeds vooruit. De kandidaatstelling voor leden van de nieuwe gemeenteraad zal plaats vinden op dinsdag 14 april a.s. van 9.00 uur tot 17.00 uur. De kandidatenlijsten zijn kosteloos ter secretarie verkrijgbaar. De verkiezing zal plaats vinden op een nader te bepalen dag in mei.

– VVV. Op een vergadering van deze vereniging werd besloten haar de naam te geven van “Heerlyckheyt Geul”.

– In Geulle is een krielhanenvereniging opgericht. Zij draagt de naam “De Morgengroet”. Deze vereniging hield in café Hecker een geslaagd concours. In alle categorieën ging de Geulse club met de eer strijken.

– De Katholieke Mijnwerkersbond afd. Geulle heeft op haar onlangs gehouden vergadering de volgende bestuurssamenstelling gekregen. Deze ziet er nu als volgt uit:
Voorzitter: J.Pluis, Hussenberg 11.
Secretaris: J.Lardinois, Westbroek 41. Penningmeester: J.Blom Waalsen.
Leden: J.Penders, P.Sassen, J.Peukens en Sjaak Lahoye.

– Onlangs vierde de afdeling Geulle van de R.K.Bouwvakarbeidersbond haar 25-jarig bestaan. Er werden 4 jubilarissen gehuldigd: De heren P.Muytjens, P.Janssen, L.Kurvers en J.Kerckhoffs. Zij waren vanaf de oprichting lid van de bond en kregen de zilveren bondsspeld uitgereikt met de daarbij behorende oorkonde.Hein Peters.De werklozen 1930-1940

In de dertiger jaren waren er, net als in vele andere landen, veel werklozen in ons land. In Nederland waren er 600.000 werklozen, in Duitsland 6 miljoen.

In Geulle waren er ongeveer 60 werklozen. Dit waren allemaal mannen, want vrouwelijke werklozen bestonden in die tijd nog niet. De werklozen mannen moesten elke week op dinsdag gaan stempelen in het gemeentehuis en op donderdag konden ze er hun uitkering gaan afhalen. De hoogte van de uitkering was afhankelijk van de grootte van het gezin. Zo kreeg een gezin bestaande uit man, vrouw en één kind per week en uitkering van vier gulden vijftig, een pakje boter en een blik vlees. Van die vier gulden vijftig was twee gulden bestemd voor de huishuur.

In die tijd was er een belastingplaatje voor de fiets dat twee gulden vijftig per jaar kostte. De werklozen kregen dit plaatje gratis, maar er zat wel een gat ter herkenning van deze groep mensen. Het plaatje moest zichtbaar gedragen worden.
Werklozen met een kinderrijk gezin kregen van pastoor Voncken een briefje; met dat briefje konden ze in een bepaalde winkel goederen kopen. Deze werden dan door de pastoor geruisloos betaald. Na zijn overlijden in 1936 was zijn nalatenschap niet voldoende om een grafsteen (links naast de zijdeur van de St.Martinuskerk) te laten plaatsen. Op een zondag is toen een open schaalcollecte gehouden voor een bijdrage aan die grafsteen.

Ongehuwde jongelui van rond de twintig jaar kregen geen uitkering: die moesten maar “van de wind leven“. Deze jongelui waren gedwongen om te gaan smokkelen. Dit gebeurde dan ook massaal door mensen van Geulle en omstreken. Het “smokkelshop” was in de Geulstraat bij Sjangke van Bet.
Het voetveer over de Maas was het hele jaar door in de vaart. Boter (Addi-Solo-Frieseboer) en suiker waren de artikelen die de hoogste winst opleverden, want in België waren deze beduidend goedkoper. Het smokkelen heeft twee jonge mannen het leven gekost. Op 4 oktober 1935, midden in de nacht, verdronken Sjo Kusters (20 jaar) en Emiel Lenaerts (15 jaar) op de terugweg wadend door de Maas. Tijdens het smokkelen werden allerlei middelen toegepast om de douane te misleiden. Dit lukte meestal wel, maar het ging ook wel eens mis. Als het donker was en de commiezen met de fiets de berg afkwamen op weg naar de Maas seinden “collega’ s” van op de berg met een zaklamp. Overdag floot men op de vingers. Zelfs de schooljeugd deed hieraan mee. De één gaf het sein door aan de ander en voordat de commiezen bij de Maas waren, waren de smokkelaars al gewaarschuwd.

Gehuwde mannen met een uitkering werden tijdelijk tijdens diverse werkzaamheden ingezet. Zo ook tijdens de asfaltering van de eerste weg in Geulle: vanaf Brommelen via Oostbroek, Hulsen, Broekhoven en de Slingerberg tot aan de grens van Beek. Dit werk werd uitgevoerd door wegenbouw “De Geruisloze” uit Heerlen. Bij de aanleg van het Julianakanaal vonden ook nog diverse werklozen enkele jaren werk. Hierbij is een jong ingezetene in 1928 dodelijk verongelukt: Harrie Bours, 15 jaar jong uit de Hulserstraat. Toen het pompstation aan de Essendijk werd gebouwd, moest er een transportleiding met een diameter van 30 cm. worden aangelegd naar het verdeelstation op de kop van de Bekerberg. Ook bij dit werk konden diverse W.W.’ers tijdelijk aan de slag.

De werkzaamheden werden volledig met schop en pikhouweel uitgevoerd. Het werk was “accoordwerk”: als men niet op tijd tot op de vereiste diepte gegraven had, vloeide men af.
De lonen bedroegen 10 à 12 gulden per zesdaagse werkweek.

Toen al deze tijdelijke werkzaamheden achter de rug waren, moest er naar de werkverschaffing door de gemeente worden uitgezien. Enkele mensen werkten in de kiezelgroeve tegenover café “Lombok”: de overigen hebben halverwege de Snijdersberg de weg naar het bos gemaakt tot net voorbij de rustbank onder de Waalserberg; dit werk is ook met schop en kruiwagen uitgevoerd. Door deze wegaanleg kon het hakhout beter worden afgevoerd. Weer een tijd later werden de beemden tussen de Brugweg en Broekhoven twee schoppen diep omgespit en voorzien van een afwatering; zo ontstond uit een drassig gebied landbouwgrond. Op dit moment is het een mooi vruchtbaar weiland, in de volksmond de “Peel” genoemd. De werklozen van Midden-en Noord-Limburg deden in de echte Noord-Limburgse Peel datzelfde werk, vandaar die naam.

Als laatste werkverschaffing in de crisisjaren vòòr de Tweede Wereldoorlog moesten 60 werklozen in Eupen in België gaan werken. Daar werd een stuwmeer aangelegd om het water van de riviertjes de Vesdre en de Ourthe op te vangen. Met een bus van de firma Seegers uit Maastricht gingen zij iedere dag naar Eupen op en neer: 120 km. reizen per dag. Het loon bedroeg 12 gulden per week. Hier ging 2 gulden af voor het busvervoer. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak was het afgelopen met dit werk. Veel van de werklozen vonden toen werk in en op de steenkolenmijn. Na de oorlog brak er een gouden tijd aan en kwam er een einde aan het proletarisch tijdperk; wel hebben helaas miljoenen mensen dit met de dood moeten bekopenJ. Maassen

Carnaval 2003

Sleuteloverdracht
Een van de hoogtepunten voor de prins is traditioneel op de zaterdag voor carnaval, de sleuteloverdracht.
Zo ook voor ons prinsenpaar Marty I en Carmen. Precies om half vijf arriveert de raad van elf samen met fanfare St. Martinus bij café de Leunde, alwaar onze prins wordt opgehaald.
Na enkele mooie woorden van opperbok Eddy aan het adres van prins Marty en prinses Carmen nemen ze, samen met hun beide dochters, plaats in de gereedstaande Volks-wagen Kever cabrio, terwijl de hele raad van elf hun uitgeleide doet. Achter de fanfare, begeleid door de Bokkerieërs, loopt de stoet door de Hulserstraat naar café `t Heukske, alwaar ze als eerste daad de bok omhoog moeten hijsen, ten teken dat de carnaval in Geulle is begonnen.
Prins Marty toont zich een goed sportman, want nadat opperbok Ed alle aanwezigen (en het waren er weer een stuk meer dan andere jaren) had bedankt voor hun komst, hijst de prins de zware bok hoog in de lucht, zodat deze ‘de drie dol daag’ kan uitkijken over het Geulse Bokkeriek.
Nu was het de beurt aan Paul Maassen, die op een door hem zo gepaste wijze, het prinsenpaar op de korrel nam en er hierdoor voor zorgde dat de stemming er meteen goed inzat.
Binnen ging men verder met het officiële gedeelte. Samen met jeugdcarnavals-vereniging “de Bökskes” werd de macht overgedragen aan prins Marty I en prinses Carmen, zodat zij het drie dagen voor het zeggen hebben in Geulle. Ook aan jeugdprins Max en prinses Mieke werd een sleutel overhandigd.
(wordt vervolgd op pagina 8)

Dit gebeurde op een werkelijk ludieke wijze door de twee wethouders John Ummels en Jo de Jong, die eerst de aanwezige raadsleden op de korrel namen en daarna deed waarvoor men gekomen was, overigens geassisteerd door hun beide echtgenotes.
De klok stond op 19.11 uur dus tijd voor de receptie: alle Bokkerieërs lieten de handjes wapperen en de zaal was gereed.
Vele dorpsgenoten stonden klaar om prins Marty en prinses Carmen te fêteren en ook de wijze raad stond netjes in de rij.
Na honderden handjes schudden en maar liefst elf(!!!) gastverenigingen gehad te hebben was het rond de klok van half elf dat het prinsenbal geopend kon worden door orkest de Williams uit Maastricht.
Opperbok Eddy bedankte alle aanwezigen voor hun komst en prins Marty I nam met prinses Carmen de openingsdans voor hun rekening.
Tot diep in de nacht ging dit alles door, want het was een waar feest, zoals ons prinsenpaar ook opmerkte toen we hun om 3 uur s’nachts thuis brachten.

Grwatte Optocht
Karnavals maandag is in Geulle de dag van de grwatte optoch.
Schitterend weer, zon aan de hemel en bij aankomst bij het vertrekpunt honderden stralende gezichten. Wat kan men zich als vastelaovesvereiniging nog meer wensen.
Met het spek en ei van onze tempel cafe `t Hemelke in onze maag vertrekken we om precies 14.11 uur vanaf de berg richting Geulle beneden.
Een lange stoet van kolder, muziek, praal en schampe trekt aan de vele toeschouwers voorbij en die genieten zichtbaar.
Rond 17.00 draaien we de Markt op en als de laatste wagen, die van prins Marty I en prinses Carmen, ook stil staat heeft iedereen kunnen zien dat de kwakkert die prins werd heeft genoten als een vrachtwagen vol lachduiven.
De vele complimenten die de deelnemers kregen voelde aan als een warme douche want daar doe je het voor en op de laatste plaats voor de prijzen!

Kinderoptocht
Vele kinderen staan vol ongeduld te wachten op het moment dat de Bokkerieërs hun het sein geven dat ze kunnen vertrekken en als dit er eindelijk is gaat men dan ook volle gaas van start.
Mede door het mooie weer staan de stoepen langs de route goed vol met allemaal goed geluimde mensen.
Trots als een pauw nemen de kinderen het applaus in ontvangst en voor dat ze op het kermisplein aankomen krijgen ze van de Bokkerieërs allemaal een strandbal met het logo van de vereniging erop aangeboden. Nadat de schitterende prinsenwagen van de jeugdcarnavalsvereniging de Bökskes is aangekomen op het Kermisplein maakt opperbok Ed bekend dat iedereen de eerste prijs heeft met lof der jury.
Alle kinderen die aanwezig zijn kunnen zich bij de leden van de raad van elf begeven om een zak snoep in ontvangst te nemen.
Hiervan wordt volop gebruik van gemaakt en we zorgen voor veel blije gezichten!!!!!

Aflaten bok
Na de kinderoptocht gaan we met ons hele gezelschap naar multicultureel centrum `t Heukske; op z’n Gäöls bij Jean en Mieke in de zaal alwaar we ons stortten in een spetterende massa mensen die sjpassssss maken en lachen.
Carnaval met de grote C: na twee uurtjes is het tijd voor de inwendige mens dus op naar eethuis “het tweede lager” op de Esjendiek waar onze dames samen met Maurice van de Kik hadden gezorgd voor veel lekkers.
Annelies, Leny, Marie-José en Corry: bedankt namens ons allemaal.
Iedereen vol dus op naar de Kollekamp. Ria van Lewie gebeld die ons met de bokkebus naar boven brengt.
Hier was de duivel los want het was echt stampvol en de zaal dampte van het hoszweet.
Na de nodige polonaises en ‘gaef mich mehr ein piepke’, aanvaarden we rond half elf de afdaling naar ons centrum waar de bok rond twaalf uur wordt afgelaten.
Na het bezoek van nog een horecagelegenheid waar we gastvrij werden ontvangen vertrokken we rond half twaalf naar Jean en Mieke.
Prins Marty I en Prinses Carmen worden met de minuut stiller. Effe voor twaalf, een blik binnen en buiten leert dat de vastelaovesgekke ons ook nu niet in de steek laten want zeker 130 man hebben zich de moeite getroost om op dit ongewoon laat tijdstip naar `t Heukske te komen.
Zaate hermenie, Sjötterie, bestuur jeugdcarnaval o.l.v. Jan Boom en de bonte groep Rood Geel Groen en vele, vele Geulenaren willen meemaken hoe de laatste tellen van een schitterende vastelaovend 2003 worden beleefd.
Na het uitreiken van de Bokkespang aan Prins Marty en Prinses Carmen wordt de bok onder het Limburgs volkslied door Marty naar beneden gehaald ten teken dat de vastelaovend 2003 erop zit.
De wandeling naar onze tempel ‘t Hemelke kan beginnen, want daar wordt de prins en prinses ontdaan van hun prinsespullen.
Ook in het Hemelke was het weer goed raak, de hele zaak vol en prins Marty I en prinses Carmen keken hun ogen uit.
Na een rondje van de prins voor de hele zaak begon opperbok Ed aan zijn moeilijkste taak van het afgelopen seizoen, het afscheidswoord.
Nadat alles gebeurd was en raad van elf en de dames ons prinsenpaar bedankt hadden werden de laatste tranen weggeveegd en was de vastelaovend 2003 echt voorbij.

Afscheidswoord van Opperbok EdBeste mensen,
Hier staan we dan alweer, ja alweer want wat is het weer snel voorbij gegaan.
Hoe zegt men, alles wat mooi is vliegt snel om nietwaar.
Toen ik vanmorgen achter de computer kroop om dit afscheidswoord te schrijven moest ik het hele seizoen aan mijn gedachtenvoorbij laten gaan. Een seizoen prins Marty 1e en prinses Carmen.
Het begon in mei afgelopen jaar. Ik belde namens het comité en kreeg Marty aan de lijn en ik stelde de vraag of zij prins en prinses wildenworden.

“Nou Ed, mag ik me even bedenken?”, vroeg hij, maar terwijl hij zijn zin afmaakte had Carmen de naam Ed van de Bokkerieërs gehoord en schreeuwde ze al: “JA JA”, want het was immers haar droom van kinds af aan om dit te mogen worden.

Dat enthousiasme zijn ze het hele seizoen niet kwijt geraakt in een lang seizoen met kennismakingsweekend, Ulestraote, Genhout, optreden op RTME, Koelekop Meers, Margraten, zieken en 85+, Weigl, beide vrouwenonden, Geuloord, Graasmatte, Bonbonnière, Schimmert, Elsloo, Avé Maria, Meerssen, Beek en Stein. Er leek aan de “Marty en Carmen on tour” geen einde te komen.

Een dipje hebben we samen moeten doorstaan dit seizoen: het afscheid van Marcel van de frituur, maar ook hier sloegen wij ons samen kranig doorheen.

Overal waar we kwamen en op de laatste plaats niet te vergeten in ons eigen mooie Geulle hoorde je de mensen zeggen wat een enthousiasme en beleving.
Een prinsenpaar zoals je je ieder jaar kan wensen. Marty en Carmen, veer doon de patjs veur uch aaf.

Een seizoen met drie nieuwelingen bij de Bök, ook voor de bestaande Bök even vreemd, maar als opperbok kan en wil ik zeggen: Zweittuut, Pietie en Ron, veer wille uch neet mje kwiet.

‘Auch geer luu van Gäöl, karnavalisten in hart en neeren’, wil ik in dit laatste praatje niet vergeten. Gäöl is vastelaovend dankzij jullie.
Ook de mensen van onze tempel Café ’t Hemelke, bedankt voor de prettige manier van samenwerking: ’t woar gewoon te gek.

‘t Bèste bewaarste altied tot öt letste: os eige vrouwlu, want zônger hun aan oos zie woare de Bokkerieërs neet wat ze noe zeen: een Bokkefamilie. Dames bedank, geer zeet super.Opperbok Ed Philippens

Uitslag Grote optocht 2003

Einzelgängers
1e prijs: nr 18 Psycholoog 161 punten

Kleine groepen
1e prijs: nr 24 Toerte 163
2e prijs: nr 25 ‘t Centrum op de kop 158
3e prijs: nr 06 Vatsig China 157
4e prijs: nr 15 Therapeut moas 149
5e prijs: nr 04 D’n orgel 146
6e prijs: nr 20 Confetti 145
7e prijs: nr 09 Veer gaeve kleur 142
8e prijs: nr 14 Hot dog 137

Grote groepen
1e prijs: nr 03 Hoage toare 180
2e prijs: nr 16 Rwad gael greun 166
3e prijs: nr 08 Zigeuners 162
4e prijs: nr 19 Loat mher gaon 161
5e prijs: nr 22 Ijjskoninginnen 160
6e prijs: nr 02 Prins Marty alaaf 155
7e prijs: nr 21 Jeu de boule

Wagens
1e prijs: nr 23 Sjötterie 178
2e prijs: nr 10 Neet gesjoate 149
3e prijs: nr 07 Confetti 146
4e prijs: nr 05 Love parade 142
5e prijs: nr 12 Jsf op MAA 139

Wandeling langs de Maas.

Öt zal mesjien neet lang mië doere. Dao zin planne um mèt grwoite mesjiene de Maas oet te deepe en te verbreije. Mè kènt zich nog neet veurstèlle watter allemaol geit verangere en wie väöl bekènde stökskes gaon verdwiene, tegeliek mèt de plaatselikke benamingen.
Ich num uch mèt op ön wandeling vanaaf öt kelderke tot aan de Aelserbaende, van zuid nao noord.

Öt kelderke laog opte boch van den auwe maasdiek, woi dae önne sjerpe boch maakde.
Ö stökske wier nao öt Voelwammes kaom öt Gäölke in de Maas, die hie önne boch maakde nao Uukeve toe. Um öt oetspeule te verkômme waor dae kant versterrèk mèt dikke klauwe die badklauwe genump woore. Dao aan haet öt graasland tösje Maas en diek ziene naam “De Bat” te danke. In die Bat laog de Klein Maas, woirsjienlik önne auwe Maaserrèm. Öt waor ö sjilderechtig plekske umgaeve door auw wieje, woi de jeug van aan de Maas hiël get sjwoin herinneringe aan höbbe euvergehauwe. Want in de weinter es öt hel gevraore hauw kôsj me zich dao op öt ies flink loslaote mèt sjaatse, ieswagele of gewoon mèt kejje van den eine nao den angere kant. Dan waor öt ei tafereel dat me noe nog op väöl hôllese weintertafereele kènt bewôndere. Taenge euver Uukeve, achter hwoig maashègke laog de” Greend.” Ouch dao kôsj gezèllig gesjaats waere in de liëgde achter de hègke, die de sjerpe oiwsteweint taenge heel. Esset neet vroor en der toch väöl water sting, waore der altied get auw Maaslengers die dao hun riëpe lagte. Riëpe waore lang touwe woi aan klein tuikes zaote mèt angele draan um vösj te vange. Ze woore in öt water gegwoijd en met eine stek woor aangegaeve woi ze ze in öt water gewoijd hauwe. De daag denao woore de riëpe gelug. Dat deege ze door mèt ein dreg. Meistal vônge ze dan ein berref of iële.
Ö bitsje wier, bie de vaerbel begôsjte de Dreides, ö wild stök groond mèt väöl grubbe mèt aan den eine kant de Maas en den angere kant ön rie koele. De bekènste waore de “Sjaopskoel” en de “Deepe Koel”, woi de baek in oet kaom veur dat ze in de Maas oetleep. Bie de Dreisdes waor de Maas ondeep en dat waor de plek woi de Maaslengers öt zwömme liërde. Dao laog ônger water önne hiële dikke stein dae es duukplank gebruuk woor. Aan de oiwskant daovan laog öt “Waertsje” mèt velder veur kaore, krwoite en aerapple.

Achter Savelkoul laog de “Waertsjestraot”,die sterrèk umliëg leep en esse volleep kôsjte öt maaswater hwiërre roesje esset langs de boch umliëg broesjde. Zouw hie vreuger mesjien de Gäöl höbbe geloupe? Ö bitsje wier in de “Seint” laoge ouch nog langgerègkde peul die de Auw Maas geneump woore. Langs de Maas laoge dao de “Klein Krub” en de “Grwoite Krub”,die allebei in de Maas oetkaome en door de vösjers es oetgespraoke vösjplekskes gebruuk woore.

Tösje de Maas en de kenaaldiek laog de “Seint”, woi de boere öt vrögbaar akkerland good wiste te gebruuke. En wier door begösj de Aelserbaende. Graasland woi de keu op geheut woore en woi de Maaslengers waal ins ruzie kreege mèttie van Aelse, die ouch mèt hun keu dao waore. Die van Gäöl en die van Aelse kôsjte öt neet altied good saame vènge. Es veer noe trök wandele euver de kenaaldiek dan kômme veer langs de “Baelik”, woi de waeg noe önne boch moot maake nao Aelse. Méh veer loupe door tot aan de “Kômmelder” en loupe dan langs de boerderie van de Pinckert, de vreugere fanfarezaal, de kaplenie en de pasterie nao de sjwoin kerrëk ö baan.
Dan höbbe veer öt gans stök gezeen woivan in de toekoms mesjien neet väöl zal euver blieve es de kiezelboere hunne zin kriege.

Dit sjwoin gebied zal mesjiens plaats gaon maake veur ön wildernis mèt boetlandse keu en paerd, die dan nog ö bitsje orde moote sjöppe wille de luu nog get devan kènne geneete.
Ö t geveul van aope ruumte, datste noe nog langs de Maas vungs, zal dan meujelik trök te vènge zin. Mar/BOnze Webmaster onderscheiden.

Afgelopen carnaval werd Arthur Sassen onderscheiden door zowel de Bökskes als de Bokkerieërs. Hij mocht deze onderscheidingen ontvangen voor de geweldige manier waarop hij Geulle, en met name de Geulse carnaval, onder de aandacht brengt op het internet via de site, www.geulle.com.
Uiteraard zijn wij als Heemkundevereniging trots op ons bestuurslid en feliciteren wij hem dan ook van harte met deze vorm van erkentelijkheid door onze carnavals-verenigingen.

Brieven van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Pieke is nog niet bijgekomen van de vastelavond en omdat er toch geen plaats was in deze Sjakel, zult u een maandje moeten wachten op een brief van uw allerliefste bateraaf.

Politie varia

– In de nacht van zaterdag 1 op zondag 2 februari werd ingebroken in het clublokaal van de hengelsportvereniging aan de Kleivelderweg. Ontvreemd werden frisdrank, bier en chips.

– Op maandag 3 februari liep op het Cruisboomveld wederom de paarden los op de rijbaan. Wederom was de draad van de afrastering doorgeknipt.

– Op vrijdagmiddag 7 februari rukte de brandweer uit voor een schoorsteenbrand op de Poortweg.

– In de nacht van zaterdag 9 op zondag 10 februari werd wederom ingebroken in het clublokaal van de hengelsportvereniging aan de Kleivelderweg. Ontvreemd werden 3 kratten pils.

– Door enkele leden van de Stichting Verontruste Bewoners Geulle werd op zaterdag 15 februari aangifte gedaan van vernieling en wegnemen van het opgehangen spandoek. Door enkele leden was gezien, dat op vrijdagavond 14 februari omstreeks 19.00 uur het spandoek werd vernield door de bestuurder en inzittende van een witte bestelbus op de Andreas Sauerlaan.

– Op zaterdagavond 15 februari werd op de Saintweg een brandende auto aangetroffen. Bleek dat de auto ontvreemd was te Echt.

– Op zondagochtend 16 februari omstreeks 02.20 uur, werd tegen een bestuurder van een personenauto proces-verbaal opgemaakt, ter zake het met hoge snelheid rijden over Hulserstraat, Oostbroek en Pasweg. De hoogste snelheid van deze bestuurder bedroeg 130 km per uur. Betrof inwoner van Geulle.

– Op zondagavond 16 februari werd ingebroken in een woning aan de Cruisboomstraat. De raamvleugel aan de achterzijde van woning werd geheel uit de scharnieren gebroken.

– Tussen zaterdagmiddag 15 februari en maandag 17 februari werden aan het Cruisboomveld een achttal boompjes vernield. De boompjes waren doormidden gebroken.

– Op dinsdagavond 18 februari vond er een aanrijding met doorrijding plaats te Brommelen.

– Op zaterdag 22 februari vond er een aanrijding plaats op de Hulserstraat waarbij een personenauto een geparkeerd staande auto licht raakte aan de bumper.

Gevonden:
Verloren: Witgouden ring met diamantje en gouden plaatje.Brig. Giesen

In de Heer zijn overleden

– 17 februari 2003 te St. Jans-Geleen Geleen Joannes Martinus Jozef (Martin) Kengen, weduwnaar van Anna Maria Mechtildis Maassen, in de leeftijd van 98 jaar, voorheen Westbroek;

– 17 februari 2003 te Maastricht (De Zeven Bronnen) Servaas (Veus) Dohmen, echtgenoot van Nieke Solberg, in de leeftijd van 85 jaar;

– 23 februari 2003 te Bunde Maria Jeanne Gerda (Marie) Sassen, echtgenote van Jef Vluggen, in de leeftijd van 72 jaar.

Januari 2003

Geulle in vroeger tijden.
52. Ode aan Geulle van 1949. (2)

De volgende lofzang over ons mooie dorp is genomen uit het boekje “Kent U Geulle?”, dat in 1949 is uitgegeven. Het geeft een mooi beeld hoe het toen hier uitzag:
Er zijn er die zeggen dat Geulle het mooiste plekje van Nederland is. Wij zullen er niet om twisten, maar wij weten uit ondervinding welke een indruk het maakt op mensen die voor de eerste keer met de trein van uit het noorden naar Maastricht reizen. Aan de linkerkant het sterk glooiende bos en aan de andere kant het wijde groene dal der Maas. Het is geen chauvinisme als wij u vertellen van de enthousiaste gezichten van de talrijke automobilisten en fietsers die na het oude gehucht Hussenberg te zijn gepasseerd de mooie beboste Slingersberg bereiken en het landschap zich aan hun oog ontrolt in al zijn bekoorlijkheid.
Of degenen die vanaf de top van de Snijdersberg het Maasdal overzien tot aan de Kempische heuvels. Het dal waarin de stroom met brede kronkels gaat en keert en van de hoogte tot 7 maal zichtbaar is, van de in de verte Sterrestad Maastricht tot aan de heuvels van Elsloo.
Hoe lieflijk lacht u het dorpje toe als u van Bunde komt en eerste blik werpt op de vriendelijke huizen aan de voet van de zacht glooiende helling.
Het Julianakanaal heeft de aantrekkelijk van ons dorp nog verhoogd en sinds enkele jaren is op het plateau van Moorveld het vliegveld Zuid Limburg verrezen. Zo kan Geulle een uitzonderlijke gemeente genoemd worden doordat ze ligt aan een landsgrens, een rivier, een kanaal, een spoorweg, een grote rijksweg en een vliegveld.
Het nijvere bestaan van de landbouwende inwoners geeft het dorp een rustige sfeer. Geulle is een uitgelezen oord om te dwalen over de heuvels en door de bossen over stille wandelwegen. Dan wordt men getroffen door de schoonheid van de natuur en geniet men het innigst van de weelderige groei van bloemen, struiken en planten. En al moge industrie en verkeerswegen op vele plaatsen schone plekjes natuur hebben bedorven, het verrukkelijk gebied van Geulle bleef gelukkig nog ongerept en onaangetast.
Vanaf de hoogterand is de blauwe verte in het Maasdal treffend te zien. Onder de bomen van deze heuveltoppen bloeit tegen Pinksteren de gele brem en hoort men de nachtegaal zingen. En naar het dal is het dorp in de diepte een lawine van groen, die van de hoogte over de daken van de huizen valt. Zo ver men ziet lijkt het Maasdal op een bos waarin de Canadese populier, ook wel de zingende boom van Limburg genoemd, hoogtij viert met maretakken in zijn kruin. Heerlijk is het er in het voorjaar, wanneer het eerst ontvouwde groen der bomen een schemerige wade weeft over de diepte, waar het dorp gedoken ligt en de Maas haar schubbig zilver kronkelen doet. Nog heerlijker is het er wanneer de vruchtbomen in het dal hun bloesempracht tussen de rode daken doen opwolken. Niet minder wonderbaar is het er, wanneer de herfst zijn toorts geslingerd heeft in het geboomte en alle loof er geel en bronzig hangt boven het blauwgroen geschemer der beemden. Geen wonder dat de sage zegt dat Sint Servaas, de beschermheilige der Maasgouw, hier gestaan heeft op de heuvelkruin en er zegenend zijn armen uitstrekte over het landschap. Bij de zachte gloed die de dalende zon spreidt over de wuivende boomkruinen, trilt er een zichtbare wijding over dit heerlijke vergezicht, als ware het waarlijk de echo van een gezegend oord.
Men kan hier genieten van de prachtige panorama’s op de Maasvallei met in de verte de kolenmijnen in de Belgische Kempen en op de stad Maastricht met de vele torens en op de achtergrond de Sint Pietersberg. Als de schemering valt doemen honderden lichtjes op uit de diepte, welke u onwillekeurig doen stilstaan in de stille avondstond.Archie VarisBron: Kent U Geulle? (1949)

Een vliegtuig neergestort.

In de laatste weken van 2002 zijn er in het Elsoose gehucht Terhagen opgravingen verricht. In de plaatselijke media is er even aandacht aan geschonken. De redactie van de Sjakel is ook gaan kijken om te zien wat er zo vlak aan de grens met onze buurgemeente gebeurd is.
De eerste informatie.
Vanaf de Eijkskensweg rijd ik over de geasfalteerde veldweg richting Terhagen, tot vlak bij de brug over de spoorlijn. De spoorlijn ligt hier in een diep uitgegraven brede geul met aan weerszijden hoog opgaand bos. Waar moet ik zijn? Ik informeer bij een wandelend echtpaar en heb onmiddellijk prijs. Het echtpaar Wanten woont in Terhagen en de man is er geboren midden jaren dertig, enkele honderden meters van de plek waar het vliegtuig gecrasht is. Heer Wanten doet bij het aanreiken van informatie zijn naam alle eer aan. Zijn verhaal.

Eén vuurbal.
De Messerschmitt, een Duits gevechtsvliegtuig, had op 17 december 1944 ter hoogte van Nieuwdorp bommen gedropt op loodsen van het Engelse leger. Het vliegtuig werd ter hoogte van de Steinderbosch onder vuur genomen door het afweergeschut, opgesteld op de hoge stortberg van de staatsmijn Maurits en werd gelijk in brand geschoten. Als één grote vuurbal scheerde het vliegtuig in glijvlucht naar beneden over Terhagen en stortte met een daverende oerknal neer, enkele honderden meter ten zuiden van de brug over de spoorlijn. Het was toen rond tien uur in de avond.

Voortgaand vuurwerk.
Anders dan de media suggereren is er die avond geen reddingsactie meer ondernomen. Dat kon ook niet volgens onze woordvoerder, want de vele in het neergestorte vliegtuig nog aanwezige munitie is in de loop van die nacht geëxplodeerd. De aanhoudende knallende en sissende geluiden waren vergelijkbaar met de beelden van de enkele jaren geleden in Enschede ontplofte vuurwerkfabriek.

De dag erna.
In de vroege dageraad was heer Wanten met enkele andere buurtgenoten bij de eerste bezoekers van de rampplek. De ontploffing van het neergestorte vliegtuig had een diepe krater geslagen op een plek, een twintigtal meters westelijk van de spoorlijn. De ravage was onvoorstelbaar. Van vliegtuig en bemanning was niets meer over dan totaal verfomfaaide restanten van het vliegtuig.
In de loop van de dag hebben militairen met lange jutezakken de resten van de omgekomen militairen verzameld en ter plaatse begraven.

Struinplek.
In de dagen na de ramp hebben heel wat mensen de plek bezocht en vaak ook rondgestruind op zoek naar iets bruikbaars. Daar behoorde in elk geval het mica toe waar de ramen van het vliegtuig van gemaakt waren. Van het mica konden allerlei kleine siervoorwerpen gesneden worden zoals armbandjes en (vooral populair bij meisjes) hartjes en kruisjes die als versiering rond de nek gedragen werden. De grote van het vliegtuig overgebleven metalen brokstukken waren toen allang verwijderd van het terrein door een neringdoende in oud ijzer. Na verloop van tijd is de plek waar het vliegtuig was neergestort, wat provisorisch afgedekt en dat is zo gebleven totdat hedendaagse struiners (mogelijk na informatie van de plaatselijke heemkundevereniging over de plek van het ongeval) het terrein gingen aftasten met behulp van metaaldetectoren. Nadat er allerlei vliegtuigresten waren opgediept en de gemeente Stein hiervan op de hoogte was gekomen, heeft deze een particulier bedrijf ingeschakeld om te onderzoeken wat er nog in de ondergrond aanwezig is en gevonden munitie te verwijderen.

De gemeente Stein.
De heer Verheyen, belast met zaken van openbare orde en veiligheid in de gemeente Stein, bevestigt het verhaal van onze informant. Het afdekken van de restanten van het vliegtuig is in 1946 gebeurd in opdracht van de Ned. Spoorwegen. Overigens wist in Elsloo vrijwel iedereen ´uit de tijd van de oorlog´ dat er in het bosgebied bij Terhagen ooit een vliegtuig was neergestort. Met metaaldetectoren uitgeruste personen zijn ter plaatse gaan zoeken en vonden er ondermeer munitie. Vanaf dat moment is de gemeente Stein ingesprongen en heeft een bedrijf opdracht gegeven de omgeving vrij te maken van explosieven. Heer Verheyen weet nog te melden dat de toenmalige veldwachter, Rouvroye, behulpzaam is geweest bij het opruimen van de resten van de bemanning.Paul Notten

In de heer zijn overleden

– Op 20 december 2002 Ellie Nijsten-Steijns, echtgenote van Pie Nijsten, Moorveldsberg 73, in de leeftijd van 62 jaar;
– Anna Maria Catharina (Mai) Pinckaers, weduwe van Sjef Frissen, Huize Ave Maria, voorheen Hulserstraat, in de leeftijd van 87 jaar.
– Leonie Claessen, weduwe van Jozef Smeets, Wilgenhof Bunde, 94 jaar, Oostbroek 3

Geulle 50 jaar geleden…
Januari 1953

– De Maas heeft eind december en begin januari de Maastraat weer onder water gezet en dat was de hoogste stand sinds 1926. Het dorp kwam zelfs op de televisie en de bewoners sloegen daar geen slecht figuur.

– Op zondag, 11 januari werd opgericht de “Werkgemeenschap Snijdersberg – Hussen-berg”. Deze is tot stand gekomen door de Jonkheid en de gehuwden in één vereniging samen te brengen. Doel van de werkgemeenschap is: het gezamenlijk sieren van de processieweg, het bouwen van een rustaltaar, het voeren van acties tot verkrijgen van gelden voor de bouw van de nieuwe kerk. Het bestuur is als volgt samengesteld:
Voorzitter, M.Urlings. Secretaris, H.Smeets. Penningmeester, J.Kusters. Leden: Agnes Ghijsen, Julia Kengen, Frans Kengen, M. Pluis, Jos Peerbooms en Jan Blom.

– Op woensdag 14 januari werd op de jaarvergadering van de harmonie St.Caecilia besloten tot de oprichting van een boerenblaaskapel.

– Zondag, 25 januari werd onder grote belangstelling in de Harmoniezaal Jan 1 (J. Claessens te Westbroek) als prins uitgeroepen. Hierna volgde een bonte avond die erg in de smaak viel bij de aanwezigen. Tevens werd de nieuwe carnavalsschlager over bokken en geiten ten gehore gebracht.

– Loop van de bevolking 1952.
Het aantal inwoners op 31 december 1951 bedroeg 1032 mannen en 993 vrouwen. Totaal 2025 inwoners.
Geboorten: 20 mannen en 23 vrouwen
Vestigingen: 25 mannen en 14 vrouwen.
Totaal: 45 mannen en 37 vrouwen.
Overleden: 9 mannen en 8 vrouwen
Vertrokken: 35 mannen en 36 vrouwen
Totaal: 44 mannen en 44 vrouwen
Vermindering der bevolking met 6 personen.
Op 31 december 1952 bedroeg het aantal inwoners 1033 mannen en 986 vrouwen. Totaal 2019 inwoners.
Gesplitst naar parochie en rectoraat bedroeg het aantal geboorten in het rectoraat 19 en in de parochie 24. In het rectoraat hadden 8 overlijdens plaats en in de parochie 9.
De oudste inwoonster is A.M.Paulissen, Hussenberg 20, 94 jaar.
De oudste inwoner J.L.Roumans, Hulsen 12, 90 jaar.
Verder: 90 jaar (Wed.Decrauw-Dolders), 89 jaar 1 persoon, 87 jaar 1 persoon, 86 jaar 2 personen, 85 jaar 5 personen.Hein Peters

Brieven van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Hallo, mensen van Geul, hier weer een briefje van jullie Pieke junior. En hoe is het nou met jullie? Met mij is het goed, maar met de Noonk niet zo, want wie ik lets voor de kerstmis aan jullie schreef dat ik met hem de kerstboom ging opzetten en de ballen derin en de piek derop, kwam Harie van onze Merie net heevers, die was bij de boswachter bij die van de karnevalsvereniging een boom gaan kopen, zo een mooie blauw groen zilveretige met een kluit deraan, maar Harie had er geen gekregen en niet omdat ze op waren, maar omdat het de bök niet gegund was, want der had zich ter een van Bung daarover beklaagd, dat die van Geul zekers teveel bomen verkochten en hij met zijne troep bleef zitten en toen konden die van Geul hunne pungel pakken. Harie heeft nog aan de Noonk gevraagd offent hij zich dan maar zo een dure in Bung moest gaan kopen, maar hij kreeg ze bijna gezwens van de Noonk en die sloegen de vunkele bekans uit de ogen, zo guftig was hij en de Noonk die heeft het sowieso niet zo op die van Bung, behalve op die van de Smeed, want dat zijn ters daar krijg je nog eens een avond met om en die helpen je ook met van alles en die vinden daar bij hen in de kraam nog dingen, waarvan ze zelvers nog eens gaaruit niet meer wiste dat ze het nog hadden en natuurlijk die van Bung die eigenlijk van Geul zijn en die, die wat daar weer mee getrouwd zijn en de kinderen daarvan en zo. En van de guf heeft de Noonk zich nou een opgemaakde boom gekocht, die verliest tenminste zijn haren niet en die blijft ook mooi groen en je zou hem zelfs buiten kunnen zetten, dan gaat hij misschiens wel niet aan maar hij gaat ook niet kapot wie die echte dure echte en als je hem voor de tweede keer opzet, dan begin je al te verdienen, zegt de Noonk en als je voorzichtig de met bent als je hem op den dèn wegzet, dan kun je ook nog de ballen derin laten hangen en de piek derop laten staan, dat spaart alweer een hoop werk het volgend jaar en je kunt er ook mee in de carnevalsoptocht meelopen en wat meent die wat zich zo dik maak wel, zegt de Noonk, hij is toch niet de enige die hier in Limburg en omstreken kerstbomen verkoopt en anders stuurt de Noonk de politiek wel eens derop af, zegt hij en hij kan zich niet voorstellen dat Charlie en Neske en Eddie dat maar de bij laten zitten, die zullen zich toch ook wel eens get van hunnen jan willen maken en nou hebben ze eindelijk de kans eens. En nou we het toch over de politiekers hebben, der is ter een mevrouw van Geul, die doet zich op voor in de kamer te gaan zitten en dat hebben we hier toch nog niet zo deks gehad, want wij zitten alleen zondigs in de goede kamer en de rest van de week in de keuken achter de kachel en die mevrouw is van de dierenpartij en de Noonk vindt dat nog niet zo nodig, zegt hij, der zijn wel ander dingen om je druk over te maken, want het land is in gevaar en hier bij ons in den Hoek kunnen de hinnen en den haan nog lekker over de mestem en over elkaar heen schamateuren en de knijn hebben ook genoeg plaats voor achter mereen te zitten en de schapen krijgen ieder week hun keutele geraap voor de wei zuiver te houden en zo, maar we moeten alleen de kat nog een beetje opvoeden, dat die zich niet zo deks muizen snapt, maar ja daar is het dan ook een kat voor. En de Maas is ook al weer bijna uitgeweest, maar de dijken hebben het weer gehouden en dat is maar goed ook, want het is aan de Maas toch al gevaarlijk genoeg, als je de gezetten mag geloven, daar kun je je nog niet op je gemak laten nakijken schijns en daarna heeft het ook weer flink gevroren, maar het ijs was nog ongetrouwd en daarom kon je der nog niet op, maar der waren toch weer een paar klotskoppen geweest, die hadden al stukken ijs en grote, dikke stenen derop gegooid, dus het was toch weer eens niets geworden met lekker schaatsen maar die hebben zeker niets anders te doen en zo krijgen ze de vijver wel weer toe en dan kunnen ze der over tienduizend jaar weer een kiezelkoel van maken. En der heeft zich een visser bij de Noonk beklaag, dat ik jullie geschreven had, dat hun huisje nog niet klaar was, maar dat die van de Zank dan ook zekers vissers zijn, want die laten ook lang op zich wachten met hun moment, waar ze de geschiedenis van Geul onder willen begraven, hier bij ons in den Hoek, want die hun jubilei is nou toch ook al een tijdje om en der is nog geen schup de grond in en de Noonk heeft gezegd dat hij zich eens zal informeren bij Hein Kessen, die weet daar zoals gewoonlijk meer van, zegt hij en ik zal jullie de volgende keer weer op de hoogte houden, nou adië, met de groeten van jullie Pieke uit de Piemelenhoek.

P.s.: de Nonk was bij tant Hoebertien en noonk Funs geweest in Oud-Vallekenburg en daar hebben ze schijns een Proemehoek en de volgende keer ga ik maar eens met hem met, want dat wil ik ook wel eens zien.

De melkfabriek van Moorveld.
Een geweldige vondst, 100 jaar na datum.

Vroeger.
In het prille begin van de twintigste eeuw, van 1901 tot 1922, heeft Moorveld een melkfabriek gehad, de Toekomst genaamd. Het was een coöperatieve vereniging van plaatselijke boeren of kleine neringdoenden die toevallig ook nog een of twee koeien hadden. De melkfabriek was gevestigd in een pand aan de Heerenstraat in Moorveld op het weiland, links van de woning van Joop Schermerhorn, hoek Heerenstraat/Bospad. Het pand is eind jaren veertig van de vorige eeuw afgebroken.
Over de inrichting en werkwijze van de fabriek en de mensen die er werkzaam waren bestaan geen geschriften meer. Indrukken en wetenswaardigheden uit die tijd moeten verzameld worden uit gesprekken met mensen die de oude fabriek nog gekend hebben. Dat valt niet mee. De fabriek is precies 80 jaar geleden opgeheven en met het voortschrijden van de tijd zijn er steeds minder mensen die nog van toen weten te melden. Haast dus om links en rechts nog wat interviews af te nemen.

Zoektocht.
Op mijn zoektocht naar mensen ´uit die tijd´ heb ik afgelopen jaar ook een bezoek gebracht aan de Moorveldshof en gepraat met Sjef Waelen. De familie Waelen heeft altijd een grote boerderij gehad en zal vanuit het oogpunt van melkproductie heel wat met de melkfabriek van doen gehad hebben. Sjef wist enkele leuke anekdotes over de melkfabriek, maar excuseerde zich tegelijkertijd dat hij van de eigenlijke fabriek weinig kon melden omdat hij geboren is na sluiting van de fabriek. Al doorpratend wist Sjef wel nog te melden dat de karnton van het vroegere boterbedrijf in de kelders van de Moorveldshof stond. Na de beëindiging van de boterproductie in Moorveld heeft Sjo Waelen, de grootvader, de karnton uit de boedel gekocht en zo is die ton uiteindelijk in de kelder terecht gekomen.
Bij alle bescheidenheid van onze verteller was dit een groot moment. Want, tijdens een eerste bezoek aan de kelder vorig jaar bleek die ton –eerste indruk- nog in een vrij goede staat te verkeren.

De karnton.
Dat eerste bezoek is een beetje vergelijkbaar met de opening van een grafkelder in een pyramide. In de halfduistere omgeving sta je oog in oog met een productiemiddel voor de bereiding van boter. In de eerste jaren van de twintigste eeuw hebben mensen uit deze omgeving daar hun brood mee verdiend! Je kunt je het nauwelijks voorstellen. En door een speling van het lot komt die ton in een kelder terecht met een rustige vochtigheidsgraad, voldoende om hout-wormen buiten de deur en . . . uit het hout te houden. Vrijdag 27 december ben ik, in gezelschap van technische steun, de kelder ingedoken. De karnton bleek gemakkelijk demontabel (het onderstel, de karnton en de handvaten) en in amper twintig minuten was de karnton in volle pracht en omvang terug in het dorp waaruit hij ooit zonder licht vertrokken is (de elektriciteit werd eerst veel later aangelegd).

Restauratie.
In de komende tijd zal de karnton gerestaureerd worden. Daarvoor zal overleg gepleegd worden met mensen die ´herstel en consolidatie van oude troep´ tot hun vakbekwaamheid hebben gemaakt: de conservator van het Industrion. Uiteindelijk zal de karnton als archeologisch monument van een handgedreven melkfabriek mogelijk een mooie, voor bezoekers toegankelijke plek in het bejaardentehuis Avé Maria krijgen, zodra verbouwd.
Als heemkundevereniging zijn we de familie Waelen dankbaar dat zij al die jaren zo goed opgepast heeft op de karnton en dat Sjef als vertegenwoordiger van de familie de ton aan de heemkundevereniging geschonken heeft.
Over de vroegere melkfabriek in Moorveld met alle verhalen daaromheen wordt een serie voorbereid die wellicht in de loop van dit jaar gepubliceerd worden; afhankelijk van het verloop van het onderzoek.

Bezichtiging.
De karnton staat even in een schuur bij mij, Bospad 7, op 150 van de plek waar de karnton ooit rondjes gedraaid heeft voor de productie van boter. Begin februari gaat de ton tijdelijk naar een restauratieatelier. Tot dan kunnen de mensen die de ton willen zien bij mij terecht.Paul Notten

Politie varia

– In de nacht van zaterdag 30 november op zondag 1 december werd op de Slingerberg een auto in de vangrail aangetroffen. Bij onderzoek bleek, dat die auto in die nacht was ontvreemd te Sittard. De dader of daders was/waren verdwenen.

– In de nacht van woensdag 4 december werd een man op de Cruisboomstraat in zijn woning mishandeld door drie personen. Verder werd een koffertje uit de woning van die man ontvreemd.

– Tussen zondag 8 december en maandag 9 december werd ingebroken in een auto welke stond geparkeerd op de Past. Kengenstraat . Uit de auto werd een carkit ontvreemd.

– In de nacht van donderdag 5 op vrijdag 6 december werd ingebroken in een winkel op het Marktplein. Er werd een geld bedrag uit de kassa ontvreemd, welke werd opgebroken.

– Op maandag 9 december werd ontdekt, dat een raam en een deur van het verenigingsgebouw aan de Kleivelderweg waren geforceerd. Het was niet duidelijk of er was ingebroken en of het hier gewoon een vernieling betrof.

– Op zondag 15 december omstreeks 18.30 uur, werd een melding ontvangen dat er op het Cruisboomveld een paard losliep op de rijbaan. Met behulp van enkele passanten en de gewaarschuwde eigenaar werd het paard weer in het weiland gedreven. Later bleek, dat men de draden van de omheining had doorgeknipt.
Op maandag 23 december in de ochtend werd wederom ontdekt, dat de draden van hetzelfde weiland waren doorgeknipt. Nu waren de paarden nog in het weiland. Wel viel op, dat het weer tussen zondag en maandag gebeurd was.

– Op zaterdag 21 december tussen 14 en 19 uur vond er een aanrijding plaats op de parkeerplaats aan de Hussenbergstraat. De dader reed echter na de aanrijding door zonder zijn identiteit kenbaar te maken.

– Op zondag 22 december werd op de Essendijk een bestuurder gecontroleerd, welke te veel alcoholhoudende drank in zijn bloed had. Tegen verdachte werd proces-verbaal opgemaakt.

– Op zondag 22 december waren enkele meldingen van overlast van vuurwerk op de Hulserstraat. Er zou vanuit een geparkeerd staande auto vuurwerk worden gegooid. De genoemde personenauto werd wel aangetroffen, doch opdat moment stond hij geparkeerd tegen een lantaarnpaal. Eigenaar werd niet meer aangetroffen. Hierna is auto afgesleept.Bestuurder meldde zich later en verklaarde te hebben moeten uitwijken en was toen tegen lantaarnpaal gereden.

– Tussen dinsdag 24 december 19.30 uur en woensdag 25 december 02.00 uur vond er eveneens een aanrijding plaats op de Hulserstraat. Ook hier reed de dader door zonder zijn identiteit kenbaar te maken

– Op dinsdag 24 december vond er een inbraak in een woning plaats op de Schepenstraat. De voordeur werd geforceerd en uit de woning werden o.a. een GSM en een sporttas met sportspullen ontvreemd. Waarde- volle goederen werden niet ontvreemd.

– Op donderdag 26 december omstreeks 22.00 uur werd in de Nachtegaalstraat een vreemd persoon in de tuin waargenomen. Toen hij merkte, dat hij was gezien, vluchtte deze persoon naar de tuin van de buren, welke op vakantie waren. Persoon werd niet meer aangetroffen.

– Op vrijdag 27 december vond er een aanrijding plaats op de Hulserstraat: een bestuurder reed tegen een geparkeerd staande personenauto.

– In de nacht van vrijdag 27 december werd er ingebroken in een auto welke stond geparkeerd op de Hulserveldstraat. Uit de auto werd een radio/CD-speler ontvreemd.

Vanaf september 2002 hebben er intern bij de Basiseenheid Heuvelland, alwaar wij tegenwoordig toebehoren enkele veranderingen plaats gevonden.

Gezien mijn werkzaamheden binnen de basiseenheid, ben ik niet meer direct als gebiedsgebonden functionaris voor de plaats Geulle verantwoordelijk.
Met ingang van 1 september 2002 is dat mijn collega Hub Schoenmakers. Deze is echter tevens voor de plaatsen Rothem en Ulestraten verantwoordelijk. Hij is bereikbaar via het normale politienummer 0900-8444. Bij het wijksecretariaat te Valkenburg weten ze steeds wanneer hij in dienst is en wanneer hij te bereiken is. Ook kunnen via het wijksecretariaat afspraken met hem gemaakt worden. Zelf blijf ik wel de Politie-Varia verzorgen in overleg met brigadier Schoenmakers.Brig. Giesen

Rob van der Zee en Harmonie St. Caecilia nemen afscheid!

Op zondag 5 januari jongstleden heeft Rob van der Zee in Geulle voor de allerlaatste keer gedirigeerd bij Harmonie St. Caecilia. Na twaalf mooie jaren, waarin de leden van de harmonie, het bestuur en de dirigent op een prettige manier met elkaar hebben samengewerkt, werd op een respectvolle manier afscheid van elkaar genomen.
Op zondagochtend reed bij Huize van der Zee de ‘taxi’ voor, waarna Rob samen met zijn vrouw en dochtertje richting Geulle vertrokken. Bij de Harmoniezaal aangekomen lag een rode loper uitgerold en vormden de muzikanten een erehaag. Het afscheidsconcert werd geopend door de drumband onder leiding van Jo Meijs. Het jeugdorkest, onder leiding van Marie-José Marx, was natuurlijk ook van de partij. Ten slotte speelde de harmonie een aantal toepasselijke muziekstukken, die Rob met zorg had geselecteerd. Met “The show must go on” en “I did it my way” werden enkele gevoelige snaren geraakt. Tenslotte werd Rob namens de leden een muzikaal cadeau aangeboden en namens het aanwezige publiek een staande ovatie. Alle leden, familie en vrienden van de harmonie namen tijdens een spontane receptie persoonlijk afscheid van Rob. Herinneringen werden opgehaald en hier en daar werd een traantje weggepinkt. Het was een mooi afscheid van 12 jaar fijne samenwerking met een ambitieuze en enthousiaste dirigent!Sandra Akkermans

Auwejaorsaovend 2001

Boete vruus öt lekker. In Mestreech viere ze öt afsjied van de gölle mèh veral de gebäörte van den euro. Hie in öt dörrep isset hiël röstig. Noe en dan huörste eine lichte knal van ö stökske vuurwerk, mèh veur de res isset erreg röstig boete. Ich zit in miene gemaekelikke stool en zoonger dat ich wil gaon mien gedachte 75 jaor truk nao ö bezunger auwt jaor in Gäöl.
Ich waor doe ö menneke van ö jaor of vief. Bie ôs woor in daen tied neet doorgehauwe. Mét mie breurke waor ich op den gewonen tied nao béd gebrach. De grwoite sleepe baove opte zolderkaemerkes. Sjus wie altied waore ver gauw in slaop. Mèh midde in de nach woore veer inins wakker gemaak. De kamerdeur sting aope en öt leech van de kengkee in de käöke veel inins de kamer binne. De mooder maakde ôs wakker en de vader pakde mich hauf slaopentaere op en droog mich euver ein plank die in de gank van den einen dörpel nao den angere laog nao de käöke , woi öt nog lekker werrem waor. De mooder pakde de kleine Witte, dae nog gein twië jaor waor veurzichtig op en zat zich mét häöm bie de rôn stoof in de käöke. Ich hauw waal get vraems swarts in de gank gezeen en de vader vertélde mich datte Maas oet waor en al opte gank sting. Veer moosjte nao baove de zolder op. Dao sting noch ön auwt kéngerbéd van roe planke inei getummerd. De vader haolde öt béddegood oette gooij kamer en ö keteerke later laoge veer weer lekker werrem ônger de daekes en öt doerde neet lang of veer sleepe weer röstig wier. Wat zich daonao dao ônger aafspeelde hauwe veer geine weit van. Mèh de Maas bleef wasse. Öt béd in de kamer woor gauw aafgebraoke en nao baove gebrach. Ouch de taofel en steul oette käöke verhoesde nao de grwoite zôlder. De mooder maakde de grwoite lieveskas in de käöke laeg en tasse, teleure en sjootele verhoesde nao baove, sjus wie de kengkee, öt petrôlsstél, de winkelwaar en de aerappele.

De Maas bleef wasse. In de gooij kamer kraop ze al gauw de kleijerkaste binne, dus die moosjte ouch nog gauw ontruimd waere. Ouch in de käöke woor wat nog achtergebleeve waor zwoiväöl mögelik nao de grwoite achterkäöke gebrach. Die laog ö flink stök hwoiger este käöke. Oeteindelik zou dao mèr ö paar centemaeter water in kômme te staon. Mèh in de koostal waor öt erger. Dao stông de auw koo tot aan de boek in öt water. Zwoi kôsj die ouch neet neet mië gemôlke waere. Die moosj dao weg. Mèh ze kôsj nörges mië haer. Dao waor mèr ein mögelikheid. Öt slaopkaemerke van mein auwers naeve de achterkäöke. Dao sting ouch öt water tot aan de strwuözak. De koo snapde der ouch niks van en leet zich gewillig aan ön béddeplank vaslégke.
En esse gemôlke moosj waere moosj ze effe mét nao de achterkäöke woi de mooder röstig op önne méllékstool ze gans kôsj laeg mélléke. En wie de Maas op öt hwoigste waor, woor de stroum achter de koostal zwoi sterrék dat ö gedeilte van de auw vakwerrék moer noa ônger veel en in öt hinnehok de hinne in peniek nao boete vlooge. Vlakbie vônge ze effe plaats opte méstém, dae nog effe baove öt water oetstaok. Mèh öt doerde neet lang ofte méstém –teminste de lichte baovelaog- raakde los en dreef mét hinne en al de hoeswei in totter in de hwoig hégk bleef vas hange. De hinne verspreide zich in die hégk en moosjte dao wachte totte Maas gezak waor. Hiël get hinne höbbe dae ramp euverlaef sjus wie veer ouch.

Veer höbbe smörges eerderei ö Zalig nuujaor gewénsj en veer höbbe doe begreepe dattae wénsj toch ön deeper beteikenis haet esser ech gemeind is.
Gelökkig hauw de mooder de eigesgebakke waffele ônger neet vergaete en die leete veer ôs good smaake.Mar/B.

Job Metsemakers hoogleraar aan de UM / Brigitte de Pree nieuwe consultatiebureau-arts.

Eind vorig jaar werd een van onze huisartsen, dr. Job F.M. Metsemakers, benoemd tot Hoogleraar Huisartsgeneeskunde aan de Universiteit Maastricht. Een dag in de week -op donderdag – werkt hij nog in de huisartsenpraktijk in Geulle. De kersverse professor kreeg zijn “praktijkopleiding” voor een belangrijk deel in de praktijk van wijlen dr. Jaques Kuijpers aan de Processieweg. De redactie wenst Prof. Metsemakers en zijn familie van harte geluk met zijn benoeming en is er trots op dat de huisartsen in Geulle zo’n deskundig iemand in hun midden hebben. De patienten zullen er wel bij varen! Dr. Kuijpers was een van de eerste huisartsen die zijn praktijk ter beschikking stelde van de universiteit Maastricht ten dienste van de opleiding van huisartsen. Geulle plukt nu dus de eerste vruchten van diens wijze en vooruitziende blik.
Als Consultatiebureau-arts in Geulle is Prof. Metsemakers per 1 januari jl. opgevolgd door dr. Brigitte de Pree.
De redactie heet haar van harte welkom en wenst haar veel succes toe in Geulle.

Kerk-zijn in Nederland in het jaar 2001

Elk jaar worden “kerncijfers” bekend gemaakt van de zeven aan de Actie Kerkbalans (Gezinsbijdragen) deelnemende kerk-genootschappen in Nederland.
Enkele markante cijfers:
5 miljoen R.K.-kerkleden in 1584 R.K.-parochies. Totale inkomsten R.K.-kerk 153 miljoen euro, totale uitgaven R.K.-kerk 157 miljoen euro, totale gezinsbijdragen in Nederland 56 miljoen euro.
R.K.-kerk 5 miljoen leden /gemiddeld 21 euro per gelovige. Ned. hervormd 2 miljoen leden /gemiddeld 74 euro per gelovige. Gereformeerde kerk 658.500 leden /gemiddeld 164 euro per gelovige.
Evangelisch/Lutherse kerk 14.300 leden / gemiddeld 39 euro per gelovige.
Gezinsbijdragen in Limburg:8,5 miljoen euro.
In Limburg doet 36 % van de gezinnen mee met de actie kerkbijdragen/gezinsbijdragen.
Missieakties in Nederland: 15 miljoen euro.
Speciale acties in Nederland: 5 miljoen euro.
Burgelijke huwelijken: 82.000.
Aantal geboorten: 202.600.
Kerkelijke huwelijken 145.000.
Aantal gedoopten 55.700.
Overledenen in Nederland 140.000.
Elk weekende bezoeken in Nederland 1 miljoen mensen een of andere kerkdienst.
S.W.

Kerst 2002

Een Nordmandika verkoper uit Bunde
Die de Bokkerrieërs het licht niet gunde
liet bellen door zijn advocaat en zette zo een ambtenaar paraat.
Ga eens naar Geulle kijken bij het bos
en let goed op want dan zijn de Bok de klos.
Een vereniging die de gemeenschap te gunste kerstbomen verkoopt
en zich weken de benen onder het lijf uit loopt,
is daar iets aan ‘t doen?
Waarmee ze proberen de kas te vullen met poen.
Niet het idee hebbend iemand te kort te hebben gedaan.
Alleen maar proberen te zorgen om hun voort bestaan;
zelfs dat was ons niet eens gegund.
Dat had van tevoren beter gekund
En inderdaad wat een dappere daad.
De Bokkerieërs moeten stoppen goed of kwaad
En ik weet van de de hele zaak niks,
dat heb ik ‘m toch mooi gefikst
Daarom mensen denk aan volgend jaar:
dan staan de Bokkerieërs weer met bomen voor U klaar.
Een ding willen we wel nog kwijt
Bij Leonarda en Ron staan we wel nog in ’t krijt.
Zo kan het ook in deze tijd.

Ontvangen– Van de heer Piet Ummels ontving de Heemkundevereniging een aantal ingebonden Panorama’s uit de jaren 1930 – 1940.
– Van de heer Jan den Braber ontving de Heemkundevereniging een aantal oude gebruiksvoorwerpen.

De Heemkundevereniging wil beide heren van harte danken voor hun giften.

Agenda– De maandelijkse werkmiddag is in februari op 19 februari. Aanvang 14.00 uur.
– Op 14 maart a.s. houdt de Heemkundevereniging haar jaarvergadering in ’t Wapen van Geulle. Aanvang om 19.30 uur.

December 2002

Geulle in vroeger tijden.
51. Ode aan Geulle van 1949.

De volgende lofzang over ons mooie dorp is van Marie Koenen, de bekende Nederlandse schrijfster. Zij woonde met Felix Rutten van 1919 tot 1927 in Geulle. Eerst in het voormalige pension de Welput op de Snijdersberg en daarna in villa Schieversberg die zij halverwege de Moorveldsberg lieten bouwen.
Deze iets aangepaste ode geeft een mooi beeld van ons dorp van ruim 50 jaar geleden.

Geulle, jarenlang lag het daar verborgen, ver genoeg verwijderd van de stad en van toeristencentra, waardoor alleen enkele ingewijden en ondernemende zwervers er toe doordrongen. Dat is een geluk geweest want zo bleef het ongezocht een natuurreservaat en behield het zijn uitzonderlijk karakter ongerept. Waar boven de uitmonding van de Geul het Maasdal zich verbreedt, waar de beemden zich aan weerszijden van de rivier wijd en stil uitstrekken tussen haar hoge oeverwanden uit de oertijd, beginnen de verspreide woningen en de kleine boerderijen op te dagen van de gemeente Geulle. Het dorp is gegroeid uit meerdere gehuchten, her en der, boven en onder, verspreid en verscholen.
Elk gehucht is weer een wereld op zichzelf. Beneden liggen de huizen dichter bijeen naarmate ze het witte kasteel en de kerk naderen. Op de hoogten liggen ze in groepen samen om de herenhof of bij de met rode pannen bedekte diepe welwaterput, die beiden hun tijd overleefden.
Van het brede heuvelplateau met zijn weilanden en korenvelden dalen grindwegen omlaag naar de vallei, die ook beken opvangt ontsprongen uit onvindbare bronnen ergens omhoog tussen het warrig kreupelhout. Knotwilgen groeien achter de meidoornheggen en appelboomgaarden. Door de woest begroeide kiezelrijke ravijnen, gekarteld in de westrand van de heuvelrug, stromen dartele smalle kreken. Het lijken beddingen van stortbeken, onstuimig als watervallen. Zij hebben de grote stroom gevoed in de tijden toen het de Maas te eng werd tussen haar hoge oevers en zij zich voortspoedde naar de lage landen, waar haar stroomgebied door niets meer werd beperkt.
Met het uitzicht van zijn heuvelkammen gekeerd naar die Maas ligt Geulle na zo menige zomerdag verdroomd in het glorieuze avondrood. Dan wordt elke woning, elke boom en struik met schoonheid omstraald en dat doet ons mijmeren over een ver verleden, toen de Kelten stroom en streek hun naam gaven en in elke boom een bezield wezen zagen. Waren zij het die in de kruinen van de populieren en appelaars de maretakken achterlieten, de misletoe die hier inheems is? Waren zij het die in de gedaante van de Alvermannetjes of Auvermennekes op de vlucht sloegen toen in Geulle voor de eerste keer het Angelusklokje luidde? In ieder geval hebben de Auvermennekes in de Geulse Blomberg hun onderaardse woningen gehad. Want het laatste spoor van de zilverwitte kalk welke zij voor het metselen gebruikten, zet zich nog steeds vast om elk takje dat in de beek valt welke ontspringt bij de puinresten van hun ingestorte ondergrondse nederzetting. Deze beek wordt de Heiligenbeek genoemd.
Dit sprookjesland kreeg zijn legende nadat Sint Servatius, de eerste bisschop van Maastricht, er van de hoogste heuveltop het Maasdal zegende met de woorden: “Gij zult eeuwig en onvergankelijk schoon zijn, mijn land”. Het kreeg zijn historie toen de Noormannen er aan de Maasoever hun kamp opsloegen, waar een kwarteeuw geleden ouden van dagen nog de lage aarden omwalling konden aanwijzen. Niet ver naar het zuiden ligt de bovenloop van de Geul, waar de grote veldslag plaatsvond tussen koning Arnulf en de woeste indringers. Geul, Geul was de strijdkreet van de bevrijders die tenslotte de Noormannen bij Leuven versloegen.
Dichterbij ligt de tijd toen in ons mooie dorp boortorens stonden om te onderzoeken hoe diep de steenkoollagen in de bodem verborgen lagen. Gelukkig lagen deze te diep. Geulle mocht Geulle blijven, het landelijke gehuchtendorp, dat van zijn hoogten neerschouwt op het moderne mijnland in de verte.
Maar dit zij Geulle gezegd: Wil het zijn waarde behouden, dan beware het zijn eigen aard. Dan spaart het zijn bomen en plant het steeds nieuwe bij. Dan houdt het zijn boomgaarden in ere, die elk voorjaar de heuvelhellingen met de praal van hun bloesempracht omtoveren in hangende tuinen. Dan rooit het de flora niet uit die over de voetpaden geuren doen opstijgen van wilde rozen en kamferfolie, van munt en tijm en marjolein.

Archie Varis

Bron:
Kent U Geulle? (1949)

In de heer zijn overleden

Op 11 oktober 2002, Johanna Maria Houben, weduwe van Hubertus (Sjeng) Peters, in de leeftijd van 85 jaar;
Op 20 oktober 2002 te Geleen Bertha Martens, echtgenote van Math Spee, in de leeftijd van 86 jaar, voorheen Hulserstraat 43;
Op 23 oktober 2002 Annie Freens-Loontjens, weduwe van Sjeng Freens, in de leeftijd van 78 jaar, Pastoor Smeetsstraat;
Op 24 oktober 2002, Jo Weerts, echtgenoot van Maria Cauberg, in de leeftijd van 56 jaar; Processieweg;
Op 21 november 2002 te Oost-Maarland/Eijsden J.J.H. (Jac) Smeets, echtgenoot van wijlen Rina Thijssen, in de leeftijd van 61 jaar, voorheen Brommelen;
Op 24 november 2002 te Maastricht, Math (Jeu) Nievelstein, echtgenoot van Gerardine Roumans, in de leeftijd van 80 jaar, Pastoor Smeetsstraat 24.

Brieve van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Dag mensen van Geul, hier ben ik weer met een brief om jullie op de hoogte te houden van wat er in het dorp gebeurt. Ja en dat zul je nou net hebben, schup ik me daar op dat hier altijd wat te doen is, gebeurt er bijna niks deze maand. Maar ja, ik zal toch proberen een velke vol te zeveren, niet. En het is eindelijk weer eens begonnen flink te vrieren en dat is ook weer eens goed, zegt de Noonk, dan hebben we volgend jaar misschien eens wat minder ongecijferte in de moestem en zo. En boven in Holland beginnen ze zich alweer de ooren van de kop af te kallen dat er een elfstedentocht komt voor te schaatsen en hier is de vijver nog niets eens gans dicht, maar dat is niks, zegt de Noonk, want toen hij nog schaatsde was dat op de wijrt, rondjes om het kasteel, en snel, zegt hij, zo kwekzilverretig dat hij der zelf dul van werd en die wat stonde te kijken ook. En wat zou dat, elf steden zegt hij, voor den oorlog al maakte hij dekser tochten langs elf plaatsen door Geul, maar dat waren dan heilige huisjes, zegt hij en dan was hij soms sanderendaags pas thuis, dat is nog eens andere koek dan peperkoek, maar nu kan hij dat niet meer zegt hij, niet omtat hij zo oud geworden is, maar omtat er niet genoeg kaffees meer in Geul zijn en hij vertikt het geleutig om naar Bung of naar Eelsse te gaan om zich ene te drinken, die kunnen hem de pokkel rutsen, zegt hij. En de kaffees die der nog in Geul zijn doen zich allemaal een hoop moeite om de lui de weg naar hun toe te wijzen en ze maken hunne hele gevel vol met licht of ze zetten een miljaar bomen vlak voor de deur, met allemaal lempkes derin, of de lui van Geul zo al niet weten waar de kaffees zijn, toch ? En de lui van Geul die steken zich ondereen aan, die make zich ook zoget en het lijkt wel kermis overal, net wie in Mestreech, want als je goed kijkt zie je vanaf de Knup een reuzeraad daar draaien en een grote kraan met wel een miljoen lempkes en veel gekker moet het ook niet woorden want dan wordt het overal dik van leer en dun van smeer, juist wie de vlaaien bij Stöbbes bij ons neven en dan kunnen de lui en de kasteleins straks weer de Plem niet betalen en dan worden de drupkes misschiens weer duurder en zo hangt dan weer alles van den elend aaneen, zegt de Noonk. En als het nou blijft vriezen, dan kunnen die van de visclup weer sop en kekouw gaan verkopen aan de vijver, met van die lekker velkes derop, en dan moeten ze wel nog even hard werken, want hun huisje is nog altijd niet klaar en op het vroegjaar zeiden ze dat ze het wel binnen drie maand vaardig zouden hebben, maar ja het zijn en blijven vissers, hè, zegt Harie van onze Merie, als ze een vis vangen van een centimeter of tien dan is die als ze bij de vrouw komen al gegroeid tot een kilo of zes, maar het was een moddervis en daarom hebben ze hem maar weer teruggezet, zeggen ze dan. En nou is het ook al weer Sinterklaas geweest, maar bij ons had hij een oog uit en een been af, want die van de regeling daar in de Haag zeggen dat het slecht weer wordt en dat de lui goed moeten sparen, dat is zeker voor zich wolle sokke en een sjerrep en een pielepats te kopen voor alles warm te houden, en de Noonk zegt dat hij liever een zondagse hoed wie een pielepetske draagt en hij heeft zich niet uitgekleed voor hij de brak hier aan Harie en Merie verkocht en hij kan dus nog wel wat slecht weer hebben, zegt hij. En met die ouwe vethouder van Meersse gaat het evels ook niet echt goed, die dacht dat hij het wel kon nadat hij als vethouder jarenlang voor Sinterklaas had gespeeld, en die gooide pepernoten uit naar de kinderen, maar dat waren geen pepernoten, maar hondebrokken en de Noonk die vraagt zich nou af wie of zo get toch mogelijk is, dan ben je toch niet helemaal van dattem, zegt hij, maar ja, de Noonk zijn vader zei vroeger al dat de rekening onder in de zak ligt en eigenlijk moesten ze die maar eens een veekoek onder de middag pratsen, dan weet hij ook weer waar hij met bezig is en dan kan hij wel kalle wie een affekaat, die van Geul weten het nou wel zeker, wij hebben liever onze eigen Sinterklaas, wie van drie het ook is en nou is mijn velke toch mooi vol geworden en nou hou ik maar weer op en ga ik met Harie en Merie en de Noonk de kersboom opzetten met de ballen en de piek en het kerststalleke en ik wens jullie allemaal ene zalige kerstmis, een goed uiteindsje en een goed beginsje, tot volgend jaar, met de groeten van jullie Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

P.S. Zou die groentefruitman nou ook een visser zijn ?

Geulle 50 jaar geleden…
December 1952

– Uit de raadsvergadering van decmber 1952.
Enkele punten uit de begroting van de gemeente: voor het onderhoud van de wegen wordt een bedrag geraamd van fl. 10.500,00. Het aantal straatlampen zal worden uitgebreid tot 60.
Voor het salaris van een nieuwe ambtenaar ter secretarie wordt een bedrag op de begroting geplaatst van fl. 2.500,00.
De subsidies van de muziekgezelschappen wordt met fl. 200,00 verhoogd en gebracht op fl. 700,00.
De vergoeding per leerling voor het lager onderwijs wordt gebracht van fl. 21,45 op
fl. 25,00. De burgerlijke verdediging kost de gemeente fl.1.000,00 per jaar.
Wat de kapitaaldienst betreft ligt het in het voornemen tot verbouwing over te gaan van het gemeentehuis. De secretarie zal komen in een lokaal van de eerwaarde zusters op de begane grond. Het ligt tevens in de bedoeling de Moorveldsberg te verbeteren. De gewone dienst wijst een tekort aan van fl. 19.712,00, waarin het Rijk door een extra bijdrage moet voorzien.

– K.A.J. nieuws.
Het pas opgerichte mondharmonicaorkest van de K.A.J. heeft al enige successen geboekt. Bij hun eerste optreden op de ouderavond van de K.A.J. oogstten zij veel bijval. Hierna volgden optredens op de feestavonden van de Fanfare en de Harmonie. Hun optreden werd voortgezet op de Anjeravond te Genhout, waar zij samen met Jo Kurvers optraden. Jo zong daar zijn succesnummers “Ich bèn van Gäöl” en “ Mie Limburg “. Een daverend applaus was hun deel. Hun optreden tijdens de Barbara-avond van de R.K.- Mijnwerkers-bond was eveneens een daverend succes.

Hein Peters.

Kejje en sjaatse.

Eeder sezoen haet waal z’n sjwoin kante, woidoor me de minder sjwoin kante méh de bie nump. Vreuger kôsjte de weinters ech koud zeen. Doe waor noch gein sentraal verwerming. Opte meiste plaatse woor mér op ein plaats in öt hoes gestaok en dat waor in de käöke. Dat waor ouch de einigste plaats woi in de weinter gehoes woor. Dao woor gekaok, geknutselt, gekaart en gelaeze. Dao kaome ouch de luu oette naobersjaf gewoon get plenke. De vrouwluu bragte öt strikwerrèk mèt of ö lepke veur ein gekersjeerde bèdsprei woi sjus aan begôsj waor. De mansluu hauwe niks anges te doon es hun piep aan te hauwe en ö bekske koffie mèt väöl sookerei oette slurpe. Sôms waor dao eine bie dae spannend euver vreuger get kôsj vertèlle.
Ö t waor altied ö fiës este kènger de iëste dikke vlokke snië zaoge valle. Dan stinge ze mëtte naas veur de roete en keeke nao baove woi ze hiëlväöl zwarte puntsjes zaoge taenge de duuster wolleke. Ongemerèk greuijde öt verlange noa väöl mië snië. Neet van dae poeijer snië waste gein dikke sniëbel van kôsj maake méh van dae dikke snië. Dat lökde neet altied d’n iëste kiër, al waore de vlokke wie witte vaere, die esse opte grônd kaome elein mér naate plekskes achter leete.
Ö t sjwoinste waor este smörges wakker woors mèt eine raare witte sjien opte plefong. En este daan nuusjiërrig öt gerdiensje aope deegs en euveral ön witte fien dèkke zoags ligke. Euveral, opte straot, opte daake van de hoezer, opte tek van de buim laoge witte watte. Dan hoofde de mooder dich neet twië kiër te roope, dan waorste boete esset spek in de pan nog broen moosj waere.
En esten vruntsjes nao de sjwoil ginge dan stingstich achter eine auwe hègkestôk al klaor mèt eine veurraod sniëbel. En esset gevech dan begôsj merkdeste algauw dat öt lèste belke op waor en datste elein öt neet taenge ö stèl angere lang kôsj volhauwe.
Opte speelplaats van de sjwoil waore väöl grwoite roete, dao maogdeste neet mèt sniëbel gwoije want onger de snië laog kiezel en ö steinsje kroop waal ins in zwoi önne sniëbal.
Veer maogde waal ön kejbaan maake. Dan waor iës de snië mètte klômpe good aangestamp en daan vloog den eine nao den angere euver de baan. In ö paar menuute waor die baan speegelgléts en woor eedere kiër ö stökske langer. Este sjwoil dan oet waor dan haste de smaak te pakke. Mèt ö paar angere maakde veer aan de Maas ön aeve glétse baan vanop öt bergske euver de waeg haer nao de koele in. En wie mië kènger dao waore wie plezeeriger öt woor. De merkdes zellefs neet este straotlampe aanginge en vôngs öt jaomer este mooder dich reep um te gaon aete.
Aan de Maas kôsjte ze in de weinter ouch väöl plezeer höbbe ester geine snië laog, méh waal esset ö paar nachte hél hauw gevraore. Want dan kôsjte veer mètte ieswaage en sjaatse öt ies op. Want dao waore väöl koele aan de Maas. Opte Greend, opte Klein Maas en opte koele bie de Dreides kôsjte dich oetlaeve. Ouch op de deepe koel in de Paortwei achte Hoebe. En esset ech hiël hél gevraore hauw opte wiert van öt kestiël. De börgemeister leet eederei toe zwoi lang esse mér niks kepôt maakde. En dao kaome neet elein Maaslengers, méh ouch die van öt Brook en Hölse. De wiert leep rond öt kestiël. De kôsj dan altied dezellèfde kant oet blieve sjaatse. Bie de bochte hoofdeste neet aaf te remme want de wiert waor breid genôg. Elein bie de brökskes moosjte oetkieke. De moostich dao effe bukke veural este get lank oetgevalle waors. Kielemaeters kôsjte doorgaon. De kôsj ouch mèt önne ganse trôp achterei ön runde maake. En esste dan ônger de lèste brök door waors moosjte dich good vashauwe want dan woor geslingert en vloogste bienao door de lôch tot an den euverkant. De jeug ging door tot öt duuster woor en este dan heives gings veuldeste den bein mekans neet mië en waorste blie este achter de taofel kôsj aansjuuve. Dat waor hiël get anges es opte koele aan de Maas, woi de kleinere opte klôompe zich perbeerde rech te hauwe opte sjaatse of zich mètte peele veuroet duude op önne zellèf gemaakde ieswaagel. En esset nog helder ging vreeze dan kaom ouch de knaal toe te ligke. En este sjeepe neet mië door kaome dan woor al gauw geperbeerd offet ies dik genôg waor um te sjaatse. Dan haste ön baan van Ittere tot Aelse. Dat waor dan get veur de auwer jeug want hiël dèk haste taengeweint este nao de kant van Aelse gings. Dan pakde den eine den angere vas en in ön lang rie mèt önne vaste slaag haste väöl minder las van dae Noorderbies. De pien aan den spiere väöldeste pas den daag denao este opstings. Méh die waor al gauw vergaete este de sjaatse weer ôngergebônge has en este weer kôsj geneete mèt väöl angere saame van de weinter en dien jeug.

Mar/B

Harmonie St. Caecilia op concours

Op zondag 20 oktober 2002 nam Harmonie St. Caecilia in de superieure afdeling deel aan het Bondsconcours in Venlo.
Het korps o.l.v. haar zeer gemotiveerde dirigent Rob van der Zee behaalde met 80 van de in totaal te bereiken 100 punten een eerste prijs, een -naar ik mij heb laten vertellen- voor velen van het overwegend “jonge” orkest teleurstellend resultaat.
Maanden van intensief oefenen was toch “slechts” voor 80 punten goed geweest! Concourstechnisch gezien zal op dit resultaat niet veel af te dingen zijn. Voor de vele vooral jongere muzikanten vormt zo’n uitslag echter niet bepaald een stimulans om door te gaan.
En daar zit mijns inziens nu de “crux”. Een muziekgezelschap dat uit overwegend jonge spelers bestaat wordt over dezelfde kam geschoren als een corps dat uit overwegend oudere spelers bestaat. De Limburgse Bond van Muziekgezelschappen zou eens naar “dit fenomeen” moeten kijken en moeten bezien of het niet tijd wordt dat er een andere maatstaf bij de zo verschillende samenstelling van corpsen aangelegd zou moeten worden.
Daarmee zou meer recht worden gedaan aan de feitelijke ontwikkelingen in de muziekvereniging, die zeker in de dorpen een zo belangrijke maatschappelijk rol vervult. Bovendien stimuleert zij op die manier de jeugd, die ook bij ons nog altijd de toekomst heeft. Voor de top van onze Limburgse blaasorkesten kan wat mij betreft gerust een aparte divisie in het leven worden geroepen.
Er is al een concert-divisie, dacht ik.
Naar verluidt gaat Rob van der Zee het corps
binnenkort verlaten. Het zij zo! Nu al zij gezegd, Rob je hebt in Geulle fantastisch werk geleverd, jij was een uitstekend pedagoog. De jeugd van Geulle zal je daarvoor misschien nu al, maar in ieder geval op latere leefijd eeuwig dankbaar blijven. Jij hebt hen op een prachtige manier de liefde voor de muziek bijgebracht. Chapeau!
Rob, veel succes voor de toekomst, waar dan ook! Geulle zal je gaan missen !

S.W.

Op de drempel van het nieuwe jaar.

Stond de jaarwisseling 2001/2002 nog vooral in het teken van zo iets ordinairs als de invoering van de euro – “pecunia non olet” (geld stinkt niet)-, het nieuwe jaar 2003 zal naar het zich thans laat aanzien onze wereld opnieuw in brand zetten als het in Irak misgaat, en dat gaat gebeuren, tenzij er een wonder gebeurt.
Nu zijn wonderen -gelukkig voor ons stervelingen en zondaars- anno 2002 de wereld nog niet uit. Onder “deze” Paus zijn er nooit eerder zoveel mensen heilig verklaard en daarvoor was toch nodig dat er een of meer wonderen op het konto van de genomineerden moesten kunnen worden bijgeschreven.

Het jaar 2002 zal de geschiedenis ingaan als een historisch verkiezingsjaar, waarin een nieuwkomer in de politiek in een keer de tweede partij in ons land werd ten koste van sommige reeds decennia lang gevestigde partijen, een jaar bovendien waarin -voor het eerst sinds 400 jaar- in Nederland weer een politieke moord plaatsvond, en nog wel op een beoogd premier.
Het jaar 2003 zal wederom in het teken staan van de verkiezingen en wel voor de Tweede Kamer en voor de Provinciale Staten.
Voor de regeerbaarheid van ons land zullen de Tweede Kamer-verkiezingen van 22 januari a.s. van groot belang worden. Gezien het grote aantal tegengestelde belangen zal de vorming van een krachtdadige nieuwe regering naar het zich nu laat aanzien nagenoeg ommogelijk zijn, met alle gevolgen van dien voorwat betreft de stabiliteit van ons land. Ik hoop dat ik ongelijk krijg !

S.W.

Ontvangen

Van Lei Sassen uit Venlo mocht de heemkundevereniging een tweetal boek-werkjes ontvang, te weten:
– deel 1 van de serie Hoekstenen onzer volkskultuur, getiteld “De studie der Nederlandsche Streektalen”
– deel 2 van genoemde serie, getiteld “Vijftig Nederlandse Sprookjes”.
Lei, bedankt!

(Red.)

Marsna-penning voor Rinie Thijssen

Op 26 oktober 2002 reikte loco-burgemeester Jo Dejong van Meerssen aan Rinie Thijssen (van de Spar) de Marsna-erepenning uit en dit vanwege haar bijzondere verdiensten voor de gemeenschap in Geulle en met name voor de Toneelvereniging Gäöl 62, waarvan zij al 40 jaar acterend lid is.
Rinie, namens de redactie van de Sjakel, van harte gefeliciteerd.

(Red.)

Mededelingen van heemkundevereniging Gäöl

– Zoals bekend zijn de prijzen de afgelopen jaren sterk tot zeer sterk gestegen. Toch lukte het de heemkundevereniging ook afgelopen jaar om de prijs van de Sjakel gelijk te houden. Echter, wij zien ons nu ook genoodzaakt om voor 2003 de prijs te verhogen naar van € 8,17 naar € 9,-.
Dit betekent echter nog altijd dat u per Sjakel slechts € 0,75 betaalt. En hiervoor krijgt u iedere maand 8 tot 12 pagina’s Geulse historie!

– Op 27 december organiseert de heemkunde-vereniging vanaf 13.30 uur een middag voor iedereen die geinteresseerd is in archivering. Zoals bekend is de heemkundevereniging gestart met het digitaal opslaan en archiveren van alle archieven en genealogische data.
Op deze middag zullen enkele leden van de heemkundevereniging met behulp van computers laten zien waar ze op dit gebied mee bezig zijn.

Gezien de omvang van het karwei is de heemkundevereniging naarstig op zoek naar personen die haar hiermee kunnen helpen. Geïnteresseerden, bij voorkeur in het bezit van een computer, kunnen op deze middag binnenlopen in het heemkundelokaal of contact opnemen met Arthur Sassen (tel. 046 – 4377 156), Lou van Kan (043 – 3646 690) of via email (heemkunde@geulle.com).

Eervolle vermelding Ton Vranken

Op de onlangs gehouden tentoonstelling in het kader van de Alphons Winters-prijs, heeft de uit Geulle afkomstige en in Elsloo woonachtige schilder/musicus Ton Vranken een eervolle vermelding gewonnen met zijn schilderij “mijn verwek- en geboorteplek”.
Het schilderij toont de Klinkenberg te Moorveld, bedekt met een flinke laag sneeuw.
Ton, van harte gefeliciteerd.

(red.)

En es de bok neet noa de geit geit…

Ook dit jaar is er weer een echte Geulse carnavalsschlager. Het lied werd wederom geschreven door Paul Lemmens en uitgevoerd door de Kluivers, want zo heten de voormalige Kluiverkes vanaf nu.

Iedere Geullenaar wordt geacht deze tekst voor carnaval uit het hoofd te kunnen meezingen.

En es de bok neet noa de geit geit, dan geit de geit waal noa de bok,
Zit de bok neet in zien hok of steit de bok neet boave drop,
Dan sjprunk ‘er meistal boave drop, op ’t hok.
En es de bok neet noa de geit geit, dan geit de geit waal noa de bok,
Zit de bok neet in zien hok of steit de bok neet boave drop,
Dan sjprunk ‘er meistal boave drop.
Refrein: Geite: me, me, me,me,me,me enz……
Bok:be, be, be, ……….enz.
Ein geit geit met den optoch met, ze vunk ‘t waal get vreim
Wat moos ste zonger bok noe doon, met de kleintjes achterein,
De bok dei hingk aan ‘t bufet, dei weilt neet mer her met,
De geit zeuk noe ein anger geit, ‘t is mich toch zwa ein leid.
En es de bok neet noa de geit geit, dan geit de geit waal noa de bok,
Zit de bok neet in zien hok of steit de bok neet boave drop,
Dan sjprunk ‘er meistal boave drop, op ‘t hok
En es de bok neet noa de geit geit, dan geit de geit waal noa de bok,
Zit de bok neet in zien hok of steit de bok neet boave drop,
Dan sjprunk ‘er meistal boave drop.
Refrein
Die zelfde geit lop door ‘t dorp, de bok is neet de bie,
Ze heit zich de bie neer gelach, ze kik dus gaar neet blie,
De bok dei hingk aan ‘t bufet,dei wilt toch gaar neet met,
Ze dans noe met ein anger geit, ‘t is mich toch ein leid.
En es de bok neet noa de geit geit, dan geit de geit waal noa de bok,
Zit de bok neet in zien hok of steit de bok neet boave drop,
Dan sjprunk ‘er meistal boave drop, op ‘t hok
En es de bok neet noa de geit geit, dan geit de geit waal noa de bok,
Zit de bok neet in zien hok of steit de bok neet boave drop,
Dan sjprunk ‘er meistal boave drop.
Refrein

November 2002

Geulle in vroeger tijden.
50. Een bijzonder muzikaal treffen.

Dit is de vijftigste aflevering van de serie “Geulle in de vroeger tijden”. Daarom heb ik dit keer gekozen voor een “feestelijk” onderwerp. En bij een feest hoort muziek. Zoals uit de titel volgt gaat het over een bijzonder muzikaal treffen. Dit speelde zich af aan het einde van de 19e eeuw. Waarschijnlijk was het kort voor de oprichting van Sint Cecilia. Dit muziekgezelschap werd in ons dorp in 1894 als fanfare opgericht. In Elsloo bestond toen al een fanfare, maar deze zou roemloos in de strijd ten onder gaan zoals hierna zal blijken.
Vroeger kon de rivaliteit tussen buurdorpen hoog oplaaien. Zo ook tussen Geulle en Elsloo. Voor de Geullenaren was het moeilijk te verteren dat die van Elsloo al een fanfare hadden en zij zelf nog niet. De muzikanten van Elsloo deden niets liever dan dat feit bij onze vroegere dorpsbewoners goed in te peperen. Daarom marcheerden zij op een mooie zondagmiddag onder vrolijke muziekklanken naar Geulle aan de Maas. Daar gingen ze in de herberg van Sjang van den Akker een lekkere pint drinken om hun dorstig geworden kelen te smeren. Deze herberg lag bij de oude kerk in Geulle aan de Maas. Er zaten daar ook enkele Geullenaren. Al gauw werden door de muzikanten uit Elsloo schampere opmerkingen gemaakt over het muzikale onvermogen van onze vroegere dorpsbewoners. Dit “vreigelen” leidde al snel tot een knokpartij, waarna die van Elsloo wijselijk naar hun eigen grondgebied vertrokken. De volgende zondag was het op dezelfde plaats weer prijs. Enkele Geullenaren liepen rake klappen op. Een loerjager (stroper) uit Geulle aan de Maas zei dat het nu afgelopen moest zijn.
De zondag daarna hadden de muzikanten uit Elsloo de euvele moed om zich in vol ornaat – blauwe kiel en witte kniebroek – op Geuls grondgebied te wagen. Uiteraard wilden zij hun dorstige kelen weer op dezelfde plaats met gerstenat laven. Nu waren er meer Geullenaren aanwezig, maar de loerjager was er niet. Het vreigelen ging al snel over in hardhandiger zaken, waarna de muzikanten uit ons buurtdorp de aftocht wilden blazen. Onder pittige marsmuziek dachten zij af te marcheren. Dat pittige kwam wel in orde, maar op een andere manier dan zij hadden gedacht. Op de Kommelderweg, gelegen tussen de Sint Martinuskerk en de huidige kanaaldijk werden zij opgewacht door een groep heethoofdige Geullenaren. De loerjager had zich daar achter een dikke lindeboom verstopt met zijn flint (stropersgeweer). Nu voltrok zich een heftige broederstrijd tussen die van Geulle en Elsloo. Al snel sneuvelde menig muziekinstrument. Men kan dit ook beter niet als slagwapen gebruiken! Plotseling klonk een geweerschot en toen nog een. De muzikanten van Elsloo vluchtten in paniek naar hun thuishaven. Onze vroegere dorpsbewoners bleven juichend op het slagveld achter en vierden deze historische overwinning met het nodige bier. Dit bijzondere muzikale treffen leidde tot de roemloze ondergang van de eerste fanfare van Elsloo omdat een groot deel van de dure muziekinstrumenten in de heftige broederstrijd gesneuveld was.
Toen in 1938 aan de Kommelderweg gebouwd werd vond men nog onderdelen van muziekinstrumenten! Dit voor de bewoners van Elsloo fatale muzikale treffen had tot gevolg dat het voorlopig voor een Geulse jongeling levensgevaarlijk was om met een meisje van Elsloo verkering te zoeken.
Maar de muzikale eer was gewroken en die van Elsloo zongen daarna in Geulle een toontje lager.

Archie Varis

Bron:
1. De Wegwijzer 15-9-1988, 1 (A. Peters S.G.M. / Archief J. Voncken)
2. Geulle dorp aan de Maas, 164 (J. Thijssen, 1993)

Peilmerkstenen.

In de vorige uitgave van de Sjakel heeft u de ontstaansgeschiedenis van het Normaal Amsterdams Peil kunnen lezen. In deze aflevering de vindplaatsen in Geulle van de hoogte-aanduidingen boven N.A.P.: de oude peilmerkstenen in de tunnels onder de spoorlijn van 150 jaar geleden en moderne bouten op een aantal met huisnummer aangeduide woningen/andere gebouwen. Door de spreiding van deze woningen over het dorp kunt U voor Uw eigen woongebied gemakkelijk de hoogte boven N.A.P. bij benadering bepalen.

De oude peilmerkstenen.
In Geulle zijn de N.A.P.-markeringen, d.w.z. het aantal meters boven N.A.P., in de loop van de tweede helft van de negentiende eeuw aangebracht. Daarvoor heeft men toen gebruik gemaakt van de kunstwerken bij de aanleg van de spoorlijn (zeg: 1856 tot 1861). In de wanden van de duikers of de wanden van de viaducten werden de peilmerkstenen ingemetseld, voorzien van summiere letterduidingen “el dm”. Na het plaatsen van de steen werd de exacte hoogte van de peilmerksteen ingemeten en het aantal ellen (68cm.) en duimen (2.5cm.) erin gebeiteld (misschien wel geschilderd). Vorsend onderzoek bij Rijkswaterstaat heeft geen afdoend antwoord gegeven op de vraag waarom op één merksteen alleen de letters el en dm vermeld worden zonder cijfers.
Vermoedelijk heeft men later vergeten of nagelaten de hoogte van de peilmerkstreep in te meten. Op een andere merksteen (bij de tunnel in de Slingersberg op de linker benedenwand) vermeldt de merksteen niet meer de oude maten el en duim maar de hoogte in meters/centimeters (56.84).
De overgang van oude maten naar het metrieke stelsel zal te maken hebben met de lange duur van de waterpassing. Vanaf rond 1820 rolt vanuit Amsterdam een netwerk van hoogtemetingen héél geleidelijk over Nederland. In Limburg vindt in 1939 de laatste ‘slag’ van nauwkeurigheids-waterpassing plaats. Het metrieke stelsel is dan al lang gemeengoed. Wellicht daardoor de aanduiding in meters/centimeters.

De lange duiker bij de Konijnsheuvel in het bosgebied richting Elsloo. Links in de wand is een peilmerksteen ingemetseld. Op de merksteen zijn nog de oude lengtematen aangegeven, maar niet ingevuld.

Van de oude, ooit ingemetselde peilmerk-stenen zijn er een aantal verdwenen, o.a. bij de renovatie van het viaduct aan de Poortweg in de jaren negentig van de vorige eeuw. Inmiddels zijn ook enkele duikers in het Bunderbos gedicht (een korte, lage tunnel nabij de overweg in het vroegere Leukdervoetpad; een duiker 200 meter noordelijk van de overweg in de Dennenberg, Bunde). Mij is niet bekend of daar een hoogteduiding boven N.A.P. op aangebracht was.
Het priegelwerk van hoogtemetingen wordt gedaan door de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat.

Huidige merktekens.
In de loop der jaren heeft de Meetkundige Dienst een heel nieuw netwerk van merktekens over Nederland ontwikkeld. De peilmerken worden voornamelijk op huizen of gebouwen aangebracht (bij ontbreken daarvan ook op: sluizen, bruggen, hoogspanningen e.d.). Voordeel van huizen en gebouwen is dat zij door straatnummering gemakkelijk te vinden zijn. Als peilmerk wordt gebruikt een bout; de N.A.P.-hoogte is de bovenkant van de bout. De bouten zijn van verschillend type (rond, vierkant, zeshoekig enz. al naar gelang hun betekenis). Ook in Geulle zijn de oude kunstwerken (viaducten, duikers) vervangen door huizen. Merktekens treft men aan op de volgende panden met daarachter vermeld de hoogte boven N.A.P.:

– Oostbroek 11: NAP 43,73 m
– Hulserstraat 72: NAP 47,29 m
– Past. Stassenstr. 10: NAP 50,11 m
– Hussenbergstr. 30: NAP 107,57 m
– Heerenstraat 81: NAP 105,66 m (kerk Waalsen).
– Aëroclub Zd. Limburg: NAP 115,23 m

Het overzicht laat zien hoe de hoogte geleidelijk aan oploopt. In Geulle-beneden komt men niet veel verder dan 50 meter boven NAP. De meetpunten aan de Hussenberg- en Heerenstraat geven duidelijk aan dat men ‘op de berg’ zit. Het meetpunt Aëroclub (ligt rechts van de verkeerstoren) bevestigt wat iedere fietser voelt: de weg oogt vlak maar loopt vanuit Moorveld of Beek richting vliegveld flauw omhoog als een vals plat.
Er bestaan, verspreid over Nederland, ongeveer 50.000 peilmerken. Deze zijn vastgelegd in een uitgave van de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat. Ieder peilmerk wordt beschreven aan de hand van een 12-tal kenmerken zoals de coördinaten, een korte omschrijving (bijv. RKK Heerenstraat 81 -de kerk-), de windstreek van het muurvlak waarin de bout is aangebracht, het jaartal en de hoogte. Wat betreft de Heerenstraat: de N.A.P.-bout bevindt zich in de westelijke muur (straatzijde) van de kerk, vlak voor de hoek, ingang Moorveld.

Praktische betekenis van het N.A.P.
Bij alle bouwkundige en waterstaatkundige werken wordt ‘afgestemd’ op het N.A.P. en wordt de hoogte t.o.v. de nabije peilmerken exact vastgesteld. Het belang ervan blijkt uit het aantal peilmerktekens dat om en nabij de 50.000 bedraagt.

Historische betekenis.
Het N.A.P. is begonnen als een beveiliging tegen hoge waterstanden. Als zodanig heeft het zich in Nederland ontwikkeld tot een uniek referentiepunt met een net van meetpunten over heel Nederland. Ook in ons omringende landen heeft men dergelijke systemen ontwikkeld welke gekoppeld en afgestemd zijn op het Nederlandse N.A.P. Bij verschillende internationale conferenties (o.a. Florence 1955) is het N.A.P. als uniek ijkpunt voor heel Europa geaccepteerd. In zoverre is het N.A.P.-merkteken onder de Dam even beroemd als de standaardmeter van 100 cm die bewaard wordt in de Franse stad Sèvres. Met één verschil: in Amsterdam let men ook op de centimeters; niet uit Hollandse zuinigheid maar vanwege de paar centimeters die het verschil maken tussen bescherming of dijkdoorbraak.

Paul Notten

Politie Varia

Op 28 september werd een personenauto op de Broekveldweg op de parkeerplaats van de Visvijver bekrast. Twee lichte krassen.
Op woensdag 9 oktober vond er een aanrijding plaats op de Markt bij het oprijden van het marktplein. Er ontstond lichte schade.
In de nacht van vrijdag 18 oktober werd een bestuurder van een bromfiets gecontroleerd welke de Moorveldsberg nogal slingerend naar boven reed. Bestuurder bleek te hebben gedronken.
Op vrijdag 18 oktober werd op het fietspad van Oostbroek een meisje aangesproken door een onbekende man. Deze overhandigde het meisje een brief met seksistische uitlatingen in vertel- vorm, waarna hij weer wegreed.
Op maandag 21 oktober werd op de parkeerplaats aan de Andreas Sauerlaan een gestolen aanhangwagen teruggevonden.
Tussen zaterdag 26 oktober en zondag 27 oktober werden vanaf een personenauto, welke stond geparkeerd op de Hulserstraat twee Duitse kentekenplaten ontvreemd.
Tijdens de storm op zondag 27 oktober zou een boom zijn omgewaaid op de Essendijk. Deze zou op een auto zijn terecht gekomen, doch de boom is gevonden de auto niet.

Gevonden : n.v.t.
Verloren : n.v.t.

Brig. Giesen

Geulle 50 jaar geleden
November 1952

– De heer Willy Ramakers, wonende Snijdersberg 8, slaagde onlangs voor het diploma timmerman. Hij werd als vijftig- duizendste lid van de R.K. Bouwvakkersbond ingeschreven. Bij deze gelegenheid werd hij op 5 november j.l. door het hoofdbestuur van deze bond gehuldigd en werd hem als geschenk een kist met timmergereedschap aangeboden.

– op zondag 23 november overleed op 77-jarige leeftijd in het klooster der Zusters van het Arme Kindje Jezus de Zeereerwaarde Heer H.M.J.N.H. Penders, rustend pastoor. De overledene was Geullenaar van geboorte en zag het levenslicht alhier op 13 april 1875 als zoon van de echtelieden Norbertus Fredericus Josephus Penders en Maria Hubertina Booymans. Hij werd op 3 mei 1900 tot priester gewijd.

– Op 6 november had onder grote belangstelling de begrafenis plaats van J.H. Dekkers, in leven voorzitter van de Boerenleenbank. Hij was een der oprichters. Hij was meer dan 25 jaar bestuurslid van het Groene Kruis en ook lid van het Burgerlijk Armbestuur.
De overledene was medeoprichter van de Heemkundevereniging.

– Uit de raadsvergadering van 4 november 1952.
Raadslid Muytjens wenst nader geinformeerd te worden omtrent de geruchten over de afsluiting van de spoorwegovergang nabij de halte. De voorzitter deelt mede, dat, indien tot sluiting van de bestaande weg voor het rijverkeer wordt overgegaan, in een overeenkomst wordt vastgelegd dat deze overweg nimmer onbewaakt mag worden. De spoorwegovergang moet in ieder geval voor rijwielen en voetgangers open blijven.

Hein Peters

Brieven van Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Hallo, beste mensen, hier weer een brief van jullie Pieke. De Noonk vraagt zich weleens af hoe of ik toch die brieven aan jullie altijd zo vol krijg, maar dat dank je de kuikuik, het is altijd wel allegatie in het dorp en daar kan ik dan over schrijven en ik denk dat ik nog niet eens de helft met krijg van wat er allemaal gebeurt, want als de lui mij zien denken ze, daar heb je Peike en nou moeten we oppassen, want anders staan wij seffens ook nog in de Sjakel, maar laat ze zich maar verschuilen, ik zeg maar zo, al is het gebeuren nog zo snel, Pieke en de Sjakel achterhalen het wel.Letst heeft het heel hard gewaaid en geregend en er waren heel get bomen omgegaan en takken afgewaaid en de kanjel van het kapelke aan de kerk hing ook op half zeven en de harmonie was op concours geweest en die hadden ook prijs gehad en ze hebben zich een flinke drop gedronken en de Noonk hoopt dat ze een goede reseptie gehad hebben, want die hebben ze wel nodig omdat ze een hoop geld moeten betalen omdat ze een hoop grond van onder hunne zaal niet goed zuiver gemaakt en opgeruimd zouwe hebbe, maar ja, daar is een harmonie ook niet voor, die moeten muziek maken, en niet in den hof dabbele, zegt de Noonk altijd, en hij vraagt zich af hoe of het kan dat de grond daar zo onnut is en Nikkela weet het ook niet, zegt hij, want die heeft zelfs een advertensie in de Geulbode gezet, dat hij gaaruits niks demee te maken had. En Harie die komt dekser in die buurt en die heeft gezien dat de grond daar op den Hessendijk niet zo goed is, want daar is op een plaats al voor de vierde keer of zo een boom kepot gegaan en dat komt niet van de wind zegt hij en toch is het vreemd, want het gras daar groeit wel goed.

En de Noonk was laats naar de kerk gewees onder in Geul en daar liep ene te controleren of de geluidinstellatie wel goed ingesteld was, dat de lui tenminste konden horen naar wat er allemaal gezegd werd en de Noonk vindt dat een beetje raar, zegt hij, want vroeger hadden ze daar een preekstoel en die hing aan een pilaar en als de pastoor toen daar vanaf donderde, dan hoorde je wel degelijk wat hij zei, zegt hij, dat was offent je de oren en de pungel tegelijk gewassen kreeg en hadde ze die stoel maar laten hangen, dan was al dat geonderzoek nou niet nodig. En als we het toch over de kerk hebben, daar wordt het tijd dat ze eens get olie op de sjorseneren van de deuren doen, dan piepen die niet zo als ter ene wat later komt of hem wat vroeger der tussenuit klipseert en dan kunnen ze ook de winkel van Ria van Jacobs misschiens weer openmaken, dan kunnen de lui van Geul zich daar hoesbabbelare halen, want als je hoort wie de lui van Geul keutse, zijn die niet echt gezond, dus daar is wat te verdienen. En nou moeten die van de gemeente op den Hessendijk maar weer een nieuwe boom zetten en wat goeie mes draan doen, dat hij ook aangaat en misschiens kunnen ze zich wel mellen bij die groentefruitman van op de berreg, want die weet tenminste hoe je van niets een hele hoop maakt en misschiens kan die dan ook devoor zorgen dat er weer eens een van Geul wethouder wordt, dan komt misschien de belasting op een beter peil, want nou moeten we weer tralies betalen voor op de drekbakken, die langs de straat staan, omdat de lui steeds meer rotsooi daarin duwen omdat ze van die duur rooi zakken afwillen, offent groen of blauw of grijze zakke beter zijn. En als die groentefruitman bij zich in de buurt gene vindt, die goed genoeg is voor vethouder te worden, dan kan hij het misschiens zelfs wel worden, en van baan ruilen met die oude vethouder in Meerssen, die zich nou misschien gaat omscholen tot groentefruitman.

Dat schijnt zo goed te verdienen en hij voor de rest toch schijns niks te doen heeft. En met die tralies op die drekbakken, zegt de Noonk, is het net hetzelfde wie met de raad: wie eenmaal derin zit, wil der niet meer uit, en wie der uit is, die wil der weer in.
En de Noonk heeft me nog gezegd, dat ik jullie moet schrijven dat net wie in Meerssen ook in Geul de vooruitgang niet tegen te houden is, dus is nou het oud huis van Dekrau aan de Maas ook gesloopt en daar komt een nieuw huis en het gaat de Noonk altijd aan de prei als zo’n oud moment tegen de grond moet, maar ja, dan gaat hij weer eens langs Els en dan komt hij weer schokkelentere hevers en als dan de dag derna de luch weer geklaard is, kan hij der weer even tegen en dan gaat hij weer op inspectie door Geul en dan komt de volgende Sjakel ook weer vol, nou, jullie moeten de groenten hebben van mij, Pieke junior dus en ook van de Noonk.

Sinterklaos in de sjwoil.

Veur väöl kènger isten tied van Sinterklaos eine spannende tied. Dat waor vreuger nog erger. In de sjwoil liërde veer versjillende leedsjes. Dat begôsj al in de iëste klas. En eeder jaor kaome ters ö paar debie. En die leedsjes woore ouch saoves este weint um öt hoes raosde, gezônge. Oette gèzèt woore de Sinterkläöskes gesneeje en in ei segaarekiske bei ei gehauwe.
En opte grwoite borde sting in eeder klas waal ön teikening van Sinterklaos en Zwarte Piet, van de stoumbwoit of öt paerd van Sinterklaos. De sjrikdes dich kepôt es in ins önne helle slaag opte roet gehauwe woor door ön hand in ön zwarte heisj. Ö paar daag later vôngste smörges este binne kaoms ö paar apeneutsjes , ö paeperkookemenneke of ö paar babbelaere.
En esset Sinterklaos waor dan waor öt gans stil in alle klasse. Dan waor geine meister en gei keint te zeen . Dan waor öt önne heiligen daag en dan hoofdeste neet nao de sjwoil. Veer maogde dan bie ôs blieve en dao Sinterklaos viere. Dat gebäörde mèt väöl leedsjes, klein kedookes en dèk väöl geénsjel. Zeker es önne angere get gekreege hauw watste zellef gaer wols höbbe. Ester dan geruild woor dan kaom dèks ruzie. En saoves waor de mooder blie este bagke in bèd laoge. Later verangerde dat.
Wie veer in öt dörrep ö nuu patternaat kreege ginge veer mètte ganse sjwoil in ön lang persesse door de Lei, de brök euver, nao Hölse. En es veer in öt patternaat good en väöl gezônge hauwe, dan kaom Sinterklaas mèt zinne lange baard, zinne gouwe staaf en zin Piete nao binne. Hae ging dan opte buun zitte en keek kentent nao de jeug van Gäöl. En este de toespraake van de pestwoir en öt hoof van de sjwoil veurbie waore, ging Sinterklaos de trappen aaf um te kieke nao ö paar teneelstökskes en te loestere nao nuu Sinterklaosleedsjes. Dat vônge veer geweldig. En estat allemaol aafgeloupe waor ging Sinterklaos weer truk opte buun en kreeg hae van önne Zwarte Piet ö grwoit dik book. En dan waor öt moesstil in öt patternaat. Dan woor öt spannend. Dan woore naame veur gelaeze van kènger die good hun bès gedaon hauwe. Ouch de naame van vlaegele die van alles aangevange hauwe, of die altied väöl ruzie maakde, of die vlookde wie önne ketter, die in de kèrrek zaote te kletse, die zelfs gezag hauwe dat Sinterklaos neet bestông. Aan de Zwarte Piet mètte zak kôsjte zeen dat tat hiël erg waor. Dae rammelde mèt zin roe en driëjde mèt zien ouge nog erger este meister van de zèsde klas dae noe Sinterklaos speelde. De jônges van die klas hauwe dat netuurlik allang in de gaate méh die moosjte hunne mônd hauwe um öt fiës neet de bederve. En dat deege ze ouch neet. Want in de liëger klasse gluifde eederei heilig en vas in Sinterklaos. En dae twiefelde zouw op deezen daag opnuu gaon gluive tatter snachs euver de daake reej um alle sjoon en klômpe te völle mèt allerlei lekkers, woi de kènger zwoi blie mèt waore.
Vreuger waore die neet zwoi slum wie allewiel. Um pedagogisch reeje weurt hun dat stökske gelouf ouch nog aafgenômme veurdat Sinterklaos in de iëste klas zich liët kieke. Mèn maog klein kènger toch niks wies maake en zeker neet bang maake. En gluive deit allewiel toch neemes mië.

Mar/B

20e Kerstwandeltocht

Op 26 december organiseert buurtvereiniging Oostbroek veur d’n twintigste kjèr de wandeltoch op twjède kersjdaag.
Gesjtart weurd vanoet Café zaal ’t Heukske aan de Hulserstroat in Gäöl. Ger kent keze oet vief versjillende aafstande.
Veur de aafstande 5, 10 en 15 km kent geer vertrekke tûsje 8.00 en 15.00 oer. Veur de aafstande 20 en 25 km kent geer vertrekke tûsje 8.00 en 13.00 oer. De insjriefkoste bedrage € 1,- per persoon, waveur ger ein prachtig, door piele oetgezat parcours krieg aangeboaje door Gäöl en umgeving.
Es herinnering ontvunk edere deilnummer ein plekplètsje. Veer höbbe auch eine I.V.V. sjtempel.
Of öt noe raegent, hagelt, störmp of sjniet, het wandele geit bie os altied door.

Auch dit jaor kent geer weer geneete van de natuur en de landelijke umgaeving. Wandel mét en geneet van de natuur die Gäöl en umgaeving uch te beje haet.
Veur mjèr informatie kent geer belle met nummer 043 – 3652061 of kiek op het internet op www.geulle.com veur informatie euver Gäöl. Veur de wandeling kent geer dan kieke bie buurtvereiniging Oostbroek.

Aanvulling.

In deze Sjakel plaatsen we nogmaals een aanvulling op het artikel “De moderne tied aan de Maas…” in de Sjakel van juli 2002.
Naar aanleiding van dit artikel en een rectificatie hierop in de Sjakel van oktober, liet Rudy Pasmans ons het volgende weten met betrekking tot de cardanfiets van Tieske Pluis:

– De fiets was in België te koop
– Met deze fiets kon men in Geulle niet veel beginnen, omdat de fiets niet geschikt was om bergop te rijden. Daar men op deze fiets minder kracht kon zetten dan op een fiets met ketting, vergde het zeer veel energie van de berijder.
– De fiets was na Ties Pluis niet in bezit van Willem Wijnen, maar van Willem Thijs.
Dit laatste was ons ook reeds door de heer Sjeng Maassen medegedeeld.

(red.)

Agenda van de heemkundevereniging

Op 19 december om 19.30 komt de dialectsectie bijeen in heemkundelokaal de “Gruffeldwois” in basisschool In het Riet aan de Hulserstraat;
Op 12 december om 19.30 uur is er werkavond in het heemkundelokaal;
Op 18 december van 13.30 tot 17.00 uur is er een werkmiddag in het heemkundelokaal;
Op 27 december organiseert de heemkunde-vereniging vanaf 13.30 uur een middag voor iedereen die geinteresseerd is in archivering. Zoals bekend is de heemkundevereniging gestart met het digitaal opslaan en archiveren van alle archieven en genealogische data. Op deze middag zullen enkele leden van de heemkundevereniging met behulp van computers laten zien waar ze op dit gebied mee bezig zijn.
Gezien de omvang van het karwei is de heemkundevereniging naarstig op zoek naar personen die haar hiermee kunnen helpen. Geinteresseerden, bij voorkeur in het bezit van een computer, kunnen op deze middag binnenlopen in het heemkundelokaal of contact opnemen met Arthur Sassen (tel. 046 – 4377 156), Lou van Kan (043 – 3646 690) of via email (heemkunde@geulle.com).

Oktober 2002

Vijfenvijftig Jaar De Sjakel.

Het is deze maand precies vijfenvijftig jaar geleden dat in Geulle onder auspiciën van de afdeling Geulle van het Limburgs Thuisfront het eerste nummer verscheen van een nieuwsblad, dat bedoeld was om te dienen als een schakel, in de kop van het blad uitgebeeld in de vorm van een brug . Een schakel tussen de Geulse jongens, die in het toenmalige Nederlands-Indië, het huidige Indonesië, hun plicht vervulden en onder de politieke constellatie van toen voor orde, gezag en rust moesten zorgen, en hun in Geulle achtergebleven familieleden, meisjes, vrienden en bekenden. Het blad kreeg de titel “De Sjakel”.

De Sjakel die maandelijks verscheen, was zo’n succes, dat met de uitgifte ervan werd doorgegaan, ook nadat ons land zich had teruggetrokken uit Indonesië, de militairen veilig naar huis waren teruggekeerd en het eerste doel van De Sjakel eigenlijk was komen te vervallen. Vanaf dat moment werd De Sjakel uitgegeven door de Heemkundevereniging Gäöl. Zonder de overige redactieleden tekort te doen, mag zeker de naam van Sjef Thijssen niet onvermeld blijven. Hij was het die jarenlang De Sjakel welhaast van A tot Z verzorgde. In die tijd groeide het aantal abonnees van ruim 200 toen tot ruim 700 (!) nu.

Nadat Sjef er na 50 jaar noodgedwongen mee moest stoppen, was het voor de achterblijvers zaak zijn levenswerk voort te zetten. En dus wijdt ook nu nog een aantal mensen een deel van hun vrije tijd aan De Sjakel, waardoor u, als abonnee en lezer, op de hoogte blijft van wat er in Geulle gebeurde, gebeurt en nog zal gebeuren. Op die manier hoopt de redactie er voor te kunnen zorgen, dat De Sjakel blijft wat hij al die jaren beoogde te zijn, een bindend element tussen allen die Geulle een warm hart toedragen, of ze nou in het dorp zelf of ver daarbuiten, in Elsloo bijvoorbeeld of zelfs in Australië wonen. Mede om die boodschap nog eens uit te dragen wordt deze editie van De Sjakel in Geulle huis aan huis bezorgd. Daarmee willen redactie en Heemkundevereniging ook diegenen die De Sjakel (nog) niet kennen in de gelegenheid stellen er kennis mee te maken en, na die eerste kennismaking, wellicht een abonnement te nemen.
De redactie klopt zich zelf niet graag op de borst, dus heeft zij in deze Sjakel een aantal lezers aan het woord gelaten om op hun manier uit te leggen wat De Sjakel voor hen betekent. Een aantal verwijzingen naar de toekomst en herinneringen aan het verleden, in de vorm van afdrukken van oude artikeltjes, maken ook deze Sjakel, naar onze mening, weer zeer lezenswaardig.
Ons past dank aan onze trouwe lezers, correspondenten en adverteerders. Op naar de zestig jaar!!

Geulle in vroeger tijden.
49. De keurmeester en de schepenbank.

De keurmeester.
Bij elke schepenbank was een keurmeester aangesteld. Zo had de bank van de heerlijkheid Geulle ook een keurmeester. Voor zijn aanstelling moest deze ambtenaar voor de fiscaal een eed afleggen. (De fiscaal was de vertegenwoordiger van de heer van Geulle. Vaak was de functie van fiscaal gecombineerd met die van schout of rentmeester.) In het oud Hollands van toendertijd luidde het begin van de eed van de keurmeester: “Item daer ych gheordynert ben als tot eynen cuermeyster…..”. In het Nederlands van nu betekent dat: “Aangezien ik verordineerd ben tot keurmeester….”.
De keurmeester keurde onder andere bier, zwart- en witbrood op gewicht, bederf en grootte, de maatbeker van de molenaar (ten behoeve van zijn maalloon), geperste olie en wijn.

De schepenbank (samenvatting)
Ons dorp is van 1493 (of nog eerder) tot 1795 bestuurd door een schepenbank. Hierin zaten een schout en zeven schepenen. Dezen vormden samen ook de plaatselijke rechtbank. De schout was een soort officier van justitie. Hij moest de schepenen instrueren, misdaden opsporen en vonnis wijzen. De schepenen waren rechters in civiele en criminele rechtszaken. Bij de schepenbank werd recht gesproken volgens de eeuwenoude vaste costuymen of rechtsgebruiken. De schout en schepenen werden benoemd door de heer van Geulle. Deze kwam vanaf 1644 uit de adellijke familie van Hoensbroeck. Ook konden de zogenaamde geërfden in de schepenbank zitting hebben. Deze geërfden hadden minstens 15 bunder grond in Geulle in eigendom. Minstens eenmaal per jaar moest er een vergadering van de schepenbank plaatsvinden.
De schepenen waren behalve rechters ook de bestuurders van Geulle van voor 1795. Zij kenden vele bevoegdheden zoals het bestuur van alle burgerlijke zaken, het zorgen voor politietoezicht, voor schoolonderwijs en voor de armen. Verder het regelen van grotere ruzies, het controleren van beken en rivieren en de zorg voor de akten van koop en verkoop en de akten van testamenten.
Naast de schout, schepenen, en eventuele geërfden hoorden bij de schepenbank:
– Dorpsmannen of borgemeesters: Dezen vertegenwoordigden de gewone inwoners. Meestal waren er een of twee bij de schepenbank aangesteld. Zij adviseerden de schepenen bij het bestuur van het dorp.
– Collecteurs, zij inden de gemeentelijke belastingen en de opgelegde boetes.
– Procureurs, dit waren gediplomeerde personen die als advocaat optraden.
– Secretarissen of griffiers, dit was steeds een van de schepenen die al het schrijfwerk voor zijn rekening nam.
– Gerichtsbodes, zij zorgden voor de dagvaardingen, de post, de aanplakkingen en het arresteren van verdachten.
– Keurmeesters, zij keurden alles wat gekeurd diende te worden.
– Veldbodes, dit waren veldwachters of politieagenten.
Als wij het vroegere gemeentebestuur met dit van tegenwoordig vergelijken zien wij grote verschillen. Vroeger was het gemeentebestuur in de schepenbank gecombineerd met de rechtspraak. De schepenen vertegenwoordig-den alleen de heersende klasse, terwijl de raadsleden van nu de belangen van alle inwoners behartigen. De schepenen hadden ook de zorg voor de belastingen en financiën. Dit hoort nu tot de taak van de wethouder van financiën of economische zaken.
Ter herinnering aan de voormalige schepen-bank zijn in Geulle-boven op voorstel van de heemkundevereniging als straatnamen gekozen: Schepenstraat, Schoutstraat en Drossaertstraat.

Archie Varis

Bron:
1. Uit Geul’s verleden. (1926)
2. Martin Pfeifer, Stein. (2002)
3. Waar de brede stroom der Maas. Beknopte geschiedenis van Limburg. (1972)

Bij de 56e jaargang van de Sjakel I

Dat een blad na 55 jaar nog steeds van A tot Z gelezen wordt is een hartelijke felicitatie meer dan waard. Ik woon al meer dan 50 jaar buiten Geul, maar mijn belangstelling voor mijn geboortedorp is constant gebleven of mogelijk nog versterkt door de Sjakel. Na het overlijden van Sjef Thijssen vreesde ik voor de kwaliteit en zelfs voor het voortbestaan. Maar de Sjakel biedt nog steeds in velerlei opzichten interessante en leesbare artikelen. Een bijzonder compliment wil ik maken voor de brieven van Pieke. Om elke maand weer zo’n Huilandse brief vol humor te schrijven vraagt meer inspiratie en transpiratie dan de lezer zich kan voorstellen.
De andere rubrieken wil ik daarmee niet te kort doen. Ook daar zitten vele uren werk achter. Elke keer als ik de gele enveloppe in de bus vind, begint mijn Geuls hart te kloppen, schuif ik de krant opzij en krijgt de Sjakel voorrang. En dan denk ik terug aan mijn jeugdvrienden van Geulle, dat prachtige dorp aan de Maas.
Hub Lemmens, Cadier en Keer.

Voor het nageslacht vastleggen.

Elders in deze Sjakel vindt u de “oplossing” van het raadsel “wie waren onze Boys in 1932?”. Elders in deze Sjakel vindt u ook wat kopietjes van teksten, die door de jaren heen in uw lijfblad zijn verschenen. Elders in deze Sjakel geeft ook Paul Notten, daartoe door ons uitgenodigd (of was het: uitgedaagd?), zijn mening over wat in een heemkundeblad wel en vooral ook niet thuis hoort. Over die vraag zullen we in de toekomst nog te spreken komen, wanneer we het hebben over de ontwikkeling van De Sjakel. Feit blijft dat wij hulp nodig hebben. Hulp enerzijds bij het iedere maand weer vullen van De Sjakel met lezens- en wetenswaardigheden over heden, verleden en toekomst van ons dorp. Daartoe zijn mensen nodig die iets te zeggen hebben en kunnen schrijven. Denkt u van u zelf dat u wel iets te zeggen hebt, maar bent u bang om de pen ter hand te nemen, vreest niet, bel de redactie, zij staat u bij !!
Om die Sjakels te vullen doen wij ook een beroep op de verenigingen in het dorp om hun nieuws in te (blijven) sturen. Het liefst hebben we dan natuurlijk, dat De Sjakel niet het zoveelste blad in de rij Kontakt, Geulbode, Maaspost etc. is, waar de lezer iedere keer hetzelfde artikel kan lezen, maar dat we originele teksten ontvangen. De vraag is al eens eerder aan alle verenigingen gericht, de oogst is echter niet om over in De Sjakel te schrijven….. .De redactie weet, dat De Sjakel niet meer het snelste medium is, maar: zij zorgt goed voor uw teksten en zij zorgt vooral ook dat zij in een heemkundige omgeving bewaard blijven. Bewaard blijven niet alleen op papier, maar met behulp van de alom aanwezige computer, ook digitaal. Wij hebben een internetsite, die inmiddels al zo’n 25.000 maal bezocht is en we zijn bezig met het digitaliseren van onze archieven. Als we daarmee toch bezig zijn is de stap niet groot om bijvoorbeeld alle jaargangen van De Sjakel op zogenaamde CD-roms te zetten. Voor alle ooit verschenen Sjakels samen zullen daar circa tien CD’s voor nodig zijn: u heeft dan de beschikking over zo’n 5.500 pagina’s tekst over Geulle, zijn inwoners en zijn geschiedenis. U kunt de originele bladzijde, waarop in de rubriek “Burgerlijke Stand” de aankondiging staat, dat u geboren bent, uitprinten en aan uw kleinkinderen laten zien, om maar eens iets te noemen!! Voor de kosten hoeven belangstellenden – en wij – het niet te laten. Of dit prille idee straks ook daadwerkelijk tot uitvoering komt, is echter in ieder geval afhankelijk van de hulp, die we daarbij krijgen. Alleen redden we het namelijk niet!! Heeft u interesse in heemkunde, schrijven óf dichten voor De Sjakel, digitaliseren van archieven (gemeentearchief voormalige gemeente Geulle, De Sjakel, foto-archieven Heemkundevereniging enz.) of is het nu net iets voor u om mee te werken aan een kroniek van Geulle, waarin alles beschreven staat, wat er ooit in dit dorp aan de Maas is gebeurd, dan kunt u zich melden bij de secretaris van de Heemkundevereniging (zie colofon) of binnenlopen op een van de werk-avonden of – middagen, die telkens in de Sjakel worden aangekondigd en in het Vereniginglokaal “De Gruffeldwois” bij basisschool “In ’t Riet”aan de Hulserstraat plaatsvinden. Mailen mag natuurlijk ook.
Wij rekenen op u !!!

Voor de statistieken

In onze geautomatiseerde genealogie-bestanden hebben we inmiddels zo’n 6.000 personen opgenomen, die in Geulle geboren, gehuwd en/of overleden zijn. Het leuke daarbij is, dat we met een druk op de knop, jawel, van ieder persoon een stamboom of een kwartierstaat kunnen maken. Wat getallen? Gerardus Thijssen, geboren rond 1615 heeft tot op de dag van vandaag, voor zover wij tot nu toe achterhaald hebben, 565 mannelijke en vrouwelijke nakomelingen, Graadje Tilmans, die heeft er 456 en Leonardus Bours zelfs 638. Van andere Geullenaren hebben we enkele honderden voorouders kunnen ontdekken.
Zit u er ook bij? Bent u nu wel of niet familie van die buurman, die zijn familienaam met een K schrijft, terwijl u, de goede tak van de familie, dat toch al jaren met C doet ? Of bent u een afstammeling van die meneer, die triest aan zijn einde komt, omdat hij, aldus het overlijdensregister van de kerk stikt, doordat hij bedolven wordt onder het instortend keldergewelf van zijn huis? Een grote kans dat u het bij ons vindt. Interesse ? U weet nu waar u zich kunt melden !!

Meer weten van De Sjakel.

Deze Sjakel wordt zoals gezegd bij alle gezinnen in Geulle bezorgd vanwege het feit, dat de 55e jaargang voltooid is en we een begin maken met de 56e. Wilt u meer weten of abonnee worden, dan kunt u zich melden bij de secretaris van de Heemkunde-vereniging. De kosten zijn € 6,81 per jaar, waarbij we volledigheidshalve opmerken, dat een kleine prijsstijging voor het jaar 2003 in verband met de sterk gestegen drukkosten waarschijnlijk noodzakelijk zal zijn.
Wilt u eerst nog wat meer zien van De Sjakel? Surf naar www.geulle.com, kijk onder “heemkunde” en kies vervolgens een Sjakel. Daar ziet u de Sjakels van de afgelopen jaren, zij het met een vertraging van ongeveer een jaar. Wilt u wat recentere Sjakels zien, bent u digibeet of toch meer een papier-type, meldt u dan bij de secretaris of mail ons. Wij zorgen dan voor een setje van drie Sjakels, die u gezellig thuis kunt lezen, voordat u –naar wij hopen- een abonnement neemt.

Peilmerkstenen.

In deze en de volgende Sjakel treft u een tweetal artikelen over peilmerkstenen aan. Peilmerkstenen zijn in de tunnels onder de spoorlijn ingemetselde stenen waarop de hoogte boven Normaal Amsterdams Peil wordt aangegeven. In deze uitgave van de Sjakel de geschiedenis over het ontstaan van het Normaal Amsterdams Peil en de wijze waarop dit markeerpunt vanaf de zeventiende eeuw geleidelijk aan over Nederland (en later heel Europa) is uitgewaaierd.

Peilmerkstenen
Onder de spoorlijn die door ons dorp loopt, bevinden zich enkele viaducten voor het verkeer en uitgemetselde tunnels (duikers), waardoor het bron- en regenwater van de hellingen wordt afgevoerd. Viaducten liggen beneden in de Moorvelds- en Slingersberg; de duikers liggen in het bos richting Elsloo (400 m. noordwaarts vanaf de parkeerplaats in de Slingersberg) en in het Bunderbos (aan de achterzijde van camping De Boskant het bos in). Deze onderdoorgangen (waarmee we gemakshalve zowel de viaducten als de duikers bedoelen) zijn stevig gebouwd om de grondmassa van de spoordijk op zijn plaats te houden. In de hoge keermuren zijn soms stenen ingemetseld die bekend zijn als peilmerkstenen. Op deze merkstenen staat soms een begrijpelijke tekst (bijv. 56.84 m. boven NAP), soms een raadselachtig letterspel van el dm. Alle aanleiding om daar eens een klein onderzoekje naar te doen. Wat blijkt? Jo Westhovens uit de Pastoor Stassenstraat heeft hierover eerder navraag gedaan bij de Rijkswaterstaat. Uit de door hem verkregen gegevens de volgende samenvatting.

Amsterdams Peil.
Van oudsher is in het Noorden van ons land strijd geleverd tegen het water. Het grootste gedeelte van noordelijk Nederland ligt onder zeeniveau. In de strijd tegen het water werden vanaf de 11de en 12de eeuw allerlei oplossingen ontwikkeld zoals de aanleg van terpen en dijken. Ook was er behoefte aan kennis van de verschillende waterniveaus (eb, vloed, springvloed) om zicht te krijgen op afwijkende waterstanden. Dus ging men vanaf die tijd indachtig het spreekwoord ‘meten doet weten’, op een aantal door water bedreigde plaatsen in noordelijk Nederland de hoogtes in de plaatselijke waterstanden systematisch vastleggen. Dat gebeurde onder meer in Amsterdam, Dordrecht, Hattum en Harderwijk. De behoefte aan kennis van hoge waterstanden werd na rampspoeden zoals de Allerheiligenvloed (1570) alleen maar groter. Daartoe heeft men tussen 1 september 1683 en 1 september 1684 aan de Haarlemmersluis in het Amsterdamse IJ de hoogten van eb en vloed gemeten. Dat was het begin van het NAP, het Normaal Amsterdams Peil als de gemiddelde hoogte van een normale vloed te Amsterdam (soms leest men voor de N wel eens: Nieuw AP; dat is niet correct). Het berekende peil werd op 8 sluizen in Amsterdam aangetekend. Aanvankelijk waren er naast Amsterdam Peil nog zeker 4 andere peilpunten in gebruik waaronder Delflands Peil en Rotte Peil in Rotterdam met als nadeel: de peilpunten waren onderling niet op elkaar afgestemd. Eerst tijdens de Bataafse en Franse tijd rond 1800 wordt de systematische verspreiding van het Amsterdams Peil ter hand genomen. Tijdens de regering van koning Willem I (1814-1840), onze koning-koopman, wordt het AP bij Koninklijk Besluit van 1818 als algemeen vergelijkingsvlak voorgeschreven.

Het NAP als peilpunt.
In de negentiende eeuw is geleidelijk aan een netwerk van hoogtepunten, afgestemd op het NAP, over heel Nederland aangebracht. Dat gebeurde door middel van de zogenaamde nauwkeurigheidswaterpassing; ook wel genoemde de doorgaande waterpassing. Dit laatste begrip geeft taalkundig duidelijk aan wat er gebeurt: het NAP wordt met behulp van waterpassen doorgeleid naar andere plekken in Nederland en geeft op die andere plaatsen aan het aantal meters/centimeters boven NAP. De hoogte-aanduiding moet bij voorkeur aangebracht worden op een stevige en stabiele plek. Dat wordt begrijpelijk indien men bedenkt dat in grote delen van noordelijk Nederland in de ondergrond een veenpakket aanwezig is. Dit pakket klinkt geleidelijk aan in. Gevolg: weliswaar geringe maar toch waarneembare bodemdaling. Daarom dan ook het uit de negentiende eeuw daterende voorschrift om de nauwkeurigheidswater-passing op gezette tijden te herhalen.

Tot op heden zijn vier waterpassingen verricht. Bij de tweede waterpassing van 1926 tot 1940 was ir. Lely (later bekend van de afsluitdijk) als jong ingenieur betrokken.

De markering van het NAP.
Aanvankelijk werd het NAP in Amsterdam bovengronds gemarkeerd op (haven) gebouwen of sluizen. Met als ernstig bezwaar dat door inklinking van de veenbodem bij hermeting steeds weer kleine verschillen waren tussen de meetpunten. Om dit bezwaar te ondervangen heeft men bij de tweede waterpassing na 1920 betonnen palen geheid tot op de vaste diluviale ondergrond.

Als peilmerk voor het NAP fungeert thans een bronzen bout boven op zo’n paal, 75 centimeter onder maaiveld. Deze enige en echte NAP-paal bevindt zich in de ondergrond op de Dam en is herkenbaar aan vijf zwarte steentjes in het plaveisel voor het Koninklijk Paleis. Bij bezoek aan Amsterdam dus altijd even op zoek gaan naar de plek waar het NAP aangetekend is.

De merksteen in de tunnel onder aan de Slingerberg. Mogelijk is de hoogte pas later ingebeiteld, nadat het metrieke stelsel hier was ingevoerd.

In de volgende aflevering de uitwerking van het Normaal Amsterdams Peil in Geulle. Als vindplaatsen: oude peilmerkstenen in de tunnels onder de spoorlijn van 150 jaar geleden en moderne bouten op een aantal met huisnummer aangeduide woningen/andere gebouwen.

Paul Notten

Bij de 56e jaargang van De Sjakel II

Moet de Sjakel sjakelen?
De geschiedenis van de Sjakel is bekend. Korte tijd fungeerde het blad als informatiebron van het thuisfront voor de in Indonesië verblijvende Geulse militairen tijdens de politionele acties in dat land. Na de souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië hadden we in dat land niks meer te zoeken en konden ook onze Geulse militairen terugkeren. De Sjakel bleef bestaan en groeide uit tot een algemeen informatief heemkundeblad. De formule van heemkunde-berichtgeving werd ‘breed’ gehouden. Ook andere berichten uit de Geulse samenleving werden geaccepteerd, andere berichten zoals verslagen van de gemeenteraad, verenigingsnieuws, gegevens uit de burgelijke stand. Ook waren er licht kolderieke artikelen zoals van Sjefke uit de bekende Piemelenhoek.

De laatste jaren hoort men vanuit het ‘grote publiek’ nogal eens kritische opmerkingen over de Sjakel die ‘niet meer zou zijn wat hij was’. Dat kan zijn, maar levert verder niets op want deze externe adviseurs zeggen wel wat niet goed is maar ondernemen zelf geen actie. Gele kaart voor deze lieden. Wat dan wel?
Onze Sjakel moet weer worden een breed georienteerd heemkundeblad.
a. Daarin wél: leuke, informatieve artikelen over heemkundige onderwerpen (geschiedenis van het dorp, onderzoek naar de ouderdom van huizen, actuele lokale onderwerpen m.b.t. de Geulse mens, zijn heem, de Geulse taal, de verenigingen en het land).
b. Daarin niet: te specialistisch en ver gedetailleerde onderwerpen voor vakspecialisten zoals genealogische artikelen waarin een eindeloze opsomming van afstammelingen; ook geen politivaria meer (is algemene berichtgeving en hoort niet thuis in heemkundeblad, nog afgezien van de kwalijke psychologische invloed die van zo’n opsomming uitgaat).

Kort gezegd over de nieuwe Sjakel: informatief en lezenswaardig over gemelde onderwerpen, een en ander onder regie van een redactiecommissie die onze kreten (wensen) omvormt tot een redactiestatuut dat als richtsnoer dient voor de toekomstige schrijvende pers, gesteund en gecorrigeerd door een lezershoek waarin de abonnees hun gevoelens en opvattingen kwijt kunnen. Dus toch een beetje ‘sjakelen’ met de Sjakel.

Paul Notten, Moorveld

Brieven van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Dag mense van Geul, hier weer een briefje van jullie Pieke. En het was hier in den hoek groot fees, want Wielie van Truke van Bolle en Pie van Lombok die hadde zich onderscheiden en de Noonk had zich een goeie derop gelucht, maar hij had toch geen goeie zin, want hij had zich lets lebbetig gemaakt over die van de gemeente, die uit hunne zomerslaap wakker zijn geworden om zich ondereen de vleu af te vangen, maar hij wilde nou dat hij dat niet gedaan had, zegt hij. Die van de raad, die zijn zich nu gewaar geworden, dat ze wat meer te verteren hebben met de extra-centen, die ze verdienen met bij die van de raad te zijn. En nou moet de riool daaraan aangepas worden, niet omdat het nog erger stinkt wie vroeger, maar omdat er meer dooraf moet en dat gaat de lui van Geul, maar gelukkig die van Meersse ook, over tien jaar bijna twee keer zoveel kosten dan nu en dat wordt wel 312 euro per jaar, zeggen die van de gezet.

En de Noonk zegt tegen mij: Pieke, jong, schrijf dat nou maar eens in de Sjakel en dan kunnen de lui van Geul over tien jaar zich nog eens nalezen offent daar ook wat van waar geworden is, als ze tijd van leven hebben, want met dat geld wille die van de gemeente der ook voor zorgen dat het water niet meer bij de lui hun huizen de kelder in loopt en dat de stront niet meer door de putjes opkomt en dan zullen die van Hulse en die van de Hessendijk toch wel blij zijn, want die zijn de laatste maanden weer een paar keer goed gesopt. En dan kunnen ze wel zeggen : “Met die van Geul in de raad ben je niet geschaat “, zegt de Noonk, maar als ze der nog veel van die debij roepen, wordt het wel duur poepen en dat ze zich dat maar eens in hun sjielietesse steken, zegt hij!

En de Noonk vraagt zich af of die van Geul wel genoeg zeggen in de raad voor het geld, wat ze devoor krijgen, behalve voor ja te zeggen als het ons weer meer cente moet gaan kosten, maar hij gaat zelf binnenkort eens op werkbezoek daar, zegt hij, en dan vertelt hij het mij en dan kan ik weer derover schrijven aan jullie, zegt hij, en dan komt de Sjakel ook weer lekker vol en die hebben eigenlijk ook feest om te vieren dat ze 55 jaar bestaan en dat is wel niet zo lang als die van de gemeente en misschiens zijn die van de redaksie ook wel niet slim of niet schoon genoeg voor in de raad debij te gaan zitten, maar als die de Sjakel over tien jaar bekans twee keer zo duur zouden maken alsdat hij nou is, dan zouden der niet veel meer lid devan zijn en dan gingen alle lui de Sjakel bij de snoaber lezen, sjus wie die van Teigededraod en van Stöbbes altijd bij ons doen, want je ziet ze de heel week niet, maar als Wielie van Jeu van Ansje de Sjakel bij ons in de bus duwt, of als ze Truia van Sjeng Bolle onder in Geul demet zien rondsjamateuren, staan ze zo op het geleeg en dat kost de Noonk deks ook nog een dröpke. Maar dat weten die van de gemeente ook wel, zegt de Noonk en het is nog altijd zo: De Sjakel kun je lezen, maar naar het huisje moet je, zegt hij en de Noonk gaat zich ook eens informeren bij Maastrich of Zittard of dat alles daar ook zo duur is, zegt hij, want anders moeten ze Geul maar eens herverdelen.

Nou, ik wacht maar af en ik ga eens in de frituur kijken of de friete daar nog lekkerder zijn geworden, met die flinke nieuw schouw die ze zich daar derop gezet hebben en die is bijna zo hoog als die mas boven op de berg en dat zal ook wel moeten van die gemeente met van die verhinderwetgunningen en dan weet je weet wel, als het maar geld kos, niet. Allè, adië en de groete van mij, van Pieke dus.

Politie varia

In de nacht van woensdag 4 op donderdag 5 september werd getracht in te breken in een woning aan de Nachtegaalstraat. Alleen het slot van de garagepoort werd afgebroken. Er werd niets ontvreemd.
In dezelfde nacht werd door een bewoonster van de Schoutstraat gezien, dat er werd ingebroken in de auto van de over buurman. Ook werd door die mevrouw gezien, dat de dader meerdere auto’s bekeek. Uit de auto werd een cd-speler ontvreemd.
Op dinsdag 10 september tussen 14.10 uur en 19.30 uur werd een geparkeerd staande personenauto op de Hussenbergstraat aangereden door een vrachtauto, waarbij de vrachtauto doorreed.
In de nacht van vrijdag 13 op zaterdag 14 september werd een auto vernield, welke geparkeerd stond op de Pastoor Stassenstraat.
Op zondag 15 september omstreeks 14.50 uur werd melding gemaakt van het feit, dat enkele balen gemaaid gras in de brand stonden langs de Kanaalweg. Geblust door brandweer. Mogelijk aangestoken, hooibroei wordt ook niet uitgesloten.
Op maandag 16 september vond er op de Cruisboomstraat een vernieling van een voorruit plaats. Dader werd later aangehouden.
Op de Hulserstraat werd een bestuurster van een personenauto bekeurd voor onverantwoord rijgedrag. Zij had namelijk ingehaald op het moment dat er ook tegenliggers aankwamen.
Op donderdag 19 september vond er een aanrijding plaats op de Heirweg, waarbij de aanhanger van een passerende auto op onverklaarbare wijze los raakte en tegen een geparkeerd staande personenauto aanreed.
Op zaterdag 21 september vond er een aanrijding plaats op de hoek Drossaertstraat-Schepenstraat, waarbij een bestuurder van een personenauto bij het wegrijden tegen een passerende auto opreed.
Op vrijdag 20 september vond een aanrijding met doorrijding plaats op de hoek van de Graaf Wolter Hoenstraat. Hierbij werd een verkeersbord omvergereden.

Brig. Giesen

Bij de 56e jaargang van De Sjakel III

Een mooie herfstdag, een beetje koud. Geulle ligt, ondanks alles, weer mooi te wezen. Ondanks alles? Toenemende onrust en spanning in de wereld door de blijkbaar eeuwig durende strijd tussen wereldmachten, godsdiensten en culturen. Een dreigende economische malaise na jaren van grote voorspoed, zo noemde men het toch. Een gemeente die twintig jaar na haar tot stand koming steeds meer de beperkingen van haar in de vaart der volkeren te kleine omvang en dito bestuurskracht ervaart. De ene vereniging maakt zich op om binnenkort weer de periodieke strijd aan te gaan, terwijl de andere vereniging kiest voor het (even?) niet meer meedoen in de race om eeuwigdurende roem, daarbij een onvermijdelijke degradatie voor lief nemend. Is uiteindelijk uitmuntend zoveel minder dan superieur?
‘ t Is oostenwind vandaag en het lawaai van autoweg en vliegveld dringt tot mijn schrijftafel door. Is uitbreiding van dat vliegveld niet mogelijk, dan gooien we er wat bedrijfsterreinen tegenaan. Maken de auto’s te veel lawaai, dan plaatsen we foeilelijke geluidsschermen. Kiezen voor “natuur”, groen en rust wordt zelfs niet overwogen! Tien jaar overlast van de Grensmaas, dan wel bij westenwind, en een verbreding van het kanaal liggen in het verschiet. En worden wij, wordt Geulle, wordt de wereld er zoveel beter van …..?
Geulle, ingeklemd tussen snelweg, (grens-) Maas, kanaal en spoorweg, vliegveld, industrie en bedrijventerreinen, tussen zich gaarne wereldstad of wereldse stad noemende over het paard getilde maar stilletjes oprukkende grote broers, hoelang nog, na 2002, tussen feit en fictie, tussen 55 en 60 jaargangen Sjakel ?

Van Waterval.

Bij de 56e jaargang van De Sjakel IV

De Sjakel.
Natuurlijk wil ik eerst de redactie feliciteren met het 55 jarig bestaan van “ De Sjakel” Waarom is de Sjakel belangrijk? De doelstelling van de Sjakel is -mijn inziens- ons allen bekend te maken met het verleden en het heden. Daarom lees ik de Sjakel graag, omdat hier het verleden van Geulle wordt vermeld, maar ook het heden. Dit staat heel dicht bij onze eigen beleving. Wij mensen zijn mensen met een geschiedenis, maar zeker ook een wil om er iets van te maken in het heden. Wat heeft volgens mij nu de Sjakel voor betekenis voor de gemeenschap van Geulle. Als je op de hoogte bent van je geschiedenis, dan kun je trots of verdrietig worden. Ik denk dat de Geullenaren best trots mogen zijn op hun geschiedenis. Dit zit dus goed. Omdat wij trots mogen zijn kan de geschiedenis van Geulle de gemeenschap verstevigen. Het is een aspect dat de Geullenaren met elkaar verbindt. Toch kijk ik met argwaan en angst naar de ontwikkeling die ook in Geulle toeslaat.

Mensen worden individuen. Men kijkt niet verder dan de voordeur. Wat uiteindelijk de nekslag voor verenigingen kan betekenen. Het zou toch jammer zijn, als een gemeenschap als Geulle hieraan ten onder zou gaan. Geulle heeft twee mooie kerken waar het trots op mag zijn. Ook deze moeten in stand worden gehouden, door deze gemeenschap, deze moet er dan wel zijn. Laten wij met zijn allen ervoor waken dat onze gemeenschap blijft bestaan. Ik denk en daarmee wilde ik besluiten, dat de Sjakel hierin een heel belangrijke plaats heeft. Ik wens de redactie van de Sjakel heel veel succes in de toekomst.

Kapelaan R. Schols.

Geulle 50 jaar geleden……
Oktober 1952

– Het Geullerbos. Het prachtige Geullerbos, eigenaar de heer v.d. Hoff te Sittard, is overgegaan in handen van het Staatsbosbeheer. Er wordt vernomen dat deze laatste instantie een geheel nieuwe aanplant zal aanbrengen en een vaste voorwerker zal aanstellen. Van de aangekochte eigen-dommen, ruim 30 ha., ligt ruim 10 ha. onder Geulle, de overige onder de gemeente Bunde.

– Uitbreidingsplan “Snijdersberg”. Bij de Planologische Dienst te Maastricht is het plan Snijdersberg goedgekeurd, zodat binnenkort tot een definitieve vaststelling kan worden overgegaan. Zoals reeds bekend is voorziet dit plan in ca. 100 woningen.

– Naar verluidt ligt het in de bedoeling van de eerwaarde zusters alhier in Hussenberg tot nieuwbouw over te gaan voor een bejaardenhuis. Men heeft zich reeds in verbinding gesteld met betreffende instanties teneinde van het Departement van Wederopbouw de vereiste vergunning te verkrijgen.

– De “Sjakel” heeft het eerste lustrum bereikt. Maandelijks wordt het blad in een oplaag van 270 stuks gestencild en trouw iedere maand weer in de huisgezinnen bezorgd. De “Sjakel” dankt zijn abonnees voor hun steun.

Hein Peters

In de Heer zijn overleden:

29 september 2002, op 96-jarige leeftijd, Leonardus Wilhelmus Kusters (Leike), weduwnaar van Maria Helena Reintjes, Avé Maria, voorheen Aan de Maas.
7 oktober 2002, op 66-jarige leeftijd, Maria Hubertina (Thea) Kurvers, Graaf Wolter Hoenstraat;
12 oktober 2002 in de leeftijd van 73 jaar Gerardus Jacobus Henricus Rutten, weduwnaar van Marie-Thérèse Theunissen, Broekhoven 8;
16 oktober 2002 in de leeftijd van 95 jaar, Josephus Antonius Hubertus (Huub) Pluis, weduwnaar van Maria Elisabeth (Lies) Ghijsen, Avé Maria.

Uitbreiding basisschool in Waalsen

In de voorbije maanden is stevig gebouwd aan de uitbouw van de basisschool St. Jozef in Waalsen.
Op 14 september jl. werd het nieuwe gedeelte
officieel geopend door de burgemeester van Meerssen, drs. G. Kockelkorn. De opening ging gepaard met een groot feest voor de kinderen en hun ouders.

S.W.

Toneelvereniging “Gäöl 62” 40 jaar jong.

Dit jaar bestaat de Toneelvereniging Gäöl 62 precies 40 jaar.
En hoe kan dit jubileum beter worden gevierd dan met een prachtig toneelstuk, genaamd “Pikanterie”.
Uitvoeringen vinden plaats op 27 oktober, en
op 2, 3, 9, 10, 16, 17 en 23 november in de Harmoniezaal aan de Essendijk, telkens om 20.00 uur. De entree bedraagt 4 euro p.p.
Rinie Thijssen maakt al 40 jaar deel uit van de “crew” en dat is een proficiat dubbel en dik waard.

S.W.

De kuure van de Maas.

Este op önne zoomeraovend langs de Maas zits en kiks nao de gouwe rendsjes opte zilvere gölfkes, dan kènste dich neet veurstèlle dat ze sôms zwoi vreisjelik tekiër kèn gaon. Meistal is tat in de herres of in de weinter, esset hiël hel geraegent haet -daag achterei- of es ön dikke laog snië in Frankriek of in de Ardenne begint te smèlte.

Mèt Kaesmès 1993 staon de gezètte vôl euver hwoig water in gans Limburg langste Maas.
Kompleet mèt fotoos van Borghaare, Ittere en Gäöl. Dan kènt me de Maas neet mië trök, zwoi breid, zwoi wild. Ö breid water dat veurbie raos en in zien vaart alles mètsleip wat neet errèg vas gezaete haet. Öt geit mèt ön vaart tatste mètte fiets neet kèns biehauwe. En eederei vraog zich aaf: woi kump dae massa water noe vandan? Neet van Mestreech, auch neet van Luuk, méh dèks al oet Noord- Frankriek. Ië öt bie ôs kump haet de Maas al ein hiël lang reis achter de rök. Op anger plaatse haet dan ouch al van alles onger water gestange en van al mèt genoome, geperbeert brögke um te duuje en de luu te versjrikke mèt häör vreisjelik geweld. En es oette wil reveere en bergbaeke van de Ardenne ouch nog massaas water aangeveurd weurt, dan is de Maas neet mië te hauwe es ze bie Eisde os land binne kump. Heugem is dan öt iëste aan de beurt en dan paes zich öt water met väöl geweld ônger de bäög van de Maasbrök in Mestreech door. En dan nao Haare en Ittere. Dao kènt ze zich ech loslaote. Dao is geienen diek um häör in bedwang te hauwe of te temme. Ze klats taenge de kant, ze broesj euver de straote, ze vluug euver velder en weije. En de luu kieke verwôndert-méh ouch mèt angs- nao dat geweld. Meistal is dat nao ö paar daag oetgeraos en kènt öt laeve in de Maasdörpe weer zunne gewone toemel gaon. Veural este rommel en rotzooij dae de Maas achtergelaote haet opgeruimp is, dan isset leid weer gauw vergaete.

Um de paar jaor kènste de Maas verwachte. De luu zagte vreuger: este Maas veur Allerheilige oetkump, dan kump ze dae weinter zeeve kiër de straot op. Noe isset neet zwoi errig; esse mér neet binnne in de hoezer kump, wie in 1926, 1993 en 1995. In 1926 kaom ze in de nuujaorsnach ôs verasje. Dat waor in 1882 en 1995 ouch gebäört.

Mar/B

Willy Ramakers en Piet Kusters Koninklijk onderscheiden.

Op 5 oktober jl. reikte waarnemend burgemeester Jo Dejong tijdens de feestavond van Buurtvereniging Snijdersberg in “De Kollekamp” Koninklijke onderscheidingen (2x Lid in Orde van Oranje Nassau) uit aan Willy Ramakers en aan Piet Kusters vanwege hun grote verdiensten voor de vereniging en de Geulse samenleving. Willy is mede bestuurslid van de Heemkundevereniging Gäöl en sinds kort ook voorzitter van de Seniorenvereniging Waalsen.
De redactie wenst beide heren en hun wederzijdse familie van harte geluk met hun onderscheiding.

Red.

Ik ken ze nog.

Dat staat er boven de brief, die de redactie ontving naar aanleiding van de vraag in de vorige Sjakel, wie de voetballers en de overige personen op de foto van de Boys uit 1932 nog kende. Helaas is de brief niet ondertekend, dus kunnen we de toegezegde prijs niet uitreiken, maar, beste schrijver, u weet waar u zich moet melden.
Daar komen ze. Op de achterste rij van links naar rechts: Sjeng Raven, Hub. Dohmen, Jef. Philippens, Jeu Dohmen, Pie Smeets, Lowie Frissen, Sjeng Thijssen, Hub. Smeets, Leike Kusters, Hub Ketelslegers en Frans Simonis.
Geknield van links naar rechts: Servaas Dohmen, Lei Philippens, Albert Baenens, Clim Bergholtz.
Zittend van links naar rechts : Jacques Dohmen, Guill. Simonis, Sjo Smeets, Hub. Troquete, Graadje Franssen, Hub. Lenaerts, Jean Simonis. Afwezig waren volgens onze schrijver: Math Peters en Leon Janssen.

Hij kent zelfs nog de opstelling van het eerste elftal uit die tijd:
Doel: H. Ketelslegers;
Achter: L. Frissen en M. Dohmen
Midden: H. Smeets, C.Bergholtz en G. Franssen.
Voor: A. Baenens, J. Smeets, M. Peters, L. Janssen, H. Lenaerts.
Reserves: J. Simonis, G. Ghijsen, S. Dohmen.

Waaruit maar weer blijkt, hoe belangrijk het is om het wel en wee van een dorp of een vereniging te volgen en tijdig de nodige gegevens, bijvoorbeeld in de Sjakel, vast te leggen.

Agenda van de Heemkundevereniging Gäöl

– donderdag 7 november om 19.30 uur: bijeenkomst dialectsectie;
– donderdag 14 november om 19.30 uur werkavond;
– woensdag 20 november van 13.30 tot 17.00 uur: werkmiddag;

Rectificatie

In de Sjakel van juli 2002 staat in het artikel “De moderne tied aan de Maas…” ten onrechte geschreven dat Willem Pluis de eerste fiets in Geulle had. Dit had moeten zijn Joannes Mathijs Pluis (Tieske Pluis), geb. 28 juni 1864. Hij was gehuwd met Maria Elisabeth Ramakers, geb. 18 september 1864. Uit dit huwelijk zijn geen kinderen geboren.
De genoemde fiets was een zeer aparte fiets. Deze had, in plaats van een ketting-aandrijving, een cardanaandrijving.
Willem Wijnen, gewoond hebbende op de Essendijk, had ook zo’n fiets. Vermoedelijk was deze afkomstig van Mathijs Pluis.

September 2002

Geulle in vroeger tijden.
48. Het schepenbankzegel en het gemeente-wapen.

Tot de komst van de Fransen onder Napoleon in 1795 werd ons dorp eeuwenlang bestuurd door de schepenbank. Ook werd door deze bank recht gesproken. De schepenbank van Geulle had een eigen zegel. Het staat op een oude acte van 24 oktober 1675.

Dit bankzegel staat onder andere voor op het standaardwerk over de geschiedenis van Geulle: “Uit Geul’s verleden” van pastoor Kengen. Het bankzegel heeft een doorsnede van 4 cm. In het midden ziet men Sint Martinus zittende op een paard. In zijn rechterhand heeft hij een zwaard waarmee hij een stuk van zijn mantel afsnijdt, om dit aan een bedelaar te geven die achter het paard zit. Naast het hoofd van Sint Martinus is het blazoen of wapenschild van de adellijke familie Hoensbroeck afgebeeld. Het geheel wordt omcirkeld door het rondschrift “+SIGILLUM + SCABINORUM + DE GUEL”. Dit betekent
“ Zegel van de schepenen van Geulle”.
Het is niet bekend wanneer de schepenbank dit zegel gekregen heeft. Zeer waarschijnlijk is dat na 1590 gebeurd. Want toen kwam de adellijke familie Hoensbroeck in bezit van ons dorp en hun wapenschild staat op het schepenbankzegel. In ieder geval hadden de schepenen van Geulle in 1447 nog geen eigen zegel. Dat valt af te leiden uit een akte van dat jaar.
Als gevolg van de Franse revolutie hield de schepenbank van ons dorp in 1795 op te bestaan. In 1815 kwam Geulle bij het koninkrijk der Nederlanden te horen. De toenmalige burgemeester Alberigs vroeg in 1816 een gemeentewapen aan. Dit verzoek werd afgewezen omdat het aangevraagde wapen dat van de gemeente Schin op Geul bleek te zijn. Pas in 1941 heeft ons dorp een eigen gemeentewapen gekregen. Dit op verzoek van burgemeester van Aefferden.

Het gemeentewapen van Geulle bestaat uit een wapenschild met daarboven een gouden kroon met drie bladeren en twee rode parels. In het schild is links een rode leeuw op een witte achtergrond en rechts een zwarte leeuw. De achtergrond wordt hier gevormd door vier rode en drie witte horizontale balken. Beide leeuwen staan rechtop en tegenover elkaar. Verder hebben ze alle twee een gouden kroon en een dubbele staart.
Deze twee leeuwen zijn genomen uit de wapens van de adellijke families van de heren van Valkenburg en die van Hoensbroeck. Zo wordt een groot deel van de geschiedenis van ons dorp in het gemeentewapen weergegeven.

Archie Varis

Bron:
1. Uit Geul’s verleden (1926).
2. Kent u Geulle? (1949)

De dorpsmetselaar

In het begin van de vorige eeuw waren er maar een paar metselaars in het dorp. De bekendste was Pierre Pinxt (alias Pjiër van de Mem).
Wat in die tijd gebouwd werd was een koeienstal, varkenstal of een bakoven. Het waren in die tijd bijna allemaal kleine boertjes of ambachtslieden. Een nieuw huis was een zeldzaamheid, misschien gemiddeld één per jaar. Subsidie van de overheid voor de bouw van een huis bestond niet en geld lenen van een bank, daar huiverde men van, want het inkomen van een paar koeien en het vet mesten van enkele varkens hadden ze zelf hard nodig voor het eigen levensonderhoud. In die tijd werd er met zand en kalk gemetseld. Cement kende men amper en was te duur.
Bij de geringste vorst kon men met die specie (kalk en zand) niet meer metselen en lag men met die ouderwetse winters twee of drie maanden stop, want vorstverlet bestond toen nog niet.
De metselaar ging dan bij de boeren het graan meedorsen met de dorsvlegel of bomen kappen in het bos voor de klompenmaker of de kraanzager of voor brandhout.
Die Pierre was nogal een eigenzinnig persoon. Hij wilde in de bouw niets weten van profielen op de hoeken. Hij werkte deze op met schietlood en de waterpas. Dat gaat natuurlijk langzamer maar wat hij maakte was perfect. Bij de bouw van de nieuwe kerk in Geulle aan de Maas in 1920 metselde hij ook. Daar werden wel profielen gebruikt en hij maakte dan vaker de opmerking: ” Het lijkt wel of je hier in het bos aan het metselen bent”. Hij doelde dan op al die profielen met steunlatten. Dat was voor hem hinderlijk.

Bij het metselen van een varkenstal viel hij eens van de stelling af. Een vrouw die in de buurt was zag dat en kwam aangelopen en vroeg hem: “U hebt toch zeker niks gekregen”, ze bedoelde een gebroken rib of arm. Maar Pierre zei: ”Wie zou je wat geven als je met je prie van de stelling valt”.
Een van de laatste werken die Pierre bouwde was in 1921. Het was een huis in Hulsen waar het postkantoor van Frans Janssen gevestigd werd. Het mag na 80 jaar nog altijd gezien worden met die veldbrand stenen.
In Geulle boven kwam vaker een metselaar uit Stein, een zekere Geurt Dreessen (alias Geurt de moutheuvel). Het werk wat hij maakte was goed als hij minstens vier keer per dag een flinke borrel over zijn tong kreeg. Kreeg hij die niet dan maakte hij uit protest maar wat prutswerk. Zo was hij eens op de berg een nieuwe bakoven aan het metselen. De opdrachtgever gaf hem maar één borrel per dag, te weinig dus. Toen de oven klaar was en een week opgedroogd, ging de eigenaar de oven opstoken om voor de eerste keer te gaan bakken.
Bij het stoken van de derde sjans (takkenbos) viel de hemel, dit is het bovengewelf, van de oven in. De vloer van de oven heet het bed.
De eigenaar ging zijn beklag doen. Hij kon niet fietsen, niemand had in die tijd een fiets in het dorp. Normaal ging hij en vele anderen iedere zondagmiddag om half drie naar het lof. Maar die zondag ging hij te voet naar Stein.
In Stein aangekomen had hij al diverse mensen gevraagd waar Geurt Dreessen woonde, maar niemand kon hem dat zeggen.
Doordat in die tijd bijna iedereen een bijnaam had en zeker in Stein, vroeg hij toen naar Geurt de moutheuvel. Toen wisten die mensen wel waar hij woonde. Bij Geurt aangekomen deed hij zijn verhaal over die bakoven, waarop Geurt antwoordde: “ Er is niks in de wereld dat eeuwig duurt, zelfs een hemel niet”. Hier moest die man uit Geulle het maar mee doen en hij kon weer te voet naar huis terug en op zoek gaan naar een nieuwe metselaar voor een nieuwe hemel in zijn bakoven.
In Stein is een bejaardenhuis dat de “Moutheuvel” heet. Of dit naar die bewuste metselaar genoemd is, is mij niet bekend.

J.Maassen

Geulle 50 jaar geleden……
September 1952.

– Eindelijk is het dan zover. Begin september werd door de fanfare St.Caecilia een tijdperk van bijna 60 jaar afgesloten als fanfare en werd een begin gemaakt als harmonie. Op woensdag 10 september waren bestuur en leden verenigd in de zaal. De avond werd ingezet met het spelen van de mars “ De Opmars”. Hierna nam de president het woord. Hij begon met de wens uit te drukken dat de naam van de zojuist gespeelde mars het symbool moge zijn voor de toekomst als harmonie. Ook werd dank gebracht aan hen die het financieel mogelijk maakten over te gaan tot deze omzetting. De klarinettisten kregen een flinke pluim op de hoed gestoken. Met de inzet van al hun krachten hebben zij er, door ijverige studie, voor gezorgd, dat de plannen nu al verwezenlijkt konden worden. Ook een pluim voor de heer Dreessen die op tactvolle wijze en met veel kennis en ijver de klarinettisten heeft opgeleid. Ook directeur G.Vossen wordt dank gebracht. Hij was het in eerste instantie geweest die de mogelijkheden van deze omzetting heeft aangegeven en bestuur en leden in deze richting heeft gestuwd zonder nochtans na te laten te wijzen op de grote moeilijkheden. Vanaf heten we Harmonie St.Caecilia riep de president uit.

– De R.K.Volksbibliotheek.
Er wordt kenbaar gemaakt dat de bibliotheek op zondag 5 oktober geopend wordt en voortaan elke zondag geopend is van 10.30 uur tot 12.30 uur.
Er is een uitgebreide collectie boeken aanwezig. Voor lezers van de betere boeken o.a. Herman Göring ; Vught, 5 jaar onder Duitse Druk. Een uitgebreide serie boeken van Marie Koenen enz. Voor liefhebbers van romans, detectives en jeugdboeken is genoeg aanwezig. Dus voor elk wat wils.

– De raad heeft een nieuwe winkelsluitings- verordening opgesteld. Daarin staat o.a. dat een halve dag per week de winkels gesloten moeten zijn en wel: Voor slagers op maandag na 13.00 uur. Voor kappers op maandag na 13.00 uur. En voor de overige winkels is dat op woensdagmiddag na 13.00 uur.

Hein Peters

In de Heer zijn overleden

Op 97-jarige leeftijd, Lea Aarts, weduwe van Frans Penders, van de Hussenbergstraat;
Op 14 september 2002 op 76-jarige leeftijd, te Geulle, Louis Franssen, weduwnaar van Anna Frissen uit Moorveld;
Op 15 september in de leeftijd van 70 jaar, te Maastricht Maria Johanna Karolina van den Akker, echtgenote van Lodewijk Gerardus Wijlaars, voorheen Brommelen.

Mèt nao de aerappele

Veer hauwe altied ö stök mèt aerappele. Dat waor ö grwoit stök, want veer hauwe ö grwoit hoeshauwe en ö paar verke.
Es in de naozomer öt fruit aan de buim begôsj te riepe, begôsjte ouch de blaar van de aerappelestruuk broen en gael te waere. Die moosjte veur tattet sleg waer woor oetgedaon waere. Dat gebäörde mètte reek ofte sjöp. Dat waor gei kèngerwerek. Want die stwoidde te väöl aerappele kepôt.
De mooder, die de aerappele ouch geplant houw, wis sjus wie wiet de kuulkes van ei aaf waore. Ze wis dus ouch woi ze staeke moosj este aerappele riep waore.
Ze kôsj goot wèrrèke. Ze pakde zich altied ö paar rieje tegeliek. Ze pakde esse gestaoke hauw öt kroet ônger vas en trôk de dikke aerappele in eine rök oette grônd. Die raapde ze dan op en gwoide ze op ön lang rie um ze te laote drwuöge.
Ze wis tatter altied waal ö paar bleeve zitte. Dat zouw zung zin en daorveur peuterde ze zwoi lang in de grônd tat ze zeker wis tatter zellefs gei klei aereppelke zitte bleef. En dan kaom de volgende stroek. Ze wèrkde door en keek noe en daan ins nao de rie sjwoin aerappele, die al mér langer woor. Al leep häör de zweit oette haore, ze wèrkde mér door. En este sjwoil oet waor en veer ôs boterhamme op hauwe dan moosjte veer de sjurkar mètte grwoite kaafmangel mèt laeg zék nao öt veld brènge.
Iës moosjte de dikke aerappele geraap waere en dan de verkesaerpelkes. Die kaome in eine apaarte zak. En estaan alles opgeraap waor dan sjeide de mooder oet.
Saame zat veer ö paar zwoir zék opte sjurkar. Dan deeg de mooder zich de hellèpe um de dikke sjouwers en ich moosjtaan veur aan öt zeil trèkke dat um de kraan van de sjurkar vasgemaak waor. Euver ö smaal vootpaedsje trôkke veer op heives aan, zatte de zék veur den aerappelstal neer en de mooder pakde de handvatte weer vas. Noe hoofde ich neet mië te trèkke. Este mooder neette meug waor moch ich op de sjurkar zitte. Ich moosj waal stil zitte en mich good mèt twië han vas hauwe. Wie önne prins op zie paerd zaot ich te geneete opte kraan van de sjurkar.
En weer woore ö paar zék opgelaaje, de hellèpe um de sjouwers gelag en woor öt zeil gespanne. Ich moosj daan waal neette hél trèkke want de mooder veulde dat ze meug begôsj te waere en dat ze dan neet zwoi good kôsj biehauwe. Méh ze moosj door, al waor öt önne langen daag gewaes en de aerappele kösjte neet op öt land blieve. En ze ging door en ze veulde zich gelökkig este sjurkar den dèn op kösj en de zék sjwoin naeve ei stônge um binne gebrag te waere.
Dat kôsj ze de vaader euverlaote estae van zie wérrèk heives kaom. Dat waor zwoi gebäörd.
Noe waor öt tied veur ön tas koffie, en umdat ich good gewèrrèk hauw kreeg ich ö klötsje sôkker drin.
De mooder zag daan: “Jéh jông, in de hérrèfs moote de auw wiever dèk nog renne, méh sweinters kènne veer ôs oetröste”.

Mar/B

Brieven van Pieke Junior uit de Piemelenhoek

Hallo mensen van Geul, hier weer eens brief van jullie Pieke. Hoe vonden jullie die kaart die wat ik jullie vorige maand geschikt had vanuit de hoek ? Schoon, hè ? Nou, zo schoon is het op de Knup helemaal niet, want je kunt gaaruit niks meer zien, zo hoog staan de bomen en de struiken en vroeger kon je van hierboven alles zien wat zich onder in Geul bougeerde, maar niemand die er iets aan doet, misschien iets voor die van de raad en voor de vethouders, want die zijn ook weer uit hun zomerslaap ontwaakt en meteen staat de gezet weer vol de van wie ze zich de vliegen afvangen, maar wat doen aan het natuurschoon, ho maar ! Maar nou is de verkansie weer om en Harie is ook al weer aan het werk op de kuil, maar hij krijgt hem nog niet zo sjus in de versnelling, zegt hij tegen de Noonk, en die begint dan drek weer over zijnen tijd en hoe ze toen dertegen aan moesten en niks geen verlofschichten en zo, maar met de pungel op de pokkel naar de bus en nou is ter straks geen bus meer voor die van de kuil, maar dat is niet zo erg, zegt de Noonk, want der is ook al lang geen echte kuil meer, dus een pungel hebben ze ook niet meer van doons, en daarom kunnen die van de kuil best naar het werk met een pekske boterhammen achter op den dreger van den draodezel, maar hij kan zich der wel geleutig guftig over maken als hij ziet wat ik me op de rug moet gooien als ik naar de school moet, en ik zak zo get door de kneuk devan, want mijn pungel weegt bekans nog meer dan ik zelf en de Noonk zegt dat ik zo wel problemen met de ruk moet krijgen, nog voortat ik aan het werk ben.
En dat de verkansie weer om is, kun je ook ruiken, want de boeren zijn weer aan het mesten en ze tonnen dat de vonken der vanaf vliegen en der is ter ene die smeert het zo dik terop, dat hij de knooi nog niet eens in een keer ongergeploeg krijgt en de Noonk en Harie stonden op het geleeg te grauwelen en te vreigelen en de Noonk zei dat het zo stonk omdat Harie zeker vergeten had zich de nek te wassen of dat hij wat tekort bij de mestem had gestaan en Harie meende dat de Noonk zeker weer door het hondekeuteleweegske gelopen was, wie hij lets van het kaarten naar huis kwam en Merie heeft een eind gemaakt aan die vergadering, want ze wou die twee de schotelsplak in de nek leggen, en die ruikt evels ook niet naar rozewater.
En de kermis is ook al weer om en het was niet druk in de kaffees en der stond maar weer eens niks op het kermisterrein en de Geulse Boys zijn ook jarig gewees en die hebben een groot feest gehad en ze heb flink gedronken en gegeten en dat hebben ze ook nodig omdat ze het hogerop zoeken, want die zijn in een ander klas ingedeeld, meer naar Zitterd en die kanten op en nou is de Noonk eens echt benieuwd offent de jongens nu wel eens kampioen worden, want dat is ze al een tijdje niet meer gelukt, maar ze hebben een goeie hoop, zeggen ze en misschien gaat het ze wel wie die van op de berg, die opperhoofd van de strijdkrachten wordt en dat ze nou maar komen, die wat ons wat willen doen, dan kunnen ze der een flinke gereten krijgen.
En het wordt alweer herres, en de hegge worden overal geknip en de neut zijn ook rijp en de aarrapele worden al ingehaald en als het wat metzit kunnen we straks ook weer wat van Geul zien, want de mais is nou ook al weer lekker bruin aan het worden en de klapsperen en de appelen vallen al van de boom, sjus op Willemke van Stöbbes bei ons neven op zijn Knuts, zodat hij een uts trop heeft, en dat het wat kouder wordt is wel goed, zegt de Noonk, dan zie je tenminste niet zoveel keels meer met driekwartse broeken. Hij moest ter vroeger wel mee lopen en hij had niks te willen, dat legden hem de vader en de mooder wel uit, zegt de Noonk, maar toen hadden ten minste nog hoozen voor dronder, en daar zaten dan wel eens looker in, maar nu kijk je tegen van die blote poten aan en dat is ook niet altijd even mooi, zegt hij, sjus wie bij de vrouwlui, want daar zijn ters bij, die krijgen hun broeken niet hoog genoeg opgetrokken over de buik heen en de Noonk is wel oud zegt hij, maar dat wil nog niet zeggen dat hij niet graag een vrouwluusbuik ziet, maar dan moet het wel een mooie zijn, zegt hij en niet ene waarvan hem de velkes voor de ogen slaan. Nou, ik ga me de pungel voor morgen maar eens pakken dus, adië, met de groete van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Geullenaar hoogste baas bij de landmacht

Op 30 augustus jl. werd Geullenaar Marcel Urlings, zoon van oud-hoofd van de St.Joseph-school Math Urlings en de thans in Elsloo wonende Bertha Lemmens, door minister Korthals van defensie benoemd tot opperbevelhebber van de Nederlandse Landstrijdkrachten, een functie die half april vacant was geworden door het (vanwege Srbrenica) gedwongen vertrek van Luitenant-Generaal Van Baal.
Marcel werd daarmee de hoogste baas bij de landmacht in Nederland. Ik zeg niets te veel als ik zeg: een prestatie van jewelste en een gelukwens meer dan waard.
Naar aanleiding van zijn benoeming tot Opperbevelhebber wijdde NRC Handelsblad in zijn editie van 2 september 2002 bijna een
hele pagina aan onze Geullenaar en plaatste daarbij een prachtige foto van Marcel Urlings, gemaakt door de eveneens uit Limburg afkomstige fotograaf Freddy Rikken.
Deze foto is met toestemming van de fotograaf hieronder afgedrukt.

Marcel L.M. Urlings werd geboren op 4 juli 1950 als vijfde kind in een gezin van zeven kinderen.
Na zijn middelbare school ging Marcel naar de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda. Na afloop van zijn studie aldaar werd hij in 1973 geplaatst bij het Elfde Geniebataljon in Wezep. Van 1977 tot 1979 werkte hij bij de Sectie Planning van het Opleidingscentrum van de Genie in Vught.
Benoemd tot kapitein werd hij in 1979 plaatsvervangend commandant van de twaalfde pantsergeniecompagnie in Nunspeet.
Vanaf 1982 studeerde Marcel aan de Hogere Krijgsschool en volgde hier cursussen stafdienst en hogere militaire vorming. Van 1984 tot 1988 werkte hij als majoor op de Directie Personeel op het Departement, eerst als Plv. Hoofd Sectie Algemeen Beleid en vervolgens als Hoofd Sectie Planning. Als luitenant-kolonel werkte Marcel van 1988 tot 1990 bij de Afdeling Planning van de Staf van de Landmacht. In 1990 werd hij Commandant van het Elfde Geniebattaljon in Wezep.
In het voorjaar van het jaar 1991 nam hij deel aan de Operatie “Provide Comfort” in Noord-Irak. Hier leidde hij een genie-battaljon en was hij verantwoordelijk voor humanitaire hulp aan Koerdische vluchtelingen.
Als kolonel werd hij in april 1992 benoemd tot Chef van het Kabinet van de Chef Defensiestaf. Van juni 1994 tot medio 1995 studeerde Marcel aan het “US Army War College” in Carlisle, PA. Als Brigade-Generaal werkte hij van 17 juli 1995 tot 5 april 1998 bij “ACOS Policy and Business Management” op de Directie Materieel van het Ministerie van Defensie.
Op 24 april 1998 werd Marcel als Generaal-Majoor aangesteld als Plv. Bevelhebber van de Landmacht. Op 22 maart 2000 werd hij als Luitenant-Generaal benoemd tot Commandant van het Eerste Duits-Nederlandse Legercorps gevestigd in het Duitse Munster. Als (voorlopig ?) hoogtepunt in zijn carrière werd Marcel Urlings op 30 augustus 2002 benoemd tot Opperbevelhebber van de Nederlandse Landmacht. Luitenant-Generaal Marcel Urlings is getrouwd en vader van twee zonen en een dochter.

Ons heemkundelid Lei Sassen uit Venlo, zelf oud-militair, heeft uitstekende contacten met Marcel Urlings en was door deze laatste zelfs uitgenodigd op zijn afscheid als Commandant van het Eerste Duits-Nederlandse Legercorps in Munster op 4 juli 2002.

S.W.

Bokkerieërsblood

De vakantie is weer voorbij en ons ‘Bokkerieërsblood’ begint weer sneller te stromen. De dieselmotor van carnavals-vereniging “de Bokkerieërs” is gestart en zal over enige tijd weer op volle kracht draaien.

Noteer daarom alvast de volgende datums in de agenda:
28 september: Goud van Oud 2002, 21.00 uur in de Kollekamp te Geulle.
14 – 26 oktober: Verkesloterij (verkoop loten huis aan huis).
17 november: Prinsoetroeping, 14.31 uur op de Markt te Geulle.
18 november: Start voorverkoop voor de ‘Bonte Avond 2003’. Kaarten verkrijgbaar bij Friture `t Trefpunt.
8 december: Start kerstbomenverkoop op de parkeerplaats bij de Boswachter.
18 januari: Bonte avond in Cultureel centrum Harmoniezaal.
19 januari: Seniorenmiddag 55+ in Cultureel centrum Harmoniezaal.

Ontvangen

Van de heer J. Maassen ontving de Heemkunde-vereniging de laatste wielnaaf die door wielenmaker Sjang Sassen (1867 – 1931) werd gemaakt. Onze oprechte dank hiervoor!

Geulsche Boys 80 jaar

In het weekend van 16, 17 en 18 augustus heeft het feest ter gelegenheid van het 80-jarig jubileum van voetbalvereniging Geulsche Boys plaats gevonden.

Op vrijdag begon het feest met een kienavond en een kwajongconcours. Op beide locaties was de spanning te snijden. Het voornamelijk vrouwelijke publiek bij het kienen was reeds vroeg in de zaal aanwezig om de juiste kaart en zitplaats te kunnen bemachtigen.
Op zaterdagmorgen startte onder een strak blauwe hemel de sportdag voor de jeugd. Ondanks de hitte waren er bijna 100 sportertjes aanwezig. Het jeugdbestuur, aangevuld met veel vrijwilligers, had kosten noch moeite gespaard om er een gezellige dag van te maken. Rond 14.30 uur was het tijd voor het parakakken. Drie parachutisten sprongen volgens voorzitter Henk Mullers vanaf 10.000 voet (van wie deze voeten waren was onduidelijk) richting de Geulse voetbalvelden. Met hun sprong bepaalden zij de trekking van de loterij. 1e prijs lotnummer 3165, 2e prijs lotnummer 2944 en de derde prijs viel op lotnummer 2294.
Op zaterdagavond was het zowel bij `t Heukske als bij Effe Plenke gezellig druk. De All Sounds verzorgden een prima stukje dansmuziek terwijl op de andere locatie drie deejays de grootste moeite deden om de pas gemetselde muren omver te blazen. De zondag moest het spektakelstuk worden van het weekeinde. Om 8.00 uur waren de eersten aanwezig om de Essendijk om te toveren in een groot terras. Om 12.00 uur was er de huldiging van de jubilarissen. Frans Oligaarts, Pie Roumans, Sjef Simonis, Servaas Swelsen, Loe van de Ven, Luuk Bours, Roy Spauwen, Frank Vranken en Huub Muitjens werden voor hun inzet en jarenlange trouw aan de vereniging door de voorzitter, Geulse raadsleden en afgevaardigden van de K.N.V.B. in de bloemetjes gezet. Daarna begon de Gäölse Dörrepsbrunch pas echt. De Burchwache kapel bracht de stemming waar menig feestvierder op zat te wachten.

De voetbalvereniging mag terug kijken op een mooi jubileumfeest en dankt iedereen die hieraan heeft meegewerkt. Verder dankt het alle sponsors, kopers en verkopers van loten, vrijwilligers en tot slot alle mensen die het feest bezocht hebben. Na het feest ontving het bestuur een anonieme brief naar aanleiding van de foto die eerder in de Sjakel afgedrukt stond. De tekst was als volgt:

Wie kent ze nog?
Op de foto in de Schakel van juli stond `t kampioenselftal uit 1933 en niet uit 1936 zoals bij de foto vermeld. Dit elftal werd kampioen in de derde klasse R.K.L.V.B. Het zijn maar zes spelers van het eerste elftal aangevuld met spelers van het tweede elftal en twee jeugdspelers. De vier andere eerste elftalspelers staan in burger op de foto. Twee eerste elftal spelers ontbreken, de anderen in burgerkleding zijn de voorzitter en de bestuursleden. De meeste mensen hiervan zijn dood. Wie kan de namen van de op de foto staande spelers noemen?
Mochten lezers de namen van de spelers op de foto herkennen, dan kunnen zij dit doorgeven aan de redactie van dit blad.
Degene die de meeste personen op de foto goed herkent, maakt kans op een ‘Groeten uit Geulle’-T-shirt.

Augustus 2002

Geulle in vroeger tijden.
47. De schepenbank: De secretaris en gerichtsbode.

Ook de schepenbank van de heerlijkheid Geulle bestond uit een (luitenant)voogd, een schout en 7 schepenen. Zij hielden zich, tot de komst van de Fransen in 1796, bezig met de rechtspraak in en het bestuur over ons dorp.
Dit keer wil ik iets meer vertellen over de secretaris en de gerichtsbode van de schepenbank.

1. De secretaris.
De secretaris was een van de zeven schepenen die al het schrijfwerk van de schepenbank verzorgde. Slechts enkele namen van ambtenaren zijn in de archieven van Geulle gevonden:
Johannes Rivius. Deze was in 1567 ook secretaris van de schepenbank van Elsloo. Hij woonde waarschijnlijk in Geulle en had de kruinschering ontvangen, maar was geen priester. Hij werd “meester Jan” genoemd.
Van 1666 tot 1685 en ook in 1699 was Isaeck Spitweck secretaris. Hij was intendant van de prins van Oranje.
In 1725 was Mathieu Brull secretaris. Hij overleed op 11-12-1744. In 1745 volgde zijn zoon Mathieu Brull junior hem op.
Op 19-7-1792 werd ene J. Casaux banksecretaris. Tot 1795 bleef hij dit werk doen, dus tot kort voor de komst van de Fransen onder Napoleon. Bij zijn aanstelling werd nog de eis gesteld dat de kandidaat van de ware christelijke gereformeerde religie moest zijn.
Om zijn ambt goed te kunnen uitoefenen moest de secretaris van de schepenbank uitstekend op de hoogte zijn van de verordeningen en de costuymen. Dit waren de eeuwenoude rechtsregels op basis waarvan recht werd gesproken. (Zie aflevering 44)
Vele secretarissen van de schepenbank hadden een mooi, sierlijk en duidelijk handschrift. Voorbeelden hiervan zijn in de archieven terug te vinden. Voor de rechtspraak maakten zij hun aantekeningen in de zogenaamde rolle of schepenregisters. Ook hielden deze ambtenaren de overdracht- en gichtregisters bij.
Na de komst van de Fransen in 1795 verdween het centrale bestuur van de schepenbank. In de plaats daarvan kwam de (regionale) rechtbank en daarnaast het gemeentebestuur. De griffier ging de zaken van de rechtbank noteren en de gemeentesecretaris de zaken van het gemeentebestuur.

2. De gerichtsbode.
Bij iedere schepenbank hoorde een gerichtsbode. Deze ambtenaar zorgde voor de besteldienst, de dagvaardingen, de afkondingen, de aanplakkingen op de deur van de (Sint Martinus)kerk en het arresteren van personen die van een misdaad verdacht werden. Bij dit laatste kon hij de hulp van de schutterij inroepen.
In de archieven van de schepenbank van de heerlijkheid Geulle zijn maar een paar namen van gerichtsboden gevonden.
Willem Vullaers vervulde die functie in 1573. Ene Rijckelt van Reymersdael was daarna gerichtsbode.
In 1709 was Peter Coenen bode van de schepenbank. Mogelijk had hij vijanden, want in 1706 brandde zijn huis af. Omdat men vermoedde dat er opzet in het spel was, werd een beloning van 100 gulden uitgeloofd om zo de dader te achterhalen.
Van 1722 tot 1733 was Jan Hendrik Offenweert gerichtsbode. In 1761 en 1764 wordt Christiaen van Offenweert als bode genoemd. Van 1788 tot 1796 was dat Gerrit Janssen van de Snijdersberg. Daarna kwamen de Fransen onder Napoleon en hield de schepenbank en dus het oude bestuur op te bestaan.
Uit 1777 is een rekening bewaard gebleven welke over de bezoldiging van de gerichtsbode gaat. Deze kreeg indertijd ruim 184 Hollandse guldens. Ruim de helft hiervan was als beloning bedoeld, de rest voor de kleding en voor het geweer plus ander wapentuig.
Naast de gerichtsbode had men indertijd ook een veldbode of veldwachter, dus een plaatselijke politie agent.
Van veldbodes of veldwachters van voor de Franse revolutie zijn maar drie namen gevonden: Jan Lemmens, Jan Thijssen en Pieter Maasssen. Het valt op dat dit alledrie typisch Geulse achternamen zijn.

Archie Varis

Bron: Uit Geul’s verleden (1926).

Het dorp van Anneke Huntjens

Geulle had net zo goed in Zwitserland kunnen liggen. Een agrarisch plaatsje met zijn boeren cultuur, binnen luttele jaren sociaal veranderd door de moderne tijd.
Het ging ten gronde aan de schaalvergroting. Ook Geulle had een eeuwen oude agrarische cultuur die echter door het vliegveld en de industrie in de directe nabijheid verloren is gegaan. Zo waren er in 1930 pas twee auto`s in het dorp. Iedereen kende de autonummers t.w.: P 173 en P 5022. De P stond voor de provincie Limburg.
Er zijn “bergen” tot 85 meter hoog boven N.A.P. en meer dan tien dalen en duizeling wekkende diepe kloven zoals het Maasdal dat nog altijd door toeristen wordt bewonderd. Onze machtige Molenbeek ontspringt hier als een klein bergbeekje. De massieve huizen van veldbrandstenen schijnen voor de eeuwigheid te zijn gebouwd. Vlak na de eerste wereld-oorlog leefde het dorp Geulle met ca. 2000 inwoners als een gesloten gemeenschap. Bijna iedereen was familie van elkaar. Iedereen had enkele schapen, koeien of een geit. Anderen hadden een werkpaard op stal staan. Twee maal per dag werd drinkwater bij de waterput of bij de talrijke waterbronnetjes met een juk gehaald voor mens en dier. Het dorp geurde naar vers hooi, mest en brandend elzenhout want de huizen werden met houtkachels verwarmd.
In de café`s (deze waren er legio in die tijd) heerstte een druk sociaal. De plaatselijke harmonie (toen nog fanfare) repeteerde wekelijks in haar clublokaal en speelde bij feestelijke gelegenheden, zoals bij de jaarlijkse sacraments-processie of bij een 50 of 60-jarig huwelijksfeest. Op het uiteinde van het dorp staat nog steeds de middeleeuwse toren waar drie keer een nieuwe kerk tegenaan gebouwd is, daarom heen het kleine kerkhof.
Daarom werd al lang ieder graf na dertig jaar geruimd. Voor ieder graf maakte de plaatselijke timmerman een houten kruis. Hij schilderde op een plankje dan de naam van de dode en een tekst die altijd begon met de woorden: “Hier rust in vrede…”
Hoog van uit de “bergen” klatert een bergbeek het dal in. In 1878 werd door het stromend water een korenmolen in werking gezet. Het geluid daarvan mengde zich harmonisch met het geloei van de koeien en het gekakel van de kippen.
Nadat het water zijn werking op het schoepenrad had gedaan vloeide het door de beek verder onder de spoorlijn door.
Maar in ongelooflijke korte tijd is deze samenleving totaal verandert.
In het dorp is overdag vrijwel geen mens meer te zien. Iedereen gaat met de auto naar het werk in de industrie en komt pas `s avonds of vaak alleen in het weekend naar huis. Ook de vrouwen gaan werken buiten het dorp met eigen auto, de kinderen worden dan naar de crèche of bij de oppas gebracht. Jonge mensen trekken weg van het dorp. De stallen van de boerderijen staan leeg. Geen dier is er meer te bekennen. De haam van het paard en diverse andere agrarische werktuigen hangen als stille getuigen en als decoratie tegen de muren van de boerderijen en ook tegen het molenhuis. De watermolen maalt al lang niet meer, alleen het water stroomt nog altijd dag en nacht uitnodigend via de goot door het molenhuis en klatert met een vrije val van meer dan zes meter hoog in de beek en vloeit dan onder de spoorlijn door naar moeder Maas. Er komt geen beest meer zijn dorst lessen. De dorpsschool is nu in het centrum van het dorp. De vaste dorpspastoor is vervangen door een rondreizende geestelijke die meerdere gemeenschappen bedient, en op zondag zitten er niet veel meer dan zestig mensen in het oude kerkgebouw. Nu is ook het postkantoortje verdwenen als slachtoffer van de schaalvergroting der P.T.T. Het was niet meer rendabel. Om dezelfde reden is de Boerenleenbank, thans Rabobank geheten, uit het dorp vertrokken. Als alternatief is de “muurbank” gekomen. De bakker, melkboer en de schoenmaker zijn al een hele tijd verdwenen.
Het spookachtige is echter dat alles nog net zo uit ziet als vroeger. De stallen zijn er allemaal nog. Binnen de muren kleeft zelfs nog de opgedroogde mest. Zelfs de houten tandwielen van de watermolen zijn er nog. Het lijkt alsof de boeren en de dieren alleen even pauze houden en elk moment weer kunnen terugkeren. Maar dat gebeurt niet. Zij zijn weggevaagd door de tijd die wordt gesymboliseerd door het televisielicht dat `s avonds door de ramen van de huizen naar buiten straalt.

J.Maassen.

De bronnen in het hellingbos.

Enige tijd geleden hebben we in enkele artikelen de vroegere drinkwatervoorziening in ons dorp toegelicht. Naar aanleiding van die artikelen is er de vraag van een lezer: hoe ontstaan de vele bronnen in het (langgerekte) hellingbos van Geulle? Een toelichting.
De vele bronnen hebben alles te maken met de geologische opbouw van de ondergrond en de aanwezigheid van een langgerekte helling welke gevormd is door de uitschurende werking van de (oer)maas. De combinatie van beide, de geologisch opbouw én de helling, zorgen in het beneden gedeelte van de helling voor massale afwatering in de vorm van bronnen. Voor een goed begrip van het (water)proces dat in onze ondergrond plaats heeft, staan we eerst stil bij de geologisch ondergrond van Geulle. Indien men vanaf maaiveld hoogterras (Moorveld/Hussenberg) de grond ingaat komt men achtereenvolgens tegen:
1. Een löss/leem-pakket dat afgezet is tijdens de ijstijden, een half miljoen jaar geleden tot 10.000 jaar voor Christus. Er zijn vier ijstijden geweest, afgewisseld met perioden dat het weer milder was. De mildere periode wordt aangeduid als interglaciaal, het tijdvak tussen twee ijstijden. Tijdens de ijstijden massale ijsvorming op het noordelijk halfrond (gletsjers, landijs); zó veel zelfs dat de Noordzee droog kwam te liggen. Met ijskoude noordenwinden over de zand- en kiezelgronden van de droge Noordzee worden grote wolken fijn stof tot in onze gebieden getransporteerd; het stof dwarrelt neer als löss. Waar de löss-laag aanwezig is, varieert die in dikte van enkele tot 10 meter; de grondsoort ontbreekt doorgaans in rivierdalen als gevolg van uitspoeling en op hoge punten in het landschap (Puth Schinnen en Banenheide).
2. Onder de löss een dikke laag maasgrind die gedurende het pleistoceeen (tot twee miljoen jaren geleden) afgezet werd door de oermaas. Met de oermaas vergeleken is onze huidige maas een kabbelend stroompje. Mede als gevolg van de grote stromen smeltwater na iedere ijstijd raasde die oermaas als een woeste Roeland over Nederlands en Belgisch Limburg. Een dik grindpakket van 15 á 20 meter is het resultaat. Een grindpakket dat zéér gewild is in de bouw en bij de wegenaanleg. De löss en grindlagen zijn gevormd gedurende het geologisch tijdvak het kwartair.
3. Onder het dikke grindpakket bevindt zich een dunne kleilaag die afgezet werd gedurende het oligoceen, zo’n vijf miljoen jaar geleden. Het kleilaagje is dun maar taai. Het is een niet water doorlatende laag die alle van boven doorsijpelend water opvangt. Aan de bovenzijde van de waterkerende oligocene kleilaag wordt het grondwater afgevoerd naar een niveau in de helling waar de oligocene kleilagen dagzomen (d.w.z. dáár waar de kleilaag in de helling naar buiten komt). En wat zien we daar? De bronnen. Soms grote maar doorgaans vele kleine waterloopjes die vanuit de helling opwellen. Bij meer nauwkeurige waarneming ziet men het water met kleine zandwervelingen uit de ondergrond op-bubbelen.
De bronnen ontstaan als het regenwater door de löss- en het dikke kiezelpakket is gesijpeld en stuit op de waterkerende oligocene kleilaag. Vanaf dat moment wordt het grondwater via de waterkerende laag afgevoerd naar het punt waar de kleilaag in de helling dagzoomt, d.w.z. daar waar de laag in de helling aan de oppervlakte komt. Vanaf het hoogterras bezien zit de waterkerende laag op een diepte van ongeveer 32 meter. Dat verschilt plaatselijk, al naar gelang men zich aan de rand van het hoogterras of verderop bevindt. Goede waterputten ‘op de berg’ hebben namelijk een diepte van rond de 33 meter (de diepte waarop het grondwater afgevoerd wordt). Behalve de top-down-benadering via de waterputten kan men ook op zoek gaan naar de afwateringsplek in de helling, namelijk daar waar de bronnen zijn. Deze bevinden zich globaal op ongeveer (van bovenaf gezien) tweederde van de helling. Die aanduiding is misschien wat erg vaag. Daarom maar een hulpmiddel uit de geologie, het begrip typelocatie. Een typelocatie is een voor een bepaald geologisch verschijnsel (in deze: het grondwater) kenmerkende plek. In het hellingbos zijn enkele plekken met zó veel opwellend water, dat de mens daar eeuwen lang water uit heeft kunnen putten. De meest bekende waterputten zijn: het waterputje in de Breuk (in het verlengde van het Bospad naar beneden) en de Klaos put (onder de Bloemberg). Een andere bron is duidelijk te zien in de helling van de Snijdersberg waar in de bocht bij de spoorlijn (tegenover het vroegere café Keessie) het water aan de noordzijde van de weg via een buis naar buiten stroomt. Dit punt in de Snijdersberg kan wel het best aangeduid worden als ‘typelocatie voor grondwater’. Enkele meters boven de afwateringsplek in de Snijdersberg bevond zich tot midden de jaren vijftig van de vorige eeuw namelijk een kiezelgroeve en net onder het kiezelpakket bevindt zich zoals hiervoor beschreven het ondoordringbare oligocene kleilaagje. Vandaar dat op dit punt de afwatering uit de helling plaats heeft. Bij vergelijking ligt het afwateringspunt in de Snijdersberg even hoog boven de spoorlijn als de Klaos put. Op de hoogte van de denkbeeldige lijn tussen beide punten waterafgifte-plaatsen zullen dan ook de meeste bronnen gezocht moeten worden. Maar enige variatie naar plaatselijke (ondergrondse) omstandigheden blijft natuurlijk mogelijk, mede doordat de ondergrond van Nederland licht naar beneden helt in een lijn van Zuid-Oost naar Noord-West. Die (flauw) hellende lijn is al te zien in de vuursteenlagen in de kalkgroeven.
Onze briefschrijver meldt dat hij in zijn tuin net onder de spoorlijn een zandbeek heeft. Dat klopt. In het oligoceen zijn behalve de geen water doorlatende kleilaag voor en na nogal wat zanden afgezet. Zanden die door het grondwater worden meegevoerd en zo in de beken terecht komen. De zanden zijn er oorzaak van dat de waterlopen onder de spoorlijn nogal eens verzanden, reden waarom er in de laatste jaren aan de bovenzijde van de spoorlijn grote buffers zijn aangelegd voor opvang van het zand.
Tot zo ver deze korte verhandeling over ons grondwater dat nimmer ‘op’ raakt. Het plateau van Schimmert zorgt namelijk voor een nimmer aflatende waterstroom.

Paul Notten, Moorveld.

Politie varia

In de nacht van zondag 16 juni op maandag 17 juni werd vanaf een erf aan de Koekoekstraat een grote betonnen bloembak ontvreemd.
Op zondagnacht 23 juni werd er melding gemaakt van geluidsoverlast in de buurt van de Koekoekstraat.
Op maandag 24 juni werd er tussen 16.30 en 17.00 uur ingebroken in een personenauto op de parkeerplaats van het zwembad aan de Andreas Sauerlaan. Ontvreemd werd een autoradio.
Op donderdag 27 juni werden tussen 12 en 14 uur vanuit een bedrijfswagen langs de Kanaalweg een bosmaaier, een motorzaag en twee oprijplaten onvreemd.
Tussen donderdag 27 juni en vrijdag 28 juni werden uit de keet van de visvereninging een cementmolen en drie speciekuipen ontvreemd.
In dezelfde nacht werd ingebroken in een vrachtauto op de Burg. Thijssenlaan. Ontvreemd werd een radio/CD-speler.
Dit jaar was het tijdens de Kiezelfeesten aan de overkant van de Maas weer prijs met meldingen van geluidsoverlast. In de nacht van zaterdag 6 op zondag 7 juli werden diverse telefoontjes hierover ontvangen. In eerste instantie werden ze toegeschreven aan een examen fuif.
Tussen vrijdag 12 en zaterdag 13 juli werden twee auto’s vernield te Aan de Maas. Dit werd gedaan met een paal van de afrastering.
Tussen maandag 22 en dinsdag 23 juli werd ingebroken in een woning aan Westbroek. Ontvreemd werden geld en juwelen.

Brig. Giesen

Geulle 50 jaar geleden……
Augustus 1952

– De Augustusmaand is de oogstmaand. Het fruit, met name de pruimen zijn volop verkrijgbaar. Ze rotten gewoon op de bomen omdat de prijzen bij de veiling zeer laag zijn en het niet meer loont om ze te plukken, terwijl ze op markt in Maastricht duur betaald moeten worden.
Op de velden staan het koren en de tarwe er zeer goed bij en het belooft voor de boer een goed jaar te worden.

– De toeristen in Geulle vermaken zich opperbest. Dit jaar heeft Geulle opnieuw veel mensen op vacantie. De V.V.V. heeft goed werk verricht en de toekomst ziet er rooskleurig uit. Het wordt daarom tijd dat in Geulle meer overnachtingen kunnen gaan plaats vinden.

– Op 30 Augustus heeft de heer J. Kerckhoffs en Zn. een nieuwe zaak in ijzerwaren en huishoudelijke artikelen geopend.

– De heer A. Nijsten is naar Canada vertrokken en wil zijn vrienden en vijanden een hartelijk vaarwel toeroepen.

– De heer W. Rutten is tijdens de raadsvergadering definitief benoemd tot ontvanger der Gemeente Geulle. De aanbeveling luidde:
1. W. Rutten
2. J. Aussems uit Bunde.
Na de opening van de stembriefjes blijkt dat op de heer Rutten 5 stemmen zijn uitgebracht en 1 blanco. De heer Kurvers was niet ter vergadering aanwezig. De nieuwe ontvanger wordt hierna in de vergadering beëdigd en door de voorzitter gefeliciteerd. De heer Rutten dankt de vergadering voor het in hem gestelde vertrouwen.
De voorzitter geeft nog een kort overzicht van de gehouden besprekingen met de N.S. over de zandafdrijving en de door B. en W. genomen maatregelen.

Hein Peters

Wie veer vreuger speelde

Es ich noe op önne verjaordig van de kènger kôm staon ich verbaas euver de massaas speelgood woi de kènger de besjikking euver höbbe. Wie veer jonk waore hauwe veer meistes mér ö paar dinger die veer meistes mèt Sinterklaos gekreege hauwe. Öt waore gein duur en ouch gein ingewikkelde dinger. Ö houte kérke, ö houte paerdsje, ö pöpke, get krelkes, ö niëkiske, get huuve, ö blokkedwuöske, ö veelke (mondharmonica), önne kokkerel, ön bromtol, ö paar leime sjwoin geverfde seldäötsjes, ö paar ootokes dieste kôsj opdriëje, mens erger je niet, halma of ganzebord, Dan hastet waal gad.
Toch woor dao väöl mèt gespeeld mèt anger kènger, breurkes en zusterkes, kammeräötsjes en buurjonges of buurmaedsjes. Es good waer waor woor väöl boete gespeeld. De jônges hauwe de ruumte opte straot. Doe waor nog gei snelverkièr, hwuögstes ö paar fietse en ön boerekar.
Dao waor väöl gevoetbald sôms mèt eine egte bal ,oette Hema, van ö kwartsje. En estae kepôt waor woor van ei paar ouw kèzètte mèt get touw önne bal gefabriseerd.
De has eine tied dat eederei ön reip hauw, meistal de velling van ö fietsraad of önne iezere band van ein auw tôn.
Ouch huuve woor väöl gedaon . Dao bestinge allehande varejaasjes, mèt of zônger kuulke. Ouch kleijke gwoie woiste moosj perbeere de stein van önne angere te raake, mèt of zônger kuulke of streep. En estao öt nuuts vanaaf waor kaome de kôkkerelle, die mèt ein smik op gang gehauwe woore. Verstöpperke speele, veer zagte koeverstaeke, kôsj hiël spannend zin. De has euveral mögelikhaede um dich te verstaeke zwoi tatste dèk lang gezeuk kôsj waere. Vanteveure woor waal al gezag wie wietste van de “pot” aaf moosj blieve. Tösje de buim opte gemeinte woor euverluiperke gespeeld.

Op ei teike moosj eederei ziene boum verlaote en eine angere boum opzeuke. Dae öm waor moosj dan perbeere zellef eine boum te vènge.
Netuurlik waor bökske sprènge egget veur jônges méh dao waore ouch maedsjes die dao verstand van hauwe. Hiël bekend waor öt “baare”. Ö speel van euverloupe woiste moosj perbeere eine dae perbeerde euver te loupe aaf te tikke. Dae öt iëste oetkaom moosj maake tatter trök kaom. Dae getik waor moosj op ön plek staon wachte totter door tikke bevried woor. Doorluiperke waor invoudiger. Es eine agter nao gezaete woor kôsj den angere tösje doorloupe. Dan moosj dae door den achervolger naogezat waere.

De maedsjes speelde väöl mèt prikballe, of met drie klein belkes woi ze allerlei varejaasjes mèt klappe veur oetgevônge hauwe. Ouch speelde die väöl in eine kringk, zakdooklègke, plaats verwissele mèt tikkerke, mèt eine blènddook eine aanwieze, dae zich verreurd hauw en allerlei anger dinge zörgde veur väöl aafwisseling . Naoluiperke woor ouch väöl gedaon De varejaasje este op d,n huuke zaots dich neet getik kôsj waere kôsj hiël spannend zeen.
Ester ö nuu kènd oet ön anger plaats op de sjwoil kaom, brach tat dèk ouch weer ö nuu speelke mèt. Tuike sprènge besting ouch in allerlei vörme. Dat deege veural de maedsjes väöl.
De jônges hauwe ze gaer um de touw de driëje. Van tuike sprènge hauwe de meiste neet väöl kiës gaete . Waal van hwoig sprènge euver ein touw haer. De touw woor dèk aan eine kant van önne boum vastegemaak en aan den angere kant door önne jông vas gehauwe. Dae kôsj dan op tied de touw los laote ester eine de taenge aan gesprônge woor.

In ôzze jônge tied hauwe veer in ôs dörrep alle ruumte um te speele, veural umtatter haos gei verkiër waor. En esset sleg waer waor of esset vreug duuster waor kôsj ouch binne gespeeld waere. Dan woor aan de taofel gespeeld mèt kaarte, halma of “mens erger je niet”. Ouch waor gezônge of geloesterd nao verhaole oeten auwen tied. Die ginge dèk euver hekse, spwoike, geraemsje, auvermennekes, bokkeriërs, taters en woirzègkers. Dao waor neet väöl gelaeze. Öt leech van de petrolslamp waor dao neet zwoi gesjik veur. De waors al blie este de vraoge van de Kristelièr van boete kôsj lière, want tat stông ouch eederen daag op öt pregram. Van laat opblieve waor gein spraoke. De moosj op tied nao bèd um smurges weer vreug opte kènne. Den kammeraote woore dan ouch op tied heives gesjik veurdat de rwoizekrans gebaed woor.
De hoofdes opte lièger sjwoil gelökkig gei hoeswerrèk te maake. Dat zouw ouch lestig gaon want dèk woore de kènger opte boerderie aan öt werrèk gezat. Dan waor ouch geine tied um te speele al deegste dat nog zwoi gaer. Méh sôms waor neet väöl te doon.
Dan trokste drop oet mèt tiene kammeraot. Dan gingste voetballe in de Bat of opte Moor. of de maakdes dich önne wiëjer (vlieger) um dae opte Greend opte laote. Bie sjwoin waer waor altied nog genôg weint um häöm de loch in te kriege mèt höllep van dien kammeraote netuurlik. De wiëjer woor neet gegôlle méh gemaak van dun bamboestekskes en ö vel klatspepier van bie de slegter. Pleksel maakde veer van bloom en water. En esser klaor waor woor hae oetgeperbeerd. De start waor ö tuike mèt ö vrungkske kezèttepepier. Öt laog aan de weind wieväöl strikskes pepier draan moosjte. Esset helder weinde deegste ongeraan ö stèl reinvaare want dae waor good zwoir en zörgde dat de wiëjer neet op zunne kôp ging staon.
Vösje waor get veur de auwer luu. Dao waore mekans gein jônges die öt geduld kôsjte opbrènge um oerelangk nao ö döbberke te zitte kieke. Ze deege öt waal ins en waore dan grwuötsj esse ön hamfel vösj mèt heives nômme. Dan waor vösje in de baek väöl fijner.
Dan trôkke ö stèl jônges naevenei taenge de stroum in door de baek op um veur den duuker door önne angere mèt ö sjöpnètsje droet te laote wippe. Dan woor waal ins önne ummervol droet gehaold. Bie de sjaopskoel deege veer get anges. Veer lagte ö diekske in öt baekske en leete daoveur öt water in die deepe koel zakke. En dan ginge veer eeder in ön rie vlak naeveei + mèt ö sjöpnètsje en jooge de vösj nao ön plek woi öt water hiël ondeep waor. Dao zaogste ze gewoon blinke en hoofdeste mér te sjöppe. Dan haolde veer ummere vol droet. Es veer väöl hauwe zeukde veer de sjwoinste droet en brachte die nao de pestwoir, dae dao waal ö kwartsje veur euver hauw en dat deilde veer iërlik saame.
Bie Sjang van Nölke ginge veer ouch dèk hellèpe. Veer deege häöm de aerappele oet en ginge häöm ongertösje aan de wiemere of aan de ringelaote. Veer hôlpe ouch den ougs inhaole. Veer vônge öt geweldig um baove opte ougskar euver de veldwaeg te sjôkkele. Veet moosjte ôs waal good vas hauwe um neet draaf te valle. En Sjang waor blie tatter zwoi väöl knegte hauw um den ougs in de sjuur te berme. Hae zag waal wie öt moosj en zwoi deege veer dat dan ouch. Veer daege dat gaer en veer maakde ôngertösje toch nog hiël get plezeer.
En es ich noe truk dènk aan daen tied van mien jeug dan wôl ich bès dae tied nôg ins mètmaake. Mèt plezeer dènk ich nôg dèk truk aan mien kammeraote, woi ich zwoiväöl leuke herinneringe aan bewaard höb.

Mar/B

Mededelingen

– Een aantal leden van de Heemkunde-vereniging en abonnee’s van de Sjakel hebben hun lidmaatschap cq. abonnement nog niet overgemaakt. Bij deze willen wij deze personen verzoeken dit alsnog te doen.

– In september begint de Heemkunde-vereniging weer met haar werkmiddagen en – avonden:
-Donderdag 12 september 2002, 19.30 – 22.00 uur, werkavond in De Gruffeldwois.
-Woensdag 18 september 2002, 13.30 uur, werkmiddag in De Gruffeldwois.

In de heer zijn overleden

Op 31 mei 2002 op 73-jarige leeftijd, Hans van Steenis, echtegnote van Ir. N.C. van Steenis, Snijdersberg;
Op 25 juli 2002 op 53-jarige leeftijd, Evelyne Daemen, echtegenote van Jos Urlings, Hussenbergstraat;
Op 3 augustus 2002 op 55-jarige leeftijd, Jo (Thies) Peerbooms, echtgenoot van Tiny Boogers;
Op 10 augustus 2002 op 69-jarige leeftijd, Huub Kockelkorn, echtgenoot van Desiré Kurvers.

Pieke junior uit de Piemelehoek

Van onze vaste medewerker Pieke jr. ontvingen wij vanaf zijn vakantieadres een kaartje met het verzoek om dit deze maand in de Sjakel te plaatsen. (red.)

Juli 2002

Geulle in vroeger tijden.
46. De schepenbank: Procureurs

Ook bij de schepenbank van de heerlijkheid Geulle waren procureurs aangesteld. Dit waren gediplomeerde personen die als pleitbezorger optraden voor diegenen die een zaak bij de bank aanhangig maakten. Het werk van de procureurs kan men het beste vergelijken met dat van de tegenwoordige advocaten. Soms meenden niet-gediplomeerde personen voor procureur in aanmerking te komen. Wij kennen hier het mooie woord van hegkenaffekaat voor. Letterlijk vertaald betekent dit heggenadvocaat of een betweter. Om te voorkomen dat deze mensen voor de schepenbank konden pleiten, moest iedereen die procureur wilde worden eerst bij de heer van de heerlijkheid Geulle solliciteren. Indien zo een sollicitatie succesvol verliep, werd de nieuwe procureur aangesteld door een eedaflegging voor de schepenbank. Hierna volgen de namen van de procureurs die voor zover bekend bij de schepenbank van Geulle actief zijn geweest. De bijbehorende datum is die van hun aanstelling of eedaflegging.

02-06-1719 Dion. Hupkens
03-07-1719 Jan G. W. Frenz
01-08-1723 Abraham LaviÀre
19-01-1735 Math. Brull junior
02-02-1735 J. Leverixvelt
29-03-1745 Serv. D. Loeff
08-10-1745 Guil. Philippens
04-02-1747 Hendrik Janssen
16-06-1751 Andreas Nijpels
20-10-1752 Johan Lohman
1754 Johan P. Horst
1764 Johan Nijpels
16-10-1765 Guinoscau
1765 G. Otzelingh
05-03-1766 Adam M. Gudi
1766 Banens
08-10-1768 Macquai
25-01-1769 J. C. S. de Limpens
13-12-1769 Herman Hoffman
04-04-1770 Guischard
16-06-1773 Zelderen van Beveren
26-01-1774 Habets
30-08-1775 Frederix
06-09-1775 Roemers
23-03-1776 J. H. Rooth
18-09-1776 G. H. Loyens

Bij bestudering van deze namen valt op dat slechts weinige hiervan nu nog als familienaam in Geulle voorkomen.
Als een niet-gediplomeerde persoon als procureur bij de schepenbank wilde optreden, gaf dit vaak aanleiding tot een rechtszaak. Zo diende er in 1719 een zaak voor de schepenbank van Geulle waarbij ene Welters als procureur wou optreden. Omdat deze niet bij de heer van de heerlijkheid Geulle had gesolliciteerd, gaf dit aanleiding tot een langdurige rechtszaak. Uiteindelijk werd besloten dat Welters alsnog moest solliciteren bij de heer van de heerlijkheid Geulle.

Archie Varis.

Literatuur:
Uit Geul’s verleden. (1926)

De moderne tied aan de Maas kump nao 1920.

Geer wèt allemaol dat in de lèste hondert jaor mië verangert is es in de doezend jaor daoveur.
Ouch de Maaslengers höbbe dees verangeringe op aafstand gevolg en mètgemaak. Wie ich joonk waor, waor in Gäöl nog gein waterleiding, geinen eelenktrik en geine gaas. En Willemke van de Pluus waor den iëste man in Gäöl dae bie öt begin van de veurige iëw euver önne fiets besjikde en daomèt nao zie werk ging. Angere deege dat te voot.
Bie ôs op öt glaeg sting önne paereboum en vlak denaeve önne waterpöt veur öt drènkwater. Dae waor aafgedèk mèt rwoij panne en aafgeslaote mèt ö breerke veur de kènger en de hinne. Kort bie de koostal sting ein sjwoin koopere pômp mèt hiël lekker water. Eeder waek woor de pômp opgepôts tot ze blônk wie önne speegel. In de weinter neet, dan stông ön houte kas drum haer, gevöld mët huij en struö taenge öt bevreeze. Sevetig jaor geleeje woor in Gäöl de waterleiding aangelag. Meh veer hauwe die neet nwuödig . Die kosde geld en de pômp goof öt water veur niks en lekker water. Pas nao den oorlôg kreege veer toch waterleiding. Dat hauw ouch zien veurdeile. Öt waor zwoi gemaekelik. De hoofdes mer ö kraensje ope te driëje en de has zwoi önnen tob vol. Dat ging gauwer es mètte pômp en de hoofdes sweinters gein kauw te lieje.
In öt zelfde jaor, ich waor doe veer jaor, kaom den eelentrik. Dao woore laoker langs de waeg gegraave en dao kaome dan de päöl in te staon mët witte pötsjes baovenaan, woi lang koopere dräöd aan vasgemaak woore.
En op versjillende plaatse kaom ö buuske mèt ö wit kepke woi ö laok in zaot en woi ö glaaze bölke ingedriëjd woor. Dat neumde ze ön elektrische paer en saoves es öt duuster waor sprong inins öt leech aan en nog waal zônger zwaegele. En dao waor neemes in de buurt, dus öt ging vanzellef. Dat kaom door de stroum dae door die dräöd van de eine paol nao den angere paol kroop. En dae stroum waor ech geviërlik. Want op eedere paol hing ö gael plaetsje en dao op stong: Aanraken der draden is levensgevaarlijk”. En de luu hauwe flôp deveur ouch al zaoge die dräöij nog zwoi onsjöldig oet.Van de fruitbuim die euver de waeg hinge woore de dikke tek aafgezaeg, want esset hel weinde gaof dat kortsleeting en dan sprông de boel kepot. En de luu die öt fruit moosjte plökke woore ouch gewaarsjuut want ze kôsjte draan blieve hange en dwoid blieve esse aan de dräöd kaome.
De Maaslengers hauwe öt neet op dae stroum en bienao neemes leet zich gratis de stroum aanlègke. Ze hauwe ön petrôlslamp, önne kengkee, ön stalluch en ouch nog waal ö paar kaese veur leech binne.Wie de jônges van ôs nao de ambachsjwoil ginge liërde ze dao euver sjakelaere, stopkentakke, zeekeringe en wie ze die kôsjte repereere. Mie auwste broor begôsj zellefs mèt öt boewe van önne radio. De ôngerdeile haolde hae in öt “Wonder van Mestreech”. Hae spaarde al zien sondèscent deveur en wie hae klaor waor, hauwe veer nog geine stroum. Veer moosjte nao Merie Vos um de radio “Cassandra” te perbeere.
Ö t spèktaakel dat droet kaom leek mië op gepiep en gejank. Esste aan de knöpkes driëdes dan woor öt dèks nog erger. Meh wie öt toch zwoi wiet waor tatste ön stöm kôsj verstaon en ouch al get meziek droet kaom doe kreege veer ouch stroum. Öt vas rech waor nog gein twiè gölle en eine kilowatt twië sent. Veer kreege ein lamp in de gooij kamer en in de käöke. En doe kaom ouch nog ö stopkentak veur de radio.En de mooder die dwoidsangste hauw oetgestange mèttie brannende petrôlslamp bie zwoi ön bende kènger, waor blie, tat ze saoves zônger angs in de koostal de koo kôsj gaon mèlleke. De jônges die opte ambachsjwoil ouch geliërt hauwe euver zwaakstroum oet önne transfermater wôlle baove opte slaopkämerkes ouch leech.Doe woor eien transfermater gegolle, vieftig maeter dun geisoleerde dräödsjes, ö paar klein fittingskes woi ö fietselempke in pasde en öt leech brande. Noe hoofde ze gei petrôlslempke mèt nao baove te nömme en kôsjte ze zich smörges ouch baove aan önne houte laveboo mèt lamppètkan wesje. In de zomer,este de kachel neet aan waor,hauwe veer in de achterkäöke ö petrôlsstèlke woi op gekaok kôsj waere. Esset neet good verzörrig waor stoonk de ganse achterkäöke nao petrôl.Mie zuster hauw ön anger idee: ön gaasflesj en ö gaasstèlke. Dan haste geine stjinkpetrôl mië nwuödig en öt kaoke ging gauwer. Wie ich al lang öt hoes oet waor woor de gaas aangelag. Dae veuroetgaank höb ich aan de Maas neet mië mètgemaak. Ich höb ouch neet mië mètgemaak tatter in öt hoes önne W.C. gekômme is. Veer ginge, zomer en weinter, boete nao öt huuske. Dat laog achter de koostal, naeve de mèstem. Öt besting oet ön wit gesjoerde plank mèt ö gwroit laok midde drin. Dao hoofdes mer drop gaon te zitte en alles veel in ö duuster laok.
En achter öt huuske laoge houte planke euver önne pöt dae ö paar kiër per jaor mèt önnen tob laeg gemaak moosj waere.Dat spöl ging de moostèm in, oonger de wiemere en krwoinsjelestruuk of woor ônger gegraave. W.C. pepier kôsjte veer neet. Veer gebruukde stökskes kèzèt of blaedsjes oet beukskes. Dao stônge dèk leuke dinger in die iës gelaeze woore veurdat ze gebruuk woore. Zwoi kôsj öt gemaekelik gebäöre tat öt huuske väöl langer bezat waor es nwuödig. En ester zeve man gereigeld drop moosjte gaof dat waal ins prebleeme, veural in de zomer. In de weinter neet, dan waor öt väöl te kauwd um lang te blieve zitte. De kôsj dan aan de plank vas vreere. Este klein kènger sweinters moosjte pisse dan kôsj dat ouch in de koostal. Dao leep ön göt die boete in dezellefde pöt oetkaom.
Opte kämerkes sting veur öt gemaak onger eeder bèd önne pispot. Eederen daag moosj tae laeg gemaak waere. In eine tob waor alles nao ônger gebrach en opte mèstèm oetgesjöd.Veur uch klink tat hiël ingewikkeld, meh veer waore neet anges gewènd en wiste neet baeter. Wie ich opte kôssjwoil kaom ging ich veur den iëste kiër ônger de doesj. Dat waor hiël get. Jônges die nog nwoits gedoesj hauwe. Daoveur sting dao ön zuster die ôs oetlag wie ein doesj wèrkde en wie veer aan de knöpkes moosjte driëje um werrèm water te kriege. Bie ôs ginge de klein kënger in ö kuupke of woore bie önne wesjbak op önne houte stool gewesje. De grwoite weesje zich zellef op öt slaopkämerke bie de wesjtaofel mèt lamp1ètkan. Dit zin ei paar verangeringe die mich bie gebleeve zeen en die de jeug van allewiel neet mètgemaak höbbe.
Die kènne zich neet veurstèlle tatter geine televisie, radio of plaatespeler in hoes waor. Die praote euver video, c.d. en elpee of speele mèt önne kèmpjoeter, höbben öt euver floppies en muus, euver Cola eb Spa Reine, euver sjips veur de kèmpjoeter of veur te aete.
Ich vraog mich aaf wie de waereld euver vieftig jaor oet zal zeen en wie de kènger van noe zich dan weite te redde in önne gans verangerde waereld.

Mar/B.

Premiere-Concert Limburgs Fanfare Orkest in Geulle

Op zondag 16 juni jl. vond in een bomvol en bloedheet Cultureel Centrum “De Harmoniezaal” en onder leiding van Rob van der Zee, onder meer succesvol dirigent van onze “bloedeigen” Harmonie St. Caecilia, het
Premiere-Concert plaats van het enige maanden daarvoor opgerichte Limburgs Fanfare Orkest (LFO).
Het LFO bood de aandachtige luisteraars een fraai afwisselend programma:
1. “Wachet auf”, ruft uns die Stimme F. Mendelssohn-Bartholdy in een arrangement van F. Vleugel
2. Tableaux Symfoniqes K. Schoonebeek
3. Concertino voor Xylofoon T. Mayuzumi, arr. H. Pastoor met als solist de 23-jarige Stefan Castro uit Tongeren
4. Carpe Diem L. Vliex
5. Jazz Suite D. Shostakovich, arr. M. Grond, met de vooral door A. Rieu bekend geworden “Second Waltz”
6. Pino de Ifach, een pasodoble van P. Janssen
7. El Cumbanchero/Palo Palo, arr. J. Perik.

Van het mooie concert is een CD gemaakt die einde juli / begin augustus in omloop zal worden gebracht (prijs 16 euro).

Naast de al veel langer bestaande en vooral door het WMC al veel langer beroemde provinciale fanfare-orkesten, zoals het Frysk Fanfare Orkest en het Gelders Fanfare Orkest, beschikt ook Limburg thans “eindelijk” over een eigen “elite” provinciaal fanfare-orkest, het LFO, en dat mag mede gezien de slechts zeer korte voorbereidingstijd op zich al een wonder worden genoemd.
Het spiksplinternieuwe Limburgs Fanfare Orkest bestaat uit de beste muzikanten uit een aantal Limburgse fanfare-orkesten, waaronder Fanfare St Martinus uit Geulle. Het concert in Geulle werd dan ook bijgewoond door een groot aantal sympatisanten en familie van deze muzikanten. Het aantal Geullenaren dat tijdens dit premiere-concert in Geulle “acte de presence” gaf was op een hand te tellen en dat vond ik persoonlijk erg jammer.
Hoewel de uitvoeringen tijdens het premiere-concert volgens een deskundige nog niet helemaal als “smetteloos” mochten worden aangemerkt, verwacht deze deskundige toch dat er op den duur voor het LFO een toonaangevende plaats in de Nederlandse fanfarewereld bereikbaar is. Hulde aan Rob van der Zee en aan zijn nieuwe fanfare-orkest.

De bezoeker aan het premiere-concert van het LFO ontving na betaling van het entreegeld van 6 euro een fraaie “programma-map”.

Sjir Webers

VVV-concert in Geulle

Op zondag 30 juni jl. vond op de Essendijk onder redelijk goede weersomstandigheden een openlucht-concert plaats dat georganiseerd was door de VVV.
Aan het concert werd deelgenomen door Harmonie St. Agnes uit Bunde en door de beide Geulse muziekverenigingen.
De drie muziekverenigingen brachten een “luchtig” programma met “voor elk wat wils”.
Bedroevend vond ik de opkomst van de inwoners van Geulle, voor wie het concert volgens mij toch bedoeld was. Natuurlijk was er die middag de finale WK voetbal in Japan, doch deze was tegen half drie al afgelopen.
En natuurlijk had de dag ervoor het eerste Geulse zomerfestival in de Harmoniezaal plaatsgevonden, maar toch!
De mensen die wel waren komen opdagen konden genieten van enkele fraaie stukken muziek! Bedankt muzikanten, bedankt VVV voor de heerlijke middag !

Sjir Webers

Brieven van Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Dag mensen van Geul, hier weer een brief van jullie Pieke junior uit de Piemelenhoek. Het is gelukkig eindelijk verkansie en ik ben over naar de volgende klas en de meester zei dat alles goed was, alleen mijn huilands daar moest ik nog wat aan werken, zei die, maar hij kan me de pokkel op en de buik af, want der valt voorlopig niks te werken, ik ga eerst een week of zes op de knup op mijn ruggestrank in het gras liggen, als het ten minste eens een paar dagen achtermereen droog wil blijven. Als je op de knup ligt, dan kun je zo mooi over onder in Geul en over Belsj kijken, maar der zijn schijns weer een paar van die geleerde heren aan de gang, die vinden dat het hier in Geul nog niet hoog genoeg is en die gaan een mas zetten van meer dan vijftig meter hoog voor zich ondereen te waarschuwen als den een of den ander weer wat uitgevreten heeft en gelukkig komt die mas niet bij ons in den hoek of in de moestem van de Noonk, maar die vraagt zich af of dat nou allemaal wel zo nodig is, als ze willen dat iets rondgeblaaiert wordt, dan hoeve ze het maar tegen Stöbbes te zeggen, die is nog sneller wie de gezet en dan weet binnen een uur gans Geul wat er los is. En der zijn ook weer veel Huilanders in het dorp, want Merie was in de winkel geweest, waar halen, en wie ze bij het vlees kwam was alles wat in de reclaam was al op en toen ze bij de kassa kwam zag ze dat een paar Huilanders zich alles ingeschaard hadden voor te barbekoeien, zeiden ze, en ze hadden zich ook één flesje bier de bij gepak, nou dat zal me wat worden, daar. En der waren ters ook een paar van die Huilandse kinderen hier in de hoek en die wilden spelen, maar ik had niet zoveel zin derin en toen zei ik dat we maar moesten gaan koeversteken en toen keken die of ze van wijt weg kwamen en dat klop ook, maar ik wist niet wat of dat op zijn Huilands was en toen ben ik het aan Harie gaan vragen en die wist het wel, want die werkt op de kuil met veel van die en toen heb ik me goed verstoken op de huizolder en die hebben zich toen een ons gezocht, maar ze hadden me toch lekker niet gevonden.
En ik ben al met de Noonk naar Sjel geweest op het Belsj in Ufeke en de Noonk had gezegd dat ik goed moest opletten want daar zit de Fien Fleur van Geul op het terras, en die ken ik niet, maar wie ik ze zag vond ik het maar net een bussel verslakde bloome. En de Toer is ook aan de gang en het voetballen is afgelopen en der komen een hoop gasten uit Korea naar den Achterhoek toe, omdat ze willen zien waar Guus vandan komt en die krijgen dan ook aangepast te eten, en daar heeft zo een slimme zakenman zich zoget als Sapsoi Hiddink uitgedacht, heeft de Noonk gelezen, en nou vraag hij zich af wie of dat gaat als die zich vergissen en per ongeluk bij ons in den hoek terechtkomen en dan moeten die toch ook eten en dan krijge ze zeker Zate Noonk, Bami Merie of Foei Jong Harie en een Koep Pieke om de gaatjes te vullen, want je moet wel de namen gebruiken van beroemde mensen en de Noonk gaat dat idee verkopen, zegt hij aan de kaffeehouders van Geul en dan krijgt hij misschiens nog persenten derop en dan kunnen we weer op het terras gaan zitten, kijken of het al weer beter gaat met Fien en consorten. Dus tot een volgende keer en u krijgt de groeten van uw Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Geulle 50 jaar geleden.
Juli 1952…….

– Uit de raadsvergadering van juli 1952.
Als eerste ingekomen stuk werd mededeling gedaan van de herbenoeming van Jhr. A. van Aefferden als burgemeester der gemeente.
Het bestuur van de V.V.V. “Geulle” vraagt een éénmalige subsidie teneinde de vereniging in staat te stellen vergrotingen van foto’s van Geulle te laten plaatsen in de rijtuigen van de Nederlandse Spoorwegen. Op voorstel van B. en W. wordt deze subsidie verleend, doch het bedrag over twee dienstjaren verdeeld.

Het raadslid P. Muytjens doet het voorstel om een geheel nieuw terrein voor villabouw te reserveren m het gehucht Moorveld, nabij de Klinkenberg, plaatselijk bekend onder “Op de Stein”. Het raadslid betoogt dat dit terrein bijzonder geschikt is en voor de landtouw niet van grote waarde. Het terrein is goed te ontsluiten en water en licht liggen tot aan de bestaande weg. B. en W. zullen dit nader onder ogen zien of de mogelijkheid hiertoe aanwezig is.

De heren Kurvers, Sassen en Muytjens informeren welke weg B. en W. wensen te volgen om te voorkomen dat voortaan de Spoorwegen nog zand krijgen van de Snijdersberg bij stortregens. De voorzitter deelt mede dat B. en W. zich zullen houden aan de deskundige adviezen, welke tot op heden zijn opgevolgd. Het dagelijks bestuur is van mening dat de aangebrachte schade een gevolg is van de hevige regenval en dat bij de uitvoering voldoende maatregelen zijn getroffen.

Nader overleg met de Nederlandse Spoorwegen heeft nog plaats en getracht zal worden tot een minnelijke schikking te tomen. Algemeen is men. er van overtuigd dat verdere maatregelen getroffen dienen te worden.

– Geslaagden:
In de afgelopen maand slaagden voor het MULO-diploma de dames Els en Ria Janssen, Hulsen alhier en. voor lerares Huishoudschool mej. Mia Pasmans, Hulsen alhier. Te Arnhem slaagde voor aspirant bouwkundig opzichter-tekenaar de heer Frans Kengen, Snijdersberg 6 alhier. Te ’s-Gravenhage slaagde voor het examen gemeente-administratie l de heer A. Muytjens te Westbroek.

Hein Peters.

De Sacramentsprocessie in Waalssen

Op 2 juni vond in Waalssen onder bijzonder mooie weersomstandigheden de jaarlijkse Sacramentsprocessie plaats.
De tocht ging deze keer naar de Hussenberg met rustaltaren aan de Cruisboom en aan het Bejaardentehuis Ave Maria, alwaar ook de Hl. Mis werd opgedragen. De buurtbewoners hadden gezorgd voor mooie wegversieringen, zandlopers e.d.
Wat mij opviel was het nagenoeg geheel afwezig zijn van de mannelijke bevolking van Waalsen. Waar zaten deze mannen ?
Een verklaring hiervoor kan het volgende zijn.
In het desbetreffende weekend vierde het Geuls Mannenkoor zijn 10-jarig bestaansfeest, waarvoor zelfs “een buslading vol” Oostenrijkers, het Mannenkoor uit Mariazell met aanhang, was uitgenodigd. Met uitzondering van een enkel lid van het jubilerende Geulse mannenkoor, dat ook nog ambtshalve (kerkmeester in Waalsen) in de processie meeliep, kon ik – buiten mijzelf – geen enkel ander koorlid uit Geulle of het bedevaartsoord Mariazell ontdekken.
Een gemiste kans voor met name de mensen uit Oostenrijk, lijkt mij. Jammer, want dan hadden zij nu ook eens kunnen zien hoe hier processies worden gehouden.

Sjir Webers

In de Heer zijn overleden:

– op 12 juni 2002, op 81-jarige leeftijd, Lies Ummels, weduwe van Jef Ramakers;
– op 26 juni 2002, op 26-jarige leeftijd, Esther Donners, partner van Ton Brorens;
– op 29 juni 2002, op 62-jarige leeftijd, Frans Philippens, echtgenoot van Agnes Muitjens;
– Op 7 juli 2002, op 80-jarige leeftijd, Elisabeth (Lies) Franssen, weduwe van Jac Verheijden;
– Op 11 juli 2002, op 89-jarige leeftijd, Fien Frissen, weduwe van Jean Simonis, Pastoor Smeetsstraat;
– Op 12 juli 2002, op 63-jarige leeftijd, Jan Pepels, echtgenoot van Martha Ramakers, Broekhoven 3a.

Voetbalvereniging Geulsche boys

De boys bestaan dit jaar 80 jaar en dit wil de vereniging niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Ter gelegenheid van dit jubileum worden in het weekend van 16, 17 en 18 augustus meerdere festiviteiten georganiseerd. Maar hierover straks meer.
De vereniging zag het levenslicht in 1922. Enkele wijze Geulse mannen hadden het idee om gezamenlijk sport te gaan bedrijven. In eerste instantie gebeurde dit in Moorveld. Op deze plek ligt nu het vliegveld. Volgens Servaas Swelsen beter bekend als Väös van café Sport was het in zijn tijd, en dan spreken we over 1950, maar behelpen. Sjirke Muitjens, in die tijd de voorzitter, maakte de eerste Geulse doelen. Niet als topscoorder maar als timmerman. Hij werkte als timmerman bij Muris te Beek waar de doelen in elkaar getimmerd werden. Per fiets werden deze doelen naar Geulle getransporteerd. Maar een veld met doelen is nog geen voetbalveld. Wanneer er gespeeld moest worden werden eerst de koeien van het veld gehaald waarna de koeienvlaaien weggehaald moesten worden. Hierna moesten de grote graspollen met de hand gemaaid worden. Dit moest gebeuren omdat dit de ideale schuilplek was voor de hazen die in grote getale op het verse gras af kwamen. In 1950 deed de slaapkamer van Väös dienst als kleedruimte voor de Boys. De bezoekende club moest zich omkleden op de meelzolder. Douches ontbraken, hiervoor in de plaats stonden buiten bakken met koud water. Wekelijks was er trainen. Hiervoor werden dennenbomen gekapt die naast het veld stonden en dienst deden als lichtmasten. Voorzien van enkele gloeilampen speelden men toen al “lichtwedstrijden”. Men had zelfs een trainer die speler was van Ajax. Jo de Leeuw woonde en werkte in Geleen op de Maurits. Als er trainen was kwam hij met de bus van Thijssen tours met de middagsjicht naar Geulle. Hij ging eten bij café Sport. Na de training ging hij met de nachtsjicht weer naar Geleen. Wedstrijden tegen Bunde waren altijd speciaal. Deze streekderby werd door vele toeschouwers bezocht en zowel Geulle en Bunde liep leeg om het spektakel te aanschouwen. Good old Sjef van Nes was toen al de terreinknecht. Hij zorgde zowel voor het materiaal als de velden. Een van zijn taken was de verzorging van de ballen. Deze waren voorzien van een veter waarmee het leer om de binnenbal was gespannen. Als de binnenbal niet goed in de buitenbal zat en iemand kopte de bal kon dit wel eens een blauw oog opleveren. In die tijd had men naast de wereldse bestuursleden ook een geestelijk adviseur. De kapelaan was hiervoor verantwoordelijk. Zijn verantwoordelijkheid nam hij echter zo serieus dat hij tot in de kleine uurtjes achter de kaartafel te vinden was. Als hij dan laat in de nacht naar huis ging zette hij bij de kerk zijn brommertje uit zodat de pastoor hem niet hoorde thuiskomen.
Later kwam er ook en kleedlokaal naast de velden van de Boys aan de Andreas Sauerlaan. Dit lokaal was een noodwoning uit de Maastrichtse wijk Witte Vrouwenveld die door leden was vertimmerd tot kleedruimte. Giel van de Pos en Väös waren de terreinconsuls van Geulle. Dit wil zeggen dat zij op zondag het veld keurden voordat er gespeeld zou worden. Indien het veld door regen onbespeelbaar was, werd er door Giel een telegram naar de tegenstander verzonden met het bericht dat er die zondag niet gevoetbald zou worden. Wanneer de Boys kampioen waren geworden, werden zij door de harmonie of fanfare vanaf de Boskant of harmoniezaal afgehaald en begeleid naar het verenigingslokaal.

De Boys zijn niet blijven stil staan. De vereniging telt op het ogenblik ca. 175 leden waarvan er ca. 100 bij de junioren spelen. Spelers, trainer en bestuur hebben de ambitie om de Boys uit te laten groeien naar een club die weer meetelt in de regio.

Ter gelegenheid van het 80 – jarig jubileum is er in augustus een groot feest. Het programma ziet er als volgt uit:
Vrijdag 16 augustus:
Kwajongconcours bij eetcafé Effe Plenke aan de Essendijk. Aanvang 20.00 uur.
Kienen in de harmoniezaal, aanvang 19.15 uur
Zaterdag 17 augustus:
Spellenmiddag voor de jeugd op het sportcomplex, aanvang 9.30 uur. 14.30 uur trekking van de loterij.
D.J. Aston, D.J. Sebulba en D.J. d`n Ummel bij eetcafé Effe Plenke, aanvang 20.30 uur.
Entree € 6.00.
All Sounds in de harmoniezaal, aanvang 20.30 uur. Entree € 6.00
Entree kaarten zijn zowel in de harmoniezaal als bij Effe Plenke geldig, dus 2 voor de prijs van 1!

Zondag 18 augustus:
Gäölse Dörrepsbrunch. Na een overheerlijke brunch met spek en ei spelen voor u de Burchwache kapel en Erwin vaan `t Merretkoer. Circa 12.00 uur is de huldiging van de jubilarissen.

Bestuur en leden van de Geulsche Boys hopen oud leden, sympathisanten, sponsoren, supporters, oud Geullenaren, iedereen die een warm hart toedraagt aan de boys en uiteraard diegene die gezellig op stap wil gaan, te mogen ontmoeten tijdens dit weekend.

Het organiserend comité.

Ontdek je plekje: d’n Piemelenhook

Wie de kranten de laatste tijd goed leest zal het misschien opgevallen zijn: Geulle is erg geliefd bij de verslaggevers van de regionale dagbladen. Werd vorige maand de voorzitter van de Heemkundevereniging, Hein Peters, geinterviewd op het Kerkplein aan de Maas, deze maand was het de beurt aan een ander bestuurslid van de vereniging, Willy Ramakers.

In het artikel van dinsdag 23 juli van Dagblad De Limburger geeft Willy enkele verklaringen omtrent de unieke naamgeving van één van de mooiste plekjes uit het Maasdal. Hieronder vindt u een gedeelte van het door verslaggeefster Kirsten Broekhoven(!) geschreven artikel:

Met een brede glimlach op zijn gezicht dwalen zijn gedachten af naar de tijd dat hij nog een ‘piemelke’ was. Oudere mensen uit Geulle het bloed onder de nagels vandaan halen met onschuldige maar ondeugende kwajongensstreken, dat was leuk. Vooral heel veel kabaal maken met bijvoorbeeld blikken deed het altijd erg goed. Maar Willy Ramakers (66) deed dit niet in zijn eentje. Samen met 37 andere kinderen waren ze de schrik van het topje van de Snijdersberg in Geulle. Als één van de bengels zijn of haar brutale koppie om den hook stak, wisten de ouderen al vaak hoe laat het was. “Piemelen’, riepen ze dan, “Maak uch gauw den hook in’. Vandaar de naam Piemelenhook.

Maar het blijft niet bij deze ene verklaring weet Willy Ramakers te vertellen. Een ander verhaal achter de Piemelenhook is dat van Tant Tru, de moeder van Ramakers. In den hook, de top van de Snijdersberg, woonden in de oorlogsjaren achtendertig kinderen verdeeld over acht gezinnen. Het grootste gezin telde elf kinderen en het kleinste gezin bestond uit slechts één kind. En volgens Ramakers heeft zijn moeder ooit gezegd: “Tsjonge, tsjonge, zoveel kinderen op dit kleine stukje grond. Het lijkt wel een Piemelenhook.’”

Wat nou eigenlijk het enige juiste verhaal achter de Piemelenhook is, zal men in Geulle wel nooit te weten komen, maar feit blijft dat er in dat kleine pitoreske hoekje in Geulle heel veel kinderen woonden.

Mei 2002

Geulle in vroeger tijden.
44. De schepenbank (4)

In deze aflevering wil ik iets vertellen over de costuymen. Dit waren de eeuwenoude rechtsregels welke door de schepenen tot 1794 werden gehanteerd om recht te spreken. De meeste zijn in Limburg voor 1550 per schepenbank opgeschreven. Dit op verzoek van de toenmalige keizer Karel de 5e.
De costuymen van de bank van Geulle zijn in 1545 door ene Willem Cox uit Beek in het toenmalige Nederlands op schrift gesteld. Voordien werden deze rechtsregels mondeling overgeleverd. Om een idee te krijgen van de eeuwenoude costuymen en van het Nederlands uit de 16e eeuw volgen hierna de eerste vijf:
1. In den ersten: eyn man, dye eynen commer scleyt, der gesteyt jaer ende dach soo rekenen; die rechten maken seven Vleemsch, dry den Vaecht, vier den Schepen. Item, der commer ontsleyt, der mot borghen setten, eyr der commer ontsleyt. Die rechten eyn orken.
2. Eyn, der gerastert werd die rechten alsoo vuell als ein dach doen; ende dat geyt myt sonnen ute, ende mot den heylighen sweren, nyet met sonnen uytter hameyen te gaen.
3. Eyn ontfengnysse aen den Heyr maecken tweentich pynghen: twelf den Heyr en acht den schepen van Goele.
4. Erffpacht ontffanghen; dye rechten eyn orken.
5. Dye doer dye gereychhten eyn koer kyesen; daervan, hun rechten seven Vlems brabants; daervan hebben dye partyen ouch beyst laten volgen off lusschen wyllen des hebben sy beraet veertheen daeghen, ende des stejt dye beest op hunnen anx.

En nu de “vertaling” in het moderne Nederlands met enige toelichting:
1. Ten eerste; een man die een kommer slaat (een civiele actie aanspant) welke een jaar en een dag door het gerecht is aangehouden, dient zeven Vleemsch (dit is een muntsoort uit de middeleeuwen) te voldoen: drie voor de voogd (de heer van Geulle) en vier voor de schepenen (de plaatselijke bestuurders als rechters). Om de gerechtelijke actie of het proces voort te zetten dient een borg gesteld te worden. De kosten hiervoor bedragen een orcken (ook een oude muntsoort).
2. Iemand die aangehouden wordt voor een niet voldane schuld dient de kosten daarvan te voldoen. Deze bedragen hetzelfde als die van de dagvaardiging. Ook moet hij bij alle heiligen zweren binnen zijn gehucht of woonplaats te blijven (dus niet stiekem met de noorderzon vertrekken).
3. Voor de verheffing van een leen- of cijnsgoed dienen 20 penningen te worden voldaan: twaalf voor de landheer en acht voor de schepenen van Geulle.
4. Voor het ontvangen van een erfpacht betaald men een orcken.
5. Degenen welke van gerechtswegen een keur kiezen (meestal een dier, bijv. het beste varken) hebben recht op zeven Vleemsch brabander koers. De partijen hebben daarbij het recht het keur binnen veertien dagen te laten volgen of in te lossen. Het dier is in die tijd voor hun risico (i.v.m. eventueel doodgaan).

Deze vertaling hebben we te danken aan Martin Pfeifer uit Stein. De volledige costuymen van de schepenbank van Geulle worden bewaard in het rijksarchief te Maastricht. Aan de hand van de costuymen werd door de schepenen ook in Geulle tot 1794 recht gesproken.

Archie Varis.

Literatuur:
1. Uit Geul’s verleden. (1926).
2. Martin Pfeifer, Stein. (2002)

Politie varia

Zowel op maandag 1 april als op dinsdag 2 april 2002 werd door de onopvallende motorsurveillance van het Verkeershand-havingsteam een motorrijder bekeurd, die met een snelheid van boven de 140 kilometer per uur reed tussen Geulle en Bunde. In beide gevallen werd het rijbewijs van de bestuurder ingevorderd.
Op maandag 1 april werd door een onbekende man geld weggenomen uit de geldlade van een café aan de Hulserstraat. De caféhouder zag de dader nog naar buiten rennen en op een bromscooter wegrijden. De helm van de dader bleef in het café achter. Buiten het café stond een andere persoon op de bromscooter te wachten. Ontvreemd werd papier geld.
Tussen 20 maart en maandag 8 april 2002 werden drie afvalcontainers bij de visvijver aan de Kleivelderweg ontvreemd.
Op woensdag 10 april 2002 werd op een perceel bouwland aan de Kuiperstraat een grote hoeveelheid huishoudelijkafval aangetroffen.
Op maandag 15 april 2002 werden op het Cruisboomveld een tweetal bromfietsers bekeurd ter zake het rijden op een bromfiets, terwijl deze niet aan de inrichtingseisen voldeed.
Op maandag 29 april 2002 vonden op parkeerplaats van de Andreas Sauerlaan de Bunder Manegefeesten plaats. Die avond trad aldaar de Golden Earing op.
Tijdens het optreden werd buiten een geparkeerd auto op zijn zijkant gelegd. Auto had vele beschadigingen.
Na afloop werd er te Brommelen een alcoholcontrole gehouden. In totaal werden 182 bestuurders gecontroleerd. Hierbij werden vijf bestuurders voor nader onderzoek meegenomen naar het bureau te Maastricht.

Brig. Giesen

Wandeling over de St Pietersberg en door het Jekerdal

Op 4 Mei werd door Buurtvereniging Snijdersberg een wandeling georganiseerd over de St Pietersberg, ook soms de holle kies van Maastricht genoemd vanwege de open groeve van de ENCI. Maar de wandeling geeft aan dat dit niet helemaal waar is, want van de groeve valt onderweg weinig of niets te zien. Vanaf de parkeerplaats van fort St Pieter werd er gestart met 34 mensen, we gaan gelijk enkele trappen op, boven gekomen krijgt men meteen een indruk hoe machtig dit fort geweest moet zijn tijdens de belegering van Maastricht door de Fransen. In 1700 is dit fort gebouwd door Daniël Wolf Baron van Dopf ter verdediging van de stad.
Via verschillende glooiingen in het landschap (eigendom van Natuurmonumenten) kijken we bij een open stuk rechts over het mooie Jekerdal met aan de overzijde tegen de berghelling enkele wijngaarden, waar we op de terugweg nog langs zullen komen. Intussen lopen we door een gebied met kalkgraslanden waar verschillende zeldzame planten voorkomen, waaronder verschillende orchideeënsoorten. Ook graast hier bij tijd en wijle een schaapskudde, gezien de wildroosters in de toegang tot dit terrein. Even verder ligt op afstand de z.g. Duivelsgrot.
De rood-witte markering die wij volgen behoort tevens bij het Pieterpad, de lange- afstandswandeling van Pieterburen naar deze St. Pietersberg. Intussen wandelen we door het ENCI-bos, dat in 1939 door de cementfabriek is aangelegd en aan de Maastrichtse bevolking werd aangeboden ter compensatie van de ontstane mergelgroeve. In dit bos zien we in de taluds langs de paadjes diverse dassenburchten. Zoals bekend is zowel de burcht als de das beschermd. Intussen lopen we nu aan de voet van de zgn. Observant, dit is een kunstmatig door de ENCI aangelegde berg met grond die is vrijgekomen uit de deklaag boven de mergel.
Via enkele grenspalen lopen we nu op Belgisch grondgebied om even later aan te komen bij hoeve Caestert. Tot in de Tweede Wereldoorlog stond hierbij een kasteel dat toen geheel in vlammen is opgegaan. Naar men zegt aangestoken door een Belgische ondergrondse verzetsgroep.
Het boerderij-gedeelte is echter bewaard gebleven en dateert uit 1686. Op de plek waar nu deze boerderij staat, werd door de Romeinen in 57 voor Christus een versterkte burcht gebouwd. Het is bij deze boerderij waar de deelnemers aan de wandeltocht een perfect verzorgde picnic aangeboden kregen. Nadat iedereen zich te goed had gedaan aan de soep met broodjes en andere lekkernijen gaan we weer op pad. Vrijwel meteen beginnen we te dalen en voor ons zien we dan het Albertkanaal, gegraven in 1928. Even later wandelen we Kanne binnen.
We steken de Jeker over, en nemen gelijk nog enkele straten in Kanne om dan na een kleine klim uit te komen op een smalle weg die naar we later ontdekken gewoon doorloopt over de binnenplaats van kasteel Neercanne. Vervolgens passeren we de toegang tot het voormalige verbindingscentrum van de NAVO, en de Jezuitengrot. In deze grot is door studenten van het voormalige studiehuis van de Jezuiten, in hun vrije tijd een groot aantal kunstwerken in de mergel uitgehouwen. Hierna worden we door de organisatie nogmaals getracteerd op een blikje fris. Vervolgens wandelen we tegen een stevige helling op tot bij de Apostelhoeve, vandaar weer een mooi zicht op het Jekerdal. We verlaten dit gebied weer via een dalend weggetje langs de wijnstokken. Beneden gekomen steken we via een bruggetje weer de Jeker over en langzaamaan komen we weer in de bewoonde wereld en komt er een einde aan deze mooie wandeling.

W.R.

Oranjeconcert 2002, een muzikale belevenis!

Op Koninginnedag 2002, dinsdag 30 april, werd het inmiddels traditie geworden Oranjeconcert opgeluisterd door Drumband en Harmonieorkest St. Caecilia en Fanfare St. Martinus.
De drumband van Harmonie St. Caecilia onder leiding van Jo Meys, stond garant voor een puike opening van het concert, waarvan Jean Gerards het openingswoord en de presentatie voor zijn rekening nam. Fanfare St. Martinus vervolgde het concert. Na een ouderwetse, maar gedegen opening met de mars Punjaub, leidde dirigent Eric van Mulken ons samen met zijn muzikanten niet alleen door de muzikale wereld van Henry VIII en Jacob de Haan, maar lieten zij het publiek ook genieten van eigentijdse muziek als “de gebochelde van de Notre Dame” en “Abba”- en “Rieu”-hoogtepunten.
Het eerste gedeelte van het concert door Harmonie St. Caecilia stond geheel in het teken van de concoursvoorbereiding. Het inspeelwerk Miguel Galan, een prachtige pasodoble en deel 1, 2 en 3 van Desert Storm, het verplichte werk voor de concoursdeelname in oktober aanstaande, werden allereerst door Rob van der Zee en zijn orkest ten gehore gebracht. Aansluitend volgden naast “The Last Song” ook “Verdi”- en “Abba”-klanken, uitvoeringen die het publiek zeer weet te waarderen.
Na het slotwoord door Bert van Es, voorzitter van Fanfare St. Martinus, waarbij hij ook de recent koninklijk onderscheiden Bert Smoorenburg namens allen feliciteerde, werd het concert afgesloten met het Wilhelmus en “Lang leve de Koningin”, een spontane wens van Ger Kerckhoffs waarbij eenieder zich graag zal willen aansluiten!

Mariet Kerckhoffs

Brieven van Pieke Junior uit de Piemelenhoek.

Hallo, mensen van Geul, de Noonk heeft zich gisteren weer een flinke gevangen, want zijn partij heeft bij de verkiezingen flink gewonnen en het was alleen jammer dat de Noonk zijn eelsjes zelf heeft moeten betalen, want der stonden der geen van Geul op de lijst, deze keer en van die wat de vorige keer wel debinnen gekomen zijn hoor je ook niet veel, behalve van die vethouder die nu in de positie is, die brengt veel soluties in de raasvergaderingen, maar hij kalt zeker niet hel genoeg, want die anderen doen sjus offent ze hem helemaal niet horen, maar dat zal wel zijn omtat hij vroeger een te grote broek aan heeft gehad en zich te groots heeft voorgedaan. En dat is jammer, dat we niets van die van ons horen, want zolang zijn de gemeenteraasverkiezingen toch nog niet voorbij en der is werk genoeg aan de winkel zeg de Noonk, want de hooge heeren zijn weer aan het klommelen met de knaal en die wille een stuk van de wiert van het kasteel afsnijen, en dat moete ze toch maar liever niet perberen, want dan krijgen ze te doen met die van Leefbaar Geul en ook met de Noonk en met Mordikus, want die is ook de tegen, zegt hij, maar die ken ik wijer niet, dat zal der wel eentje zijn die hier nog niet zolang woont ent, zeg de Noonk, de heere zullen toch wel weer niet luisteren, maar dan zullen ze het wel voelen.
En die van Bung hadde sjus wie altijd weer een hoop leven toen ze hun feest hadden in Geul, en als dat zo moet dan kunnen ze beter daar blijven, want daar leren de lui van Geul alleen maar onnuttige zaken van en toen onder in Geul de cemunie was, dachten ter een paar dat ze ook zo een feestleven bij hun in de tent moesten hebben en half Geul heeft de van kunnen meegenieten en die kinderen hadde me toch een plezier demet, ik geloof der niks van, maar de Noonk zeg altijd dat hij zo blij is dat hij in een rustige dorp woont waar je nog in mag zonder vergunning.
En op de brug is het ook nog altijd hetzelfde en der heeft der wel een GzP op gekalkt, en dat betekend Geulle zonder Poep, denkt Harie van onze Merie, maar het heeft niks geholpen want der lag letst weer een flinke hoop. En de Burger is ook weer in Geul geweest en de lui waren schijns bang voor hem, want ze durfden niet vooraan in de zaal te gaan zitten, behalve een paar van de notabeele en toen ze klaagden dat ze hem niet goed verstinge als die wat zei, zei de Burger dat ze dan ook niet achteraan hadden moeten gaan zitten en zo los je de problemen natuurlijk ook op, zegt de Noonk en misschien kan de Burger dat ook eens in de kerk gaan zeggen, zegt de Noonk, want daar is het precies van hetzelfde en nou is bij Schols ook alles afgebroken en daar gaan ze een wedstrijd houden voor huizen te bouwen en de Noonk heeft zich al opgegeven voor in de sjurie, want hij heeft vroeger ook een hele hoop huize gebouwd na de tijd, dus denkt hij dat hij daar weel een steentje aan kan bijdragen en hoe dat wijer gaat vertel ik jullie de volgende keer met de complimente van jullie Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Geulle 50 jaar geleden
Mei 1952

Uit de raadsvergadering mei 1952.
– Bij raadsbesluit van 13 mei is besloten enkele voetpaden te verbieden voor het berijden met rijwielen. Het betreft hier het voetpad langs de Pastoorsberg met het Slingerbergvoetpad en het pad langs de villa Beeldenhof. Ook voor het vee zijn deze voetpaden verboden. Ook het voetpad “Broekstraat” te Brommelen is voor vee verboden. Bij de “Broekstraat” komt het bord “rijwielpad”. De verboden worden van kracht zodra door het gemeentebestuur de betreffende borden zijn aangebracht. De heer Sassen stemde tegen het aanbrengen van deze borden.
– Bijgedragen wordt met een bedrag
van fl. 146,26 aan een door de gezamenlijke Limburgse gemeenten aan te bieden geschenk (fonds voor culturele doeleinden tot
fl. 50.000,00) aan de Staatsmijnen bij gelegenheid van het gouden jubileum. De heer Muytjens verklaart zich tegen omdat Geulle niet betrokken is in het te verdelen bedrag van fl. 50.000,00 dat de Staatsmijnen hebben beschikbaar gesteld voor de behoeftigen.

– Van de familie Creuwels wordt een boomgaard aangekocht voor fl. 700,00.

– Ter voorziening in de vacature gemeente-ontvanger stellen B. en W. voor deze betrekking te culmuleren met die van ambtenaar ter secretarie en de heer Rutten tot ontvanger te benoemen. De voorzitter vraagt hierover het gevoelen van de Raad. De heer Muytjens voert aan dat de betrokken ambtenaar een behoorlijk salaris heeft. De vrijkomende betrekking kan dan ook door een ander ingezetene vervuld worden. Wordt de heer Rutten benoemd, dan laat het zich aanzien dat er spoedig op de secretarie een nieuwe ambtenaar moet komen en dit zou voor de gemeente eer een nadeel dan een voordeel betekenen. Met zijn stem tegen wordt het voorstel van B.en W. aangenomen.

– Door opneming van een bepaling in de Algemene Politieverordening (AP) is het verboden muziek te maken door middel van luidsprekers binnenshuis tengevolge waarvan het geluid op straat hoorbaar is. Ook het bepleisteren, verven of witten van gebouwtjes e.d. in een andere kleur of met een andere materiaalsoort dan gebruikelijk is wordt verboden. B.en W. zijn echter bevoegd ontheffing te verlenen van deze verbodsbepaling.

Hein Peters.

Ooze moostèm

De luu aan de Maas hauwe allemaol önne moostèm. Dat moosj ouch waal want doe waor geine greuntewinkel of greunteboer dae langs de deur kaom. Veer hauwe eine grwoite moostèm want veer hauwe ouch ei grwoit hoeshauwe. De moostèm laog in önne hook van de hoeswei langs öt getske. Rôntelum stinge auw hègkestök mèt get auwe kuukendraod ongerlangs um de hinne droet te hauwe. In de wei stinge auw fruitbuim, appele, paere, proeme en önne auwe keeseboum mèt lekker keese. Wie ich klein waor sting dao ouch nog eine auwerwètse steine bakaove, woi brwoid, wèk en vlaaje in gebakke woore. En naeve dae aove sting in de wei önne whoige herrèfspaereboum, dae jaor in jaor oet z`n bes deeg um kiste paere op te levere. In de wei stong ouch graas en branneetele die eeder jaor weer opnuu onger die hègk door de moostèm in wolle kroepe. En es tie einmaol binne waore wolle ze wier nao de wiemere en krwoinsjelestruuk, die ouch aan dae kant stinge. Die stinge ouch langs öt paedsje tat dae grwoite moostèm in twiëje deilde. In öt midde van de moostèm sting eine grwoite paumestroek woi eeder jaor de klokke oet Rwoime op paoszaoterdig de eier moosj bezörge en woi veer ze kösjte gaon raape. De vaader waor geine tuinder. Öt werrèk leet hae mèt ö gerös hart euver aan de mooder, die häör han toch al mië es vol hauw aan öt verzörge van de koo, öt verrèke, de hinne en de zeeve kènger, die ze haos neet de baas kôsj. Méh de mooder deeg dat werrèk in de moostèm gaer. Es ze effekes tied hauw trok ze de moostèm in met sjöp en hak. Väöl kans dao veur hauw ze neet méh ze hauw önne broor dae waal tied hauw. En es tae zaog tat de moostèm um höllep reep struipde dae zien moewe op, sloog zien brookspiepe umhwoig en mèt zien sjwoin gewiksde sjoon begösj hae te graave en te hakke. Dat waor gei gemaekelik werrèk. De groond waor hel en stief, echte maasklei dae hel aanei plekde es ein goo sjoel raenge dreuver haer gegange waor. Doe woor geine kunsmès gebruuk méh waal alles wat in öt huuske terech kaom. Estae pot vol waor woor dae ummer nao ummer de moostèm ingedraage. Gei wonder tattae grond plekde. De auw hègk woor eeder jaor dunder en dao kaome eeder jaor nuu laoker woi de hinne in de hoeswei gebruuk van maakde. Tot öt al te erreg woor en de vaader de hègk umheef en de moostèm aan twië kante ö paar maeter kleinder maakde. Päöl van kannedasse woore in de grond gezat en rolle blinkende kuukendraod gespanne. Dat zouw ei anger gezich zeen.
De vaader waor neet dom. Langs d`n draod aan de binnekant maogde de kenger ö bloomeperkske aanlègke. Stillekès haopde hae tat die dan de branneetele oette wei waal zouwe taenge hauwe. In de moostèm stinge hiel get krwoinsjelestruuk. Dao waore ters bie die zwoi auwd waore tat die opgeruimd kôsjte waere. En dao moosj ich dan mêr veur zörrège. Mèt ö biel en ö klei zaegske maogde ich miene gaank gaon want ich waor neet bang veur ö paar sjremkes en waor ouch neet bang veur mich meug te maake. En hae hauw geliek. Nao ö paar daag woor in de wei ö vuurke gestaok van önne kollesaale berreg krwoinsjelestruuk. De moostèm zaog inins gans angers oet wie ouch de branneetele en öt verrekèsgraas opgeruimd waore. Langs de waegskes woore rechte rensjes aafgestaoke en es noe de kèrrèkgengers door de hègke keeke hoofde neemes zich te sjaame. Want de erte, de bwoine, de spenaasje, öt rwoitmoos, öt greunmoos, de spleetkwuöl stinge noe sjwoin debie. En de kropslaa leek waal weggeloupe van ön sjilderie die bie os achter glaas in de käöke hing. Ö paar jaor laater stinge echte rwoi tematte langs öt paedsje wieste ze allewiel in de winkel kens gelle. Öt doerde waal ö tiedsje jéh veer aan de nuuje smaak gewend waore. Méh in de sop vonge veer ze geweldig. Öt witmoos woor veural gebruuk veur zoermoos. In de kelder stinge ö paar grwoite steine pöt woi öt fien gesneeje moos inkaom en mèt ö plenkske en önne zwoire stein aafgedèk woor. De mooder hauw algauw in de gaate tat ich good veur mie meustèmke zörgde. Zie genoot van de groffiäötsjes, de fleere, de junkerkes, de stokrwoize en de affrikaansjes. En dat vông ich fein. En es zie in de moostèm zich ammeseerde vroog ze mich um get te hellèpe umdat ze angers neet op tied klaor zouw komme. En stillèkès aan woor ich bie os d`n tuinman. En wie ich de liëgere sjwoil aaf hauw wol ze önne noonk oet Mestreech vraoge of tae hooveneer mich neet es liërjong zouw wille höbbe. Méh dat is neet doorgegange want de meister vóng tat ich baeter nao de MULO in Zitterd kôsj gaon.
En dat gebäörde dan ouch.

(Mar/B)

In de heer zijn overleden

Op 24 april 2002, op 58-jarige leeftijd, Louis Pallada, echtgenoot van José Mommers, Westbroek;
Op 27 april 2002, op 52-jarige leeftijd, Peter Alders, echtgenoot van Corrie Martens (voorheen Hulserstraat 44).

Jubileum van de tennisclub De Pletschmeppers.

Op 15 juni 2002 bestaat tennisclub De Pletschmeppers precies 25 jaar. Reden genoeg om even bij de nog bescheiden geschiedenis van de club en het komende jubileum stil te staan.

Het ontstaan.
Begin jaren zeventig van de vorige eeuw was er niet veel te doen voor de jongere jeugd in Geulle. Wel was het patronaat in gebruik als het Pannesjop, een discotheek-avant-la-lettre, maar er was behoefte aan meer. In de Werkgroep Jongeren Geulle (JWG) is toen het idee van tennis in Geulle uitgesproken, een kreet die ook door andere enthousiastelingen van het eerste uur werd overgenomen. Na wat lobbywerk in de politiek, in allerlei maatschappelijke organisaties en een heuse handtekeningenactie werd in het voorjaar 1974 in het gemeenschapshuis De Kollekamp in Moorveld de oprichtingsvergadering gehouden. Sjef Janssen uit Brommelen werd de eerste voorzitter.

De ontwikkeling van de vereniging.
De club heeft zich daarna zowel in ledental als accommodatie snel ontwikkeld. In een tijdsbestek van zo’n tien jaren zijn alle voorzieningen aangelegd: de aanleg van de twee eerst tennisbanen, de kantine met de kleedruimten (aanvankelijk werd een materiaalhok in de Kleioave als kleedruimte gebruikt), de oefenkooi, de aanleg van de baanverlichting in 1988, de uitbreiding van het aantal tennisbanen, het gebeurt allemaal in de jaren tachtig. Dat is ook de tijd dat het tennis hoogtijdagen heeft. Er is een grote, spontane toeloop naar de vereniging. Eind jaren tachtig wordt het grootste ledenaantal bereikt: 217 personen.

De activiteiten.
Het tennissen gebeurt recreatief en een beetje prestatief. Het recreatieve element heeft de overhand. De meeste leden willen in een rustige, ongedwongen omgeving eens tegen een balletje slaan. Maar de club heeft altijd meerdere teams gehad die aan de tenniscompetitie van de KNLTB meededen. Het meest bekende team is het zondagsteam dat eind jaren tachtig op initiatief van Bert Frissen (ja, onze Bert, de kapper) gevormd werd en dat met talent en training er in slaagde om kampioen te worden.
De daarna noodzakelijke promotiewedstrijd naar de vierde klasse in Liempde werd gewonnen. Mede dank zij de steun van een hele bus Geulse supporters. Een hoogtepunt in de clubgeschiedenis. Ook nu zijn er nog vier competitieteams. Op maandagavond is de clubavond waar iedereen spontaan aan kan deelnemen zonder aanmelding vooraf. Maar er is meer tennis, op alle dagen van de week als men wil.
En met de vorig jaar aangelegde twee kunststofbanen (en de inmiddels steeds zachtere winters) kan het hele jaar door getennist worden.
Een mooi aanleiding voor belangstellenden, ook in relatie met het komend jubileum, om lid te worden (telefonische aanmelding Fr. van den Eerenbeemt (tel. 364 19 27) of Michel Olivers (tel. 364 51 26).
Jubileum.
Zaterdag 15 juni bestaat de club 25 jaar. Voorafgaand aan het jubileum is op zondag 9 juni om 10.00 uur een H. Mis voor de levende en overleden leden van de tennisvereniging, in de St. Martinuskerk aan de Maas.
Zaterdag 15 juni wordt een bescheiden feest gevierd in en rond de kantine van de Pletschmeppers, gelegen aan het eind van de Kleivelderweg (voorbij het zwembad en de Kleioave). Vanaf 13.00 uur zijn er allerlei (tennis)activiteiten waaronder een demonstratiewedstrijd van 17.00 tot 18.00 uur door enkele oude clubkampioenen. Een mooie gelegenheid om tennis van nabij te zien.
Van 16.00 tot 17.00 uur is er een receptie in ongedwongen sfeer en bestaat de gelegenheid het bestuur even de hand te schudden. Maar evenzeer is het dan mogelijk even het tenniscomplex te bezoeken dat er dankzij de inzet van vrijwilligers pico bello bij ligt. We zullen U op zaterdag 15 juni tussen 16.00 en 17.00 uur graag even ‘gedag’ zeggen.

Bestuur tennisverenging De Pletschmeppers.

Wijkbezoek B&W Meerssen aan Geulle

De ongeveer 35 aanwezigen werden tijdens het wijkbezoek van B&W voorgelicht over een aantal zaken die de komende jaren in Geulle aan de orde komen. Naast deze zaken werden de aanwezigen ook in de gelegenheid gesteld om zelf vragen te stellen aan burgemeester Kockelkorn en de wethouders deJong en Ummels. Naast de burgemeester en wethouders hadden ook adjunct-secretaris Vossen en brigadier Giesen in het panel zitting genomen.
In het openingswoord gaf burgemeester Kockelkorn aan welke wijzigingen de recente verkiezingen hebben opgeleverd in de samenstelling van het college en wat de nieuwe portefeuille verdeling is. Het eerste gedeelte van de avond bestond uit een korte presentatie van een viertal onderwerpen: Marktplein, Ave Maria, Zandmaas-Maasroute en tenslotte Grensmaas.
Na deze onderwerpen werd een aantal vragen beantwoord die voorafgaand aan deze bijeenkomst schriftelijk bij de gemeente Meerssen waren ingediend. Na een korte pauze konden de aanwezigen rechtstreeks vragen stellen aan het panel.

Marktplein Geulle
Het project ‘Marktplein Geulle’ bestaat uit een sanering van het voormalige terrein Schols en het seniorenappartementen en eengezins-woningen op dit terrein. In een latere fase zal ook de herinrichting van de Markt zelf ter hand worden genomen.
Wethouder Ummels gaf aan dat de aanvang van het project enigszins vertraging had opgelopen door de onverwacht grote hoeveelheid asbest die op het terrein Schols is aangetroffen. Een gespecialiseerd bedrijf zal voor de verwijdering hiervan zorgdragen. Het bouwklaar maken van het terrein heeft inmiddels aangevangen.
Het project omvat de bouw van 35 seniorenappartementen in de huur- en koopsector, zes eengezinswoningen en 280m2 winkelruimte. Tien koopwoningen en de zes eengezinswoningen zullen worden gebouwd aan de Burgemeester Thijssenlaan. De overige 35 appartementen en de winkels zullen worden gebouwd aan het marktplein.
Een tiental architecten zal worden uitgenodigd om in een soort ‘ontwerpwedstrijd’ hun visie te geven op de plannen. Uit deze groep zullen vervolgens drie architecten worden geselecteerd om hun plannen verder uit te werken. Een speciale commissie zal deze ontwerpen vervolgens beoordelen. Mogelijk dat ook de inwoners van Geulle bij de beoordeling hiervan worden betrokken.
De keuze uit een ontwerp en het opstellen van het voorontwerp bestemmingsplan zullen nog dit jaar worden uitgevoerd, waarna in 2003 de eerste fase van de reconstructie Marktplein en aangrenzende straten zal aanvangen.

Ave Maria
De christelijke zorgorganisatie Ave Maria en Woningstichting Meerssen zijn samen betrokken bij een project voor de her-/ nieuwbouw van verzorgingshuis Ave Maria. Hierbij zullen niet alleen de huidige 69 verzorgingsplaatsen behouden blijven, maar zal er tevens een uitbreiding plaatsvinden met 30 aanleunwoningen.
Hierbij wordt tevens gekeken naar mogelijke uitbreiding van de oppervlakte voor detailhandel en dienstverlenende functies voor Geulle-boven. Momenteel worden de uitgangspunten, op basis van een aantal randvoorwaarden, verder uitgewerkt.
Een belangrijk punt waar naar gekeken wordt is de verstrekking van subsidie door de rijksoverheid.
Indien alles volgens planning verloopt kan omstreeks het tweede kwartaal van 2003 met de bouw worden gestart.

Zandmaas Maasroute
In het kader van het Zandmaas-Maasroute project bestaan er plannen om het Julianakanaal te Geulle te verbreden. De plannen om deze verbreding op de oostoever uit te voeren zijn inmiddels afgevallen, mede door hevige protesten van inwoners van Geulle. De huidige plannen voorzien in een verbreding op de westoever met 22 tot 30 meter. In maart 2002 is het tracébesluit hierover genomen.
Burgemeester en Wethouders van Meerssen hebben besloten om tegen dit besluit in beroep te gaan. In dit beroep geven zij aan dat er geen MER (Milieu Effect Rapportage) procedure is gevolgd ten aanzien van de uitbreiding op de westoever. Ook vinden B & W dat de kwaliteit en leefbaarheid van het gebied aan de westzijde door de verdere versmalling van het toch al vernauwde gebied tussen kanaal en Maas verder onder druk komt te staan.

Ook is er volgens B&W een prima alternatief in de vorm van MMA. Dit alternatief betekent dat de uitbreiding plaatsvindt aan de binnenzijde van het kanaal. Er ontstaat dan een U-bak, in plaats van de schuin aflopende dijken zoals deze nu bestaan. Deze constructie zal in ieder geval worden gebruikte ter hoogte van de bruggen en ter hoogte van Kasteel Geulle.

Grensmaasproject
Met betrekking tot het Grensmaasproject blijft het Geulderveld in de definitieve plannen weliswaar gespaard, maar vindt de ontgrinding nog steeds plaats in het gebied de Saint (gebied tussen Geulle en Elsloo). De duur van de werkzaamheden is in de nieuwe plannen wel sterk verminderd tot ongeveer vijf jaar.

Beantwoording brieven van bewoners
Er blijken nogal wat onduidelijkheden te bestaan in de kosten die verenigingen moeten maken voor bepaalde zaken zoals het aanvragen van vergunningen en het afvoeren van afval na het organiseren van evenementen. Wethouder Ummels geeft aan dat hiervoor duidelijke voorschriften / richtlijnen bestaan, die ook aan de betreffende verenigingen zijn verstrekt.
Omtrent het aanvragen van vergunningen geeft burgemeester Kockelkorn aan dat alleen aan buurtverenigingen hiervoor geen kosten in rekening worden gebracht bij het organiseren van buurtfeesten. Reden hiervoor is o.a. dat buurtverenigingen in tegenstelling tot andere verenigingen ook geen subsidie ontvangen van de gemeente.
Op de vraag om op de nieuwe markt een muziekkiosk te plaatsen worden geen toezeggingen gedaan. Wel wordt geadviseerd om zelf, ook financieel gezien, het initiatief te nemen, daar dit zeker van invloed kan zijn op een positieve besluitvorming.

Ook op het gebied van veiligheid zijn er enkele vragen gesteld. Zo wordt er gevraagd voor extra verlichting op een donker voetpad. In het kader van het ‘enge plekken beleid’, zegt de gemeente toe dat dit probleem wordt aangepakt door het plaatsen van een extra lantaarnpaal. Ook wordt er gevraagd voor belijning van een fietspad op de Brugweg. Een ander punt waarvoor aandacht wordt gevraagd is het punt van invalidenparkeerplaatsen op diverse punten in Geulle. De vragenstelster wijst er op dat de gemeente Meerssen met afstand de duurste is van de omliggende gemeenten voor een dergelijke parkeerplaats. Er wordt door B&W het voorstel gedaan om dan een niet kentekengebonden aanvraag te doen voor een invalidenpakeerplaats. Samen met de vragenstelster zal dit worden bekeken.

Beantwoording vragen van aanwezigen
Na een korte pauze, waarin de aanwezigen op kosten van de gemeente een consumptie mogen nuttigen, worden de aanwezigen in de gelegenheid gesteld om vragen te stellen.
Een wederkerende opmerking op de wijkbezoeken is de staat van het (groen)onderhoud door de gemeente. Op diverse plaatsen laat dit te wensen over of is het onduidelijk wie hiervoor verantwoordelijk is. De gemeente laat weten dit jaar extra vroeg te zijn begonnen met het wegbranden van onkruid (of “ongewenste kruiden” volgens een van de aanwezigen). Op andere plaatsen blijkt er sprake van slecht wegdek (Geulderlei) of veroorzaakt nieuw wegdek juist problemen doordat de waterafvoer wordt belemmerd en zich vervolgens ophoopt tegen de spoordijk (Moorveldsberg).
Er wordt extra aandacht gevraagd voor de verkeersveiligheid. Op de ene plaats veroorzaakt een drempel problemen bij gladheid en daardoor ongevallen (kruispunt Snijderberg / Mevr. Van de Meystraat) en op een andere plaats is een drempel juist gewenst om het verkeer af te remmen (kruispunt Cruisboomstraat / Hussenbergstraat).

Een paar aanwezigen hebben vragen omtrent de kwaliteitsbewaking van het project Marktplein. Zowel de kwaliteit van de te kiezen ontwerpen als de kwaliteit van de te bouwen huizen en appartementen komen hierin naar voren. De wethouders wijzen nogmaals op de voorgestelde procedure die moet leiden tot de keuze van het beste ontwerp.

Sluiting
Daar er geen vragen meer zijn sluit burgemeester Kockelkorn om 21.45 uur de bijeenkomst af.

A. Sassen

Autowasdag harmonie St. Caecilia

Ook zo de balen van zelf uw auto wassen?? Dan komt de Concours Commissie 2003 van harmonie St. Caecilia uit Geulle aandragen met een pasklare oplossing voor u!!!

Op zaterdag 15 juni organiseert zij een autowasdag op het Marktplein in Geulle. U kunt op deze dag tussen 9:00 uur en 14:00 uur met uw auto terecht voor een grondige wasbeurt. De prijs voor het wassen van uw auto bedraagt slechts EUR 4,50. Indien u uw auto ook van binnen wilt laten reinigen kost dat in totaal maar EUR 7,-. Een enthousiast team van medewerkers staat klaar om uw auto te reinigen.

Vele handen maken voor u van deze klus een snelle maar ook kwalitatief goede zaterdag-ochtend invulling. De opbrengst van deze actie komt geheel ten goede aan de verenigingskas van de harmonie. Hopelijk kunnen we u dus verwelkomen op onze autowasdagen. Ons motto is: Berij de lente fris, en flaneer in uw blinkende bolide!! Meer verenigingsnieuws en informatie vindt u op de internetpagina’s van harmonie st. Caecilia: www.harmoniegeulle.nl

April 2001

Geulle in vroeger tijden.
43. De schepenbank (3)

In Geulle was vanaf circa het jaar 1400 een schepenbank. De leden van de schepenbank hielden zich bezig met het bestuur over en de rechtspraak in ons dorp. Hierover heb ik in vorige afleveringen al het een en ander geschreven. De leden van zo’n bank waren de voogd of zijn plaatsvervanger de luitenant-voogd, de schout en de (zeven) schepenen.
Dit keer wil ik wat namen geven van deze ambtenaren van de schepenbank. Als bron heb ik “Uit Geul’s verleden” van pastoor Aug. Kengen gebruikt, het standaardwerk over de geschiedenis van ons dorp.
Zo’n lijst met namen is interessant om te zien welke achternamen in Geulle door de eeuwen zijn blijven bestaan. Hierbij moet men er wel aan denken dat gedurende verschillende perioden hier de Staatsen aan de macht waren en dat dan alleen Gereformeerden lid van de schepenbank konden zijn. Deze “Hollandse” familienamen komen voor zover bekend nu niet meer in ons dorp voor.
Als eerste geef ik enige informatie over de (luitenant)-voogden. De heren van Geulle -dus van de adellijke familie Hoensbroeck-Geulle- zijn meerdere malen voogd van de schepenbank in ons dorp geweest. Vaker lieten zij zich echter vertegenwoordigen door een plaatsvervanger. Aan zo’n luitenantvoogd werd het voogdambt dan tegen een behoorlijke betaling verhuurd. In 1592 werd Jan van den Houfve door de heer van ons dorp als luitenant-voogd aangesteld. Hij werd in die functie opgevolgd door Mathijs Cloot. Carle Suchen was nadien luitenant-voogd.
Hierna volgt een namenlijst van de schouten die bij de schepenbank in Geulle actief zijn geweest:
1406. Johan Strupher (uit Hulsberg)
1447. Olyvier van Lybermey
1568. Leonardus Heppen of Heppers
1594. H. Bours
1639. Willem van den Hoofve
1665. Willem Janssen
1667. de la Montaigne
1708. David Bulleback
1716. Jacob Hermes
1731. Ludovicus Prottin
1735. Abraham van den Heuvel
1762. Leo Willem van den Heuvel
1792. J. H. Ploem
Bij Abraham van den Heuvel staat dat hij van de ware Gereformeerde Christelijke religie was, dus rond 1735 hadden de Staatsen het hier voor het zeggen.
In “Uit Geul’s verleden” staan ook de namen van veel schepenen. Hierna volgen de namen die pastoor Kengen voor de periode 1406 tot 1680 heeft kunnen achterhalen:
1406. Willem die Witte, Arnout Vysscher, Mathijs van Hulsloe (Hulsen), Leens, Johan Saryssoen, Vranke van Hare (Borgharen) en Johan Moterberch.
1447. Peter Vijsscher, Ghyze (Heex?), Arnold Sarys, Werner Moes, Johan Franken, Geerken Jacobs en Reynken Vysschers.
1457. Werner Maas (Moes?).
1490. Hanssen, schepen van Goele = Geulle.
1545. Herman Cox, schepen van Goll = Geulle.
1560. Willem Koers.
1567. Joannes Rivius, (secretaris)schepen van Geul = Geulle.
1568. Leonardus Heppers, eerst schepen, nadien schout.
1631. Leonardus Stommen.
1635. Leonard Janssen, Goesen, Vaessen, Leo Snyders.
1643. Thys Lonis.
1664. Henricus van der Stam, Arnold van Panhuysen, Reinier Reyers, Willem van Hoorn (Hoven?), Carl. Lamberts.
1666. Claes en Peter Vromen, Spitsweck, J. van der Roer.
1668. Peter Weyers, Matheus Claessen, Tevis Vaessen.
1669. Pelt.
1680. Mathijs van Gangelt, Johan Pelt, Tevis Vaessen, Hendrik Muiters.

In ”Uit Geul’s verleden” staan nog veel namen van schepenen die hier na 1680 in de schepenbank zaten. De laatste in deze rij was P. Simons, die op 27 november 1793 werd aangesteld. Kort daarna kwamen de Fransen onder Napoleon hier aan de macht.

Archie Varis.

Literatuur:
1. Uit Geul’s verleden (1926).
2. Waar de brede stroom der Maas (1972).

De zand- en kiezelgroeve.

Vroeger had je in ons dorp een zandgroeve halverwege de Slingerberg. Het was wit zand dat gebruikt werd als vul- en voegzand. Ook werd het gebruikt voor het maken van zandtapijten tijdens de grote processie die ieder jaar uittrok.
In 1920 bij de bouw van de nieuwe kerk in Geulle beneden zijn tientallen karrevrachten gebruikt voor metsel- en voegzand. Dit werd door de boeren met kar en paard vrijwillig aangevoerd. De weg naar de kerk was toen een stuk korter dan nu, want er was nog geen kanaal en men hoefde dus geen brug over.
Op het einde van de jaren dertig van de vorige eeuw raakte de groeve min of meer uitgeput, maar ook de provinciale overheid verbood verdere afgraving in verband met de landschappelijke waarde.

De kiezelgroeve was in de Snijdersberg waar nu huize “Beeldenhof” staat. Daar hebben ze jarenlang de kiezel gewonnen om de wegen in het dorp te verharden, want er was in die tijd geen enkele weg geasfalteerd. In die tijd bestond het verplicht “botten” in de gemeente.
Dit “botten” betekent dat men hand- en spandiensten moest verrichten voor de gemeente. Dit werd dan gezien als een soort gemeentebelasting. Mensen met kar en paard moesten een of meerdere dagen kiezel rijden voor het onderhoud van de diverse wegen in het dorp. Mensen die geen kar en paard hadden moesten de kiezel op de karren laden en op de bestemde weg aanbrengen. Op de plek waar kiezel werd gewonnen is later gestopt omdat men te dicht bij de huizen van de Snijdersberg kwam. Het plateau voor de welput, naast de weg, was vroeger op plaatsen dubbel zo breed als nu.
Er is toen een nieuwe groeve gemaakt. De ingang was tegenover het bakhuis bij cafè Lombok. Hier zijn in de loop der jaren honderden tonnen kiezel gewonnen. De kiezel werd handmatig gezeefd in verschillende dikten, grof, minder grof en metselzand. De dikke keien werden op een hoop gegooid. De zeven waren schuin recht opstaand en met de platte schop werd de kiezel er tegen op gegooid. De personen die werkten in de groeve waren losse arbeiders of werklozen die in de crisistijd te werk gesteld waren. Met de dikke keien uit de groeve is in de jaren dertig van de vorige eeuw door enkele werklozen de keermuur gemaakt op de kop van de Snijdersberg bij de ijzeren leuning. De metselaar was Pierre Thewissen, beter bekend als Pierre van Lombok. Pierre was bakker van beroep. Er was geen ander die hem dat nadeed. Hij werd dan ook door veel mensen geprezen voor zijn vakwerk.
In 1936/1937 heeft men een nieuwe toegangsweg gemaakt naar de groeve omdat de vorige te steil was voor de vrachtwagens. Deze toegangsweg lag tegenover de bakoven van de familie Sassen. Hier kon men gelijkvloers de groeve in en uit rijden. De kiezel en zand die hierdoor vrijkwam heeft men gebruikt om de Maasstraat gedeeltelijk te verhogen zodat die straat niet zo vlug blank kwam te staan bij hoog water van de Maas.
In de jaren vijftig waren bijna alle wegen in het dorp geasfalteerd en raakte de groeve overbodig. Er zijn wel nog enkele tonnen kiezel en zand afgevoerd naar het vliegveld “Welschap” bij Eindhoven. Deze kiezel en zand werden met vrachtwagens naar de haven van Stein vervoerd en daar verladen in schepen die kiezel en zand naar Eindhoven voeren.
De provincie had inmiddels verder afgraven verboden in verband met het landelijk karakter van dit gebied. Later is met een bulldozer een flauwe glooiing tegen de bergwand gemaakt en later vol geplant met diverse soorten hout opstanden.

J. Maassen

Politie varia

In de nacht van dinsdag 4 op woensdag 5 maart werd ingebroken in een woning aan de Kuiperstraat. Uit de woning werd gereedschap en beddengoed ontvreemd. De voordeur van het perceel werd geforceerd.
Op vrijdag 15 maart werd op de Kuiperstraat een wit Mercedes-busje teruggevonden dat in die nacht werd ontvreemd in Maastricht, in de omgeving van het Mecc.
Tussen 26 februari en 2 maart werd een pinpas uit een woning ontvreemd aan het Kerkplein. Op vrijdag 15 maart werd met die pinpas geld afgehaald bij de Rabobank te Geulle. Onderzoek volgt.
In de nacht van maandag 18 maart werd op de Hulserveldstraat een persoon in een auto met lopende motor aangetroffen. De bestuurder had behoorlijk wat aan Bachus geofferd en hem werd een rijverbod opgelegd.
Tussen dinsdag 19 maart en woensdag 20 maart werd er ingebroken in een woning aan de Koekoekstraat. Ontvreemd werd een grote hoeveelheid gereedschappen. De toegang werd verkregen door vernieling van een raam boven de voordeur.

Er komen weer geregeld klachten binnen over de jeugd die op het Marktplein rondhangt. De klachten betreffen o.a. gooien met colablikjes en rondrijden met bromfietsen. De jeugd is hiervoor reeds enkele keren gewaarschuwd.
Ook werd melding gemaakt van rondhangende jeugd bij de visvijver. Hierbij worden door betrokkenen geregeld vernielingen gepleegd.
Tussen woensdag 27 en donderdag 28 maart werd ingebroken in een zaak aan het Marktplein. Ontvreemd werd een tondeuse. De voordeur werd geforceerd.
Tussen woensdag 27 en donderdag 28 maart vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de Eijskensweg. De spiegel van een auto werd hierbij vernield.
Op een veldweg in de buurt van de Kuiperstraat werden op zondag 31 maart twee Franse personen gecontroleerd in hun personenauto. Ze bleken in het bezit van een geringe hoeveelheid softdrugs.

Brig. Giesen

Een (vogel)paar keert terug.
Torenvalken op vrijersvoeten

De locatie.
Jaren geleden heb ik (met collega vogelaar Sj. Ummels) een torenvalkenkast geplaatst in het weiland van Kester, oostelijk van het Bospad, (voorheen de Putstraat) in Moorveld. Aanvankelijk in een hoge perenboom, een legipond. Ideale hoogte voor een aanvliegende torenvalk. Maar al zowat tien jaar geleden zijn de perenbomen gerooid en moest een hoge paal redding brengen. Op een paal zoals die overal in piramideboomgaarden staan, goed vastgesjord aan een hoekpaal van de afrastering, werd een nieuwe uitgave van de valkenkas bevestigd.

De bewoning door de jaren.
De twee opeenvolgende kasten zijn vrijwel steeds bewoond geweest. De valkenkas in de legipond-perenboom was na verloop van tijd wat dichtgegroeid waardoor het aanvliegen van de valken vaak verborgen bleef. Daardoor kon een valkenjaar wel eens wat onopgemerkt voorbij gaan. Tot het moment dat de jongen gingen uitvliegen. In de tijd van de perenboomse valkenkast (ruwweg de jaren tachtig) omvatte het broedsel doorgaans een of twee jongen, één enkele maal vier jongen wat natuurlijk een heel aardige productie was. Vanaf de paalwoning neemt het aantal uitvliegende jonge torenvalken toe met in 2001 een absoluut record van vijf jongelingen. Daarover aanstonds meer.

Het leven van de torenvalk.
De hele winter staat de kas in stilte op de paal. Geen torenvalk in velden of wegen te bekennen. Af en toe is de kast rustpunt voor een kraai of buizerd. Ook kleiner vogelgrut wil wel eens graag op die kast uitrusten. Vlak bij de torenvalkenkast ligt de huiswei van Angelien Claus. Dat weiland fungeert al jarenlang als thuisbasis voor een echtpaar zwarte kraai. Maar zo eind februari verandert het ‘tableau de la troupe’. Een hoog piepend geluid en, plots, daar zijn de valken terug van weggeweest. Ik neem maar aan dat ze overal rond gezworven hebben en dat zij met name boven het vliegveld al ‘biddend’ hun kostje bij elkaar gehaald hebben. Kort na het betrekken van de woning begint de paartijd. Pa en ma torenvalk laten er midden tussen de weilanden geen gras over groeien. Zij buitelen over en langs elkaar door. De volle (lucht)ruimte wordt benut. Het een spektakel van jewelste. Een vogel-peepshow in optima forma. Op gezette tijden vliegen de valken achter elkaar, duiken op een paal of op de kast en al kirrend met een hoog sjielpend geluid wordt de liefde bedreven. De gedrevenheid van pa torenvalk gaat lang door, ook als het wijfje met de leg bezig is. Tussen alle bedrijvigheid komt er ook nog even een vreemde heer torenvalk op bezoek. Die probeert het territorium van echtpaar torenvalk binnen te dringen. Rond de valkenkast ontstaat een hoge staat van opwinding. Een soort alarm 1 fase. De twee mannelijke torenvalken schieten afwisselend als een stuka, een Duits jachtvliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog, naar boven of beneden. Een adembenemend gezicht, vooral door het vermogen van de valken om op het eind van iedere vlucht een draai van bijna 180º te maken en weer in tegenovergestelde richting omhoog of omlaag te duiken.

De leg.
Het wijfje torenvalk legt de eieren met onderbreking van steeds enkele dagen (een eigenschap die ook bij andere roofvogels aanwezig is). Het gevolg van deze onderbroken leg is dat ook de jongen met dezelfde onderbreking in dagen geboren worden. De eerst geborene heeft al heel wat muizevlees verorberd voordat de volgende valk uit het ei komt. In feite is er sprake van een vernuftig mechanisme dat er voor zorgt dat zoveel valkjes kunnen opgroeien als het voedselaanbod mogelijk maakt. Zijn er onvoldoende muizen dan maken de oudste torenvalkjes gebruik van hun eerstgeboorte-recht om alle voedselaanbod binnen te pikken. De laatst geboren torenvalk(en) legt het loodje en wordt afgevoerd. De ‘survival of the fittest’ is tegelijkertijd de voorwaarde voor de instandhouding van de soort. De eerste valken groeien uit tot krachtige vogels, de latere exemplaren hebben bij onvoldoende voedselaanbod geen kans en overleven niet.

De gefaseerde gezinsuitbreiding.
De leg van de eieren met tussenpozen leidt er toe dat de gezinsuitbreiding in fasen plaats heeft. Dat is duidelijk waarneembaar als de jonge vogels gaan uitvliegen; niet allemaal tegelijkertijd maar met dezelfde onderbreking als waarin de eieren gelegd zijn. De eerste torenvalk krijgt al vliegles als de rest van het broedsel nog in de kas huist. De pas uitgevlogen torenvalk zit op een van de weidepalen en probeert zich rechtop te houden. Alles in zijn houding en vleugelgedrag verraadt onzekerheid, nog versterkt door het klaaglijk roepen van de jonge vogel. Af en toe onderneemt hij een vliegpoging en komt dan met moeite enkele palen verder weer tot rust. Maar de jonge vogel moet verder. Het valkenleven houdt niet op bij enkele weidepalen. Een van de ouder-valken stimuleert de vliegopleiding door met een muis aan de voeten de jongeling tot een vlucht van wel tien palen te prikkelen. Zo worden de eerste dagen gevuld met paaltje-over-vliegen. De zelfredzaamheid neemt met de dag toe. Maar dat moet wel want na ongeveer vijf dagen: weer dezelfde consternatie. Een volgende jonge torenvalk is het gelukt de kas te verlaten en zit nog onbehouwen op een paal. En het proces van eerste gewenning van vliegen en voeden begint van voren af aan.

2001, een topjaar.
Vorig jaar, 2001, moet een topjaar op muizengebied geweest zijn. Want uit de torenvalkenkas bleven met de beschreven regelmaat maar jonge valken komen. Het was bijna niet te geloven en je zou gezegd hebben dat de Bananenboxer terug gekomen was met zijn bekende kreet: en nog een! De totale productie stokte na een kleine drie weken bij vijf. Toen was er inmiddels een hele ‘mangel’ torenvalken geboren. Nadat alle valken uitgevlogen zijn, vertoeft het hele gezin nog geruime tijd rond de valkenkast en het zo vertrouwde weiland met al die rustpalen. Maar waarneembaar is dat de valken steeds vaker en steeds langer op stap zijn, bezig zijn hún wereld te verkennen. Tenslotte, zo medio september, is het ‘over en uit’ en teken ik aan: komt terug volgend jaar, eind februari.

Paul Notten

In de heer zijn overleden

Op 14 maart 2002, op 72-jarige leeftijd, Frans Kengen, echtgenoot van Elisabeth Cerfontaine, Maastricht;
Op 17 maart 2002, op 65-jarige leeftijd, Bertie Groot, echtgenoot van Tiny Franssen van Aan de Maas;
Op 29 maart 2002, op 51-jarige leeftijd, Jules Wolters, echtgenoot van Marije Pommelet van de Pastoor Swelsenstraat;
Op 5 april 2002, op 58-jarige leeftijd, Isabel Galego, echtenote van Jo Notten;
Op 10 april 2002, op 73-jarige leeftijd, Albert Wijnand, echtgenoot van Lies Wijnand – Coumans;
Op 13 april 2002, op 89-jarige leeftijd, Sjo de Jong, echtegnoot van Lies Stevens, Avé Maria

Tennisclub De Pletschmeppers / jubileum.

Iedere week tennissen.
Met het voorjaar komt ook het tennis goed op gang. In het tennispark allerlei activiteiten. Iedere maandagavond is er clubavond. Leden kunnen zich vanaf 19.30 melden (vrije toeloop) en worden dan ingedeeld in een team. Bankzitten en wachten is er niet bij. Ook de andere avonden kan er uiteraard getennist worden maar moet U zelf zorgen voor een kompel. Gedurende zeven weken achter elkaar wordt er op zaterdagmiddag vanaf 13.00 uur competitie gespeeld. Kom eens kijken.
Er is altijd wat te beleven in het park dat er prachtig bij ligt. En bent U aan rust toe, dan is er de kantine of het terras om even te verpozen.
Voor belangstellenden bestaat gelegenheid om lid te worden. Bel met Fr. van den Eerenbeemt, tel. 3641927 of M. Olivers, tel. 3645126. Weet U het nog niet! Geen nood. Kom eens langs en vraag info op bij de gemelde bestuursleden of anderen waarvan U weet dat zij bij de tennisclub zijn.

Jubileum.
Nog een bijzonderheid. De vereniging viert dit jaar haar 25-jarig bestaan. Dat gebeurt op zaterdag 15 juni a.s. Op die dag zal voor leden, genodigden en belangstellenden een middag- en avondomvattend feestprogramma plaatshebben. Meer berichtgeving volgt binnenkort.

Paul Notten

Brieven van Pieke junior.

Hallo beste mensen van Geul, hier is weer een briefje van jullie Pieke junior uit de Piemelenhoek. De Noonk is erg giftig, want er zijn der weer een paar aan de kraam geweest die hem het kerkelicht kwamen brengen en daar moet de Noonk nou helemaal niets van hebben, hij zegt ummer toe dat ze in de kerken van Geul al licht genoeg hebben en anders steken ze zich wel een luch aan en dat hij ummer hier al gaat, den ene keer onger en den andere keer boven en dat hij sjus nog gewees was en dat de lui hem met rust zijne middag moeste late eten en ik zat achter de sjanse bij het bakkes te kijken, want de Noonk had een hele rooie kop en een nek wie de stier van Stöbbes en als dat zo is kun je je beter uit de weeg maken en je versteken, want anders springe je de hummeskneup van de Noonk nog om de oren en die wilden hem de wachtoren brengen en nou vraag ik me toch af wat of dat dat is, want ik ken alleen maar ezelsoren, waar de meester altijd aan trek, en de Noonk zeg dat die lui je toch de oren van de kop af kallen, als je ze tenminste laat en die zullen zich hier in de hoek voorlopig wel niet meer laten zien en anders blijft de poort mooi toe en dan komen ze hem het geleeg niet meer op, zegt hij. En in de moestem is het veels te droog, want het heeft al heel lang geen druppel meer geregend en dat is goed voor de Maas, zegt de Noonk, want die heeft dit jaar wel vier keer op uitkomes gestaan en de wind staat ook nog uit de verkeerde hoek en het is veels te sjraal, en Harie is ook allereigel aan de gang in de moestem en de errete komen al uit en ook de spoor en de zilvere unnekes en nou begint het onkruid ook al, en Geulle wordt weer mooi, zeg Merie, als je ziet wat ze allemaal in de tuin doen, maar de Noonk denk daar bij zijn eigen anders over, zeg hij, want in de Slingersberg heeft ene zijne televisie over de reling gegooid en nou vraag de Noonk zich toch af wat of zo iemand beziebelt, als je je ergert aan wat op de klommel is, dan zet je hem toch uit, maar je gooit hem toch niet het groen in en de Noonk zal zich daarover wel eens opdoen als de Börger weer op thuisbezoek komt in Geul en hij gaat er naar toe, maar hij hoop wel zegt hij, dat ze Börger niet aan de brug welkom heten, want daar is ter nog steeds ene aan de gang die het huisje kapot heeft en allang, maar ze hebben hem nog niet getrappeerd en als bij ons het huisje kepot is, zegt Harie, dan hebben we tenminste de mestem nog en dat is weer goed voor zijn spoor, die wordt daar lekker dik van. En op de Brukweg hadde zich ter een paar gekuurd aan die nieuwe verkeersborden van overstekende padden en zo en nou vraag ik je, zouden die niks anders te doen hebben, en ik hoef zoget niet te perberen, want dan heb ik niet alleen lang oren, maar ook nog zungelende, als ze mij een verperen als ik bij ons kom en het schijnt dat ze volgend jaar ook nog nieuwe borden moeten gaan maken, met laagovervliegende padden derop, want der waren ter een paar zo recht de brievenbus ingevlogen bij de lui aan het Verrekesbrook. Nee, dan die wat in Broekhoven en Aan de Maas een heleboel nieuw fruitbuim hebben gezet, die doet tenminste nog eens wat om Geul in orde te houden en het ziet er nog mooi uit ook, vind ik, zo met die schapen en lammetjes debei. En de Noonk had zich toch stevig vergis, want die ene vethouder
wordt geen vethouder meer, die gaat naar de missionair, zeggen ze en nou gaan der twee het alleen doen, en de hele dag, en het zal de Noonk nou benieuwen of ze der dan meer van bakken als wie ze maar halve dage werkden en der zal wel minder gevregel ondereen zijn, zegt hij, want waar der maar twee zijn kun je ook minder vregelen als waar der drie zijn en dat klopt, want als hij met Teigededraod alleen is, vregelt hij zich minder dan als Stöbbes ook debei is en zegt de Noonk, met twee kun je de centen ook beter verdelen als met drie. Maar wat ik me nou afvraag is of Charlie en Neske nou niet goed genoeg zijn voor ook vethouder te worden, want die hebben het toch met de kouwe paplepel ingekregen vroeger, want de pappe van die waren al vethouder of raaslid vroeger in Geul en die deden het toch goed, en dat is nog eens andere koffie, of niet soms !
En nou moet ik jullie nog snel vertellen, dat ter onder in Geul ene geperbeerd heeft een kastelein in de kast te zitten, maar dat was hem nog niet goed gegangen, maar wat wil je ook als je je verdaalt in een café met een wapen en dat had je vroeger niet hoeven uitvreten, zegt de Noonk, want dan was de bakker gekomen en die had een gummiesluik en als je ze daarmee gepeizelt kreeg, dan was je nog niet jarig, en nou vraag ik me af wat een bakker met een sluik moet, maar ja, dat zal wel weer grote mensenkal zijn en nou hou ik op want het papier is vol en ik moet naar de disco in de noodkerk en misschiens vertel ik daar de volgende keer nog wat over. Eerst nog even kijken of de Noonk nog een paar cente over heeft en dan klipseer ik het hem. Adië met de groeten van Pieke junior !

Geulle 50 jaar geleden……
April 1952.

– R.K. volksbibliotheek. Aan de heer M.Thijssen is eervol ontslag verleend als secretaris/penningmeester van voornoemde bibliotheek. Tot zijn opvolger is benoemd de heer Jo.Thijssen. Geestelijk adviseur is de weleerwaarde Heer kapelaan L.Geelen.

– Bouw nieuwe kerk. Zoals reeds in de dagbladen is bekend gemaakt zal in de loop van het jaar 1953 begonnen worden met de bouw van een nieuwe kerk in het rectoraat Waalsen.

De Zeereerwaarde Heer rector Thijssen heeft als globale schatting de kosten geraamd op fl.200.000,00 waarvan men een derde gedeelte hoopt terug te krijgen uit subsidies van de provincie, gemeenten, bisdom en Staats-mijnen. Rekening houdende met het opnemen van een schuld van fl. 70.000,00 zal het resterend bedrag gevonden moeten worden uit giften, collecten, fancy-fairs, tentoon-stellingen, loterij, enz. Men hoopt in augustsus een fancy-fair te houden ten bate van de nieuwe kerk.

– In aanwezigheid van het gemeentepersoneel nam de Raad op 31 maart afscheid van de Heer A.H.J.Stijnen als gemeenteontvanger. Vele goede hoedanigheden kenmerkten de heer Stijnen. Niettegenstaande zijn bescheidenheid was hij steeds uiterst vriendelijk en hulpvaardig ten opzichte van allen met wie hij in aanraking kwam, ook waar het gold de vaak onredelijke klachten, die, vooral de laatste jaren, van de zijde van de belastingbetaler op de ambtenaar “gelucht” werden.
Gedurende zijn 34 jaren durende dienstverband heeft hij de gemeente zien uitgroeien en steeds zwaarder werd de taak, die op zijn schouders gelegd werd. Zeer verdienstelijk heeft de heer Stijnen zich ook gemaakt als secretaris/penningmeester van het Burgerlijk Armbestuur. Vele minder-bedeelden vonden in hem niet een “ambtenaar”, maar een echt meevoelend en hulpvaardig mens.

– Door het gemeentebestuur werd aanbesteed het verbeteren van de Cruisboom-straat met het aanbrengen van een slijtlaag van asphalt, het leggen van goten en riolering en het maken van een drainage. De laagste inschrijver was de Heer T.Tempelman met een som van fl. 21.480,00. Het werk is hem gegund en de uitvoering zal zo spoedig mogelijk aanvangen.

Hein Peters.

Bloome plökke.

Wie ich in öt stadspark van Mestreech leep mèt ein van mien peuterkes aan de hand ontdèkde dae ukkepuk ö perkske mèt hiël klein blauw bleumkes midde tösje de meizeutsjes. Öt zaog ech aantrèkkelik oet en öt kleint kôsj öt neet laote en mèt zien fien vingerkes hiël verzichtig get meizeutsjes en get heemelsblauwe jiërepries te plökke. Ze woore bie ei geduud in öt anger hendsje. Öt maedsje genoot van de bleumkes en ich zellèf van dat plökkende maedsje.
Gans overwach klink ein barsje stöm achter mich en ich kiek in eine zwoirbesnorde deender achter mich. En of ich öt neet wis tat in öt park gein bleumkes geplök mochte waere.
Iërlik gezag, dao hauw ich gein sekon aan gedach en versjrik trokke veer wier nao de stad.

En doe dach ich trök aan vreuger wie ich ouch noch keind waor aan de Maas. Dat waor in den tied dat bloome en bleumkes langste berme in de weie en opte velder hiël gewoon waore. Öt waor ouch hiël gewoon tat veer in Miërt mèt ö stèl achter Savelkoul aaftrôkke. Dao stinge ö paar hiël auw en hwoig hègke langs den teluu. En onger die hègke stinge viwuölkes die ruukde wie ö stök duur zeip.
In de weie stinge dan ouch sôms al get lichblauw Leevevrouwehendsjes, die ruukde neet, méh de kôsjter waal ö sjwoin bèkètsje van maake.
En esset in öt veurjaor good waer waor trôk ver mèt ö stèl jonges nao de Bloomberrèg. Dao stinge bie de klaospöt altied massaas kèrrèkèsleutele. De bosj waor der gael van, sjus wie bie d’n Aelser duuker. Sôms ging zwoi ei bösselke bloome mèt nao de sjwoil veur de juffrouw of veur de meister. Die waore dao hiël blie mèt.

Bezunger in de Meimaond es öt Leeve Vruike geseerd moosj waere zaoste kènger mèt bloome nao de sjwoil trèkke. Dèk waore dat ouch bloome oette moostèm, Meibloome, stokrwoize, groffiaote, fleere, morgesterre of tölpe. Dan rook de klas neet mië nao versjaalde puupkes, mèh ech nao de lente. En es ön bie of hoomel de kans zaog door öt baoveleech nao binne te komme, dan doerde öt neet lang of alle kènger keeke nao dat biëske dat van de ein bloom nao de anger vloog en dan ö gezèllig geluid leet hwiëre. En es öt zoomer waor woore weer väöl bloome geplök veur de grwoite persesse. Dan moosjte mangele struisel geplök waere . De hoofdes neet lang nao bloome te zeuke. In daen tied stinge mië bloome op öt veld es kaore bie wieze van spraeke. Öt landsjap leek dan op ön sjilderie van van Gogh es fiës van kleure in de zomerzôn.

Noe mooste maonde zeuke veurtotste ön kaorebloom of önne bolderik gevônge höbs en este langs önne veldwaeg ö struukske klaprwoize zuus staon dan höbste eine gooijen daag. Mèh vreuger waor gei kaoreveld zônger önne rwoije rand van klaprwoize tösje eine berrèg van witte kemille. En baove öt kaore staoke de kaorebloome oet, aeve blauw este blauw loch baove de velder. De hoofdes neet te zeuke, de kôsj mèt twië han tègeliek die kleure snappe en dao de mangel mèt völle.
En este de ganse waegkant aafgeloupe has en dan ins umkeeks kôsjte nog neet zeen tat dao zwoiväöl geplök waor. En wat veuldeste dich dan gelökkig este mèt ein vol mangel heives trôks, mèt baove dich in de loch eine liëwerik dae ön fontein van twuönsjes gratis oetstruit baove dat kaore in öt Gäölderveld tat de kop al moot buige umdat de aore al zwoir beginne te waere.

Mar/B

Albert Bollen en Jean Kerckhoffs ereleden Harmonie St. Caecilia.

Zondag 10 maart was het zo ver. Twee illustere leden uit Caecilia’s verleden én heden, werden tot ereleden benoemd. Na de zondagsrepetitie traden de twee bekenden heren en hun familie de zaal binnen voor…tja, ze hadden het er nog samen over gehad, maar ze wisten echt niet wat ze moesten verwachten.
Voor het eerst in zijn carrière als vice-voorzitter nam Jos Wijands het woord om te doen wat nu eenmaal hoort bij twee leden van verdienste: in het zonnetje zetten. Hier volgt een samenvatting van zijn woorden:
“ De laatste jaren van Caecilia waren geen gemakkelijke jaren, het waren jaren van vreugde en verdriet, van hoogtepunten en dieptepunten. Gelukkig zijn we nu in een wat rustiger vaarwater terechtgekomen en kan het bestuur zich weer meer gaan bezighouden met de dagelijkse bestuurstaken die tijdens de verbouwing wel eens te wensen overlieten.
Maar de blik alleen op de toekomst gericht is echter niet voldoende. Het bestuur is van mening dat je ook naar het verleden moet kijken en waarderen wat er in het verleden is gepresteerd. Uit deze evaluatie is voortgevloeid dat we mensen die niet meer als muzikant actief zijn en een buitengewone staat van dienst hebben opgebouwd de status van erelid verlenen.

We zijn tot de conclusie gekomen dat twee mensen hiervoor in aanmerking komen. Albert Bollen en Jean Kerckhoffs. Het harmonieleven van Albert en Jean liep nagenoeg synchroon. Albert werd in 1944 op negen jarige leeftijd lid van onze vereniging en Jean volgde in 1947 en was toen tien jaar. Albert speelde bugel en Jean trompet. Beiden waren meer dan gemiddelde muzikanten en gingen in 1949 voor het eerst op concours in Horn. De tweede prijs was voor de jonge muzikanten een enorme teleurstelling.
In 1951 werd fanfare St. Caecilia omgevormd tot Harmonie St. Caecilia. Jean moest fluit gaan spelen en kreeg zijn opleiding aan de muziekschool te Maastricht. Een unicum omdat alle opleidingen intern gebeurden. Maar fluit werd zo specifiek geacht dat men voor de deskundigheid van een muziekschool koos. Jean bleef overigens tot begin jaren ’70 de enige fluitist in ons orkest. Uitbreiding achtte men niet nodig want de heersende algemene opvatting was: wat is er nog valser dan een fluit………… twee fluiten.
Jullie kennen allemaal onze tamboer-maître Marco Lahaije. Velen kennen ook nog de tamboer-maître Wim Smeets. Maar wie kent de tamboer-maître vóór Wim. Mag ik jullie voorstellen: Jean Kerckhoffs. Vanaf de oprichting van de drumband in 1958 tot 1979 dus 21 jaar is Jean tamboer-maître geweest. Jean was als voormalig sergeant geknipt voor deze functie. Hij sleepte dan ook regelmatig de tamboer-maîtreprijs binnen tijdens drumbandconcoursen.
Albert is begonnen tijdens de oorlogsjaren, en omdat de toenmalige fanfare weigerde toe te treden tot de Duitse “Kulturkammer” moest hij stiekem thuis oefenen. In 1960 kreeg Albert min of meer de opdracht om tuba te gaan spelen en hij deed letterlijk van zich horen.
Tegenwoordig hebben we opleiders zoals Jo Caelen en Erik Voncken, daarvoor was Hub Maessen de opleider. Maar weinigen kunnen zich de opleider daarvóór herinneren. Mag ik jullie voorstellen: Albert Bollen.

Van 1970 tot 1985 is Albert onze interne opleider geweest. Ontelbare uren geduld opbrengen om de leerlingen de beginselen en de liefde voor de blaasmuziek bij te brengen.
In 1971 gingen we weer op concours, ditmaal naar Valkenburg. Het resultaat van dit concours wil ik jullie niet onthouden: 1e keer in de superieure afdeling 1e prijs 312 punten. En toen was het feesten, en feesten konden ze. In 1958 werd er een Beierse kapel opgericht en dat was koren op de molen van Albert en Jean. Jean was de muzikale leider. Samen kregen ze keer op keer de zaak weer op stelten gezet. Tot begin jaren zeventig bleven ze lid van deze kapel.
Maar aan iedere loopbaan komt een einde. Op een gegeven moment ga je toch merken dat je ouder wordt, althans wat betreft het muziek maken. De vingers kunnen het niet meer bijhouden en spanning vasthouden lukt niet meer. Jean en Albert hebben een wijs besluit genomen, stoppen als je het nog leuk vind. Jean stopte in 1996 en Albert in 2001. De zojuist beschreven levensloop van beiden is maar een zeer beknopte levensloop. Zo heb ik niet verteld dat Albert twee periodes bestuurslid is geweest en dat Jean altijd een hoekje van zijn partituren afbrandde, dat Albert bier dronk en Jean pils. En dat Caecilia maar een goede concertreis gemaakt heeft naar Würzburg.
En al datgene had niet plaats gevonden als de vrouwen van Albert en Jean niet achter dit lidmaatschap hadden gestaan. Dames, hartelijk bedankt voor de vrijheid die u Albert en Jean heeft gegeven.
Albert en Jean, wij zijn heel blij dat we jullie de status van erelid kunnen verlenen. Lid zijn van Caecilia is een wisselwerking. Jullie zijn goed geweest voor Caecilia. En Caecilia voor jullie. Jullie waren altijd aanwezig, altijd meewerken, meedenken, niets is teveel. En Caecilia heeft jullie enorm veel levensvreugde gegeven, genot in het samen muziek maken, jullie hebben gelachen en gehuild en vrienden voor het leven gemaakt.
Ik denk dat ik niet lieg als ik zeg dat Caecilia een stuk van je leven is, dat je voor geen goud van de wereld had willen missen. Albert, Jean, van harte bedankt voor jullie onmetelijke inzet.”
En zo viel het voor Jos dus nog best mee in zijn eerste ‘redevoering’. Wat Albert en Jean betreft, die waren zo ‘grwetsj’ dat ze beiden het bestuur en leden bedankten met een enveloppe met inhoud. Albert en Jean, proficiat en moge jullie nog heel wat jaren in onze vereniging meegenieten!

Jos Wijnands / Marco Lahaye

De wielerbaan (aanvulling)

In de Sjakel van maart 2002 zijn tijdens het opmaken van het artikel van J. Maassen de laatste regels van het artikel weggevallen. Onze excuses voor dit foutje (red.)

Maar na enige tijd ging Rijkswaterstaat moeilijk doen met het motief dat het wielerbaantje in de winterbedding van de Maas lag en dat mocht niet: dat kon opstoppingen veroorzaken als de Maas buiten haar oevers trad. Dus opruimen die handel en dat betekende dan ook het einde van de Geulse “drekbaan”.
Op dit moment zijn er nog twee ex-baanrenners in leven en dat zijn Harrie Vossen en Pie Janssen. Het toeval wil dat zij ook nog twee neven van elkaar zijn. Graadje Franssen, die vanwege die fiets niet mee mocht doen, leeft ook nog. Alle drie zijn ze een flink stuk de tachtig gepasseerd.

J. Maassen

Agenda van de Heemkundevereniging Gäöl

– Donderdag 9 mei 2002, 19.30 – 22.00 uur, werkavond in De Gruffeldwois.
– Woensdag 15 mei 2002, 13.30 uur, werkmiddag in De Gruffeldwois.

Februari 2002

Geulle in vroeger tijden.
41. De schepenbank.

In Geulle was vroeger een schepenbank gevestigd. Hierin hielden zich de schout en zeven schepenen bezig met de rechtspraak in en het bestuur over ons dorp. De belangen van de Geullenaren werden zonodig behartigd door de borgemeesters of dorpsmannen. In 1439 was er hier een schepenbank voor o.a. de buurten Moervelt, Hulsloe, Broemele, Huskenberg en Goele (aan de Maas). In deze oude buurtnamen zijn die van nu nog goed te herkennen. Tot 1745 vormde deze schepenbank ��n bank samen met Bunde en Ulestraten. Deze gecombineerde schepenbank hield zitting te Geulle.

De schepenbank bestond uit een voogd (of zijn plaatsvervanger) die door de vorst werd benoemd. Verder bestond de bank uit een schout en schepenen. Deze werden benoemd door degene die in Geulle de macht in handen had. Vanzelfsprekend koos deze personen waarop hij kon rekenen en die zijn belangen het beste zouden behartigen. Ook konden nog de z.g. ge�rfden lid van de schepenbank zijn. Deze moesten minstens 15 bunder land in Geulle in eigendom hebben.

De bevoegdheden en taken van de schout en schepenen zijn al in aflevering 39 besproken. De beloning van deze ambtenaren bestond uit de boetes en de proceskosten van degenen die hun proces verloren. Daarvan kreeg de schepenbank 1/3 en de heer van Geulle 2/3. In oude registers en rollen zijn de ontvangsten van de schout, schepenen, gerechtsbode enz. nauwgezet bijgehouden. Deze vergoedingen waren niet hoog en daarom moet men deze functies ook meer als erebaantje dan als lucratieve betrekking zien.

De beloning van de schepenen enz. was dus afhankelijk van de boetes die in de diverse rechtszaken werden opgelegd. Deze boetes waren weer bepaald door de eeuwenoude costuimen of rechtsgebruiken. Daarom wist iedereen die voor een overtreding voor de schepenbank was gedaagd al v��r de uitspraak hoe hoog de boete zou zijn indien hij schuldig zou worden bevonden. Bij een forse boete was dat meestal een bedrag van enkele toenmalige guldens of schellingen en bij een kleine boete was dit enige stuivers.

Een voorbeeld van de vaste voorschriften en boetes volgens de costuimen of rechtsregels gaat over het “zeumeren”. Dit is het aren lezen of de na het oogsten overgebleven graanaren bijeen zoeken. Niemand mocht tijdens de oogst zeumeren, behalve op de lege stoppels nadat de tienden – een soort belasting op granen e.d. – en andere landbouwgewassen waren afgevoerd. Ook mocht alleen overdag en alleen door diegenen die niet veel bezit hadden gezeumerd worden. Indien dit voorschrift werd overtreden moest men in de plaatselijke petoet of cachot 14 dagen op water en brood leven. Bij een volgende overtreding moest men twee uur in de kaak. De kaak bestond uit twee aparte verticale planken op een paal; de planken kon men met de platte kant tegen elkaar plaatsen. Dan bleven uitsparingen over waardoor het hoofd en de handen van de gestrafte staken. Zo werd de boosdoener dan “aan de kaak gesteld” (de huidige Kaakstraat in Elsloo herinnert hier nu nog aan).

De voorschriften over het zeumeren dienen slechts als voorbeeld voor de zeer vele voorschriften en boetes die in de z.g. costuimen of rechtsgebruiken waren vastgelegd.

Toen hier de Staatsen of protestanten aan de macht waren, moesten de leden van de schepenbank van het ware gereformeerde christelijke geloof zijn. Die waren in Geulle niet (allemaal) te vinden. Daardoor waren er in ons dorp vroeger schepenen enz., die bijv. uit Meerssen of Maastricht kwamen.
Archie Varis.
Literatuur:
1. Uit Geul’s verleden (1926).
2. Oet vreuger jaore (1978-1985).
3. Geulle, dorp aan de Maas (1993).
4. Eine w�sj groffiaote (1992).

A.M.A. Maassen: Kwartierstaat van Sjef Thijssen uit Geulle (vervolg)

Eerder gepubliceerd in Limburgs Tijdschrift voor Genealogie (LTG), jaargang 28 – 2000, nummer 3. Hier volgt de zesde generatie voorouders van Sjef Thijssen. Dat zijn – als u goed meegeteld heeft – 32 kwartieren. Bovendien zijn verwijzingen opgenomen naar de volgende 64 kwartieren. De relatief beperkte ruimte die De Sjakel biedt en de ruime toelichting van de heer Maassen noopten ons helaas ertoe deze zesde generatie in twee delen te splitsen. Het boek waarnaar verwezen wordt, “Geulle, dorp aan de Maas”, geschreven door Sjef Thijssen, is overigens nog steeds verkrijgbaar bij de secretaris van de heemkundevereniging (prijs � 13,61). En mocht u tot de genoemde oude Geulse families die aan de orde komen, behoren (of tot een andere familie, maar in Geulle is tot op zekere hoogte iedereen familie van elkaar) en mocht ook bij u het genealogie-virus de kop op beginnen te steken, loop dan eens binnen op een van de werkmiddagen of -avonden of bijeenkomsten van de sectie genealogie van de heemkundevereniging (zie de agenda). Er is altijd een helpende hand aanwezig om u te assisteren bij het maken van een goede start.

VI Oud-ouders

32. N.N.
33. N.N.
34. N.N.
35. N.N.
36. Caspar Thijssen, * Geulle 12 april 1727, zoon van Gerardus Thijssen en Mechtildis Peerbooms, � Geulle 24 januari 1800. Huwde te Geulle 22 november 1761 voor de pastoor met dispensatie in de derde en vierde graad van bloedverwantschap, en voor de dominee te Geulle eerst op 13 december, na ondertrouw op 24 november, met
37. Margaritha Maes(sen), * Oensel-Schimmert 1 februari 1738, wonende in Geulle, dochter van Joannes Maes en Elisabeth Backhuys, volgens het doopregister, maar ik denk dat dit Vrancken moet zijn, � Geulle 25 november 1798.
Aantekening 1: Caspar’s broer Petrus, * Geulle 18 februari 1724, � aldaar 9 november 1794, gehuwd met Maria Catharina Janssen, was de overgrootvader van burgemeester Servaas Thijssen, * Geulle 24 juli 1863, � 6 mei 1916 (akte 13), die in 1896 burgemeester Vijgen opvolgde (boek blz. 162 en 195). Servaas huwde te Geulle 4 augustus 1892 (akte 5) met dochter Geertruid van het in Elsloo wonende, maar in Bunde gehuwde echtpaar Joannes Martinus Hendrix, geboortig van Elsloo, en Cornelia Dolmans, geboren in Itteren. De ouders werkten, zoals vele Limburgers in die tijd, als “brikkebekker”in Duitsland, in casu in Vorst. “W�hrend ihre Besch�ftigung als Ziegel-b�cker” aldaar kwam genoemde dochter op 16 mei 1863 ter wereld in het huis van Mathias Horschen. Haar geboorte-akte werd opgemaakt in de B�rgemeisterei Vorst, Kreis Kempen, Bezirk D�sseldorf. Het kind werd ingeschreven als Gertrud Hendrichs. De weduwe Thijssen-Hendrix overleed te Geulle 27 maart 1938. Burgemeester Thijssen werd opgevolgd door Jonkheer Alphonsus Maria Hubertus Edmond, burggraaf van Aefferden, * Roermond 2 juli 1891, zoon van Carolus Albertus Marie Ernestus en Marie Josephine Guillemine Hubertine Leurs, � Meerssen 26 mei 1992, gehuwd in Meerssen op 6 februari 1915 (akte 4) met Germaine Anna Maria Huberte Brouwers, * Meerssen op het landgoed Klein Vaeshartelt 24 maart 1893, � in het kasteel te Geulle 10 november 1973. Zij was een dochter van Paul Marie Francois Hubert Brouwers en Sophie Anna Marie Bauduin, sedert 1895 via openbare verkoop eigenares van het kasteel te Geulle en alle verdere bezittingen van de te Brussel en (het Limburgse) Mheer wonende erfgenamen van Edmond Emile Charles Ghislain, baron van der Linden d’Hooghvorst.
Aantekening 2: Op blz. 64 van het boek wordt verhaald over een zwaar onweer in de zomer van 1851. Door blikseminslag ontstond brand in de woning van de bejaarde Jan Thijssen Aan de Maas, die daarbij omkwam. Het slachtoffer – * 15 december 1766 en � 18 augustus 1851 (akte 9), sedert 6 maart 1838 weduwnaar van Anna Elisabeth Vossen – was, zoals de grootvader van Burgemeester Thijssen, ook een zoon van bovengenoemd echtpaar Petrus Thijssen en Maria Catharina Janssen. De jonge Leendert Thijssen die vergeefs zijn vader uit het brandende huis trachtte te redden, was Leonardus Thijssen, landbouwer, * Geulle 10 maart 1814, gehuwd te Geulle 18 oktober 1842 (akte 9) met Maria Sibilla Feron, * Geleen 18 Prairial XI (7 juni 1803), dochter van Francis en Maria Joanna Cuijpers.
Aantekening 3: De grootouders van moederszijde van burgemeester Thijssen waren Servaas Dekkers, * Geulle 19 april 1799, � Geulle 8 januari 1853 (akte 2) en Anna Maria Ra(e)ma(e)kers, * Geulle volgens akte 52 van de burgerlijke stand 1 Prairial XII (21 mei 1804), maar volgens de pastoor 21 april 1804 (= 1 Flor�al), � Geulle 19 april 1871 (akte 8). Zij was een nicht van het “Riddele”, een klein, mager en zenuwachtig mens, dat in het huwelijk trad met Thies Tilmans (blz. 79 van het boek). In dit vermakelijke verhaal over deze huwelijkssluiting ontspoort de auteur, historisch gezien, enkele malen. Volgens hem werd het huwelijk door burgemeester Maassen voltrokken in de zestiger jaren. Het huwelijk van Mathijs Tilmans, landbouwer, * Geulle 14 augustus 1814, � 11 januari 1883 (akte 4) en Maria Catharina Raemaekers, zoals het “Riddele” heette, * Geulle 22 juli 1822 (akte 26), � 3 mei 1912 (akte 13), vond echter plaats op 28 maart 1856 (akte 3). Toen was Maassen al drie jaar geschorst en hij kwam pas weer in functie in 1858. De geboorte-akte van de bruid vermeldt inderdaad dat het kind van het mannelijk geslacht is! Deze fout heeft niet burgemeester Maassen gemaakt, want die werd eerst op 2 november 1830 onder Belgisch bewind in die funtie gekozen. De geboorte-akte werd opgemaakt en ondertekend door de toenmalige schout en ambtenaar van de burgerlijke stand graaf Maximiliaan de Hoen (echtgenoot van prinses de Hohenzollern-Hechingen) en de gemeente-secretaris Joannes Franciscus Lebens, die tevens notaris in Beek was.
Thies Tilmans was de zoon van Tossanus en Maria Gertrudis L(o)uwet. Zijn moeder was een halfnicht van Agnes Luwet, die op 17 februari 1905 in het huwelijk trad met Mathias Maassen en zodoende de moeder werd van burgemeester Coenrardus Maassen, voor wie het dorp, waar hij als “de Ouwe” bekend stond, in meerderheid sympathie voelde (zie mijn opstel over hem in het jaarboek 1993 van de stichting Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal).
Het “Riddele” was dochter Maria Catharina van Joannes Arnoldus Raemaekers en Gertrudis Paulissen. De grootmoeder van moederszijde van burgemeester Thijssen was dochter Anna Maria van Adam Reinerus Raemaeckers en Anna Deckers, gehuwd te Geulle 23 februari 1794 met dispensatie vierde graad bloedverwantschap. Hun beider vaders waren zonen van Jacobus Raemaekers en zijn van Bunde geboortige vrouw Maria Ida Smeets, gehuwd te Geulle 25 november 1770.

De 4e graad bloedverwantschap is als volgt:

Ouders Raemaekers: Jacobus Raemaeckers en Maria Ida Smeets.
Grootouders: Conrardus Raemaeckers en Anna Ackermans.
Overgrootouders: Jacobus Ackermans en Gertrudis Vossen.
Betovergrootouders: Leonardus Vossen uit Bunde en Oda Schepers uit Itteren.

Ouders Deckers: Servatius Deckers en Catharina Hoogheijnen.
Grootouders: Petrus Deckers en Anna Vossen.
Overgrootouders: Leonardus Vossen en Juditha Mulckens.
Betovergrootouders: Leonardus Vossen uit Bunde en Oda Schepers uit Itteren.

Aantekening 4: In dit verband wil ik even terugkomen op het echtpaar Maximiliaan de Hoen en Felicitas von Hohenzollern. In het boek van pastoor Kengen “Uit Geuls Verleden” wordt op blz. 369 en 370 geschreven over de twee klokken in de kerktoren te Geulle, een grote en een kleine, die oorspronkelijk dateerden uit 1644, maar resp. in 1801 door de gemeente onder “maire” Gassens en in 1807 door genoemd echtpaar zijn “hergoten”. Ik heb mij altijd afgevraagd waarom de auteur schreef: “om welke reden zij hergoten zijn staat nergens vermeld.” Was hem dan onbekend dat in de Franse tijd de kerkklokken ingeleverd zijn moeten worden ? Een en ander vond plaats in het kader van de kerkvervolging in de beginjaren van de Franse bezetting, toen kloosterorden werden opgeheven, kerkelijke goederen verbeurd verklaard en verkocht, kerken gesloten en priesters verplicht tot het zweren van trouw aan de republiek op straffe van deportatie. Verder was bevolen “de faire disparaitre du haut des tours et des �glises les signes ext�rieurs du culte”. Onder die uiterlijke kentekenen van de godsdienst die moesten verdwijnen, vielen ook de kerkklokken. Op last van de Minister van Financi�n te Parijs moesten zij overgebracht worden naar aangewezen depots, van waaruit zij verkocht werden aan de “citoyens” Coste, Caylus, Gevandan et Compagnie, eigenaren van de Fonderie du Creusot, belast met werken voor de Dienst van Oorlog en Marine (Rijksarchief Limburg, Frans Archief, inv.no. 1200). Napoleon, via een staatsgreep eerste consul geworden, maakte in 1801 een eind aan de vervolging door het sluiten van een Concordaat met Paus Pius VII. Het is voor mij duidelijk dat toen van gemeentewege gezorgd werd voor een nieuwe klok ter vervanging van de geroofde (grote) klok, enige jaren later gevolgd door een schenking van een nieuwe tweede (kleinere) klok door de regerende heer. Voor de conflicten in de eerste jaren van de Franse bezetting mag ik verwijzen naar mijn artikelen in dit Tijdschrift (LTG; red.) “Sabotage of baldadigheid in Bemelen”, jaargang 1987, no.’s 3 en 4 en “Joannes Gassens, agent municipal, maire en notaire public in Geulle, jaargang 1991, no.4.
(wordt vervolgd)
Politie varia

Op dinsdag 25 december 2001 werd een bruine herenfiets uit het Kanaal nabij Westbroek opgevist.
Op woensdag 26 december 2001 vond er een aanrijding plaats te Broekhoven. De bestuurder reed de Slingerberg naar beneden en wilde rechtsaf in de richting van Elsloo. Hierbij kwam hij in een slip, waarna de auto het talud omlaag schoot en op zijn kop terecht kwam. De bestuurder kon via het zijraam naar buiten, de andere inzittende via de achterklep. Niemand raakte gewond, alleen materi�le schade
Op zondag 30 december werd ontdekt, dat er een inbraak c.q. een insluiping had plaats gevonden in een woning te Westbroek. Ontvreemd werden onder andere een portemonnee, een GSM en zakjes met vreemde valuta. Er werden geen sporen van braak ontdekt.
Tussen zondag 30 en maandag 31 december vond er een doorrijding na aanrijding plaats op de Cruisboomstraat. Een auto werd aan de rechterzijde beschadigd. De buurman had wel wat gehoord, doch dacht dat het vuurwerk was.
Op dinsdag 1 januari 2002 raakte de bestuurder van een personenauto in een slip en kwam in de greppel naast het Cruisboomveld terecht. Hierbij raakte hij ook een boom.
Tussen vrijdag 4 en zaterdag 5 januari 2002 werd een verlichtingslamp in de voortuin van een woning aan de Bruggelkes vernield. Hierdoor ontstond kortsluiting.
Tussen maandag 7 en dinsdag 8 januari 2002 vond er een doorrijding na aanrijding plaats op het Marktplein.
In de nacht van donderdag 17 op vrijdag 18 januari 2002 werd ingebroken in een personenauto op de Mevr. v.d. Meystraat. Het slot van het rechterportier was geheel naar buiten gerukt. Ontvreemd werd een minidisc Cd-speler.
Op zaterdag 19 januari 2002 werd op de Hulserstraat een fiets ontvreemd.
Tussen zaterdag 12 en zondag 13 januari 2002 werd op de Hulserstraat een personenauto beschadigd. Op het kofferdeksel werden twee horizontale lijnen gekerfd.
Tussen maandag 28 en dinsdag 29 januari 2002 werd er ingebroken in een personenauto op de Schoutstraat. Uit de kofferbak van de auto werd het reservewiel ontvreemd.

Met ingang van 1 januari 2002 heeft de Basiseenheid Meerssen van de Regiopolitie Limburg Zuid opgehouden te bestaan. Met ingang van bovengenoemde datum is deze opgegaan in de Basiseenheid Heuvelland.

Deze Basiseenheid bestaat uit de gemeenten Valkenburg aan de Geul, Margraten en Meerssen. De hoofdvestiging van de Basiseenheid is gevestigd in het politiebureau aan de Nieuweweg te Valkenburg.

De openingstijden van dit bureau zijn iedere werkdag van 8.30 tot 23.00 uur en in het weekend van 9.00 tot 18.00 uur. Het bureau te Meerssen is geopend op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur, op donderdag van 9.00 tot 21.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 13.00 uur. Op zondag gesloten.

Om politiemensen van Meerssen te bereiken kunt het beste 0900-8844 bellen. Hierna wordt u naar Meerssen of Valkenburg doorverbonden. Ook de gebiedsgebonden medewerkers zijn hier bereikbaar.

Gevonden : n.v.t.
Verloren : n.v.t.
Brig. Giesen
Brieven van Pieke Junior oet de Piemelenhoek.

Hallo mensen van Geul, hier weer een briefje van jullie Pieke. Het weer is veels te goed voor de tijd van het jaar en het gaat weer rap op stemmen aan en tot nu toe laten de politiekers niet zo veel van zich horen en je ziet ze sjus wie ummer, soms eens effekes, maar altijd te weinig, maar der lopen der wel al veel langs de deur met steunkaarte en die kosten niet eens wat. De Noonk heeft zijn aarrappelezak nog niet vol met loze beloften, misschiens zijn ze wel bang geworden, zeg Harie, maar de Noonk zeg dat het gewoon wat langzaam op de gang komt, sjus wie bij de os de melk en je ziet wel al overal veel vlaggen zeg de Noonk, van een land wat hij niet kent, maar dat heeft met de karneval te maken en er hange ook overal veel maskes aan de deur en aan de vinsters met mooie nummers derop en de Noonk zegt, dat ze in ieder geval allemaal hun best doen om te lachen, maar sommigen zien deruit of ze op 7 maart een afspraak met de tandarts hebben, zegt hij en dat is goed want dan verdient die ook nog wat deraan. En onder in Geul hebben ze het CDA geplant op het veld en de Noonk vraagt zich af offent die oogst ook wel wat wordt, hij denkt dat ze nog veel mest derop moeten gooien, omdat het anders niet veel wordt met die denk hij, die gooien zelf teveel olie derop, want in Maastricht is ter eene van die, die vindt dat Meerssen niet genoeg betaalt voor een tunnel onder de rijksweg in Maastricht te maken en die willen ook nog een vinger in de pap hebben bij het vliegveld en nou vindt de Noonk dat die zich als ze al zo beginnen eens een beetje rustig moeten houden, want die van Maastricht zijn nog niet eens in staat om die van Eijsde deronger te krijgen en nou willen ze zich ook al kuure aan die van Meersse en dat vindt de Noonk nog niet zo erg, als ze maar met hun papvingers van Geul afblijven, zegt hij en als die van Maastricht wat wille bouwen, moeten ze eerst maar eens zorgen dat ze zelvers genoeg centen hebben en egaal wie het ook is, ze moeten zeker niet in Meerssen zijn met bouwen, want die kunnen alleen wat illigaals deneer zetten zeg hij en dan moet weer een vethouder zijn vuist op de tafel houwe en dat kan hem veel pijn doen, zegt de Noonk. En Wim van Wiene kan het weten van die in Maastricht, want die woont daar ergens aan een sluis en die moest in de gez�t get vertellen over zijn Maastricht en veel vertelde hij niet terover, want ik geloof dat als ter in Geul een sluis was, dat hij dan liever daar woonde, sjus wie zij tweelingbroer en die heet niet Wim maar Jan maar wel Wiene en je kunt het verschil tussen die twee wel zien want de een houwt de klein trom en de ander de grote bij de Famfaar.

En Hupie Vingerhoed is ook bij de Famfaar en die gaat al heel lang met de verjaardagsactie van die langs de deur en laatst was de koningin jarig en of Hupie daar ook heen had willen gaan, weet ik niet maar de koningin had schijns geen tijd omdat haar zoon Wullem ging trouwen en daarom heeft ze de b�rger maar met een envelop naar Hupie gestuurd en die kreeg toen ook nog een onderschijding devoor en Hupie is heel blij demet en de Noonk ook en ook alle ander luu waar hij altijd gaat feliciteren ook en iedereen riep Huup Huup Hoera en dat zal je dan maar gebeuren, zeg !!

En de Noonk vraagt zich af waarom ze het stemmen nou verkiezingen noemen, want veel valt ter toch niet te kiezen deze keer, der zijn maar vier lijsten en dat is nog te weinig om de minst slechte deruit te pakken, zegt hij, en zo kunnen ze zich de buit eigenlijk wel van te voren ondermereen verdelen, maar Harie vindt dat de Noonk dan maar zelf met een lijst had moeten komen en of je nou door de kat of door de hond gebeten wordt, zegt hij, het pitsj allebei. En die van de visclub gaan nu ook hun huisje bouwen aan de vijverd en misschien kunnen ze zich ook een huisje voor die met hun honden debij bouwen, maar dan wel niet illigaal, dan hoef de Noonk zich niet iedere keer aan de pompesteen te verrekken om de troep onder zijn schoenen uit te halen en hij zeg dat hij de volgende keer met de klompe de door gaat en dat heeft ook nog zijn voordelen, zeg hij, want daar kun je beter mee smijten wie met een schoen. Maar gelukkig is de hondennepper weer eens langs geweest en nou zulle die van St�bbes en die van Teigededraod bij ons in de straat wel op hunne peetere fluiten, zeg de Noonk, want daar is het weer kassa. En nou gaat ik naar de karnevalsoptocht kijken en dan kan ik jullie daar de volgende keer misschiens wat over schrijven en ook over het stemme, als ter tenminste nog meer zijn dan alleen de Noonk die gaan stemme, want Harie, die gaat niet zegt hij en daar is Noonk guftig over, want hij vindt dat je wel moet gaan, je weet nooit wie een os een zich eene knijn vangt en hoe dat afloopt vertel ik jullie ook nog wel eens. Tot dan dus, adi�, met de groeten van Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Fanfare St. Martinus.

Zondag 27 januari j.l. hield Fanfare St. Martinus haar jaarvergadering. De vele aanwezigen moesten een kritisch jaarverslag over het jaar 2001 aanhoren van de secretaris en kregen van de penningmeester ook nog te horen dat het jaar afgesloten was met een behoorlijk nadelig saldo. Ons Damescomit� zorgde er echter staande de vergadering voor, dat dit nadelig saldo werd weggewerkt!

Tijdens deze vergadering stelde Ton Minten het voorzitterschap ter beschikking. Ook wilde Ton geen plaats meer innemen in het bestuur omdat hij, zo stelde hij “een nieuwe voorzitter niet voor de voeten wilde lopen”.

Bert van Es werd met grote meerderheid van stemmen gekozen tot nieuwe voorzitter van Fanfare St. Martinus.

Piet van Kleef, Bert Smoorenburg, Jan Wijnen en Ron Kurvers moesten volgens rooster aftreden. Allen, behalve Ron Kurvers, stelden zich herkiesbaar en werden ook weer verkozen.

Leo Thijssen, Hen Oligaarts en Ton Minten traden tussentijds af en waren niet meer verkiesbaar. Leo Thijssen werd met algemene stemmen benoemd tot erevoorzitter. Door deze bestuursmutaties ziet de samenstelling van het dagelijks bestuur er als volgt uit:

Bert van Es, voorzitter.
Henk Spee, secretaris.
Lou Thewessem, 2e secretaris.
Hub Penders, penningmeester.

De functies van 2e voorzitter en 2e penningmeester zijn vacant. Het bestuur hoopt deze vacatures op een van de komende bestuursvergaderingen in te vullen.

De vergrijzing heeft toegeslagen in de vereniging. Dit is een van de redenen waarom de Fanfare in 2001 niet heeft deelgenomen aan een muziekconcours. Nog een reden is, dat het paard van St. Martinus zich niet op zijn gemak voelt in de stal.

Door het secretariaat is uitstel van concoursdeelname aangevraagd. De Limburgse Bond van Muziekgezelschappen heeft dit uitstel inmiddels verleend met de restrictie dat de Fanfare in 2002 moet deelnemen anders volgt degradatie naar de ere-afdeling. De leden van de Fanfare hebben echter besloten ook in 2002 niet deel te nemen aan een bondsconcours. Dit houdt dus in dat we “sinds 1962 superieure afdeling” uit ons briefhoofd moeten verwijderen.

De vergadering werd onderbroken toen Burgemeester drs. G. Kockelkorn binnenkwam. In een korte toespraak memoreerde hij de vele werkzaamheden van een lid van de Fanfare voor de vereniging. En nog steeds had Hub Fingerhut niets in de gaten. Volkomen verrast kreeg hij van de burgemeester de medaille in de Orde van Oranje Nassau opgespeld.

Hub is in 1960 in Geulle komen wonen en is vrijwel direct lid van de Fanfare geworden. Jarenlang heeft hij op bariton zijn partij meegeblazen. Actieve muziekbeoefening heeft hij wegens gezondheidsperikelen moeten opgeven. Een tiental jaren heeft Hub deel uitgemaakt van het bestuur en was hij contactpersoon van de drumband. Maar iedereen in Geulle kent Hub beter van de verjaardagsactie.

In de archieven van de Fanfare is op 8 februari 1964 een factuurtje te vinden van ijzerhandel Molin ad �1,06 voor een extra zwaar hangslot, afgehaald door Hub Fingerhut. Dit “extra zwaar” hangslot diende waarschijnlijk voor de beveiliging van de geldkist waar Hub de opbrengst van de verjaardagsactie in opborg. Hub is dus al ca. 40 jaren bezig met de verjaardagsactie. Bij de huldiging ter gelegenheid van zijn 40-jarig lidmaatschap heeft de voorzitter eens becijferd hoeveel kilometer Hub in deze tijd had afgelegd. Hij kwam toen tot de ontdekking dat Hub voor de Fanfare de wereld rond gefietst heeft!! Wij wensen Hub nogmaals proficiat. Zelf zegt hij dat hij nog 20 jaren wil blijven doorgaan met de verjaardagsactie. U begrijpt dat Fanfare St. Martinus daar geen enkel bezwaar tegen heeft!!
Henk Spee, Secretaris van Fanfare St. Martinus.

De drinkwatervoorziening (3). Poelen.

In de vorige aflevering zijn we uitgebreid ingegaan op de ouderdom, de constructie en het voorkomen van waterputten. Het water dat uit de putten naar boven werd gehaald, was doorgaans van goede kwaliteit en was voornamelijk bestemd voor gebruik door de mens. Voor de dieren en met name grootgebruikers als het vee, waren er de poelen. Daarover deze aflevering.

Aanleg.
De poelen of ‘koelen’ zoals ze in het Limburgs worden genoemd, zijn gericht gegraven of in de loop der tijden ontstaan door gebruik van de leem. Dat laatste kwam nogal voor. Leemgrond kende in het verleden vele toepassingen. Leem werd gebruikt bij het maken van ‘fomme’, het mengen van fijn kolengruis met korrelige leem; resultaat: een goedkope, lang gloeiende brandstof. Leem was d� bouwstof bij het maken van vakwerkhuizen. Ook voor het maken van dorstvloeren (waar met dorstvlegels op ‘gebeukt’ kon worden) was veel leem nodig. Maar de meeste leem werd in vroegere jaren gebruikt bij het fabriceren van de bekende, in veel oudere huizen en schuren gebruikte veldbrand.

Vaak werd de leem betrokken van terreinen die gemeentegoed waren (de zogenaamde ‘gemeinde’grond). Maar ook op particuliere terreinen werd leem gestoken en ontstonden er poelen. Of ontstonden er weilanden met een ‘verlaagd’ terras, weilanden die twee tot drie meter uitgestoken waren (de ‘uitgestoken’ weilanden vormen een hoofdstuk apart; hieraan zal later een afzonderlijk artikel gewijd worden).

Waterdichtheid
Met een groot gat in de grond had men nog geen poel. De bodem van de poel moest zo goed mogelijk waterdicht gemaakt worden. Dat gebeurde door er zware werkpaarden door heen te drijven en wel net zo lang, tot er een taaie kleverige massa ontstond. Maar, indien een poel eenmaal in gebruik was, zorgde ook het vee ervoor dat de aarde regelmatig aangestampt werd tot een kleffe, geen water doorlatende massa. Met name in de zomer als na perioden van droogte het water in de poel begon te zakken, volgde het vee de zakkende waterspiegel en werd er vanzelf geplet. De poelen vervulden daarna een veelvoud van functies. Zij zorgden voor de opvang van het regenwater, dienden als drenkplaats voor het vee en dienden in het voorjaar bovendien als paaiplaats voor de kikkers met grote ‘plukken’ kikkerdril. De aanwezige kikkers zorgden daarna op warme zomeravonden voor een aanhoudend, monotoon gekwaak dat wel uren kon aanhouden. Overigens kon de ontwikkeling van de ‘koelekoppen’ tot kikkers nog wel eens verstoord worden als de zomer al te droog was en de poel ver of helemaal opdroogde.

In en rond de poel.
Buiten het kikkerleven was er in en rond de poel nog meer te beleven. Bij bepaalde weersomstandigheden (in de volksmond; als er slecht weer stond aan te komen) waren er grote zwermen dansende muggen boven het water. Een mooie gelegenheid voor de zwaluwen om in sierlijke glijvluchten over het water te scheren en grote aantallen muggen te verschalken. In de zomermaanden waren de poelen vaak helemaal bedekt met eendekroos, kleine, drijvende waterplantjes die in grote hoeveelheden het wateroppervlak binnen de kortste tijd groen kleuren (eendekroos werd nog al eens gebruikt als voedingsstof voor jong pluimvee). In ongunstig gelegen poelen waar de zon de hele dag op kon schijnen, ontwikkelde zich in de zomer de drabbige, groene algengroei. Sterke algengroei maakt het water ongeschikt voor dierlijke consumptie. Om de zon de temperen werden daarom rond de poel of in elk geval aan de zuidzijde bomen geplant als elzen, linden, wilgen of essen. De wilgen en essen werden meestal tot knotbomen gesnoeid. Een neveneffect van de bomen rond de poel: de in de herfst afvallende bladeren zakken in het water en worden geleidelijk aan afgedekt door een sliblaag. Een proces dat zich daarna telken jare herhaalt. Leuk was het dan om tijdens een droge periode in het droogvallend slik met een bloempot in het slik te roeren. Na een aantal bewegingen in de natte aarde kwam er moerasgas vrij dat via de opening in de bloempot in brand gestoken kon worden.

Aanwezigheid van poelen. Het aantal poelen was nogal variabel en hield nauw verband met de ligging van het dorp of het buurtschap. Met name in hoger gelegen gebieden was men erg aangewezen op de aanleg en het gebruik van poelen. In de Geulse gemeenschap is dat goed herkenbaar.

In Geulle beneden zijn er vele waterlopen van de beken die uit het hellingbos komen. Zo konden veel weilanden van stromend water worden voorzien of was de afstand tot een stromende beek zo gering dat het vee daar gemakkelijk gedrenkt kon worden. Ook is er in Geulle beneden een hoge grondwaterstand waardoor het slaan van een pomp voor het vee zo ‘gepiept’ was.

Maar ‘boven’ in ons dorp was dat anders. Daar was men voor het drenken van het vee aangewezen op regenwater, opgevangen in grote gemetselde bakken, of op poelen. We maken een denkbeeldige tocht door Moorveld richting Hussenberg en beginnen onze wandeling boven aan de Schonen Steynweg. We passeren de volgende poelen:

aan de Schonen Steynweg tussen de twee grote landhuizen met de nummers 1 en 3 in het weiland Janssen; een ovale poel van 4 bij 10 meter, omzoomd met knotwilgen.
aan de Schonen Steynweg achter de hof van Waelen, een grote poel met een diameter van wel 30 meter met aan de zuidzijde knotlindes. De poel was ontstaan bij het bakken van de voor de boerderij noodzakelijke veldbrand. Behalve als drenkplaats voor het vee fungeerde de poel in de wintermaanden bij vorst als schaatsvijver.
in de hoek Maastrichterweg (richting Kasen) en Moorveldsberg een grote, ronde poel met een doorsnede van ruim 15 meter; geen beplanting.
aan de Moorveldsberg even voorbij het vroegere caf� ‘Het jachthuis’ een langgerekte poel, aan de zuidzijde van de weg.
terug naar de Heerenstraat en nu richting Hussenberg lag er een langgerekte poel (ongeveer het model van de vorige) aan de westzijde van de weg tussen de woningen Claus en Reubsaet.
nauwelijks hondervijftig meter verderop, voorbij boerderij Kester, een poel aan de oostzijde van de weg.
ter hoogte van onze kerk lag tot begin jaren vijftig een weiland met daaromheen een dikke haag waarachter een poel (waar nu de inrit is naar de parkeerplaats voor de kerk, aan de Hussenbergkant).

De realiteit.
Tot de komst van de waterleiding eind jaren twintig vorige eeuw waren de poelen de drenkplaats voor het vee. Menige prent of schilderij uit die tijd laat een romantisch beeld zien van verstilde rust, al of niet met mens en dier. Over de hygi�nische toestand van dat poelwater moest men evenwel minder enthousiast zijn. Bij onweer en zware plensbuien werd niet alleen het regenwater maar ook het overtollige mestwater van de boerderij via de straten afgevoerd. Dat water kwam dan ook vaak terecht in de poel. Overigens, met de aanvoer van regenwater over de toen nog niet geasfalteerde wegen werd ook gedurig slib aangevoerd. Gevolg: na een aantal jaren dreigde de poel dicht te slibben. Dan werd het tijd de poel te schonen. Hiermede wachtte men totdat een droge periode aanbrak en de poel nagenoeg geen water meer bevatte. Met de schop werd de stijve grondmassa los gestoken en op de ‘sjlaagkar’ afgevoerd. Waarna de poel weer jaren kon dienen als opvangbekken voor regenwater.

Aanvullingen.
1. Het waterputje in de Breuk. Op de vorige afleveringen kunnen nog enkele aanvullingen gedaan worden. Wat betreft de waterputten en bronnen met water voor menselijke consumptie kan van het waterputje in het bosgebied de Breuk (einde Bospad het bos in) nog gemeld worden dat dit putje nog tot in de jaren vijftig vorige eeuw gediend heeft als waterleverancier. Boven aan het Bospad (toen nog Putstraat) woonde in het kleine gebouwtje dat er nu nog ligt Sjeng Reubsaet. Het putje was de waterkraan voor Sjeng die zo vaak als nodig met twee emmers aan het juk te voet de weg naar het putje aflegde. In die tijd werd er door de jeugd nog veel in het bos gespeeld. Het putje was dan vrijwel altijd speelgebied. Het water werd dan met handen (en vaak met voeten) bewogen waardoor het water een droezig, geelachtige kleur kreeg. Als Sjeng Reubsaet dan met juk en emmers beneden in het bos kwam en zag dat het water tijdelijk vervuild was, dan zei hij tegen de jeugd: ‘h�b ger ‘t water weer gem��rd, kw�jonge?’ En dan sjokte Sjeng terug naar zijn woning, de lange helling op, om het later opnieuw te proberen.

2. Een reddingsactie in een waterput. Bij de opsomming van de waterputten is het verhaal verteld van Sjaak Vranken die met behulp van een tractor uit een put naar boven gehaald moest worden. Deze reddingsactie had niet plaats in de put aan de Heerenstraat (tegenover pand Cha Nostra) maar in de waterput welke gelegen is op het erf van de familie Cobben, twintig meter verderop richting kerk.

Door de aanvullingen en correcties ontstaat een zo volledig mogelijk beeld van het beschreven onderwerp. Weet U als lezer over het onder putten, poelen en bronnen nog behartenswaardige zaken te melden, doet U dat dan gerust bij een van de schrijvers. Of, stel Uw reactie op papier en zend die in aan de redactie van de Sjakel.
Sj. Maassen.
P. Notten.
Literatuur: Oet Vreuger Jaore van H. Lemmerling.

Nieuw in Geulle: jetsteh G��lse zomercarnaval!!!

Zaterdag 29 juni 2002 organiseert het Oogstfeestcomitee van Harmonie st. Caecilia uit Geulle haar Jetsteh G��lse Zomercarnaval!!! Geen prinse-oetreuping, geen optocht��..maar wel een giga-verrassend feest.

Het unieke concept wordt op dit moment tot in de laatste details uitgewerkt. Nog nooit eerder werd in de regio aan zo een feest gestalte gegeven. Op dit moment willen we niet veel meer verklappen omtrent de opzet.

Noteer de 29e juni wel alvast in jullie agenda.
Locatie: De Harmoniezaal aan de Hulserstraat 77 te Geulle.
Voor meer informatie: Harmonie st. Caecilia, Norbert Smeets, 06-44424976.

Karneval op z’n plat.

Carnaval is als u dit leest alweer voorbij en wij hopen op het moment dat we dit schrijven dat het een goeie wordt , maar toch willen wij u het volgende gedicht niet onthouden. Het is voor de dagopening in haar schoolklas geschreven door Steffie van Maarseveen, dochter van “de Tempeliers” van de Bokkerie�rs, Math en Margo van Caf� de Leunde en restaurant Het Wapen van Geulle, die zo verklapte Steffie ons, ook wel een beetje meegeholpen hebben met het G��ls schrijven. Het doet ons goed, dat ook de jeugd van Geulle nog bezig is met ons mooie dialect. Dit is een aansporing, zeker ook voor andere jeugdigen, om G��l en het G��ls dialect levend te houden. All�, dao geit’er !!

Karneval k�nste mer allein in Limburg viere
Neet bie die van baove de riviere

Die zin zw� sjtief es ein plank
En ligke drek op hunne r�ggesjtrank

Ich veing de Karneval eine schw�nne tied
Van dat sjpreinge kriegste geine sjpiet

In gans G��l weurt Karneval geviert
En loupe de luu in eine lange sjliert

In Holland neume ze dat “polonaise”
Veur die loupe v��r op p�naise

Eederein haet get angers aan
Alles geit met die daag hj�l sjpontaan

Met die daag is het eine dolle boel
Soms ligkste nog in bed met schmink op de moel

Ouch h�bbe veer eine prins en prinses
Die h�bbe altied v��l succes

Onger den optoch bekogelt dae dich met babbel�ire
Dae minsjch, met die patsj vol vaere

Nao Esjgoonsdig k�nste allein nog m�r tr�k kieke
En dao nao is eederein weer gewoon Lars, Colin of Mieke
ALAAF !!!

Carnaval 2002

Carnaval begint voor ons, prinsenpaar Piet 1e en Tiny en de raad van elf, traditiegetrouw met het scholierencarnaval op basisschool “In `t Riet”, alwaar we een paar mooie optredens van groep 3 en 4 beleven.
Na enkele polonaise`s en een nonnevot is de tijd aangebroken dat we de Berg op moeten naar onze andere kleine vrienden bij “St. Jozef”. Hier speelt zich alles af in de Kollekamp en bij binnenkomst zie je direct dat hier meer kinderen zitten dan beneden.
Lou Martens heet ons welkom en we gaan voor in de polonaise, Piet en Tiny genieten met volle teugen en tegen 16.30 uur zit `t er ook hier op.

Bij Jean en Mieke traditiegetrouw het auwtwieverbal, eigenlijk met orkest, maar die hebben afgelopen zaterdag afgebeld en toen snel Ivo van der Bijl gebeld of we dj Dave konden krijgen om in te vallen en daar hebben wij, naar later zal blijken, geen spijt van gehad.
Als om 23.11 uur de maskers af gaan en de prijzen door het prinsenpaar met hulp van de prins van Bemelen en de kiezelvoorzitter werden verdeeld, kan het feest echt beginnen, want zonder masker is het toch prettiger drinken nietwaar?
Dave laat de zaal op z`n grondveste schudden en om 2.30 uur gaat dan ook iedereen moe maar voldaan naar huis. De toon voor deze carnaval is gezet en eigenlijk kan hij al niet meer stuk.

Op zaterdag zijn we de hele dag in de weer om Zaal `t Centrum zo knus als het kan aan te kleden voor de sleuteloverdracht en de prinsenreceptie, gevolgd door het prinsenbal.
Met de harmonie op kop gevolgd door de raad van elf, gaan we op weg van Jean en Mieke naar de tempel caf� de Leunde, alwaar prins Piet 1e en prinses Tiny vol verwachting staan te wachten.

Opperbok Eddy klopt op de deur en Piet en Tiny doen open, en na enkele opbeurende woorden van de opperbok en het aanbieden van het biedermeiertje wordt weer koers gezet naar `t Heukske om de bok op te laten en zo de carnaval officieel te openen.

Net voor de regen met bakken uit de hemel valt en dus zonder jeugdcarnaval beginnen prins Piet 1e en prinses Tiny onder de klanken van het Limburgs volkslied, gespeeld door de harmonie, aan het hijsen van de bok. Heel rustig en bekwaam bereikt hij de top en de vasteloavend 2002 is hierbij geopend. Het is zoals opperbok Eddy zegt: Hij zal over ons uitzien de drie dol daag en op ons letten dat alles goed komt. De reis wordt voortgezet naar Zaal `t Centrum, alwaar om 17.45 uur de sleuteloverdracht begint.

Opperbok Eddy heet iedereen (en dat zijn er velen) welkom en begint met de sleuteloverdracht. Als eerste wordt vertelt dat de hoogste carnavalsonderscheiding die de Bokkerie�rs hebben, dit jaar weer wordt uitgereikt.
Een man die er zeker niet van houdt om op de voorgrond te treden en veel voor de jeugd van Geulle (WJG) en voor de sportmensen (Geulse Boys) heeft betekend, wordt naar voor geroepen: Herman Joha (de boswachter).
Helemaal beduusd komt hij samen met zijn vrouw Corry naar voor en opperbok Eddy leest de proclamatie voor en hangt Herman de schitterende medaille om. Er vloeien tranen en iedereen is er zeker van dat de Bokkerie�rs een goede keus hebben gemaakt. Herman en Corry proficiat.

De beurt is nu aan onze jubilaris Willy Spee, 1 x 11 jaar lid. Ook hij wordt in het zonnetje gezet door de opperbok en de hele raad van elf, zijn vrouw Lenie krijgt bloemen en ook de vrouwen van de raad bieden Wiel en Lenie een cadeau aan. Dit doet Willy zichtbaar goed en hij heeft dit dan ook dik en dik verdiend. Wiel en Lenie proficiat!

Nu is het de beurt aan Paul Maassen om de prins en prinses op een manier zoals alleen Paul dit kan aan te spreken. Hij doet dit in rijmvorm en hun hele leven wordt op de korrel genomen, de zaal ligt plat en dat is wat Paul moet hebben. Prins Piet 1e en prinses Tiny zijn in de wolken en Paul wordt dan ook uitbundig bedankt.

Ook Elsa spreekt namens onze dames tot prins en prinses en de zakdoekjes doen hun werk weer prima!

Onze wethouders Luc Volders, John Ummels en Jo Dejong treden nu naar voren om de macht van Meerssen voor drie dagen over te geven aan prins Piet 1e en prinses Tiny. Zij doen dit op de van hun bekende, ludieke wijze en de zaal luistert aandachtig. Al met al een schitterende sleuteloverdracht: Wethouders bedankt! (wordt vervolgd)
Ed Philippens

Filmavond “De Bokkerie�rs”

Na de schitterende carnaval in ons dorp willen prins Piet 1e en prinses Tiny u nog ��n keer zien!!!
Halfvasten 9 maart in cultureel centrum de harmoniezaal om 21.11 uur.
Waarom? Omdat we dan op een groot scherm (2mx2m) de hele carnaval nog een keer beleven. Peter Mungersdorf is met ons meegereist het hele seizoen.
Van Bokkerie�rs weekend tot Bonte avond , van prinsereceptie tot optocht, alles ligt op film vast. Dus kom kijken op zaterdag 9 maart in `t heukske en na afloop is er een lekkere ouderwetse dansavond.
Nog een keer echt uit je dak! De Bokkerie�rs zorgen ervoor.
Ed Philippens

Filmavond “De B�kskes”

Ook “De B�kskes” organiseren een filmavond waarop de film van 2002 en de film van 11 jaar geleden te zien zal zijn. Deze avond wordt gehouden op 29 maart in zaal Vossen – Raeven. De aanvang is om 19.00 uur.
Jan Boom

Uitslag optocht 2002

Grote groepen
1e plaats: G��l raak alles kwiet, 207 punten
2e plaats: Paramaribo, 197 punten.
3e plaats: Verdwijnen winkels, 194 punten.
4e plaats: Laot mer Gaon, 186 punten.
5e plaats: De Touvenaers, 185 punten.

Wagens
1e plaats: D’n duvel sjpeelt met, 210 punten.
2e plaats: Pinokkio, 200 punten.
3e plaats: Mummy in G��l, 183 punten.
4e plaats: Huwelijksreis, 167 punten.
4e plaats: Losgesjlage kloaster, 167 punten.
6e plaats: Brandweer, 163 punten.
7e plaats: Apr�s ski, 160 punten.

Einzelg�nger
1e plaats: Standplaats Markt, 193 punten.
2e plaats: Kerstmis, 160 punten.
3e plaats: Oranje Boy, 153 punten.

Kleine groepen
1e plaats: Gouwe ingelke, 193 punten.
2e plaats: In ut koffer gedauke, 189 punten.
3e plaats: De hofhouding, 187 punten.
4e plaats: Sjteune, 184 punten.
5e plaats: De Bank, 179 punten.
6e plaats: Debank geit weg, 170 punten.
7e plaats: Wild plasse, 167 punten.
8e plaats: Belastingen, 160 punten.
9e plaats: Vliegeniers, 159 punten.

Deelnemer buiten Geulle
1e plaats: Raadgek, 169 punten.

�t geld vreuger.

Vreuger hauw �t geld v��l mi� waerde. Veur v��l luu waor �t �n opgaaf umdem�t r�nd te komme. Eedere cent dae oegegaeve woor moosj i�s ins umgedri�d waere en ei d�bbelsje ti�n ki�r. Doe hauw de cent nog ech waerde en este klein waos kreegste m�r eine cent sondescent.

Este rejaal waors rendeste daom�t zwoi hel este kosj nao de winkel um dao sl�k veur te gelle.

En dao kreegste � paar k�rremels ,�nne dikke knap of �n hamfel ketsjes veur. En dat waor in daen tied hi�l get want dao waore neet v��l luu die sl�k in hoes hauwe.

Este grwoiter waors kreegste twi� cent. Eine cent maogste versl�kke den angere hwu�rde in de spaarpot. Zwoi woor dich al j�nk geli�rd um met geld um te gaon. En es diene spaarpot vol waor dan pakde de vader h��m m�t nao �t poskentwoir of later bie Lei van Bouwes um h��m laeg te maake en op dien spaarbankbeukske te laote z�tte. En es hae dan heives kaom leet hae zeen wiev��lste al op �t beukske has staon.

Veur d,n aorlog waore v��l werkeloze. De lwoine waore erg li�g. �nne ongerwiezer dae begosj m�t 68 g�lle in de maond , �nne w�rrekman – �nne gooije – verdeende twi�vieftig of drie g�lle per daag. �nne li�rj�ng waor blie es hae twi�fieftig oet Mestreech m�tbrach. Dat waor �t lwoin veur ein ganse waek.

Dao k�sjte toch al hi�l get veur gelle. � hauf pekske toebak kosde doe vief cent, � p�tsje beer � d�bbelsje, ei paar kl�mpe vieftig cent sjus zwoiv��l wie eine kilo s�kker. Op �t Belsj kosde dae kilo s�kker vi�rti�n cent. � paar sjoon kosde �ngevaer drie g�lle en ei nuu pak viefentwintig g�lle. �nne gooije fiets kosde zwoiget vi�rtig g�lle en dao kosjte vi�rtig jaor op vaare. Alles waor naovenant v��l gooijekouper es noe.

De luu kreege vreuger gei k�ngergeld, geine A.O.W. en de studente gein studieb��rs of studiefinanceering. De meiste k�nger ginge daoveur neet wier li�re. De maedsjes ginge al gauw oetdeene. Ze kreege dao dan de kos en � ti�ntsje de maond. Op Euverbung kreege de leidsters twintig g�lle in de maond.

M�tte k�rmis kreege de kleindere � d�bbelsje de gwroitere ei kwartsje. Dao k�sjte ins m�t op �t meuleke, opte sjokkele of v�sje veur � d�bbelsje.

In de k�rrek lagte de gewoon luu eine cent opte sjaol. Opte kelekte veur de k�rrek waor dat soms � d�bbelsje en de rieke leete �nne g�lle ekstra opte sjaol rinkele. Dat waor doe ei hi�l bedraag. In daen tied k�sjte al veur twi�doezend g�lle ei hi�l aardig hoes boewe m�t �nne moostem debie.

M�h de luu wolle neet weite van �nne hiepeteek. Ze wagde m�t boewe tot ze �t geld bei ei hauwe want in �t rwoid staon waar �n sjan.

Wiedoor Willem Drees den A.O.W. ingeveurd woor wolle hi�l get viefenzestig plussers dae neet aanvraoge. Want ze hoofde neks “van den erreme”.

De Vader zag: “de kuns is neet um v��l te verdeene m�h um zwoi min m��gelik oet te gaeve.” De mooder zag, umdat veer nogal � paar kranke luu in de femiele hauwe, “Vertroe nwoits op �n erfenis m�h ellein op eur eige han”. Zie haet later geliek gekreege want van die rieke tantes en noonkes is geine sent bie os terech gekomme. Zeet m�r blie tat geer gez�nd zeet en dat geer k�nt w�rreke . En dat v��l geld neet altied gel�k brunk dat w�t eederei.

En in ei klei huuske woont d�k mi� gel�k es in � grwoit kesti�l . Es geer m�r ketent zeet.
Mar/B

Geulle 50 jaar geleden��..
Februari 1952

Dank zij een gedegen opleiding bij de Eerw.Zuster Anna slaagden de jonge dames Ria Thijssen, Hulsen 45, Jos� Bollen, Broekhoven 1 en Tiny Janssen, Hulsen 34 voor het diploma “Lingerie”. De jonge dame Mia Zeegers, Moorveld 5, slaagde vor het diploma “Costumi�re”.
De Maas kwam voor de derde de Maaslengers verrassen. Deze keer was het echt raak m.n. de troep die achter bleef. Maar zoals gebruikelijk ruimde ieder op zijn manier de troep op. De jeugd hielp op hun manier door het in brand steken van het “gedrifsel”. Dit verbranden ging natuurlijk gepaard met flink wat rook en stank.
In de Moorveldsberg kon een paar dagen met de “mool” gesleed worden. De mool is een lange plank waaronder twee ijswagens geplaatst zijn. Ijswagens waren een soort slee met smalle glij-ijzers. De slee heeft bredere glij-ijzers ��n voor en ��n achter. Met de voorste slee kan gestuurd worden. Men ging met een man of acht de berg af. De sneeuw bleef echter maar een paar dagen liggen en de sneeuwpret was weer vlug voorbij.
Ook in Geulle is woningnood. Velen zijn in slechte omstandigheden gehuisvest, anderen zien met verlangen uit naar de dag waarop zij kunnen trouwen en een eigen huishouding kunnen opzetten. Het aantal samenwoningen in deze gemeente bedraagt 57 personen, zonder de aanvragen voor woonruimte van trouwlustigen. Alle mogelijke pogingen van het gemeentebestuur zijn reeds in het werk gesteld om de heersende woningnood zoveel mogelijk op te lossen. Voor een gedeelte is dit gelukt, voor het andere deel hebben deze pogingen gefaald, in het verleden wegens materiaalschaarste en thans door gebrek aan kapitaal. Door het gebrek aan kapitaal dreigen er aanzienlijk minder woningen te worden gebouwd dan met de beschikbare materialen en arbeidskrachten zouden kunnen worden gebouwd, waardoor de woningbouw in grote nood wordt gebracht. Teneinde het woningbouwprogramma toch te kunnen uitvoeren is thans een “Nationale Woningbouwlening 1952” in het leven geroepen, uitgegeven door de N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten.

Hein Peters/B

Agenda heemkundevereniging G��l.

Vrijdag 1 maart 2002, 10.30 uur, jaarvergadering in Zaal “t Wapen van Geulle”.
Donderdag 14 maart 2002, 19.30 – 22.00 uur, werkavond in De Gruffeldwois.
Woensdag 20 maart 2002, 13.30 – 17.00 uur, werkmiddag in De Gruffeldwois.
Donderdag 21 maart 2002, 19,30 -22.00 uur, sectie dialect in De Gruffeldwois.
Donderdag 4 april 2002, 19.30 – 22.00 uur, sectie genealogie in De Gruffeldwois.

Ontvangen

Van oud-Geullenaar en schilder Ton Vranken ontving de Heemkundevereniging een videoband over de bossen van Geulle het hele jaar rond. Ook schonk Ton een videoband en boek over zijn schilderwerken en hoe deze tot stand komen.

Ton Vranken die in 1947 te Geulle geboren werd heeft zich na 1980 tot een van de prominente schilders van het po�tische realisme ontwikkeld en daar een zeer persoonlijke noot aan toegevoegd. Hij probeert het landschap te idealiseren, en houdt zich niet aan het fotografische voorbeeld. Hij zoekt zijn modellen, bij voorkeur zijn dat hoogstambomen, heggen, soms weilandpalen of de maasbedding met haar zwerfkeien.

Augustus 2001

Geulle in vroeger tijden.
35. Het Sint Maartensvuur. Deel 1

Dit keer wil ik iets vertellen over het Sint Maartensvuur. Dit vuur werd vroeger in iedere buurt van Geulle ontstoken op de avond voor de feestdag van Sint Martinus (11 november). Sint Maarten of Martinus is van oudsher de patroonheilige van de parochie-kerk van Geulle beneden. Vele kerken zijn in Limburg aan hem toegewijd. Hij was bisschop van het bisdom Tours in Frankrijk en heeft velen in de vierde eeuw na Christus bekeerd tot het Rooms Katholieke geloof. Hij wordt meestal afgebeeld gezeten op een paard, waarbij hij met een zwaard zijn mantel doormidden snijdt om een helft aan een arme bedelaar te geven.

Maar nu terug naar het Sint Maartensvuur. Vele van ons zullen hier met plezier aan terug denken. Zelf heb ik het vaker in de buurten Snijdersberg en Hussenberg meegemaakt. Het vuur werd daar jaarlijks op 10 november in de avond ontstoken op de Knup voor de Piemelehoek in Snijdersberg en op het Schoor in Hussenberg. Zo had iedere buurt van Geulle vroeger zijn vaste stookplaats. Als je dan boven op de berg bij jouw vreugdevuur al die andere vuren zag, zoals de zes onder in Geulle en in het verdere Maasdal waarbij velen in Belgi�, dan was dat een magnifiek gezicht. Nu nog staat dit fantastische beeld mij in het geheugen gegrift. De voorbereidingen voor het Sint Maartensvuur begonnen vaker al dagen zo niet weken van tevoren. Vooral de schoolgaande jeugd ging dan allerlei brandbaar materiaal verzamelen. Men vervoerde bijvoorbeeld stro, takken en takjes, droog gras, papier, oude fietsbanden en dergelijke naar de eigen stookplek. Men maakte daar een grote brandstapel van. In het midden werd aan een lange stok een grote pop gevuld met hooi of stro gehangen. Ook trok men langs de huizen in de eigen buurt onder het zingen van het aloude lied:

Sint Maerten met ziene kaale kop
L�k str�o en hout trop
L�k get op ‘t sint maertensvuur!

Als men dan een goede gift aan brandbaar materiaal kreeg werd de vrouw des huizes bedankt door het zingen van het traditionele liedje:

Hie woont ein good wief
God verli�nt heur ‘t heemelriek!

Waar ze echter niks kregen zongen de belhamels zo mogelijk nog harder:

Hie woont ein kwaod wief
God verli�nt heur de prattelesjiet!

Voorwaar dat was geen liedje vol dankbaarheid! Mogelijk uit vrees voor dit lichamelijke ongemak droegen de meeste buurtbewoners iets bij. Dit was vaak een takkenbos (“sjans”), oude bonenstaken en erwtenrijshout, oude bonen- of erwtenranken, afvalkarton en -papier.

De volgende maand vertel ik verder over het Sint Maartensvuur. Dan heb ik het over de fakkeloptocht, het ontsteken van dit vreugdevuur en over de oorsprong en het verloren gaan van deze eeuwenoude traditie.
Archie Varis.

Een overdenking bij de invoering van de “Euro”

Bent u er al een beetje aan gewend, aan onze Euro? Vanaf 1 juli zijn alle produkten in onze winkels dubbel geprijsd te weten in guldens en in euro’s.

Alhoewel onze regering steeds beweerd heeft dat de omzetting van guldens in euro’s “neutraal” moet geschieden geeft zij zelf het slechte voorbeeld.

Neem bijv. onze “alledaagse” postzegel. Per 1 juli zijn er nieuwe postzegeltarieven gekomen die o.a. inhouden dat voor een “gewone” brief voortaan niet langer f 0,80 maar f 0,85 verschuldigd is. En wat blijkt ?

In euro’s kost de nieuwe postzegel de burger 0,39 euro, zijnde volgens de officiele omrekentabel (1 euro = f 2,20371) een bedrag van f 0,85945 ofwel afgerond f 0,86.

Vooral voor reizigers naar landen binnen Europa met een “zwakke” valuta, biedt de invoering van de euro veel gemak. De prijs van een “produkt” in een land als Belgi� (franc), Spanje (peseta), Portugal (escudo), Italie (lire) of Griekenland (drachme) is voor de reiziger voortaan onmiddellijk duidelijk. Gewoon vermenigvuldigen met pakweg f 2,20 en je bent er als Nederlander uit. Voortaan dus geen ingewikkelde omrekeningen meer!

Veel, vooral oudere, mensen hebben contant geld in kluizen of in “oude sokken” liggen- het zou hierbij volgens schattingen gaan om 2,4 biljoen gulden (=1100 miljard euro’s ). Wie waarschuwt deze oudere mensen ?

Vanaf 28 januari 2002 is de gulden geen wettig betaalmiddel meer. Tot 1 januari 2003 kunnen guldenmunten en guldenbiljeten nog worden ingeleverd bij het postkantoor.

Guldenmunten zijn tot 1 januari 2007 en guldenbiljetten zijn tot 1 januari 2032 inwisselbaar bij de Nederlandse Bank. Voor mensen met “zwart” geld is het “kort dag”. Hoe dit geld “wit” te wassen? De belastingdienst heeft voor deze mensen een speciaal oog in deze maanden.
S.W.

Brieve van Pieke Jr. uit de Piemelehoek.

Dag mense van Geul, hier weer een brief van jullie Pieke . Ik had eers alleen maar een kaart wille sturen omdat het ummers verkansie is en ik niet veel tijd heb, omdat ik de Noonk en Harie moet helpen met het uitdoen van de vroege aarrappele en met het heujen en de poor plante. En der is niet zoveel te doen in Geul want het is komkommertijd, zegge die van de gezet en die van de bouwvak hebben ook verkansie en daarom is het weer ook weer goed.

En de Noonk zegt dat hij vroeger nooit op verkansie ging en toch altijd kaarte stuurde naar de mensen met groete van Geulle aan de Maas, maar dat hij nou beter kaarte kan sturen van Geulle in de ma�s.

Maar wat kalle ze nou over komkommertijd, de gezet en de Maaspost en zo stonde toch maar mooi vol van die van Geul, Sjaak van den Ummel met zijn uile en Har van Smeets met zijn snoek, en Jan van Winands met zijn scoeter en Jo van Fien van Harie van Drik met zijn bellebuimpkes en van nog een bekende persoon van daar in de buurt met van alles en nog wat en uuffoos en die heef Geulle nog op de wereldkaart gezet, zeg hij zelf tenminste en hij heef zich ook prettig onderhouwen met een paar vethouders en hij is zelf een beetje avvecaat, zeg hij, en nou zal het de Noonk toch benieuwen wat of daar nog van komt en zo zie je maar weer zeg de Noonk, waar een klein dorp groot in kan zijn.

En dat is ook zo voor Uikeve, het is niet groot maar leeve maake dat kunne ze wel, hart en lang want je hoort het nog tot hier in de hoek tot diep in de nach en het was schijns heel druk aan het veer met lange wachtijden, want de Noonk zag ter een paar ‘s morreges vroeg nog schegelentere door de Lei opkomen.

En nou hebbe ze in Broekhove wel een paar kannadasse omgehouwe, maar dat is niet zo erg, want bij de brandweerkeet staat het onkruid lekker hoog en dat kunnen die van de brandweer wel, branden uit spuiten, maar onkruid uitdoen, dat moete ze schijns nog leren. En der zijn ter meer die daar las mee hebben, want overal in de gutte steek het groen de kop op, maar de Noonk heef gezien dat ze in Bung al bezig zijn met dat kepot te branden en zo houden ze zich zelvers aan de gang, de een verbrant het onkruid en de ander blust de brand en dat kan goed scheef gaan net zoals lets in Maastrich.

En een dezer daag kome die onkruidverbanders dan ook wel weer naar Geul en dan ziet het er misschiens weer wat beter uit en dan hoef je je tenminste niet te schame als je met een vreeme door het dorp gaat, zeg de Noonk. Maar ze kunnen beter wachte tot het kruid hoog staat, dan zien ze het tenminste en slaan ze niet de helft over, maar hij vraag zich wel af of het bij de burger en zijn vethouders voor ook zo hoog staat.

En nou is ter eene met een trakter aan de gang en die veeg alles uit de gut de weg op, net wie vroeger de luui deden en het ziet er echt schebbetig uit en de gemeente zal het wel nog eens opruimen, ja ja, tenminste als geen vreeme met zijn wagel sjus bij jou voor in de gut staat, want dan moet je nog zelf in den haam, zeg de Noonk. Mij maak het niet zoveel uit, ik hoef nog maar een paar mangele aarrappele te raape en dan kan ik gaan zwemme.

Nou, tot dan adi� met de groete van Pieke junior uit de Piemelenhoek

Wortels in en uit het verleden II.

In de vorige Sjakel kondigden wij aan dat wij in de toekomst informatie uit de Geulse archieven zouden publiceren. Welnu, hier volgt weer een wortel of moeten we zeggen “racine”, want het gaat om de weergave van een in het Frans gestelde brief aan Gedeputeerde Staten, waarschijnlijk in afschrift gezonden aan het gemeentebestuur van Geulle, althans opgenomen op de achterzijde van het eerste blad van inventarisnummer 8 van het gemeente-archief van Geulle. De brief is helaas niet gedateerd, maar moet geschreven zijn na de dood van Pastoor Smeets, die overleed op 9 december 1819. De Franse tekst besparen wij u, maar we doen wel een poging om de inhoud hier weer te geven.

Jean Wijnand Boots, wonend te Meerssen, geeft als gevolmachtigde van de erfgenamen van wijlen Pierre Renier Smeets, in leven pastoor van de gemeente Geulle, respectvol aan de edele en zeer achtenswaardige heren Gedeputeerde Staten van de Provincie Limburg te kennen, dat, toen die parochie in 1787 aan de thans overledene werd toevertrouwd met hem door de gemeente een tractement van 240 gulden Luikse koers per jaar werd overeengekomen. Dat tractement was betaalbaar per 24 juni en werd hem ook regelmatig uitbetaald in de vorm van producten, afkomstig van boerderijen en van gemeentelijke eigendommen, zulks tot het jaar 1797 waarin hij slechts 160 gulden ontving.

Vanaf die tijd heeft men hem echter niet meer betaald en toch heeft hij, zoals de gemeente zal moeten erkennen, niet opgehouden de plichten van zijn priesterschap trouw te vervullen, ondanks het feit dat hij geen enkel tractement genoten heeft tot de maand juni 1804 toen de Franse regering hem, net als zijn confr�res, een loon van 500 francs toekende. Dat hem als voorganger van de gemeente dus een bedrag is schuldig gebleven van ruim 1107 gulden, zoals blijkt uit een schrijven, gericht aan Gedeputeerde Staten, opgesteld in augustus 1818, welk bedrag door de interest ook na het overlijden van de pastoor alleen maar stijgt. Bovendien heeft de pastoor destijds niet begrepen dat hij het recht had met terugwerkende kracht nog geld te vragen, omdat het tractement, dat hem door de Franse regering was toegekend, slechts een supplement was en geen nadelige gevolgen had voor zijn overeenkomst met de gemeente.

Het zachte, vredelievende en ook wat onge�nteresseerde karakter van de goede grijsaard, aldus de heer Boots, verhinderde hem echter de gemeente in rechte aan te spreken voor de betaling van de beloning, waarop hij recht had. Hij beperkte zich ertoe verbale twisten met de lokale autoriteiten aan te gaan. Daarentegen koesterde hij steeds de hoop dat de voorzienigheid ervoor zou zorgen, dat de financi�le toestand van de gemeente ooit zodanig zou zijn, dat het met die betaling wel in orde zou komen. Die hoop is echter geen bewaarheid geworden en de schuld, waarom het hier gaat, is er nog steeds.

Het zou echter onvergeeflijk zijn tegenover de erfgenamen van deze achtenswaardige geestelijke, onder wie zich veel minderjarigen en wezen bevinden, als de aanspraak op betaling veronachtzaamd zou worden.

De erfgenamen nemen dientengevolge de vrijheid zich tot Gedeputeerde Staten te wenden opdat het de edele en zeer achtenswaardige heren zoude behagen dit verzoek ten laste van de gemeente in te willigen en de voor uitbetaling nodige opdrachten uit te vaardigen.

De erfgenamen zijn ervan overtuigd dat Gedeputeerde Staten een en ander rechtvaardig zullen bezien en dat de lokale autoriteiten vanuit een positieve opstelling de heilige verplichting, die zij met hun eerwaarde pastoor zijn overeengekomen zullen benaderen. Daarom durven zij hopen dat hun verzoek welwillend zal worden ontvangen en dat het met succes bekroond zal worden.

En toen …………, ja, dat weten wij ook nog niet, maar misschien de volgende keer wel..
L.v.K.

Politie varia

In juli werd op de Poortweg een fiets, merk Gazelle, gevonden, welke werd overgebracht naar het bureau te Meerssen. Deze fiets stond niet als gestolen gesignaleerd.
Tussen woensdag 11 en donderdag 12 juli werd ingebroken in een personenauto, welke stond geparkeerd op de oprit van een woning Aan de Maas. Het rechterportierslot werd geforceerd en uit de auto werd een radio/CD-speler ontvreemd.
Op maandag 16 juli werd tussen 12.00 uur en 21.00 uur, op de Essendijk een witte fiets, merk Gazelle, ontvreemd.
In de nacht vrijdag 20 op zaterdag 21 juli werden in Geulle-Aan de Maas een tweetal auto’s vernield. Vermoedelijk zijn deze vernielingen gepleegd door enkele bezoekers van de Kiezelfeesten. Van een auto werd de buitenspiegel afgetrapt, de tweede auto werd bekrast, vermoedelijk doordat men een tafeltje tegen de auto had gegooid. Zoals elk jaar moet men iets vernielen als men naar de Kiezelfeesten is geweest.
Op zaterdag 21 juli omstreeks 23.45 uur een visserijcontrole gehouden, waarbij een 6-tal nachtvissers werden aangetroffen.
Op zondag 22 juli werd ontdekt, dat er een grote hoeveelheid bedrijfsafval was gestort op de Saintweg. Het afval wordt door de gemeente opgeruimd.
Op dinsdag 24 juli tussen 13 en 15 uur, werd ingebroken in een personenauto, welke stond op de parkeerplaats van de Slingerberg. Rechterportierraam werd vernield en uit de auto werd een radiofrontje en een CD-bak ontvreemd
Op dinsdagmorgen 24 juli omstreeks 04.00 uur werden diverse meldingen van geluidsoverlast gemeld door bewoners van Geulle en Bunde. Deze geluidsoverlast was afkomstig van de Kiezelfeesten in Belgi�.
Tijdens een controle werd een bestuurder van een personenauto op de Essendijk gecontroleerd, waarbij bleek, dat deze iets te veel had gedronken. Daar de bestuurder medewerking weigerde, werd deze mee-genomen naar het politiebureau. Ook aldaar weigerde hij alles en werd vervolgens ingesloten. Van deze bestuurder werd het rijbewijs ingevorderd.
Op dinsdag 24 juli tussen 11.30 uur en 16.30 uur, werd getracht in te breken in een personenauto welke stond geparkeerd op de parkeerplaats van het zwembad aan de Andreas Sauerlaan. Alleen de sloten werden geforceerd.
Op dinsdag 31 juli omstreeks 12.00 uur vond er een aanrijding plaats op de splitsing Oostbroek/Westbroek. Een fietser wilde vanaf het fietspad linksaf Westbroek oprijden op het moment dat een motorrijder zijn weg wilde vervolgen richting Oostbroek. Beiden raakten elkaar en de motorrijder kwam ten val. Hij is per ambulance afgevoerd naar het ziekenhuis.
Op dinsdag 31 juli omstreeks 14.00 uur werd er melding gemaakt van het feit dat jongeren vanaf de brug over het Julianakanaal naar beneden zouden springen. Ter plaatse en ook op de brug te Bunde werd niemand aangetroffen.

Gevonden: 3 sleutels aan groen label
Brig. Giesen

Geulle 50 jaar geleden
Augustus 1951.

Op 30 augustus overleed de heer Jan Hubert Pesch. De heer Pesch was op dat moment de oudste mannelijke inwoner van onze gemeente. Hij bereikte de gezegende leeftijd van een-en-negentig jaar. De heer Pesch was een zeer geacht ingezetene, die jaren lang deel uit maakte van de Raad en wethouder der gemeente is geweest. Tevens was hij voorzitter van de Raad van Toezicht der Boerenleenbank. Hij ruste in vrede.
De heer Jos Stijnen, Hulsen 48 alhier, welke thans werkzaam is als onderwijzer te Stein is thans als zodanig benoemd te valkenburg.
September-kermis. Belanghebbenden worden er op attent gemaakt dat de September-kermis zal plaats hebben op zondag 9 en maandag 10 September. In tegenstelling tot voorgaande jaren zal er geen toestemming worden verleend tot het houden van vermakelijkheden op dinsdag 11 September a.s. daar die dag officieel niet als kermis is ingesteld.
Het bestuur van de fanfare St.Martinus verzoekt het volgende bericht te plaatsen : Teneinde alle misverstanden uit de weg te ruimen delen wij U mede dat Mevr. van Aefferden de hoge functie van Beschermvrouwe heeft aanvaardt ter voldoening aan het verzoek van het bestuur der fanafare “St. Martinus” omreden de burgemeester reeds lang optreedt als beschermheer van de fanfare “St. Caecilia”. Door aanvaarding – aldus mevr. van Aefferden – heeft zij gemeend te handelen in de geest van onderlinge saamhorigheid ter bevordering van harmonie tussen beide muziekgezelschappen zonder oogmerk hierdoor blijk te geven van een bepaalde sympathie.

Hein Peters

In de heer zijn overleden

Op 14 juli 2001, op 71-jarige leeftijd, Lieske Freens-Schols, echtgenote van Lei Freens van de Hulserstraat;
Op 25 juli 2001, op 85-jarige leeftijd, Oud-Geullenaar Leo Ketelslagers, weduwnaar van Maria Jorissen.

Commotie over “promotie”

In de Sjakel van juli 2001 was een kort redactioneel artikel gewijd aan de eerste “echte” Geulse dokter.
Opeens blijkt dan dat er al eerder “echte” Geullenaren afgestudeerd zijn als (basis-)arts. Het was niet de bedoeling van de redactie om deze mensen te kort te doen. De redactie was hiervan gewoon onwetend. Sorry!
En daarom vanaf deze plaats alsnog ook voor hen onze welgemeende gelukwensen.
(red.)

Unieke verjaardag

Op 29 juni werd Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernard 90 jaar.
De heer Voncken uit Moorveld stuurde de Prins een felicitatiebrief met een foto van de Prins toen deze met zijn priv� vliegtuig op het vliegveld (toen nog vliegveld Beek) stond in 1956. Hij werd daar verwelkomd door Ger Maassen. Deze was als ambtenaar van de gemeente Beek tijdelijk havenmeester, zijn zoon Paul woont thans in Hussenberg.

Een paar dagen na de verjaardag van de Prins liet deze in het landelijke dagblad “de Telegraaf” weten, dat hij onmogelijk die honderden brieven schriftelijk kon bedanken, omdat hij daar als 90-jarige tot september mee bezig zou zijn.

Waarschijnlijk was de foto van de heer Voncken hem echter zo goed bevallen, dat hij hiervoor een uitzondering maakte. Want op 19 juli ontving de heer Voncken een persoonlijke brief van de Prins:

“Mijn bijzonder hartelijke dank voor de goede wensen die ik ontving op mijn negentigste verjaardag.” Bernhard.

Hierbij zaten ook nog twee foto’s van de Prins waar deze in Afrika vanuit een Jeep een olifant fotografeert.
J. Maassen

Over de balk

Onder deze titel heeft de omroep Yorin (voorheen Veronica) een programma waar investeringen aan de kaak worden gesteld die, meestal achteraf gezien, alleen maar geld kosten en niets extra’s opleveren.

Onder deze titel zou ook de aanleg van de 30-km zone in het Hulserveld kunnen worden genoemd. Want behalve een drietal borden worden er ook nieuwe verkeersdrempels aangelegd. Waar? Nou, ongeveer 5 meter naast de huidige drempels.

Waarom een 30-km zone aanleggen in een gebied waar je �berhaupt niet harder kan rijden? De meeste straten zijn te kort of te bochtig om harder te rijden en op de enige straat waar dit wel zou kunnen, de Burgemeester Thijssenlaan, lagen al drie drempels.

Onbekenden in deze buurt zullen hier echt niet snel te hard rijden, terwijl degene die hier wel bekend zijn (voornamelijk de bewoners) en dus bewust (te) hard rijden zich niet veel zullen aantrekken van die paar borden en een verschoven verkeersdrempel. Los hiervan is controle door de politie, gezien de ligging van de straten en de beperkingen van de meetapparatuur, vrijwel onmogelijk. Het enige risico dat een hardrijder loopt is het beschadigen van zijn auto. En bij een enkele drempel in Geulle loopt zelfs een voorzichtige chauffeur dit risico.

Misschien dat de gemeente de buurtbewoners een groter plezier had gedaan door eindelijk eens onderhoud te plegen aan het langs de spoordijk lopende en al jaren onbegaanbare voetpad dat de straten met elkaar verbind.

Of het eerder aanleggen van verkeers-remmende maatregelen in andere, meer urgente wijken, in Geulle. Wat te denken van de doorgaande weg Oostbroek – Hulserstraat? Een stopverbod binnen een straal van 250 meter van de lagere school?

Misschien dat de gemeente toch al beter een jaartje of twee had kunnen wachten. De kans bestaat namelijk dat na de bebouwing van het voormalige terrein Schols in 2002 ook de Burgemeester Thijssenlaan opnieuw kan worden gerenoveerd.
Duvelke

25 jaar Senioren Vereniging Waalsen

Op 8 september viert Senioren Vereniging Waalsen haar zilveren jubileum.
Om 18.00 uur is er een H. Mis ter intentie van de levende en overleden leden in de parochiekerk te Waalsen – Moorveld.

Aansluitend is er om 19.00 uur receptie in zaal “De Kollekamp” te Moorveld.

Expositie Fotogroep Geulle

Onder het motto “Kijken en / of Zien” houdt fotogroep Geulle van 7 tot en met 9 september haar 2-jaarlijkse tentoonstelling in “de Klei oave”.

De leden tonen hun beste en mooiste foto’s. Voor het motief is een hele ruime formulering gekozen omdat ook niet-leden in de gelegenheid worden gesteld om hun fotowerk te tonen.

De tentoonstelling wordt op 7 september om 20.00 uur geopend door Burgemeester Kockelkorn. Op zaterdag 8 september is de opening van 11.00 tot 21.00 uur en op zondag 9 september van 11.00 tot 17.00 uur. De toegang is gratis.

Juli 2001

Geulle in vroeger tijden.
34. De vrome Geullenaren.

In deze Sjakel wil ik iets vertellen over de grote geloofsbelevenis van onze vroegere dorpsbewoners. In eerdere afleveringen schreef ik al dat onze voorouders graag op bedevaart gingen, onder andere naar Scherpenheuvel (B), Wittem, Sittard, Houthem-Sint Gerlach, Kevelaer (D) en Maastricht. Men ging meestal op bedevaart om genezing te krijgen van een menselijke ziekte of van een veeziekte. Daar had je dan ook speciale bedevaartsplaatsen voor. Ook waren er in de parochie vaak processies, zoals bijv. de sacraments- en kruisprocessies. Want de Geullenaar was gelovig. In de tijd van Sint Servatius was hij al tot het rooms katholieke geloof bekeerd. Dit eeuwenoude geloof heeft diepe sporen nagelaten in het karakter en in het dagelijkse leven van onze vroegere dorpsbewoners. De omgang met God en de heiligen werd een vertrouwelijke en blije omgang. De kerkelijke feesten werden ook huiselijke feesten. Onze Geulse voorouders hebben hun geloof ook altijd vrij kunnen uitoefenen behalve toen de Staatsen (protestanten / gereformeerden) het hier voor het zeggen hadden (circa 1630-1820).

Ieder jaar werden de feestdagen van de patroonheiligen in ere gehouden. Want in plaats van verjaardagen werden vroeger de patroonheiligen-dagen gevierd, zoals bijv. Sint Jozef (Sint Joep) op 19 maart. Dan had iedereen die Jo, Jozef, Sjef, Jos� etc. heette naamfeest. In de vorige eeuw is deze eeuwenoude traditie geleidelijk aan verloren gegaan en vervangen door de viering van de eigen verjaardag.

In onze eeuwenoude Sint Martinuskerk werden naast O.L. Heer en O.L.Vrouw vooral Sint Appolonia, Sint Gertrudis en Sint Martinus in het bijzonder vereerd. De H. Appolonia werd aangeroepen ter bestrijding van kiespijn. Vele mensen kwamen uit de omliggende dorpen om haar te vereren en de relekwie te kussen. Haar beeld met een nijptang in een van haar handen staat nu nog in de parochiekerk van Geulle-beneden.

Ieder jaar werden bij vele kerkelijke feestdagen bepaalde gebruiken in ere gehouden. Zo kwam bijv. op 6 januari dus op Driekoningen de traditionele driekoningen-koek op tafel. Met Maria Lichtmis (2 februari) zorgde men voor een gewijde kaars en met Sint Blasius kreeg men de zegen met twee kaarsen ter bescherming tegen keelklachten.

Met Aswoensdag ging iedere Geullenaar in de kerk zijn askruisje halen. Op Palmzondag liet men er gewijde palmtakjes zegenen en stak ze daarna in de stallen en op de hoeken van de velden. En op Paaszaterdag ging de koster het dorp rond en kreeg overal paaseieren. Op Maria Hemelvaart gingen de gelovigen met mooie veldboeketten van o.a. reinvaren, hommelskruid en aren van rogge en tarwe (“de kroedw�sj”) naar de kerk, om deze na de zegening te bewaren ter bescherming tegen onweer en blikseminslagen. Op de vooravond van het feest van Sint Maarten of Martinus (10 november) werden in ieder gehucht van Geulle elk jaar de Sint Maartensvuren ontstoken. Dit was vooral voor de jeugd dagenlang feest, waarover ik een volgende aflevering wat meer wil vertellen. Op de woensdag voor Kerstmis (Quartertemper – woensdag) was de zogenaamde Gulden Mis. Na afloop plukte men enkele kersentakken en die stonden met het kerstfeest in volle bloei!

Zoals onze voorouders in ons mooie dorp jaar in jaar uit godsvruchtig leefden, zo beleefde men ook elke dag van het jaar. Men stond op met het morgengebed, dankte God voor en na elke maaltijd en in de avond werd gezamenlijk de rozenkrans gebeden. Ook vergat men niet om Hem te groeten bij elk kruisbeeld waar men langs kwam en om ‘s middags om 12 uur het angelusgebed te bidden. Als om 12 uur het angelusklokje luidde (“tumpte”) dan stopte de boer met zijn veldarbeid en bad het angelusgebed. Het kerkbezoek was indertijd hoog.

Van de kinderen van de basisschool werd verlangd dat zij iedere morgen naar de H. Mis gingen en zeer zeker op de eerste vrijdag van iedere maand. Het kerkbezoek werd op het schoolrapport bijgehouden. Om de vijf of zes jaar was er missie in de parochie. Dan kwamen twee paters van Wittem een week lang elke dag preken, de ene avond voor de mannen en de andere avond voor de vrouwen. Die preken gingen meestal over de 10 geboden en meer in het bijzonder over het 6e en 9e gebod.

In die tijd had je ook retraites. De mannen gingen dan drie dagen naar het retraitehuis in de bossen bij Spaubeek. Daar kregen ze onder andere katholieke leefregels bijgebracht. Grote bedrijven gaven zelfs extra verlof om bijv. eens per drie jaar op retraite te gaan. De vrouwen gingen regelmatig op retraite in huize Maneresa te Venlo. Dan kregen vooral de gehuwde vrouwen drie dagen lang door de paters de les gelezen. Deze bemoeiden zich ook met de kleding van de dames, want alles moest uiteraard kuis en zedig zijn. Vele van deze godsvruchtige gewoonten en tradities zijn in de loop ter tijd – en meer in het bijzonder in de laatste 50 jaar – verloren gegaan.
Archie Varis.

Brieve van Pieke jr.

Dag beste mensen van Geul, hier ben ik weer met een epistel. Ik zit hier op de knup met de leptop, die ik van de meester op school heb mogen lenen om te leren hoe ik die van de Heemkunde kan helpe met archieveren. Dat is toch mooi, wat die jonges doen, zeg de Noonk, en als hij niet zo oud was en nog van in de tijd van de buizeradio, dan zou hij ze wel een hendsje helpe zeg hij, want wat ter hier in Geul vroeger allemaal gebeurt is, interesseert hem wel, soms nog meer dan wat ter nu allemaal in de hand is, want hij kan het allemaal niet zo meer volge, maar ze moete zich wel in de gaters houde dat hij zondags op zijn gemak naar de kerk en naar de kaffee komt zonder dat hem een hele hoop blote van de weg af reije met hun ossekopstuure op de fiets en zo. Nee, dan vroeger, toen was ook dekser renne, maar die hadde tenminste nog kleere aan maar de zeever was nog meer dan nu, nu kijk niemand meer de naa om.

Maar Harie zeg dat de Noonk zich toch bijna de ooge uit de kop heef gekeken en zijne nek heef verrek, maar dat komp niet van die bloote, zeg de Noonk, maar van wat ze allemaal op de weg gekalk hebbe voor die aan te moedigen. Maar als het weer eens goed regent, dan is dat allemaal weer weg, zeg de Noonk en dat is nou het verschil tussen vroeger en nu, het heef allemaal geen eeuwigheidswaarde meer, volleges hem. En hier op de knup is het nog allemaal zo mooi wie vroeger en wel lekker zo in de zon en in de schaduw want die van de buurt hebben alles eens flink geschore hier, zodat de mense weer kunnen zien of Belsj nog lig waar het altijd lag. En ik heb ook de korte broek aan, want die lang pijpe zijn nou echt te warm en de musse valle bekans van het dak, maar daar zijn der niet veel meer van, maar wel vinke en biemeize en spechte en reigers en ook zwerbelkes. Het gaat dan toch nog wel goed met het milieu, als je al die veugelkes ziet, zeg de Noonk, en dat lig ook aan de poletiek, die maken zich druk om de drekbak en de greunbak, maar niet allemaal, want hij zag lets eene van een groene partij, maar die was niet echt groen, want hij was den onkruit van het geleeg af aan het spuiten en dat ging niet met klaar water, zeg de Noonk en zo zie je maar niet alles is wat het lijkt te zijn, zeg hij en soms moet je wel eens spuite, zo als bij de dokters achter bij het Medisch Centrum, daar staat de troep je tot boven de kop, maar waar zo hoog het groen staat hoeve de honde ook niet te meste. En hij had zich dat eens bekeken en toen wilde hij de gemeente bellen of tat ze daar niet eens wat aan konde doen en toen hij op het kerremisterrein was, was de tillefooncel weg en daar heef hij zich eens flink giftig over gemaak, maar dat helpt toch niks en hij belief ook geen mobiele tillefoon want dan kan hij niet eens meer met rus naar het huiske en dat hoef voor hem ook niet, want hij vindt dat je moet opbellen met zo een oude bakoliete tillefoon, dan heb je tenminste pakkes, zeg hij, en dan verstaan de luui je ook nog als je eens flink aan het leer trekt en toen hij weer in den hook was vroeg Merie hem hoe de kermis was en daar had hij nog niks eens van gezien, zoveel stond er op zei hij en der was niet eens eens een vissekraam, dat vind hij bij een kerremis horen en in de kaffees was het net zo druk dan normaal en hij had zich nog maar een elske gedronken want van die nieuwerwetse drankjes moet hij ook niks hebbe en ik ook niet altijd, want het liefste heb ik nog een waterijske, zo nen lolie, want daar gaat de dors zo goed van over en plek je tenminste je tong niet aan den hemel vast en nu weet ik niks meer en dus ga ik sluiten met eene adi�, tot de volgende keer met de opgerichte groete van uw Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Wortels in en uit het verleden.

De Heemkundevereniging G��l is, onder aanvoering van de sectie genealogie, begonnen met een nieuw en zeer omvangrijk project, namelijk het bestuderen en (digitaal) toegankelijk maken van de archieven van de voormalige gemeente Geulle. Die archieven worden thans in het gemeentearchief van Meerssen bewaard. Van die archieven is in 1991 door de heer W. van Mulken, ambtenaar bij de Provinciale Inspectie der Archieven in Limburg, een inventaris gemaakt, die ook in druk is uitgegeven. Ook de Heemkunde-vereniging heeft een exemplaar van die inventaris in bezit. De inventaris is beperkt in omvang, zeker als men ziet welke schat aan informatie over Geulle, zijn geschiedenis en veel van zijn inwoners in die archieven verborgen zit. Enige voorbeelden daarvan zijn de invoering van de hondenbelasting ( er zijn immers weelde-honden en werkhonden), de invoering van de boomtax, verordeningen op het onderwijs (er is een tijd dat de ouders hun kids slechts in de wintermaanden naar school sturen en ze in de rest van het jaar thuis houden, ocharm), het sluiten der herbergen (in de zomermaanden mochten ze om 04.00 uur al weer open zijn), de openbare orde, veiligheid en reinheid (men mag niet kwaadwillig schellen = belletje trekken , op de ramen slaan of op de openbare weg aan zijne natuurlijke behoeften voldoen !), grote aantallen gevallen van bijstand aan behoeftige mensen, de bouw van gemeentehuis, school en waterputten (rond 1865 op Hussenberg, Snijdersberg en Moorveld), de aanleg van wegen en de bouw van den Halt, het orgel in de kerk, wat te doen bij runderpest (toen ook al !?), het ontslaan van wethouders, de onderlinge ruzies tussen de raadsleden, het gekrakeel over de bezoldiging van de schoolmeester (Philippens) of de betaling van de veldwachter of garde-champetre, zoals die toen heette (Janssen) en waarom zou het hout van onze bomen minder waard zijn dan het hout van de bomen van die van Itteren, Bunde of Elsloo?

Er zijn bovendien of liever bovenal vanuit het verleden veel lijnen te trekken naar het heden.

De Heemkundevereniging heeft dan ook vanuit haar doelstelling de geschiedenis van Geulle te onderzoeken en te beschrijven het idee opgevat die informatie ruimer te verspreiden, door publicatie van de archieven en op die archieven gebaseerde artikelen en teksten in de Sjakel of anderszins.

Maar dan komt het, hoe gaan we dat doen? Het archief omvat, zo leert een eerste verkenning, meerdere duizenden zo niet tienduizenden bladzijden. De archieven van de gemeente Geulle hebben een omvang van ongeveer 7 strekkende meter (!). Deels is alles in mooie, oude en vooral dikke boeken ingebonden, een ander deel is nog los. Het is, met de beknopte openingstijden van het gemeentearchief, onmogelijk de archieven ter plekke onder de loep te nemen en de informatie op die manier te verwerken. De boekwerken mee naar huis nemen is om begrijpelijke redenen niet toegestaan. Tienduizenden kopie�n maken en ze dan “thuis” aanpakken, zou, als dat al technisch mogelijk zou zijn, een zeer kostbare aangelegenheid zijn: de legeskosten zijn f 0,75 per fotokopie !!

Het digitale tijdperk staat echter voor niets: men neme een digitale fotocamera, gaat naar het archief en maakt daar per uur een kleine 250 digitale foto’s. Vervolgens worden die foto’s via de PC op cd-ROM gezet en zie, ieder die in het bezit is van een computer met een geschikt foto-programma, kan de foto’s stuk voor stuk inlezen. Dan zijn we nog niet klaar. Het is (nog) onmogelijk, de teksten zonder meer om te zetten in uitgewerkte digitale teksten, zover zijn we met handschriftherkenning op de computer nog lang niet. Ook het tegelijkertijd gebruiken van tekstverwerkingsprogramma en foto-programma is (helaas) niet mogelijk. Terug dus naar het eenvoudige handwerk. We schrijven de teksten over en “kloppen” ze dan naderhand in een tekstverwerkingsprogramma in. Het maken van registers van personen, zaken, plaats-, straat- en veldnamen is vervolgens echter wel weer redelijk eenvoudig. Feit blijft, dat we onze handen er aan vol hebben en er, in ieder geval qua duur van het project, ons levenswerk van zouden kunnen maken: het is voor de oprechte heemkunde-liefhebber, amateur-historicus en ook voor de genealoog echt prachtig werk.

U voelt hem al, we hebben hulp nodig. Straks komen de wintermaanden er weer aan en u heeft dan weer wat meer tijd. Denk er eens over na, wij organiseren ergens in het najaar een voorlichtingsbijeenkomst (zie aankondiging in een volgend editie van De Sjakel) en vragen u dan of u interesse hebt om ons te helpen, “ter meerdere eer en glorie van de geschiedenis van Geulle”. Voor informatie kunt u zich nu al richten tot Arthur Sassen voor het technische deel (046-4377156 of heemkunde@geulle.com) en tot Lou van Kan (043-3646690 of lvkan@home.nl) voor het inhoudelijke deel. Elders in deze editie van de Sjakel kunt u al een voorproefje lezen.
(red. LvK)

Geulle heet nieuwe inwoners welkom!

Enkele weken geleden betrok mevrouw mr. Brans, de nieuwe Griffier der Staten, “de rechterhand van” het provinciaal bestuur van Limburg en de “baas” van alle 850 ambtenaren van de provincie Limburg – tesamen met haar man- de prachtige villa op de Snijdersberg, die in de perode 1911-1913 werd gebouwd en nadien ook werd bewoond door de latere Stadsarchitect van Amsterdam, Johan Melchior van der Mey en die later o.a. werd bewoond door de familie de Gier.

Wij wensen de “nieuwkomers” van harte welkom en spreken de hoop uit dat zij zich snel in Geulle “thuis” mogen voelen.
Red.

Geulle’s eerste arts

Onlangs studeerde onze dorpsgenote, Miranda Zeegers, een dochter van Kerkmeester John Zeegers van de Rector Thijssenstraat, aan de Katholieke Universiteit van Leuven (B.) “summa cum laude” (= met de allerhoogste onderscheiding) af als Basis-arts en werd daarmee onze eerste “echte” Geulse dokter.

Wij wensen Miranda en haar ouders van harte geluk met deze geweldige prestatie en spreken de hoop uit dat het behalen van haar dokters-bul het begin moge zijn van een schitterende carriere in de wereld van de geneeskunde, tot heil en genezing van velen.

Miranda, Geulle is trots op jou !
Red.

Geulle 50 jaar geleden..
Juli 1951

de fanfare St.Martinus werd te Austerlitz (provincie Utrecht) met groot succes bekroond. In de afdeling “Uitmuntendheid” kwam de fanfare uit het strijdperk met een eerste prijs en het hoogste aantal punten in die afdeling n.l. 355 . Tevens was er een dikke eerste prijs voor de marswedstrijd. Van de te behalen 45 punten scoorden zij 43 � punten. De fanfare stond onder de leiding van plaatsgenoot J.Notten. Natuurlijk werd op zondag 22 juli feest gevierd. Tijdens de receptie werd bekend dat mevrouw van Afferden de toezegging had gedaan om als beschermvrouwe der vereniging te willen optreden.

Teneinde alle misverstanden uit de weg te ruimen deelt men nog mede dat mevr.van Afferden de hoge functie van Bescherm-vrouwe heeft aanvaard ter voldoening aan het verzoek van het bestuur der fanfare omdat de burgemeester sinds lang optreedt als beschermheer van de fanfare “St.Martinus”. Door aanvaarding – aldus mevr. Van Afferden – heeft zij gemeend te handelen in de geest van onderlinge saamhorigheid ter bevordering van de harmonie tussen de beide muziekkorpsen zonder oogmerk hierdoor blijk te geven van bepaalde sympathie.
De voetbalclub “Geulse Boys” heeft de maand juli aangegrepen om een eens flink feest te vieren ten gevolge van van hun 30-jarig bestaan.

De vereniging werd oorspronkelijk opgericht in 1920 te Moorveld en is aldaar lange tijd gevestigd geweest waar ze eveneens over een veld beschikte aan de Rijksweg. In juni 1921 had de defenitieve oprichting plaats onder de naam “Moorveldia”. In het eerste jaar bepaalde men zich tot het spelen van vriendschappelijke wedstrijden. Daar men niet over voldoende spelers uit eigen dorp beschikte zag het bestuur zich genoodzaakt spelers uit omliggende dorpen aan te werven.

In 1923 werd voor het eerst deelgenomen aan de competitie van de R.K. L.V.B.(Rooms Katholieke Limburgse Voetbal Bond) Doordat telkenjare spelers uittraden waarvoor dan weer nieuwe krachten gezocht moesten worden bleef de vereniging maar steeds uitkomen in de lagere klassen. Langzamerhand traden steeds meer plaatselijke leden toe en in 1927 vestigde men zich in de kom van het dorp, waar men eerst op een terrein in Broekhoven speelde, daarna aan het Kleinbroek en tenslotte aan het Westbroek. Deze wei is meer dan 20 jaren door de pachter van de gemeente, de heer Simonis, in bruikleen afgestaan aan de vereniging. In de competitie van 1928-1929 werd het eerste kampioenschap behaald. Het jaar daarna kon men echter niet aan de competitie deelnemen, wegens gebrek aan spelers. In mei 1931 werd op verlangen van de leden de naam veranderd in “Geulse Boys”. In het seizoen 1934 – 1935 werd het ongeslagen kampioenschap behaald en men promoveerde naar de 2e klasse. In dat zelfde jaar bracht men het hierin tot een beslissingswedstrijd tegen ASV uit Amby, die na twee keer verlenging verloren werd. Toch promoveerde men naar de 1e klasse .

Juni 2001

Geulle in vroeger tijden.
33. Kapelletjes en kruisbeelden.

In deze aflevering wil ik de kapelletjes en kruisbeelden beschrijven zoals deze rond 1920 in Geulle stonden. Nadien zijn sommige van deze godsvruchtige bouwwerken verdwenen of verplaatst. Ook zijn er enkele nieuwe bijgekomen, zoals onder andere kapelletjes aan de Kruisboom, in Brommelen tegenover de camping en in Moorveld tegenover het Jachthuis.

Sommige kapelletjes zijn al in de vorige aflevering genoemd waarin ik de historie van de grote Sacramentsprocessie van de Sint Martinus parochie behandelde.

Daar schreef ik eerst iets over het kapelletje van Broekhoven. Dit werd in 1904 gebouwd op voordracht van kapelaan H. Sassen. Het werd toegewijd aan de H. Gerardus Majella en betaald uit bijdragen van de parochianen. Helaas is dit kapelletje jaren terug afgebroken. Het heeft gestaan schuin tegenover caf� het Hemelke.

In 1906 werd in Hulsen een kapelletje gebouwd dat werd toegewijd aan het H. Hart van Jezus. Op de voorgevel stond: Hart van Jezus ik vertrouw op U. Dit gebouwtje is jammer genoeg afgebroken. Het stond vroeger op de hoek van de Hulserstraat en de Poortweg.

Een ander kapelletje dat ik in de vorige aflevering noemde, is gelukkig bewaard gebleven. Het staat achter de kanaalbrug aan de Geulstraat op de hoek met de zijstraat de Gank. Het is toegewijd aan O. L Vrouw van het H. Hart. Dit kapelletje werd gebouwd in opdracht van kapelaan R. van den Berg met hulp van onder andere mej. Aurelia Vijgen, de dochter van de toenmalige burgemeester.

Ook het laatste kapelletje dat ik in de vorige aflevering noemde staat er nu nog. Het staat op het kerkplein schuin tegenover de Sint Martinus kerk. Het lag indertijd gedeeltelijk in de tuin van de heer L. Janssen. Hij had in 1908 het kapelletje laten bouwen ter ere van de H. Antonius van Padua. Op een banderol kan men nu nog lezen: In God mijn kracht.

In “uit Geul’s verleden” beschrijft pastoor Kengen ook nog een andere kapel en verschillende kruisbeelden. Zo behandelt hij een grote kapel die vroeger in Moorveld heeft gestaan, ondanks dat dit gebouw eigenlijk bij de parochie en de voormalige gemeente Ulestraten hoorde. Dit kerkje werd rond 1905 gebouwd in opdracht van de zeereerwaarde heer Felix Peerbooms. Deze grote kapel lag aan de Heerenstraat schuin tegenover het begin van de zijweg het Bospad. In dit godshuis werd door de zeereerwaarde heer Peerbooms vaker het H. Misoffer opgedragen. Het gebouw werd naar ik meen in de zestiger jaren afgebroken. Voordien was het ook de laatste statie of rustplaats in de oude route van de grote Sacramentsprocessie van het toenmalige rectoraat van Waalsen. Deze ging toen van de kerk van boven naar de Kruisboom. Dan ging men de Snijdersberg af en de Moorveldsberg op. Via Moorveld kwam men weer bij de kerk.

Rustplaatsen waren bij het nieuwe kapelletje aan de Kruisboom, aan een jaarlijks gemaakte tijdelijke rustplaats in de scherpe bocht van de Snijdersberg – bij Lombok, zoals iedereen dat daar vroeger noemde – bij het latere kapelletje van Moorveld tegenover toendertijd caf� Vroemen of Voncken en aan de hierboven beschreven grote kapel aan de Heerenstraat.

Pastoor Kengen noemt in “uit Geul’s verleden” ook verschillende kruisbeelden die rond 1920 in Geulle stonden. Deze werden geplaatst op kruispunten van wegen of op plaatsen waar iemand plotseling overleden was of door een ongeluk de dood gevonden had. Allereerst beschrijft hij het kruisbeeld dat zeer waarschijnlijk al meer dan 400 jaar aan de Kruisboom staat. Het staat er nu nog al is het wel een paar maal iets verplaatst. Op dit gietijzeren kruisbeeld staan de vrome woorden: Aanziet het kruis. Aanbid het niet. Aanbid den Heer. Wiens beeld gij ziet.

Verder noemt pastoor Kengen:

Het kruisbeeld in Moorveld waar de wegen van de Moorveldsberg naar de huidige autoweg en die van Waalsen naar Kasen zich kruisen;
Een kruisbeeld aan de vroegere put van Moorveld;
Een steen met ijzeren kruis op het plein bij de Sint Martinuskerk dat ter ere van het gouden priesterfeest van pastoor Swelsen werd gebouwd;
Een kruisbeeld aan de Poortweg;
Een kruisbeeld aan het kruispunt in de Scheer in Hussenberg en
In Brommelen aan het huis waar vroeger ooit “Jeupke de Snieder” heeft gewoond.

Nogmaals wil ik benadrukken dat bovenstaande een beschrijving is van de situatie van rond 1920. Tegenwoordig is de situatie anders, zoals u bij een wandeling door ons mooie Geulle zult merken.
Deze aflevering wil ik besluiten met een vrome wens van pastoor Kengen, de schrijver van “Uit Geul’s verleden”: Moge deze sprekende getuigen van het geloof en godsdienstzin van de Limburgers niet alleen in Geulle maar overal in ere worden gehouden, opdat Limburg blijve aan Christus.
Archie Varis.

Literatuur:
Uit Geul’s verleden. (1926)

Onderhoudswerkzaamheden aan de spoorlijn.

Inleiding
In en rond het weekend van 17 maart zijn werkzaamheden verricht aan de spoorlijn ter hoogte van de Pastoor Smeetsstraat en de andere pastoorsstraten. Het werk is in de nachtelijke uren gedaan. Een van die avonden rond het middernachtelijk uur maak ik een wandeling via de Moorveldsberg naar beneden. Al vanuit Moorveld hoor ik een diep dof grommend, ratelend geluid alsof er gelijktijdig twee, wel drie langere goederentreinen voortdurend door het dorp denderen. Beneden aan de helling van de Moorveldsberg wordt de geluidbron duidelijk. Een lange trein met allerlei werkinstallaties staat op de westelijke spoorlijn. De installaties op de trein draaien op volle toeren hetgeen ook te zien is aan de vele mensen die of in het duister of met lampen zwaaiend langs de trein lopen. Het geheel maakt een spookachtige indruk. Boven op de spoordijk: een lange trein met grommende machines, veel drukke mensen, zwaailichten met plotseling in het nachtelijk duister een fel rood flikkerlicht. De betekenis daarvan wordt snel duidelijk. Nog geen tien seconden later passeert een stoptrein vanuit Bunde met ingehouden snelheid. In de zoektocht naar ‘wat er aan de hand is!’ ben ik via de Hulserstraat en het Leukdervoetpad de spoorlijn opgelopen. Ik heb geluk. Vanuit het duister komen enkele nachtelijke werkers, gewapend met professionele zaklamp en een enkele met een koplamp (zoals bij de mijnwerkers). Ik stel me voor als hulp-journalist van de plaatselijke heemkunde-vereniging en informeer belangstellend naar de aard en het doel van de werkzaamheden.

Het verhaal van de nachtelijke werkers.
Het bedrijf Railinfra is bezig met onderhoud aan de spoorlijn. Railinfra is een werk-maatschappij van de Nederlandse Spoorwegen. Het bedrijf heeft kennis en ervaring opgedaan met het onderhoud aan spoorlijnen. Een van de medewerkers, de heer Vankan, schetst het geheim van de kok. De rails liggen in een bed van dikke, gebroken stenen met daarin de beels waarover de trein rijdt. De ondergrond van stenen, ballast genoemd, zorgt ervoor dat regenwater onmiddellijk wegzakt. In de loop van vele jaren gebeurt het dat bladeren en stof een humuslaag vormen en daardoor de water-doorlaatbaarheid beperken. Water in de ondergrond tast ook de levensduur van de beels aan. Duidelijk is: het tracee dat bewerkt wordt, was aan een onderhoudsbeurt toe.

De ingezette machinerie�n.
De trein met een lengte van om en nabij de 300 meter fungeert als werkpaard. Op de trein staan de machines die gebruikt worden om de vervuilde ballast (kiezels) te verwijderen, om op te vullen en het geheel waterpas uit te lijnen. Ook herbergt de trein de buffers met daarin de nieuwe ballast alsmede opbergcapaciteit voor de vervuilde kiezels die afgevoerd worden. In volgorde van werkzaamheden worden de volgende machines ingezet:

de hormachine. Met een roterend (rond-draaiend) apparaat worden de stenen onder de beels met veel kracht los geslingerd en afgevoerd. Boven het grommend geluid van de installatie uit hoort men de stenen die met veel kracht naar boven getransporteerd worden en onderweg tegen van alles opbotsen. Dat levert alles bij elkaar ‘een redelijk hels kabaal op’. De vervuilde ballast wordt tot een diepte van 50/60 centimeter verwijderd. Door het verwijderen van de ondergrond over een afstand van tien, vijftien zakken de beels in een boog naar beneden en komen even in het luchtledige te hangen. Tijdens het werk in Geulle op zondag 18 maart was een rail doorgebroken en moest vervangen worden. De naam van de hormachine is afgeleid van het Engelse woord ‘horr’ en zou zoveel betekenen als filteren, schoon maken.
De BAF, de ballast-afvoertrein, is het gedeelte van de trein met schuin omhoog lopende transportbanden waarover de af te voeren ballast op het treinstel getransporteerd wordt; vele van die wagons achter elkaar.
De grindtrein die de nieuwe ballast aanvoert en lost op de plaats waar opgevuld moet worden.
De stopmachine, een vernuftige machine die over een afstand van enkele tientallen meters de ligging van de rails met de beels peilt en zorgt dat kleine oneffenheden weggewerkt worden. Na het werk van de stopmachine liggen de rails waterpas.
De stabilisator zorgt ervoor dat de nieuw aangevoerde ballast goed aangetrild wordt en voldoende stevigheid geeft.
De BAM, de ballast-afwerkmachine die over de spoorlijn gaat nadat alle werkzaamheden verricht zijn. De machine zorgt ervoor dat de ballast onder en naast de beels mooi horizontaal ligt en dat de rails en omgeving schoon geveegd worden. Na deze machine kunnen de treinen weer rijden.

Het onderhoud aan de spoorlijn wordt in de nachtelijke uren verricht omdat er dan minder verkeer op de spoorlijn is (waarvan gedurende de werkzaamheden slechts een lijn afwisselend gebruikt kan worden). Iedere nacht wordt een gedeelte van de spoorlijn helemaal afgewerkt.

Bijkomende/verdere werkzaamheden.
Volgens een van de informanten van het spoorweg-onderhoudsbedrijf hoeft het veelomvattend onderhoud zoals nu gepleegd, niet vaak verricht te worden. De onderhoudsgevoeligheid is onder meer afhankelijk van de omgeving (het Bunderbos!). Gelijktijdig met het onderhoud worden ook de dwarsliggers onder de rails vervangen. Nu liggen er nog de houten beels, gewicht ongeveer 80 kilogram. De nieuwe dwarsliggers zijn van beton en wegen 300 kilogram. De nieuwe dwarsliggers mogen er zijn. Zij zijn goedkoper, stabiel en robuust in de ondergrond en duurzamer bovendien. Zij hebben derhalve geen enkele associatie met de overdrachtelijke betekenis van het woord dwarsligger.

Onderhoudswerkzaamheden aan de spoorlijn vinden volgens een strak, vele weken van tevoren opgesteld plan plaats. Bij dit soort werk is het begrip veiligheid alles bepalend. Alle belanghebbenden moeten bijtijds ge�nformeerd worden. Eenmaal vastgesteld vindt de actie altijd doorgang. Nu al is bekend dat het bedrijf op 23 juni een zelfde onderhoudsklus gaat verrichten aan de spoorlijn in Bunde nabij de Ireneweg. Vanaf de openbare weg zal het werk dan van nabij gadegeslagen kunnen worden. Het bedrijf Infrarail heeft inmiddels aardig wat ervaring opgedaan, zo weet een van de werkers te melden. Want behalve in Nederland heeft men ook contracten met de spoorwegbeheerders in Belgie en Duitsland. Met dezelfde trein trekt men dan de landsgrenzen over en dat is beslist geen boemeltrein.
Paul Notten

Geulle 50 jaar geleden..
Juni 1951.

De Geulse Boys gaan feest vieren. In juli gaat dat plaats vinden. Zij vieren dan het 30-jarig bestaan van de club. Er zal dan een wedstrijd gespeeld worden tussen de elftallen van Maurits 1 uit Geleen en Juliana 1 uit Kerkrade. Beide elftallen spelen in de hoogste voetbalklasse van Nederland.
De Geulse Girls speelden hun eerste offici�le wedstrijd. Deze wedstrijd werd gespeeld tegen de Haslou Girls. Onze meisjes kwamen echter nog ervaring en techniek tekort om van deze dames te winnen. Zij verloren met 6 – 1. Leny Pallada mocht de eer opeisen het eerste offici�le doelpunt voor de Geulse Girls gescoord te hebben. Gerda Thijssen en Lies Janssen waren aan Geulse zijde de uitblinksters.
De V.V.V. afd.Geulle heeft nieuwe wandelkaarten laten maken. Deze kaarten behelsen het natuurgebied tussen Bunde en Elsloo. Deze kaarten zijn te verkrijgen bij verschillende winkeliers en caf�`s tegen betaling van fl. 0,40.
Hotel “Schieversberg ” is verkocht en in partriculiere handen overgegaan. Voor Geulle met zijn toenemend aantal toeristen wordt het als een groot gemis gevoeld dat de exploitatie binnen afzienbare tijd gaat ophouden.

Hein Peters.

Over knotten en uitzichtpunten.

In het artikel over dit onderwerp in de Sjakel van mei jongstleden wordt beschreven hoe de plaatselijke buurtvereniging spontaan meegewerkt heeft aan het kappen van de helling waardoor vanaf de Penderjansknub weer vrij uitgekeken kan worden over de Maasvalei tot ver in de Belgische Kempen. De genoemde plaatselijke buurtvereniging was niet die van Hussenberg maar van Snijdersberg. Met deze korte aanvulling alsnog de eer aan de mensen die het werk gedaan hebben. In overleg met Staatsbosbeheer waken zij in de toekomst over het vrije uitzicht vanaf de knub. De peetvaders van de Pendersjansknub krijgen daarmee tevens de eretitel van ‘knotfathers’. Bij een wandeling naar het uitzichtpunt -even voorbij de Piemelehoek- kunt U zien hoe fraai het uitzicht ter plaatse geworden is dankzij het vrijwilligerswerk van de buurt Snijdersberg.

Werkgroep “Oos Heem” weer van start.

Onder leiding van Sjir Webers (Steegske 1) is de werkgroep “Oos Heem” na enkele jaren van stilzitten onlangs weer van start gegaan.

Als eerste doel heeft de werkgroep zich voor ogen gesteld om van alle “bouwwerken” in Geulle (huizen, kerken, kruizen, gevelstenen, kapellen e.d.) foto’s te maken, met aanduiding van de ligging, straat en huisnummer, huidige bewoner e.d.

Begonnen wordt in Hussenberg, Hierna volgen de overige buurten van Geulle. Als fotograaf fungeert Willy Ramakers van de Snijdersberg, geassisteerd door Hub Bollen van Broekhoven.

Eenieder die hierin is geinteresseerd kan zich aanmelden bij Sjir Webers voornoemd (tel. 364.54.84). De foto’s (10×15) zullen op papier (A-4-formaat) lichtjes worden vastgelijmd. Bij elke foto zal een beschrijving (met eventueel historie van het “bouwwerk”) worden gemaakt.

Hiervoor is elke helpende hand welkom. Het is verder de bedoeling dat ook eventuele “oudere” foto’s van het “bouwwerk” aan het “dossier” worden toegevoegd. Wie helpt mee?
(red)

In de Heer zijn overleden

op 9 juni 2001, op 79-jarige leeftijd, de Z.E. Zuster Yvonne van het Klooster aan de Hussenbergstraat, overleden te Fougeres (Frankrijk);
op 11 juni 2001, op 15-jarige leeftijd, Maud Ghijsen van de Hussenbergstraat / Eijkskensweg, overleden ten gevolge van een verkeersongeluk.

In memoriam Zr. Yvonne

Op 9 juni jl. overleed in het Moederhuis in Fougeres (Fr.) te midden van haar kloostergenoten en in het bijzijn van haar enige nog in leven zijnde zuster onze Zeer Eerwaarde Zuster Zr.Yvonne Berthiaux, Religieuze in de Congregatie van de Zusters van Christus Verlosser.

Zr. Yvonne werd op 27 mei 1922 geboren in Bain de Bretagne (Fr.). Zij kwam in 1947 naar Nederland.

In Nederland studeerde zij Nederlands en haalde zij de Onderwijsakte. Vijftien jaar was zij werkzaam in het onderwijs.

Hierna bekleedde Zr. Yvonne verschillende bestuurlijke functies in de Congegratie, in het Onderwijs en de Bejaardenzorg.

Sinds haar komst naar Geulle maakte Zr. Yvonne zich zeer verdienstelijk voor de Kerk en de gemeenschap van Waalsen. Zij was enkele jaren zelfs de rechterhand van Pastoor Kusters.

Zr. Yvonne heeft haar vele talenten intensief ingezet voor eenieder die een beroep op haar deed. Zij was een zeer beminnelijk persoon en daardoor geliefd bij zeer velen in Waalsen en ver daarbuiten. Zr. Yvonne hartelijk bedankt voor alles.
Zr. Yvonne is thans weer terug bij haar God en Schepper. Zij ruste in vrede.

Brieven van Pieke Junior oet de Piemelenhoek.

Dag beste mensen van Geul, hier weer een brief van jullie Pieke. Wat een allegasie, nog bijna voortat de vorige Sjakel uit was kreeg ik een brief bij ons thuis van eene, die vroeg offent ik niet goed bij de kop was om te schrijven dat het niet uitscheidde met regenen terwijl het al een paar weken geen druppel geregend heeft. Hij had zelf bekans stublonge gekregen en een krof van het werreke in de tuin, schreef hij mij, en het was allemaal hartsikke droog en het water in de regenton was ook al op en nou moes hij nog verder lopen om alle planten water te kunnen geven en of ik de luui niet zoveel wou betoppe, want ter zijn ook luui van ver buite Geul, die de Sjakel lezen en wat moete die nu wel niet denken van de situasie hier, schreef hij.

Nou doe ik maar eers ook eens de groete aan de luui van ver buite Geul en van over de zee en misschien willen die mij ook wel eens schrijve hoe offent het weer is bij hen, of ze daar ook moete sjravele om de moestem in orde te houde, sjus wie Harie van onze Merie, want die steek zich kepot aan de distele en de Noonk zeg distele steke is distele kweke en vorig jaar hadden hem de knijne aan zijn bone gezete en nu heeft hij met hinnedraad een hek gemaak om de moestem om de knijne buite te houden en de Noonk zeg dat het wel een ijzere gordijn lijk, maar dan wel een vinstergerdijn, want je kunt ter zo doorheen kijke en nou komen de knijnen niet meer aan zijn bonen. En dat van die zonneschijn na rege, dat zit hem zich zo, als ik mijn brief afheb dan ga ik de berg af naar die jonges van Lewet en daar koop ik me een postzegel en dan gaat de brief op de bus en die gaat snel, maar dan moet hij met de trein naar de Boss toe en die stempelt hem af en dan komp hij pas weer naar Geul, weer met de trein en dan vaart die trein nog een rondje langs de kerk en dan komp hij pas bij de hoofredactie op de Slingersberg en dan moet hij nog eens netjes gecontroleerd worde en dan zette die van de redactie hem in de Sjakel en dan moet hij nog gedruk en uitgevent worden en dat duurt zo lang dat de Maas in den tussentijd wel eens uitgewees en weer teruggegange kan zijn en dan krijg je zoget !! Jullie moete toch niet denke dat ik met een bussel hout voor de kop loop dat ik niet merk dat het overal veel te droog is en angers moet ik me ook nog giftig maken,

zekers ? En de burger heef het zich toch in zijn tes gestoke van mijn vorige brief, want hij was al bij de examens van de visserkes en misschien dat nou ook de bouwvergunning voor het huisje van de visvereniging der snel komp. Goed zo burger, zeg de Noonk, zo kunnen we tenminste kalle, maar de wege zijn wel opgelap, maar toch maar half en dat zal niet lang houwe zo, zeg de Noonk, en hij is benieuwd of die vethouder al gestop is met rooke. En hij was gaan wandelen en heef gezien dat de kunsthaan aan de Maas op een ander nes met eieren zit en de Noonk hoop dat die daar langer kan blijven zitten als op zijn ander nes en de luui kunnen nou in ieder geval beter op die haan met zijn eier lette en der komen ook minder uitgaanders langs en die moete zich nou op de keizelfeeste maar een eike tikke dus dat zal wel lukke en nou hebbe ze daar den auwen boot van de gemeente neergeleg en die pak zich niemand mee, want ze hebben hem helemaal vol met grond en klauwe geleg en Harie denk dat dat is van de hoge heere, dat die toch nog angs hebbe dat de Maas nog eens over de dijk komp, maar dat zal dan een pratsj worde als de kantonniers eers de boot moete leeg make voor ze die van aan de Maas derin kunnen laten. Misschien hadde ze alles maar moete late wie het was, denk de Noonk. En der zijn ters ook nog die niet op de hooge heere vertrouwen en die hebbe zelf een boot voor het huis geleg, maar met maar een paar bloeme derin, die kunne ze zo deruit kegele en dan weg vaare en dat is toch een stuk gemekkelijker, en zo zie je maar zeg de noonk, je hoef geen hooge heer te zijn om slim te zijn. En ik ga me spek met eieren ete, want ik weet niets meer te schrijve en ik heb der honger van gekregen. Adi�, met de groete van Pieke junior uit de Piemelenhoek.

Hoe is het zo ver kunnen komen?

Hoe is het zo ver kunnen komen? Hoe is het gekomen dat steeds meer Limburgse natuur en landschap worrden vernietigd uit winstbejag?

1953 – 2000
Velen van ons kunnen zich de februari-ramp van 1953 voor de geest halen. Daarbij werden bijna de hele provincie Zeeland, de Zuid-Hollandse eilanden en grote delen van West-Brabant getroffen.

De destijds gebezigde slogan luidde: “Dit mag niet meer gebeuren in een land met zo’n rijk verleden op het gebied van dijkenbouw, kanalisering en stuw- en sluiswerken”.

Er werd veel en goed nagedacht over de best denkbare oplossing. De Delta-werken werden ontwikkeld. De kosten liepen in de vele miljarden. Heel Nederland was het ermee eens, dat na gedegen voorbereidingen de Delta-werken moesten worden uitgevoerd.

Het mocht het land wat kosten. Ook toen, zoals bij projecten van dergelijke omvang gebruikelijk, de ramingen vele malen moesten worden bijgesteld.

Nu bijna 50 jaar na dato mogen we stellen dat de uitgaven en de inspanningen niet voor niets zijn geweest. We kunnen er met z’n allen trots op zijn.

2001
Het Grensmaas-plan. Tengevolge van een steeds toenemende verharding van de ondergrond en het opheffen van natuurlijke remmingen (uitbreding van steden, dorpen, wegen en industrieterreinen) in het achterland van het stroomgebied van de Maas, is de tijdsduur waarin het regenwater naar de Maas stroomt vele malen korter geworden. Piekaanvoeren van hemelwater komen daardoor steeds vaker voor. Gevolg: toenemende wateroverlast in het stroomgebied van de Maas.

Pakt men deze problemen ook zo voortvarend aan als in 1953? Ja, men wil dijken verhogen, kades aanleggen, stroomgeulen verbreden en vloeiweiden aanleggen binnendijks om het achterland te beschermen. Maar er is een verschil. Heeft iemand bij de realisering van de Delta-werken ooit gehoord of gelezen, dat de uitvoering ervan kostendekkend moest zijn? Dat kan ook niet. Bescherming van burgers is een taak van de overheid en kan niet worden afgewenteld op de schouders van een lagere overheid.

Maar wat gebeurt er in Limburg?
Van Limburg wordt wel verlangd dat het Maasproject uit eigen middelen wordt betaald en wel uit de opbrengst van uit onze bodem gewonnen grind.

Uit welke koker komt eigenlijk dat idee, dat de Maaswerken kostendekkend moeten zijn? Handelen bestuurders van Provincie en Rijkswaterstaat ‘op ingeving’ van de grindboeren, verenigd in de grindmaffia? Willen zij gestalte geven aan het gezegde: Voor wat, hoort wat? Laten zij dan bedenken dat ook in 2001 ‘ruilen doet huilen’.

Gelden er in 2000 andere normen dan in de 50-ger jaren? Gelden er in het Limburg van nu andere normen dan in het Zeeland van toen, als het gaat om de financiering van veiligheid van inwoners van Nederland? Let wel: ook de bewoners van het stroomgebied van de Maas betalen belasting en hebben recht op bescherming. De slogan ‘grind en zand voor groen’ stoelt nergens op.

Wat men in feite voorstaat, is het ene gat met het andere dichten, oftewel de grindgaten die gegraven worden in het Geulderveld opvullen met zwaarvervuilde grond uit het stroomgebied van de Maas.

Wie herinnert zich niet, dat we na recente overstromingen werden gewaarschuwd voor het eten van groenten uit de tuinen die onder water hadden gestaan, omdat die verontreinigd waren met zware metalen enz. Als men rivierslib en baggerspecie wil bergen in de grindgaten in het Geulderveld, ontstaat er een concentratie van verontreiniging, die in eeuwen niet hersteld kan worden.

En dan te bedenken, dat men deze gronden wil bestempelen als agrarisch gebied. Het maaiveld komt nota bene 1.70 meter lager te liggen. Je hoeft geen profeet te zijn om te voorspellen dat zij vrijwel permanent onder water zullen staan….

Ook wordt wel beweerd, dat mergel, zand en grind uit Limburgse bodem nodig zijn voor verdere ontwikkeling van ons land. Dat is een verwrongen beeld en een beleid dat wordt ingegeven door winstbejag. Zijn er alternatieven? Ja zeker. Al jaren worden uit de Noordzee miljarden kubieke meters zand opgezogen voor opspuiting van laaggelegen gebieden als de Bijlmermeer, Schiphol, de Maasvlakte en dijklichamen voor wegenbouw in het westen van het land. Bij het opzuigen van het zeezand worden grindbanken angstvallig gemeden….

Het is dus allerminst noodzakelijk, dat nog meer grind en zand uit Limburgse bodem worden ge�xploiteerd, met als gevolg dat Limburgs landschap verdwijnt en er grote waterplassen ontstaan � la Midden-Limburg, opgevuld met zwaarvervuilde grond.

Tel uit je winst. Stop met dat verderfelijke beleid. Op de resultaten ervan zullen wij Limburgers niet zo trots kunnen zijn als Zeeuwen en West-Brabanders op de Delta-werken.
Th. Kruijsen, lid Buurtnetwerk
Geulle/Meerssen

NB: Dit is geschreven uit bezorgdheid voor onze kinderen en kleinkinderen. Laat om hunnent wille het Limburgse landschap intact!

21e Avond wandel vierdaagse

Op 26, 27, 28 en 29 juni organiseert buurtvereniging Oostbroek voor de 21e maal in successie de avond wandel vierdaagse. Gestart wordt vanuit caf� Vossen-Raeven aan de Hulserstraat te Geulle.

U kunt kiezen uit de afstanden 5, 10 en 15 km. En voor voor alle afstanden kunt u vertrekken tussen 17.30 en 19.15 uur. De inschrijfkosten bedragen fl. 2,00 per persoon, waarvoor u een prachtig, door pijlen uitgezet, parcours krijgt aangeboden door Geulle en omgeving.

Als herinnering ontvangt iedere deelnemer een sticker. De I.V.V. stempel is aanwezig en de wandeltocht gaat onder alle weers-omstandigheden door. De deelnemers aan deze vierdaagse kunnen genieten van een zeer landelijke en bosrijke omgeving.

Wandel mee en geniet van de natuur die Geulle en omgeving u te bieden heeft. Voor meer informatie kunt u bellen: 043 – 3652061

Ontvangen

Van Hub Bollen heeft de Heemkunde-vereniging oude persoonsbewijzen ontvangen.
Hub, bedankt!

Mei 2001

Geulle in vroeger tijden.
32. De grote Sacramentsprocessie.

In eerste instantie werd deze processie in de Sint Martinusparochie op de vijfde zondag na Pasen gehouden. Eeuwen geleden is ze in verband met de Kruisdagen verplaatst naar de zesde zondag na Pasen. Dit valt af te leiden uit een aantekening voor in het oude huwelijksregister van de parochie. Op de zondag van de grote Sacramentsprocessie is het van oudsher altijd kermis. Volgens de oudste gegevens trok men vanuit de kerk naar de berg in Terhagen bij Elsloo en dan via Hussenberg, Snijdersberg en Hulsen terug naar de kerk. Ik wil nu proberen deze route wat preciezer te beschrijven. Bedenk wel dat indertijd het Julianakanaal en de spoorweg er nog niet waren. Vanuit de Sint Martinuskerk liep men in noordelijke richting via de Schaar (de Saint?) naar de berg in Terhagen, waar het eerste rustaltaar was. Hier werd het evangelie gezongen. Dan ging men via de Horst en de Eykskensweg naar de Scheer. Via Hussenberg kwam men bij de Cruijsboom waar onder een boom weer een rustaltaar was. Hier werd de preek gehouden. Via de Snijdersberg liep men omlaag naar Hulsen en langs de Geulstraat kwam men weer bij de kerk.

In vroeger eeuwen gingen sommige processies tot aan de grenzen van de parochie of de gemeente. Dat zou in dit geval betekenen dat Terhagen vroeger (deels) bij Geulle zou hebben gehoord.

Uit een schrijven van de graaf van Elsloo gedateerd de 14 juni 1699 aan de schutterij zou men kunnen afleiden dat het grondgebied van Elsloo tot dicht bij de Scheer in Hussenberg kwam. De schutterij moest zich namelijk in verband met de processie op het Keerbunder opstellen en wel recht tegenover een kuil, de Wijnkelder genaamd. Deze velden liggen circa 200 meter ten oosten van de Scheer.

Nadien is de processieroute vaker ingekort. Eerst ging men vanuit de kerk naar Broekhoven en via de Slingersberg naar Hussenberg en dan via de Cruisboom naar Snijdersberg. Voor het huis waar nu de familie Pieters woont en vroeger de kinderen Lowet was een rustaltaar waar de zegen werd gegeven. Dit rustaltaar stond bij een oude lindeboom, waarvan nu alleen nog de opengereten stam met dunne takken of lange twijgen over zijn (De heemkundevereniging Geulle heeft op 20 oktober 1999 hier een zogenaamde milleniumboom laten planten. Dit als herinnering aan deze oude processierustplaats.

Hiervan is nog een tv-uitzending geweest op de voormalige Limburgse zender TV8 ). Na de Snijdersberg liep men via Hulsen weer terug naar de kerk.

Nog later is de processieroute verder ingekort. Men bleef toen in Geulle beneden. Van de kerk liep men langs de pastorie en de latere Elsa-hoeve rechtstreeks naar Broekhoven waar bij het voormalige kapelletje het eerste rustaltaar was. Bij het vroegere kapelletje in Hulsen was het volgende rustpunt en bij het kapelletje aan de Gank werd weer halt gehouden. Het laatste rustpunt was bij het kapelletje aan het kerkplein, nu soms wel eens “het rode plein” genoemd. Het is opvallend dat bij ieder kapelletje minstens een caf� lag. Ik heb me laten vertellen dat tijdens de rustpauzes van de processie die caf�’s zeer gezien waren bij sommige mannelijke processiegangers om de keel te smeren. Tenslotte krijgt men van dat vele bidden een droge keel. In ieder geval werden de dorstigen gelaafd of beter gezegd, de dorstigen laafden zichzelf!

Later toen het Julianakanaal er lag moest men over de brug naar Broekhoven. Ik kan me nog goed herinneren dat tot een jaar of vijf terug het verharde fietspad op de oostelijke kanaaldijk alleen tussen de brug en Broekhoven een stuk breder was. Dit is door het toenmalige kerkbestuur zo geregeld voordat het kanaal gegraven werd, opdat de processie toch een rondgang naar Broekhoven kon maken. Aan deze processieroute herinnert nu nog de Processieweg, dit is de weg die onder langs de spoordijk van Broekhoven naar Hulsen loopt.
Archie Varis.

Literatuur:
1. Uit Geul’s verleden (1926)
2. Kent u Geulle? (1949)

Geulle 50 jaar geleden..
Mei 1951

Uit de raadsvergadering van mei:
Besloten werd een krediet beschikbaar te stellen voor het onderzoek op T.B.C. door het Groene Kruis.
Met de N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten werd een kaslening aangegaan tot een bedrag van fl. 75.000.
In verband met een schrijven van Gedeputeerde Staten werd de boomtax voor kopbomen vastgesteld op het tweevoudige en voor de andere bomen op het drievoudige. Het protest van de heemkundevereniging heeft geen effect gehad.
Een voorstel tot de bouw van zes woningwetwoningen werd aangenomen waarvoor een krediet van fl. 70.000 beschikbaar werd gesteld.
Een oproep aan de ouders door de geestelijkheid: “Ouders, u moet zorgen dat uw kind deelneemt aan de processie. Uw kind hoort thuis in de processie en niet langs de weg. Laat hen deelnemen aan de triomftocht van hun koning en zodoende eerherstel en dank brengen aan Jezus in het H.Sacrament. Dit zal over uw gezin en over Geulle rijke zegen en genade afroepen”.
Gelukkig is het weer omgeslagen en men is druk bezig in de tuinen. April en het eerste gedeelte van Mei was koud en nat.
Fanfare St.Caecilia gaf op 3 mei haar lenteconcert in de boomgaard van de fam.Kengen te Hulsen. Het talrijk opgekomen publiek genoot enkele uren van de op zeer verdienstelijke wijze ten gehore gebrachte muziek. Op 14 mei werd door de fanfare een serenade gebracht bij Matthieu Wouters te Hulsen ten gevolge van zijn 25-jarig dienstjubileum bij de Staatsmijn Maurits.

December 2000

In memoriam Alfons Kusters O.M.I.

Op 1 december jl. – slechts enkele weken nadat hij als Pastoor van Waalsen met Emeritaat was gegaan – is ons, na een kortstondige ziekte, ontvallen onze geliefde Pater Fons Kusters O.M.I. (Missionaris Oblaat van Maria).

Fons, die werd geboren op 1e Kerstdag in het jaar 1919, kwam uit een groot gezin. Samen met zijn tien broers en zusters groeide hij op in Melleschet, een gehucht van Vijlen.

Op 8 september 1939, kort voor zijn 20ste verjaardag, deed hij zijn “Eerste Geloften” in Korbeek-LO bij Leuven (B.). Op 1 juli 1944 werd hij in Weert tot Priester gewijd. Na drie jaar binnen zijn Congregatie en in het Bisdom Roermond dienstbaar te zijn geweest, werd hij in 1947, nog geen 28 jaar oud, benoemd tot Aalmoezenier van de werkende jeugd in Limburg. Hij zou Aalmoezenier blijven tot 1955, in welk jaar hij werd benoemd tot Overste van het Klein-Seminarie, het Collegium Carolinum, in Ravensbos-Valkenburg. Hij zou dit werk blijven doen tot het jaar 1964, toen hij werd benoemd tot Overste in het Huis voor Late Roepingen in Duiven bij Arnhem.

Zijn verblijf hier was echter slechts van korte duur. Binnen het jaar was hij terug in Limburg om in Maastricht Directeur te worden van de Stichting Katholiek Werkhuiswerk. Hij zou deze functie vervullen van 1965 tot 1980.

Kort na zijn terugkeer in het Zuiden werd hij in 1967 tevens benoemd tot Pastoor van de Hl. Barbara-parochie van Scheulder. Hier zou hij niet minder dan 16 jaar (tot 1983) als pastor blijven functioneren, waarbij hij zich zeer geliefd wist te maken bij zijn parochianen.

Op aandringen van het Bisdom stelde hij zich in 1988 – hij was toen al 67 jaar oud – weer beschikbaar voor de Eredienst en werd hij door de Bisschop benoemd tot Pastoor van Waalsen. Waalsen-Geulle zou de laatste “halteplaats” worden op zijn reis naar zijn Heer en Schepper. Hij zou hier – volgens zijn eigen zeggen – twaalf fantastische jaren doormaken.

Om gezondheidsredenen vroeg hij “Roermond” op 1 juli van dit jaar, 56 jaar nadat hij tot priester was gewijd, om ontslag. Dit ontslag werd hem door Bisschop Wiertz van Roermond op de meest eervolle wijze en onder dankzegging voor zijn vele verdiensten per 15 oktober jl. verleend.

Onder grote belangstelling nam hij afscheid van zijn geliefde parochianen om dan toch eindelijk, op bijna 81-jarige leeftijd intussen, met Emeritaat te gaan. Het zou een afscheid voor eeuwig worden.

Al direct na zijn terugtreden openbaarde zich een ernstige leverziekte. Op vrijdag 1 december jl. des morgens om 06.00 uur, overleed Fons Kusters in zijn woning aan de Heerenstraat, in zijn hem zo vertrouwd geworden omgeving.

Op dinsdag 5 december vond in de Kerk van Waalsen een druk bezochte plechtige Herdenkingsdienst plaats, waarbij de Overste van de Congregratie van de Oblaten en een Collega-Oblaat, alsmede Pastoor Dohmen van Waalsen en diens Kapelaan R. Schols voorgingen.

Tijdens de Hl. Mis werd een fraai gedachtenisprentje uitgereikt, waarvan de tekst grotendeels door de overledene zelf nog was opgesteld en die als volgt luidt:

“Aan allen die ik, hoe dan ook, onrecht, verdriet of pijn heb aangedaan, vraag ik ootmoedig om vergeving. Ik weet dat het niet gebeurde uit boosheid of vijandigheid; het gebeurde eerder uit zwakheid, uit angst of te grote bezorgdheid. Ik dank God voor het leven dat Hij mij gaf. Het was een voorrecht binnen de Congregatie en de Kerk dienstbaar te mogen zijn. Allen die mij daarbij met liefde, vriendschap en trouw tot steun waren, zeg ik nogmaals hartelijk dank. Zij moeten weten, dat deze simpele woorden onvoldoende tot uitdrukking brengen wat ik bedoel te zeggen: Moge God het u rijkelijk belonen. Dankzij u heb ik geleefd en ben ik in staat geweest te werken: warmte en licht uitstralen naar wie dat nodig hadden. Ik kan daar alleen maar dankbaar voor zijn en u vragen: Geef dat licht- die warmte- die blijde boodschap door aan elkaar: Doe dit tot mijn gedachtenis. Medebroeders, familie, lieve vrienden en allen met wie ik, gebrekkig, maar eerlijk bedoeld, de levensweg ben gegaan als mens, als priester Oblaat van Maria, vergeet mij niet in God’s barmhartigheid aan te bevelen. Treur niet om mij! Wees dankbaar en blij dat wij er zo voor elkaar mochten zijn. Leef moedig verder, vertrouwend op God’s belofte dat wij elkaar eens zullen weerzien in het land waar verdriet plaats maakt voor vreugde. A Dieu – tot ziens bij God!”

Wij kunnen hier slechts aan toevoegen: “Bedankt Fons, voor alles en wees onze voorspreker bij de Heer en bij Maria, de Moeder God’s”

Voorafgaand aan de Hl. Mis lag de Overledene in een open kist in de Doopkapel opgebaard. Iedereen kon hier op zijn manier nog eens persoonlijk afscheid nemen van Pastoor Kusters. Een dag later, op 6 december jl. vond in zijn geboortedorp Vijlen een plechtige uitvaartdienst plaats, met aansluitend de begrafenis op het kerkhof aldaar, alwaar ook zijn ouders reeds rusten.
S.W.

Geulle in vroeger tijden.
27. Anton Haeseck, 100 jaar pastoor in Geulle

Volgens de overlevering zou een zekere Anton Haeseck 100 jaar pastoor in Geulle zijn geweest. Hij zou in 1461 in Geulle zijn geboren en 125 jaar oud zijn geworden. Maar in feite is niets met zekerheid over zijn bestaan bekend. De geschiedschrijvers zijn het niet eens over de parochie waar en het tijdvak waarin hij als zielenherder gewerkt heeft.

Maar laten we eens op een rijtje zetten wat over Haeseck weten. In Geulle is een olieverfportret van hem. Tot 1847 hing dit in het voormalige kasteel en nadien in de pastorie van de Sint Martinus parochie. Onder op dit portret staat in het Latijn geschreven: “Antonius Haesech, eerste pastoor van Geul, geboren in het jaar des Heren 1461 en overleden in 1586 nadat hij 100 jaar pastoor was geweest. Ondervraagd door de bisschop van Luik door welke leefregel hij zo een hoge ouderdom had bereikt antwoordde Haeseck dat hij zich van drie zaken onthouden had: van vrouwen, van dronkenschap en van gramschap”. Tot zover de tekst op dit portret uit Geulle.

Deze nestor onder de pastoors is echter zeer waarschijnlijk tussen 1486 en 1586 g��n pastoor in Geulle geweest. In “Uit Geul’s verleden” staan namen van pastoors die in die periode hier zielenherder waren.

Ook op andere plaatsen worden portretten van pastoor Haeseck bewaard: onder andere in Antwerpen, Leuven en Val Dieu.

Verder leeft de gedachte dat Haeseck op andere plaatsen 100 jaar pastoor was. Men noemt dan o.a. Geleen en de Belgische plaatsen Gellik, Geel, Guel (bij Antwerpen), Go� (dit werd vroeger evenals Geulle als Goille geschreven) en Govi of Gevi. Dit laatste dorp dat bij Houfalize in Belgisch Luxemburg ligt, lijkt van al deze plaatsen de meeste kans te maken. In het academisch museum van Leuven wordt een portret bewaard waarop in het Latijn geschreven staat: “Ant. Haesech, uitstekend onder de eerste studenten van de nieuwe Leuvense universiteit heeft zeer lang de parochiekerk van Gulensis in het hertogdom Luxemburg bestuurd. Hij stierf in 1526 in de leeftijd van 125 jaar”. Maar in de archieven van de Leuvense universiteit is voor 1500 geen Ant. Haesech of Haeseck e.d. te vinden. Ook in Govi (of Gevi) bestaat de overlevering dat Haesech daar 100 jaar pastoor was en kent men zijn antwoord aan de bisschop van Luik op de vraag hoe hij zo oud geworden was. In de archieven van Govi die tot 1624 teruggaan komt de naam Haesech e.d. echter niet voor.

Pastoor Kengen meent in “Uit Geul’s verleden” dat nog geen bewijsstukken zijn gevonden die 100% zekerheid bieden voor Geulle of voor een andere plaats. Dus de parochie waar deze legendarische geestelijke actief was is niet met zekerheid vast te stellen. Kengen meent dat Haeseck mogelijk toch pastoor in Geulle is geweest maar dan voor het jaar 1300. Als de tekst op het olieverfportret dat in Geulle bewaard wordt juist is, dan is hij de ��rste pastoor van ons dorp geweest. Dat was dan voor het jaar 1000.

In de volgende aflevering wil ik iets vertellen over de legenden die over deze legendarische geestelijke bewaard zijn gebleven.
Archie Varis.

Literatuur.
1. Uit Geul’s verleden. (1926)
2. Kent U Geulle? (1949)
3. Limburgs Dagblad, 16-5-1958
4. De Limburger, 4-6-1980

In de Heer zijn overleden:

op 16 november, op 81-jarige leeftijd, Thea Hodselmans e/v Willem Bouwens van de Moorveldsberg;
op 21 november, op 91-jarige leeftijd, Anneke Senden, weduwe van Pie Pluis van de Hussenberg;
op 22 november, op 73-jarige leeftijd, Truia Rings, weduwe van Jef Bessems;
op 1 december, op 80-jarige leeftijd, Pater Alfons Kusters O.M.I., Emeritus-pastoor van Waalsen

Overdenking bij het einde van het millenniumjaar 2000

In De Sjakel van december 1999 schreef ik een overdenking bij het einde van het tweede millenium sinds het begin van onze jaartelling. Wat bracht ons het Heilig Jaar 2000?

De gevreesde computer-crash bij de overgang van 1999 naar 2000 bleef gelukkig achterwege. Op 1 januari 2000 ging het leven zijn gewone gang verder. De Nieuwjaarsreceptie in Waalsen was zoals altijd goed bezocht, met Pastoor Kusters als het stralende middelpunt. Het zou zijn laatste nieuwjaarsreceptie zijn: hij stierf op 1 december jl., enkele weken nadat hij met Emeritaat was gegaan.

De gemeente Meerssen kreeg een nieuwe burgemeester ter opvolging van Karel Majoor in de persoon van Ger Kockelkorn.

In de St. Martinuskerk keerde in oude luister terug de meer dan 300 jaar oude beeltenis van de Madonna van Geulle.

Op 26 maart 2000 overleed Piet Pinxt, Wethouder van de Gemeente Meerssen.

In 2000 werd de kerkhofmuur van de St. Martinuskerk grondig gerestaureerd, bestond de St. Joseph-school van Waalsen 50 jaar, werd de oud-Geullenaar Marcel Urlings als Luitenant-Generaal benoemd tot Commandant van het Duits-Nederlandse legercorps, maakte het G��l’s Mannenkoor een zeer geslaagde meerdaagse concertreis naar Mariazell in Oostenrijk, vierde de Harmonie St. Caecilia haar eerste wijnfeest, kwam Geulle voor het eerst op “Internet” en kreeg de parochie Waalsen een nieuwe herder in de persoon van pastoor Guus Dohmen.

Blij ben ik met de nieuwe rubriek “Brieven van Pieke Jr.”. In verband met de slechte gezondheidstoestand van de vorige schrijver van deze rubriek was het alweer een paar jaar geleden dat de laatste brief van “Pieke” in De Sjakel was verschenen. Blij ben ik tenslotte ook met het feit dat De Sjakel in het afgelopen jaar toch weer elke maand goed “gevuld” was.
S.W.

Politie varia

Op zondag 12 november viel een tegen een woning staande steiger om. Op de steiger stond op dat moment de eigenaar en deze kwam zodanig terecht dat hij met de ambulance naar het ziekenhuis te Maastricht werd overgebracht. Door de val werd de tegenover de woning staande auto beschadigd.
Op vrijdag 17 november vond er een aanrijding met doorrijding plaats langs het kanaal tussen Geulle en Elsloo, waarbij een motorrijder met duopassagier ten val kwam. De aanrijding werd veroorzaakt door een personenauto.
Op zaterdagmorgen 18 november werd een personenauto bekrast, welke stond geparkeerd op de parkeerplaats aan de Andreas Sauerlaan.
Op maandag 20 november werd door de brandweer op de Hulserstraat een kat uit haar benarde positie bevrijd.
Op dinsdag 21 november werd op de oprit van een woning aan de Moorveldsberg een fiets ontvreemd door een man met een petje. Door de overbuurvrouw werd dit geconstateerd. Hierbij werd een andere fiets achtergelaten. Door de eigenaresse werd in de omgeving gekeken en de man met fiets aangetroffen op de Hussenbergstraat. De man gaf de fiets terug en liep verder in de richting Beek.
Op zaterdag 25 november vond er een aanrijding plaats op de Hulserveldweg, waarbij een bestuurster van een personenauto bij het achteruit rijden een geparkeerde auto raakte. Mevrouw raakte in paniek en reed weg. Later belde zij de politie en ter plaatse bleek de aangereden auto reeds weg te zijn.
Verder werd geregeld geconstateerd, dat er op verschillende plaatsen binnen Geulle parkeerovertredingen werden gepleegd. Hierbij werd ook geregeld verbaliserend opgetreden. Vooral het parkeren op het trottoir en langs de gele streep werd veelvuldig geconstateerd. Een bekeuring kost f. 90,-.

Gevonden:
een herdershond vanaf Hulserstraat.
Een zwarte handtas met drie sleutels aan ring.

Verloren:
een grijs/witte kat, Hulserstraat.
Een kentekenplaat van een auto, Heerenstraat.
Brig. Giesen

Begrafenis in vroegere tijden.

Vroeger was een begrafenis anders dan tegenwoordig. Als iemand doodging werd dit met klokkengelui aangegeven. De kerkklok luidde met twee korte tussenpauzen driemaal en dan wist iedereen uit het dorp dat er iemand gestorven was.

Door de familie werd bij de dorpstimmerman een kist besteld. Deze kwam aan het sterfhuis de maten van de overledene nemen en ging dan aan het werk. Hij had daar maar enkele dagen de tijd voor. Het was puur handwerk met raamzaag en handschaaf.

Bij de pastoor was inmiddels de begrafenis geregeld. De familie met de naaste buren gingen dan `s avonds de rozenkrans bidden thuis in de rouwkamer van de overledene. Deze lag opgebaard in de kamer op de “schoof”. Dit is roggestro dat door de grote houten kam is gehaald zodat alleen de mooiste halmen overbleven. Dat stro lag op een of twee tafels uitgespreid met alleen aan de aarzijde een band omgebonden en hierop lag de overledene met het hoofd .

Een naaste buurman ging “te lijk bidden”. Hij ging familieleden, buren en bekenden van de overledene persoonlijk verzoeken om naar de uitvaart te komen. Een annonce in de krant kwam destijds maar zeer zelden voor door geldgebrek en omdat de meeste mensen niet eens een krant hadden. Weer andere buren gingen op het kerkhof het graf delven en na de begrafenis weer dicht maken. In die tijd waren de mensen humaner dan tegenwoordig.
Het inkisten deed de timmerman die de kist gemaakt had.

Op de dag van de begrafenis droegen de buren de kist te voet naar de kerk, met familie, buren en kennissen achter de baar aan. Dit was in Geulle voor mensen die ver van de kerk woonden zoals in Brommelen of boven op de berg een hele tocht. Voor de bergbewoners nam men de kortste weg, er was toen immers nog geen kanaal. Men ging via het kerkweggetje dat begon waar nu de Baron Conradstraat ligt recht door de beemden en kwam dan uit in de allee naast het huis Dohmen. Het bruggetje over de beek in de Poortwei is er nog altijd.

In het begin van de jaren dertig schafte de gemeente een lijkwagen aan op vier wielen en werd een houten loods gebouwd naast de veldwachterswoning op het Oostbroek om de lijkwagen te stallen. Als er met de lijkwagen uitgetrokken moest worden had je in iedere buurt wel iemand die een paard had en dat werd dan voor de wagen gespannen. Zo is het voorgekomen dat in Hulsen iemand overleed en op de dag van de begrafenis met de lijkenwagen naar de kerk werd gebracht. De bakker stelde zijn paard beschikbaar. De bakker zelf kon niet als koetsier fungeren omdat hij het brood voor die dag moest bakken. Een gastkoetsier nam de taak over. Op weg naar de kerk bleef het paard plotseling bij een huis staan. De koetsier riep al “hup” maar het paard liep niet door. De koetsier moest van de bok afkomen en hem verder helpen. Wat was n.l. het geval? Bij dat huis woonde een goede klant van de bakker. Het was een intelligent paard want bij het “hup” roepen dacht het paard “in twee tellen kan hij het brood niet bezorgd hebben” en bleef dus staan. Op weg verder naar de kerk woonde gelukkig geen klant van de bakker. Na het uitladen van de kist kon de koetsier paard en wagen weer thuis bezorgen. In de kerk waren de priester en de koorknapen gekleed in een zwart onderkleed tijdens de mis.

De bidprentjes in die tijd vermeldden de dag van geboorte en overlijden van de persoon en de rest van het prentje was gevuld met gebeden waar nog een aflaat aan vast zat van 100 of 300 dagen. Tegenwoordig is dit anders en daarom heet het nu met recht gedachtenisprentje. Er staat nu iets in over de persoon in kwestie. Enkele weken later werd door de timmerman een houten kruis met opschrift op het graf geplaatst. Een grafsteen was in die tijd voor de gewone man onbetaalbaar.

Crematie was helemaal uit den boze in die tijd. Het was voor katholieken zelfs verboden. In Nederland was er destijds ��n crematorium in Nederland en wel in Velsen Noord-Hollandbestemd voor athe�sten en anderen.

De kosten voor kist en kruis waren een paar tientjes in die tijd en de begrafeniskosten voor de kerk idem. Het kwam desondanks nog voor dat het armbestuur moest bijdragen in de kosten. De hand en spandiensten van de buren waren pro deo. Nu in het jaar 2000 kun je rekenen op tien tot vijftienduizend gulden.

Na de dood van een dierbare werd nog een jaar en zes weken rouw gedragen. De mannen met een zwarte rouwband om de mouw van de jas. De vrouw van de overledene was een aantal weken helemaal in het zwart gekleed en droeg voor het gezicht een sluier. Bij het ter communie gaan moest ze de sluier met de hand omhoog doen want de communie werd toen nog op de tong gelegd.
J.Maassen

Brieve van Pieke junior.

Dag mensen van Geul, hoe is het met jullie ? Met mij is alles goede, danke. Ik heb me een nieuwe punt aan mijn potlood geslepen, zodat ik jullie weer een mooie brief kan schrijven.

We hebbe een nieuwe Prins, ene die uit Ittere komp en dan is het goed, zeg de Noonk, want die van Itteren dat zijn echte dus ik spits me al op de vastelavond. En die van de famfaar zijn ook naar Oostenrijk gewees en hebbe daar het werk van het mannekoor afgemaak en alles plat gespeeld daar en zich een goeie op de lamp geschud en deze zomer hebbe ze een kersnach-ceedee opgenomen en de Noonk is heel benieuwd wie of dat dat klinkt, want hij houd wel het meeste van kaarte en van ensjele met Harie van Merie, maar daarna toch het meeste van muziek en hij is ook altijd debij als in Geul wat te doen is, maar dat wete jullie wel want je ziet hem altijd met zijn neus vooraan aan het brier staan. Maar ik geloof toch dat hij zich het alderliefste ene jegermeester ging drinke na de hoochmis bij die van het Jachhoes en die hebbe goei spulle, want ik heb daar letst van de Noonk een cola en een ijsje gekrege en dat smaakde naar meer. Maar nou gaan die ook al weer sluite en de Noonk die valt zo nog eens van zijn geloof af, zeg hij, als dat zo doorgaat. En de Noonk was ook naar de raasvergadering gegaan, waarin ze gepraat hebbe over de vergroting voor het vollegend jaar en hij was heel blij want die van de gemeente hebben hem anderhalf presentje gegeven en dat vindt hij ontroerend goed, zeg hij. Wat ze van een tientje een hoop zever kunnen maken daar, zeg hij. Maar nou is hij in het schop achter aan de gang, hij maak zich nieuwe schuppestelen want die heef hij doorgewerk met zich terop te stiepen, en beurstelestelen, die zijn hem doormereen gegaan met keren en ook boonestekken en dat allemaal van een koop hout uit de bos. En daar kwamen ook een hoop schanse vanaf voor het bakkus van Merie en voor het Semeertevuur, en die van ons ware bijna de enige schanse die derop lage want ter waren veel pellets debij en die knetterde tot het verr…daar gaat me de punt van de potlood weer kepot. En aan de Maas daar zijn ters nog die dat helemaal niet snappe van dat verbranne, want daar heef me der een een hoop takke en groen in een wei liggen, daar zou Semeerte sloes op zijn, maar als die dit nou lees weet hij wel waar hij met zijne troep naar toe moet vollegend jaar. En als je de Lei in vaart dan geloof je ook dat je in een houtplantage terecht komp, zoveel hout lig daar gereed, maar dat is ook om de voor te zorrege dat die wat zich eene gaan drinke daar, dat die het niet te koud krijgen als ze lang moete op hun kruk stil blijve zitte en als ze het toch te koud krijge dan kunne ze zich een schup pakke om de looker aan de kant van de weg wat gelijk te make, want dat ziet ter toch niet uit, vindt de Noonk.

En nu gaat het echt winter worde, en de koleboer is bij ons gewees en hij heef een hoop zakke eieren gebrach en antersiet ook, voor de haard in de voorkamer en ook nog schlamp voor de varrekesketel in het schop en de Noonk en Harie zijn klein eerrappele gaan zeumere want die vindt het varreken zo lekker, en ik ook want als de Noonk even niet kijk dan pik ik me der zoon krauweltje deruit en de Noonk vindt ech vuur toch warmer dan dat vuur van de gas, zeg hij en ik geloof dat hij toch wel een beetje ouwerwets is, want wie angers stook er nog met schlamp en fomme en zo.

En Harie was deze week toen hij met de brommer van de sjich kwam een vethouder tegegekome, die door de Pas naar Bung aan het renne was, zo hel offent er iemand achter hem aanzat, wie een sjampscheut uit een flitsboog, en de Noonk denk, dat die vas aan het oefenen was voor het geval dat hij een keer met de burger mee durf te kome op huisbezoek in Geul en dat die van Geul hem dan wel eens heevers brengen of zoget, maar Harie dacht dat hij aan het sjogge was om mooi slank en bij de tijd te blijven want hij had een sjiek treningspak aan, blauw met flette en moove strepen en de Noonk zeg dat je aan de kleere de man kent en dat kan wel zo zijn zeg Harie maar het valt wel op. En de Noonk vroeg of die vethouder alleen in de Pas was en toe zei Harie, jazeker, want het is El Goor niet en het is hier ook nog Amerika niet, maar het gaat ter wel op lijke want overal waar je komp heb je allewijl las van het leve van het verkeer van het spoor en van de rijksweg en van het vliegveld en van schepe op de kenaal en als het kiezeltijd is van de kiezelfeeste in Uikefe, behalve hier in de Piemelehoek, want daar is het nog lekker rustig en daar heb je nerges las van, alleen van de toeriste zomers die je zo onder de poort op het geleeg staan om nog eens een keer een echte auwe Limburger te zien en dan make ze een foto van de Noonk met zijn proemesjik en zijn patsj en zijn hemmesmouwe en zijn hellepe en van onze geit en toe heef de Noonk een veeke in de poort gezet en nou kunnen ze niet meer binnen, die gaste. Maar alles verandert, zeg de Noonk altijd maar en je mag in Meersse nog niet eens meer zegge dat de zakke niet verandere, want daar make ze nog een hoop reclaam mee in plaats dat ze ons van die cente een paar rolle gratis zakke geve, nee hoor, niks de van. Der verandert geen zak in Meersse, zeg de Noonk, en dat klop wie een zwerende vinger, de zakke blijve maar de kleur verandert, maar denk teraan zeg de Noonk, over anderhalf jaar moge we weer kieze welke kleur zakke dat we wille hebben en dan kan wel eens uit een ander zakje getap worde. Zo en nou ga ik ophouwe want we gaan ete, wortellerats en daar ben ik niet zo kepot van, maar ja, dat vindt Merie zelf lekker, dus ….. de groete en de kompleminte van Pieke Jr. oet de Piemelenhoek.

P.S. En nog een zalig uiteindsje en een goed begin en een mond vol waffele in de han en veel geluk in het nuut jaor !!!

De goudsalamander van Meister Tilmans.

De goudsalamander is ei hi�l zeldzaam bi�ske, dat m�r op � paar plaatse in �s prachtig Limburgs land veurkump. In de beuk h�t ter ouch vuursalamander umtat de luu meinde tatter door �t vuur k�sj loupe z�nger zich te branne. Veer neumde h��m goudsalamander umtat hae zwoin sjwoin gouwe vlekke en streepe op zie zwart pekske hauw. Dat bi�ske waor vreuger al hi�l zeldzaam en get hi�l bezungers en noe steit ter in de kez�t esser nog �rges gev�nge weurt.

Hae w�t zich dan ouch good te verstaeke onger wortele van buim of in moezel��kskes. Hae laef altied in de buurt van water want dao waere de jonge gebaore. De volwasse salamander hilt neet zwoi err�g van water. Hae laef op �t land en dao hilt hae ouch ziene weinterslaop. Hae hilt ouch neet err�g van daagleech en daoveur geit hae hi�l traog in de sjemering op jach. Es �t werr�m is krup hae soms �nger �nne rebarberstroek of zeuk hae zich ein anger keul plekske.

In de sjwoil st�ng �nne grwoite aquarium. Aan eine kant waor water en mi� este h�ll�f waor grond. Dao laog eine kepotte bloomp�t op zunne kant en dao kroope de salamanders dan �nger. Veer moosjte eedere daag veese paerlinke zeuke. Aan � vol zwaegeldwu�ske hauw hae gen�g.

De meister hauw van alles gelaeze euver dit bi�ske. Hae wis ouch tatste h��m neet in de han moosj pakke. Dae hauw kleere en dao zaot get in waste oetslaag van kreegs. Dus de k�nger waore gewaarsjuut.

De meister wis ouch dat de j�nge in �t water gebaore woore z�nger tat �t wiefke naate veut kreeg. Daoveur hauw hae alvas � kiezelsteinsje kort bie �t water gelag.

En hae wis ouch tat �t wiefke eikes lag woi de j�nge onmiddelik oetkraope. Dat neumde hae “vivipaai” of levend barend. Wie dat sjus in zie werr�k ging wis hae neet. En toch wol hae tat gaere weite. Doarveur heel hae de bi�skes nao de weinterslaop good in de gaate. Hae zoag eine van de salamanders �nne dikke boek kriege. Noe isset mekans zwoiwiet dach de meister. Dat wil ich m�tmaake. Versjeijene aovende tr�k hae nao de sjwoil, zat zich stil in ei heukske op �nne stool en keek in �t hauf duuster noe en dan ins nao de bi�skes.

Op �nne aovend van �nne werr�mme daag zaot hae weer in �t duuster oore te wachte op �t woonder. En wie hae oore laater wakker woor laoge � gans st�l koelek�pkes in �t water en zwumde al r�nd of ze al genog zw�ml�s gat hauwe. De meister staok zich es trwu�s ein dikke segaar op en durfde bie hun neet te vert�lle tat hae �t woonder gemis hauw.
Mar/BDe sectie Genealogie heeft voor u gelezen …

……..In Limburgs Tijdschrift voor Genealogie, jaargang 28, nummer 3, september 2000, bladzijdes 79 tot en met 85, van de hand van A.M.A. Maassen het artikel “Kwartierstaat van Sjef Thijssen uit Geulle”. Ter toelichting het volgende, mede gebaseerd op hetgeen daarover door R�gis de La Haye geschreven werd in zijn boek: “Limburgse voorouders, handleiding voor genealogisch onderzoek in Limburg” (Maastricht, tweede herziene druk, 1994): een kwartierstaat bevat alle voorouders, zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn van een bepaalde persoon. Deze persoon wordt “probant” genoemd. Onder “kwartier” moet volgens “Van Dale” verstaan worden ieder van de personen die iemands afstamming van vaders- of moederszijde uitmaken. Het aantal voorouders loopt op volgens een rekenkundige reeks: iedereen heeft twee ouders, vier grootouders, acht overgrootouders, zestien betovergrootouders enzovoort. In principe heeft u rond de vijftiende eeuw zo’n 60.000 voorouders. Mocht u bij onderzoek bijvoorbeeld al uw Edel-stam-grootouders (om maar eens een categorie bij de horens te nemen) kunnen opsporen, hetgeen wel zeer onwaarschijnlijk is, dan zou u in totaal ruim 134.000.000, jawel 134 miljoen voorouders hebben. Let wel, in principe want u krijgt te maken met kwartierverlies, kwartierherhaling etc., maar daarover een andere keer meer.

Nu terug naar het artikel, waarin zijn opgenomen de eerste 63 kwartieren, voor zoveel mogelijk in hun geheel alsmede verwijzingen naar de eerstvolgende 64 kwartieren van “Sjef van Willemke”. De familienamen die in de kwartierstaat zijn opgenomen zijn de volgende: Alofs, Backhuys, Bours, Bouwens (Bouwels), Brouwers, Canisius, Cleven, Coox, Deckers, Dekkers, Dullens, Goessens, Hamers, Henssen (Hanssen), Hoogheijnen, Janssen, Kebers, Kurvers, Lemmens, Lenders, Lentjens, Limpens, Maassen, Maes(sen), Meijs (Meissen), Mulkens, Muijtjens (Mutiens), Notten, Opheij, Paulissen, Peerbooms, Perebooms, van Reijmersdael, Schillaers (Schillaerts), Schreuers, Thijssen, Vossen (Voessen), Vrancken.

De auteur verwijst naar de betekenis van Sjef voor de Geulse geschiedschrijving en de rol die de verhalen die Sjef vroeger thuis hoorde vertellen daarbij speelden. Tenslotte geeft de heer Maassen nog aan het persoonlijk jammer te vinden dat van diverse personen, die voorkomen in Sjef’s boek “Geulle, dorp aan de Maas” alleen de dorpse bijnamen zijn vermeld. Van een aantal personen heeft hij thans de genealogische gegevens verzameld en in de beschreven kwartierstaat opgenomen. Van een aantal andere personen is nu al de identiteit niet meer vast te stellen. Na het lezen van dit artikel stellen wij ons de vraag: Een taak voor de (sectie genealogie van) de heemkundevereniging……. ???
Lou van Kan

Opheffing van de “Stichting tot behoud van het Leukdervoetpad” te Geulle

In de zomer van 1997 kondigde het gemeentebestuur Meerssen aan een in het Leukdervoetpad te Geulle gelegen onbewaakte overweg te willen sluiten. Een vanuit de Geulse buurtverenigingen en de heemkundevereniging G��l gevormde werkgroep kwam daar tegen in het verweer door de oprichting van de “Stichting tot behoud van het Leukdervoetpad”.

Vanaf de zomer 1997 heeft de stichting alle mogelijkheden van bezwaar tot en met hoger beroep bij de Raad van State aangewend om het ongewenste besluit ongedaan te maken. In de verschillende stadia van het proces heeft de stichting steeds gezocht naar wegen om, naast de juridische procesgang, eventueel op andere wijze tot een voor beide partijen acceptabel vergelijk te komen:

a. Zo is er tussentijds overleg geweest met het gemeentebestuur en Rail Infra Beheer om alternatieven te ontwikkelen, zoals het weer open maken van een enkele jaren voordien opgevulde ‘duiker’ (een onder de spoorlijn gelegen onderdoorgang voor de afvoer van hellingwater); Deze duiker bleek helaas opgevuld met een zand-/cement-substantie;
b. De stichting heeft systematisch de ontwikkelingen met betrekking tot veiligheid op spoorwegen en de beveiliging van dezelfde spoorwegen bestudeerd.

De Raad van State heeft op 9 mei uitspraak gedaan en nog eens bevestigd dat met de afsluiting van de onbewaakte overweg in het Leukdervoetpad de verkeersveiligheid wordt gediend. Passanten op het Leukdervoetpad worden bij nadering van de nu gesloten overweg letterlijk ‘het bos in geleid’.

De stichting ziet momenteel geen mogelijkheden tot verder verweer of tot heropening van discussie over de bereikbaarheid van het hellingbos. Het bestuur heeft daarom besloten de stichting op te heffen met dank aan degenen die met financi�le steun de werkzaamheid van de stichting mogelijk hebben gemaakt. De initiatiefnemers, de buurtverenigingen en de heemkundevereniging zijn van het besluit in kennis gesteld. Nog resterende middelen zijn verdeeld over de buurtverenigingen die de oprichting en werkzaamheid van de stichting mogelijk hebben gemaakt.
Namens het bestuur van de inmiddels opgeheven stichting, Ed Vossen, secretaris

Harmonie St. Caecilia huldigt jubilarissen

Op vrijdag 17 november vond het jaarlijkse Caecilia-feest plaats van Harmonie St. Caecilia Geulle. De jubilarissen Willie Bollen (50 jaar lid), Ralph Notten en Carmen v.d. Ven-Tilmans (allen 12,5 jaar lid) werden door de voorzitter in de bloemetjes gezet en door de afgevaardigde van de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen voorzien van het bondsinsigne met bijpassend diploma. De leden van drumband en harmonie vergezelden deze huldiging met gepaste felicitatiemuziek!

De vierde koperen jubilaris Audrey Ringens moest, wegens verplichtingen elders, verstek laten gaan. De feestruiker werd haar natuurlijk thuis bezorgd. Het bondsinsigne met het diploma zal haar op een daarvoor geschikt moment worden uitgereikt.

Wae waor dat?

Es ich mich neet vergis waor dat Lei van Pie van Puilke, m�h �t k�nt ouch Sjeng van Pieke, Fer van Diel of mesjien Harie van de Kes zin gewaes die dao get van aafweite.

Mesjien klink �t get vraem in de oire es achter de veurnaam neet de femielenaam geneump weurt wie Lei Smeets, Sjeng Janssen, Fer Wijnand of Harrie Gijsen, m�h � st�k stamboum aangehaold weurt.

Dat geb��rde neet �lein in G��l m�h in v��l klein Limburgse d�rpkes. Dao zin vesjillende raeje veur opgegaeve k�nne waere.

Wis geer dat Napoleon de femielenaam, de achternaam, verplich gest�ld haet sjus wie �t aanl�gke van ein bevolkingsregister? En dat is pas ein dikke twi�hondert jaor geleeje.

M�h de Maaslengers, want dao geit �t hie euver, woone al � paar doezend jaor aan de Maas en doe dach nog neemes aan � bevolkingsregister.

Ein anger raeje k�nt zin dat vreuger in sommige klein d�rpkes ei aantal femielenaame zwoi d�k veurkaome tat �t dan onduudelik waor waeste sjus bedoeldes. Ich herinner mich tat in ein klas drie Jeanne Lemmens zaote, ein van op �t Brook, ein van in de Moirveldsberr�g en ein van aan de Maas. Wie d�k zouw veur d’n aorlog in Ittere de naam Smeets en Gulikers neet zin veurgek�mme. Mesjien d�kker es al de anger achternaame saame. Dan wiste neet altied drek euver wae dat de luu kalde.

Me perbeerde dan waal sommige luu eine bienaam te gaeve. Dan wis eederei drek euver wae tatstet hauws. In G��l wis eederei drek es get gezag woor euver: Truuke van d’n Auwe, Harie van de Kes, Merie van Anne, Lies van Geelke, Sjo van Truuke, Huub van Frenske, Sjef van Willemke, Willemke van �t Rwoid, Mertien van de Br�gkkelkes, van de Gez�ttejong, van Giel van de Pos, Huub van G��rt, Huub van Geelke en zwoi wier.

Vreuger waore de luu err�g honkvas. Ze kaome neet v��l boete �t eige d�rp en ze trouwde hi�l d�k m�t eemes oet �t eige d�rp. Anger d�rpe v�nge �t d�k neet leuk este in hun d�rp kaoms vrieje. Dao waor doe niks baeter es eemes oet �t eige d�rp. Vraem vriejers woore d�k in anger d�rpe door “inboorlinge” m�t kl�ppele of metser verjaag.

Dao waor dan ei saort minachting van �t ei d�rp veur �t anger.

�t is jaomer tat de auw persoonsaanduidinge, die de d�rpe zwoin tiepis aksent gaove, noe eedere ki�r minder gebruuk waere. Ze k�mme ech in de verdr�kking.

Ouch umdat nao 1900 de leerplich woor ingeveurd. De meister moosj de echte femielenaame gebruuke. Ouch de greuj van de adminnestraasje en regestraasje, de toegen�mme mobieleteit en de hwoigsjwoile boete �t d�rp leete neet toe dat Jan Janssen zich dao Sjangke van Pieke van Bet van Ummele leet neume. En op de belastingformeleere, distrebuusjekaarte, diplomaas en aktes k�sjte elein m�r de veur- en achternaame gebruuke. En de veldwachter, de fakteur, de kemieze, de notaris en de spaarbanke hauwe gein behoefte aan �nne houp naame van veurauwers. De luu mooste zich m�r aan �t moderne laeve aanpasse.

M�t de veurnaame laog �t get angers. De Limburgers waore katteliek en hunne veurnaam of veurnaame kreege ze bie de duip en dan houwe de gwroitauwers, de paat en de paetere, hi�l get in te br�nge. Hi�l d�k v�nge ze �t normaal dat de duipeling nao hun geneump woor. I�we lank blieve sommige veurnaame gereigeld tr�kk�mme en dat de petrwoinheilige dao ouch ein rol in speelde is duudelik.

De pestwoir zouw raar opkieke este m�t �nne neet kattelieke naam kaoms aanz�tte. De sterrefdaag van den heilege woor laater de naamesdaag van �t keint. Tat Slevrouw m�t z’n Maaikes, Meriekes, Maarjaas, Riaas de topti�n aanveurde zal neemes verw�ngere. De Sint Jwoizep waor eine gooije twi�de met z’n Sjefkes, Sjookes, Sjozefienekes en zwoi wier. Bie de topti�n hwu�rde ouch: Sint Pjettrus, Sint Jaan, Sint Paul, Sint Hubertus, Sint Lambertus , Sint Martinus, en Henricus.

Allewiel zeuke ze nao naame van filmsterre, topsporters, t.v.-sterre, naame oet romans, boetelandse naame, naame van politieke figuure en soms zelf oetgev�nge naame.

Paat en paetere, de grwoitauwers, de auwers of de femiele h�bbe neet v��l mi� in te br�nge en ouch de pestwoir is al blie es hae �t keint maog duipe.

Eederei wilt modern zin en de k�nger neet opsjeepe m�t eine antieke naam dae neet mi� pas in de moderne tioed en zeker neet in de toekoms. Veer h�bbe oos auw meubele, ooze b�ddekoetsj en os huuske toch ouch opgeruimd. M�h �t gekke is tat allewiel veur die auw kl�mmele weer inins v��l belangst�lling besteit en veur ech antiek hi�l get geld neerget�ld moot waere.

Zwoi geit �t mesjien ouch m�t de auw veurnaame. Die h�bbe toch get bezungers en zin dan inins weer nuujerw�ts. Soms waere ze dan waal get in klank verangert en verangert Kwab in Jacob, Pj�r weurt taan Pierre of Piet, Sjaak in Jack en Mai in Maike. Oeteindelik maak �t neet v��l oet. Veer moote de invloed van �t Holles op os sjwoin dialek neet ongersjatte.

Bie de femielenaame is �t opvallend tat sommige vreuger de veurnaam van de vader (Sjeng van Pieke) of de mooder kreege (Huub van Tien) en nog wier van de grwoitvader of van de grwoitmooder m�t gepak woore. Veer k�nne allemaol Pierre van Pie van Puilke en Huub van Tien van Pi�r Tilmans, Fer van Diel, Lies van Geelke, Sjang van N�lke en Lie van Pi�r, Bertha van Andrees en Sjangke van Bet. Woiveur al die naame van grwoitvader of grwoitmooder geneumd woore weit ich neet en �t zal waal altied � raodsel blieve.
MAR/B

Agenda van de heemkundevereniging

Op donderdag 4 januari is er een bijeenkomst van de dialectgroep in het heemkundelokaal. De aanvang hiervan is om 19.30 uur.
Op 30 januari 2001 organiseert de heemkundevereniging in “het wapen van Geulle” een lezing over de geschiedenis van het carnaval. De lezing wordt verzorgd door Drs. Toon Jenniskens, stadscultuurhistoricus van Maastricht. De aanvang hiervan is om 19.30. De lezing is voor leden en niet-leden van de heemkundevereniging. Nadere informatie over deze lezing volgt in de Sjakel van januari.

Kerstwandeltocht Oostbroek

Op 26 december organiseert buurtvereniging Oostbroek voor de 17e maal de inmiddels traditionele kerstwandeltocht.

Gestart wordt vanuit zaal ‘t Heukske aan de Hulserstraat te Geulle. U kunt kiezen voor de afstanden 5, 10, 15, 20 en 25 km.

Voor de afstanden 5, 10 en 15 km kunt u vertrekken tussen 8.00 uur en 15.00 uur. Voor de afstanden 20 en 25 km kunt u starten tussen 8.00 uur en 13.00 uur.

De inschrijfkosten bedragen f. 2,00 per persoon. Hiervoor krijgt u een prachtig, door pijlen uitgezet, parcours aangeboden door Geulle en omgeving. Als herinnering ontvangt iedere deelnemer een sticker. De I.V.V.-stempel is aanwezig en de wandeltocht gaat onder alle weersomstandigheden door.

Wandel mee en geniet van de natuur die Geulle en omgeving u te bieden heeft. Voor meer informatie kunt u bellen met 043 – 3652061.

November 2000

Geulle in vroeger tijden.
26. Sint Martinuskerk.

Dit keer wil ik iets vertellen over de historie van onze eeuwenoude Sint Martinuskerk. De huidige kerk die in 1920 gereed kwam, is minstens de vierde die daar “Aan de Maas” werd gebouwd. Over de bouw, het bestaan en de afbraak van het eerste godshuis is niets bekend. Deze zal wel van hout zijn geweest zoals toen hier algemeen gebruikelijk was. Nadat onze voorouders tot het christendom bekeerd waren is die kerk gebouwd. Mogelijk is dat rond 700 geweest zoals uit de levensbeschrijving van Sint Hubertus valt af te leiden. Deze was de laatste bisschop van Maastricht, want in 720 verplaatste hij de bisschopszetel naar Luik. Hubertus bevond zich eens in Gabelium (Geulle) 2 uur gaans van Maastricht. Hij hield daar toezicht op werkzaamheden die door de lage waterstand van de Maas gestaakt moesten worden. Nadat Hubertus in gebed was neergeknield begon het hard te regenen, waardoor de Maas weer bevaarbaar werd. Hieruit zou men kunnen afleiden dat men bezig was met de bouw van een kerk of kapel onder toezicht van de bisschop en waarvoor de bouwmaterialen over de Maas werden aangevoerd.

Toen tussen 875 en 892 de Noormannen onze streken binnenvielen was de bevolking hier grotendeels tot het christendom bekeerd. Deze eerste kerk moet vaker opgeknapt en verbouwd zijn. Wanneer de tweede kerk gebouwd is weten wij niet geheel zeker. Mogelijk is dit in 1329 geweest. Deze was van mergel zoals we nu nog aan de toren kunnen zien. Deze maakte dus deel uit van de tweede kerk en is in ieder geval tussen 1300 en 1400 gebouwd. In tijden van gevaar diende de toren als toevluchtsoord voor de toenmalige bewoners van Geulle.

In 1626 is de derde Sint Martinuskerk ingewijd. Dit in opdracht van de kasteelheren van Geulle: Wolter van Hoensbroek en zijn zoon Conrad Ulrich. De middeleeuwse toren bleef behouden; aan zijn oostzijde werd in neogotische stijl een laag schip gebouwd, dat door de kasteelheren werd betaald. Daaraan kwam weer het kerkkoor dat door de bewoners werd betaald. Zie de gebrand-schilderde ramen van het oude koor, dat nu een zijkapel is van de huidige kerk (rechts van het schip). In een steen boven de torenpoort staat in het latijn informatie over de bouw in 1626. In die tijd was de kerktoren eigendom van de gemeente. Deze derde kerk werd zo een 100 jaar geleden langzamerhand te klein voor de steeds groter wordende parochie, die toen nog geheel Geulle omvatte. Daarom werd de Sint Martinuskerk in 1920 ingrijpend veranderd en vergroot. Tussen de oude toren en het kerkkoor werd een driebeukig schip met nieuw kerkkoor gebouwd. Het nieuwe koor ligt nu naar het noorden en de kerkingang naar het zuiden toe. Bij de oude kerk lag het koor naar het oosten en de ingang was aan de westzijde onder de kerktoren. Aan een pilaar van de kerkkoepel werd een gedenksteen geplaatst waar achter een loden buis is ingemetseld. In deze buis zit een oorkonde met informatie over de eerste steenlegging in 1920. Deze eerste steen werd gelegd door Augustinus Caspar Kengen, toen pastoor te Caberg bij Maastricht. Hij is in Geulle vooral bekend als schrijver van het boek “Uit Geul’s verleden”. De bouw van de kerk kostte in 1920 f 90.240,-. De bouw van deze laatste Sint Martinuskerk heeft indertijd zowel letterlijk als figuurlijk veel stof doen opwaaien. Zie hiervoor bijv. het boekje “Geulle, zo moet het blijven”.

Archie Varis.

In de Heer zijn overleden:

op 21 oktober in St. Jansgeleen, Pierre Notten weduwnaar van Mai Timmermans, 92 jaar oud;
op 22 oktober in Kasen-Bunde, Gert Wolak e/v de beschermheer van Harmonie St. Caecilia, Leo de Bruyn, 59 jaar oud.

Dankbetuiging van Pastoor Kusters:

Lieve mensen van Waalssen-Moorveld,
Wat hebben jullie mij op 15 oktober l.l. een geweldig afscheid bezorgd! Graag had ik daarvoor iedereen persoonlijk willen bedanken, maar zoals jullie allemaal weten, laat mijn gezondheid dat niet meer toe. Ik vertrouw erop, dat wij zeker in deze moeilijke tijd in gebed met elkaar verbonden blijven.
Nogmaals, bedankt voor alles.
Waalsen, 29 oktober 2000
A.Kusters O.M.I., Em.Pastoor

Corrigendum:

In het stukje “Aflossing van de wacht in Waalsen” in De Sjakel van oktober 2000 is abusievelijk niet vermeld dat er naast de Pastores Out en v.d. Eng nog een derde Pastor lange tijd als vervanger van Pastoor Kusters is opgetreden te weten de inmiddels ook al weer enige tijd geleden overleden Pastor Benden van de Luipertstraat. Ere wie ere toekomt.
Met excuses voor deze omissie.
S.W.

Afscheid van Pastoor Kusters in Waalsen

Op zondag 15 oktober jl. nam Pastoor Kusters tijdens een druk bezochte en plechtig gezongen Hl. Mis, waarbij zijn opvolger, Pastoor Dohmen van Bunde en Geulle-Beneden als assistent optrad, na 12 jaar arbeid afscheid van zijn parochianen in Waalsen, om met Emeritaat te gaan. Van gemeentezijde waren aanwezig wethouder Jo de Jong en gemeentesecretaris Bert Cortenraad.

Na afloop van de Hl. Mis vond er in het gemeenschapshuis “De Kollekamp” een druk bezochte afscheidsreceptie plaats, die enkele uren duurde. De dag na dit heuglijke feit kreeg de kersverse Emeritus-Pastoor een bijzonder slecht bericht over zijn gezondheid, aldus Pastor v.d. Eng een week later in de Hl. Mis van half elf. Pastoor Kusters, mede namens de Redactie van De Sjakel veel sterkte in de komende voor u ongetwijfeld zeer moeilijke tijd.
S.W.

Inhuldiging van Pastoor Dohmen in Waalsen

Op zondag 22 oktober jl. kreeg Waalsen een nieuwe Pastoor in de figuur van Pastoor Dohmen van Bunde en Geulle-Beneden. Tegen half drie die middag werd de nieuwe pastoor met fanfaremuziek en met de communicanten van het voorbije jaar aan de Cruisboom “afgehaald”. Namens de parochie overhandigde kerkmeester Frans Webers het “herderschopje” aan Pastoor Dohmen, waarna het in processie over de met vlaggetjes versierde Heirweg richting kerk ging.

Hoofdcelebrant in de aansluitende Plechtige Hl. Mis was deken Kirkels van Meerssen. Collega-pastores uit de omgeving traden op als concelebranten. Het Kerkkoor voerde de Mis in C van Anton Bruckner uit. Na het voorlezen van de benoemingsbrief door kerkmeester Gusta Janssen legde de nieuwe pastoor de ambtseed af, daarmee aangevende bereid te zijn met ingang van 15 oktober 2000 de taak van pastoor van Waalsen op zich te willen nemen. Na de Homilie door deken Kirkels hernieuwde de nieuwe pastoor de beloften die hij deed bij zijn priesterwijding in 1984. Hierna overhandigde deken Kirkels de nieuwe pastoor en zijn assistent Kapelaan Schols de symbolen van de priesterlijke bediening: de hostieschaal, de kelk, het altaarmissaal, het Evangelieboek, de doopschaal en schelp (doopsel), de paarse stola (biecht) en de witte stola (huwelijk) en de ziekenolie (sacrament der stervenden).

Na afloop vond er in het gemeenschapshuis “De Kollekamp” nog een geanimeerde receptie plaats, waarbij de nieuwe pastoor en zijn assistent kapelaan Schols gelukwensen in ontvangst mochten nemen. Van de zijde van het gemeentebestuur gaven Burgemeester Kockelkorn en Wethouder Ummels zowel tijdens de Hl. Mis als op de receptie akte de presence. Pastoor en Kapelaan, vanaf deze plaats nogmaals hartelijke gelukwensen, mede namens de Redactie van De Sjakel.

S.W.

Geulle 50 jaar geleden…..
November 1950.

Enkele punten uit de raadsvergadering van november 1950:
I. Het Groene Kruis afdeling Geulle vraagt een bedrag van f. 35.000,- voor de bouw van een nieuw consultatiebureau met woning te Hulsen. Het college van B. & W. staat hier niet afwijzend tegenover mits de vereniging aannemelijk kan maken dat zij in staat is de rente en aflossing te betalen. Tevens vraagt het Groene Kruis een subsidie aan voor het jaar 1951 van f. 2500,-. Daar de gemeentebegroting niet toelaat een dergelijke subsidie te verlenen, keurt de Raad het voorstel van B & W. goed om f. 1750,- toe te kennen.
II. De fanfare St. Caecilia vraagt een verhoging van subsidie van f. 150,- naar f. 500,-. Op voorstel van B&W krijgt iedere fanfare f. 250,-.
III. Verder worden de volgende bedragen vastgesteld:
Het vergunningsrecht voor caf�-lokaliteiten werd bepaald op f. 12,50 voor elke f. 50,- huurwaarde, waarbij rekening is te houden met de omzet van sterke drank. Het verlofsrecht bedraagt voor 1951 f.45,-.
De belasting voor loslopende honden werd gebracht van f.7,50 naar f. 10,-.
De verordening op vermakelijkheden werd herzien in dier voege, dat voor film-voorstellingen voortaan 25% wordt geheven en voor dansen 30%. Voorheen waren deze bedragen resp. 45% en 50 % .
IV. In hotel “Prins van Hessen” te Hulsen had de oprichting plaats van een nieuwe biljartvereniging. Tot voorzitter werd benoemd de heer J.Wijnen, de heer J. Lemmens tot secretaris en de heer P.Janssen tot penningmeester.
V. De V.V.V. Geulle heeft haar jaarverslag uitgebracht: Hier volgen enkele cijfers en wetenswaardigheden:
Het aantal log�’s in hotels en pensions bedroeg 581 met een gemiddeld verblijf van 10 dagen per log�. Gedurende het tijdvak van 19 maart – 3 september werden in totaal 58 kampeervergunningen afgegeven en 15 vergunningen voor bivakkeren. Het totaal aantal personen tot de diverse kampementen behorende bedroeg 466 en voor bivakkeren 186. Totaal aantal personen die in Geulle hun vakantie doorbrachten was 1243.
Indien we rekenen op een bedrag van gemiddeld fl. 5,00 per persoon hebben de toeristen een bedrag van ruim fl.6000,00 in Geulle gelaten. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de dagjesmensen die vooral in de maanden juli en augustus Geulle bezochten.
VI. Voor het jubileum van het Groene Kruis was geringe belangstelling. Men had toch wel durven verwachten dat de leden bij deze gelegenheid meer belangstelling hadden getoond om mede hierdoor erkentelijkheid te zijn voor het mooie sociaal werk dat door het bestuur en de zusters in het belang van de volksgezondheid wordt verricht. Wij kunnen niet nalaten hierop te wijzen omdat men op deze manier veel afbreuk doet aan de goede geest in de vereniging, de ambitie wegneemt en de saamhorigheid niet bevordert. Daarbij is wel opmerkelijk dat steeds meer mensen een beroep doen op het Groene Kruis voor hulp van de wijkverpleegster, verbandmiddelen, het lenen van diverse artikelen, etc. Daarnaast worden vele ouden van dagen en bedlegerigen door de wijkverpleegzuster geholpen. Het feest werd wel gevierd maar er ontbrak de intieme sfeer.

Hein Peters

Politie varia

Op woensdag 4 oktober vond er een inklimming in een woning plaats rond 08.15 uur. Bewoonster was naar het land en bij terugkomst zag ze een man uit de woning komen, welke de woning verliet en haastig in een auto stapte. Later bleek, dat men via het slaapkamerraam in de woning was gekomen en aldaar alle kasten had doorzocht. Ontvreemd werden geld en sieraden.
In de nacht van vrijdag 6 op zaterdag 7 oktober werden wederom de ruiten van het bushokje aan het Cruisboomveld vernield.
Op maandag 16 oktober vond er een inbraak plaats in een woning op de Hulserstraat. Men is via het dak naar de bovenverdieping gegaan, alwaar men het glas van de toegangsdeur heeft vernield. Men heeft de woning doorzocht en uit de woning een aktentas met daarin o.a. geld ontvreemd.
In de nacht van vrijdag 20 op zaterdag 21 oktober werd een personenauto aan de Burg. Thijssenlaan vernield. Er werd met een steen beschadigingen aangebracht op het dak en de rechterzijkant.
Op vrijdag 20 oktober tussen 15.30 uur en 16.30 uur, werden de oprijplaten van een vrachtauto ontvreemd vanaf de Brugweg.
Tijdens de herfstvakantie, tussen 16 en 23 oktober, werden diverse vernielingen aangericht nabij de Basisschool In ‘t Riet aan de Hulserstraat.
Tussen 16 en 23 oktober werd op de Pastoor Kengenstraat getracht de spoiler van een auto te ontvreemden. Geen bruikbare sporen.
Tussen dinsdag 24 en woensdag 25 oktober werd een auto, welke stond op de Eijskensweg, vernield. Van de auto werden de linkervoor- en achterband lek gestoken.
Op zaterdag 28 oktober vond er een aanrijding plaats op de Heerenstraat. Een bestuurder van een personenauto werd onwel en raakte een passerende auto en vervolgens een geparkeerde auto. Bij de laatste kon de bestuurder net op tijd opzij springen, anders was hij geraakt.
Op maandag 30 oktober vond er een aanrijding plaats op Oostbroek, waarbij een bestuurster bij het achteruitrijden een geparkeerd staande auto raakte. Allen materi�le schade.

Gevonden : n.v.t.
Verloren : n.v.t.
Brig. Giesen
Brieve van Pieke Jr.

Dag mense van Geul, hier weer een brief van jullie Pieke jr. uit de Piemelenhoek. Lets had ik jullie geschreve dat die van de gemeente zich zo vregelden, over bibiliteeke en verkeerdplanne en zo maar soms hebbe ze ook plezier samen, geloof ik, want in de Geulbode stond dat het colleesj hunne kaartpot beschikbaar hadde gesteld voor een goed doel, en waar gekaart wort word veel gescholle maar ook veel gelach, tenminste als de Noonk terugkomp van het kaarte komp hij altijd schokkelentere van het lache het geleeg op, bij ons hier in de Piemelenhoek, en dan heef hij de hele weg nodig zo schokkelt hij dan, en dan heef hij goeie zin, maar het duurt deks niet lang want na de middig leg hij zich op de bank en dan zie je hem niet meer, maar je hoort hem wel, en dan zeg Merie dat hij zich wel weer ge�nsjeld zal hebbe met die van St�bbes en Jeu en Thies en Houbeer en de V�ssjer, want daar kaart hij allewijl ieders keer mee. En de Noonk en Harie van onze Merie hadde het ter nog over wie zijn cente nou in die kaartpot van die vethouders zouwe zitte, want als die vethouders tijd hebbe voor te kaarte dan kunnen ze zich beter een schoffel en een haaks hale op het lager van de gemeente en in gans Geul het gras en de distele uit de gutte schoffelen, want dat ziet toch nog slechter uit wie het geleeg van St�bbes en dat is gans erg, vindt hij.

En letst was ter een op Waalsse zijn eerrappele aan het binnen vaare en die zage er beter uit als die schrjankele van Harie van Merie, maar die krijg ze tenminste in de kelder en die op de berg die heef een schuur zo groot als tien huize en hij stong nog met alles midde op de weg te knooie en dat was mich een aardige prats en sladder, die zal toch wel een perces gekregen hebbe of niet natuurlijk, want die van de pliesie kunne ook niet overal zijn en als die onder onder het ete kaarte staan uit te dele aan verkeerd geparkeerde, dan kunnen ze zo ene eerrappele boer natuurlijk niet trapperen. Maar nou is de bok goed vet en de beer los, want die ene vethouder die heef ook verstand van drekzek en die heef zich over de grens begeve en heef een liedje gemaakt met de vethouder van verkeerd planne en duur drekzek van Maastrich en het gaat ter over dat de zak niet zo duur betaalt hoef te worre als hij gekoch wordt, maar wij zitte ter toch mooi mee met die duur zakke van de gemeenteraad en nou moete we oppasse zeg de Noonk, want hier in Geul hadde we ook es een keer een vethouder die meende zingenteere door het hele d�rrep te kome, maar die zong toch fijn een hoop valse note, zeg hij, maar daar hoef ik niet over te schrijve want dat heef de pap vroeger al genoeg gedaan, heb ik in oude Schakels gezien. En die vethouder is jummers nu ook denifitief bij de senioren en die kan zich nou ook bij het shop in de pestoor Smeetsstraat gaan zetten, bij de senioren -hang- en ontmoetingsplaats, want daar is zoveel intres voor dat ze zich ter een bank bij hebbe moete zette, maar die is nou weer naar binnen want het slech weer komp traan en nou kan die karavaan daar ook wel de winterstalling in, want verlopig is ter toch niks te kampere meer. En dat het weer slechter wordt zag je ook bij aan de kerke in Geul, daar ware alle heilige maar ook gewone mensen hoor, en daar hebbe de bloeme op de grave al weer veel geleden van de wind en de regen en de storrem. En voor de res gaat alles zijn gangetje zo hier in het durrep alleen is het wat jammer dat vroeger alle luu een shop hadde en dat ze met vijf families same een kar hadde, maar tot ze nu met ��n familie vijf autoos hebbe en maar ��n sjop en dat ze hunne bak altijd bij andere voor het geleeg zette, maar ja, zeg de Noonk dat is de moderne tijd. En ik moet jullie eigenlijk nog bijpraten over de kermis en de nieuwe prins en zo maar ik heb geen plaats meer op mijn papier en ik moet ook gaan eten, dikke bonesop van Merie met appelepannekook, dus … adi� en tot de volgende keer met de groete van Pieke jr. uit de Piemelenhoek.

Sectie genealogie.

Onder redelijke grote belangstelling – zeven personen onder wie een buitendorps belangstellende – vond onlangs weer een bijeenkomst plaats van de sectie Genealogie van de Heemkundevereniging. In een geanimeerde sfeer werd door de aanwezigen van gedachten gewisseld over een kwartierstaat van Sjef Thijssen zaliger van de hand van de heer Maassen uit Maastricht, geen onbekende op het gebied van publicatie over (genealogie in) Geulle.

Ge�nventariseerd werd aan welke onderwerpen op dit moment gewerkt wordt. Die inventarisatie leert dat met name onderzoek verricht wordt naar de families Bindels, Freens, Hoofs, Janssen, Van Kan, Kurvers, Muijtjens, Petit, Pluis, Thijssen, Ummels, Vossen en Waelen. Een aantal leden is bovendien doende met het verzamelen van zoveel en zo breed mogelijke (genealogische) gegevens over heel Geulle. Het lijkt daarbij welhaast of heel Geulle inderdaad familie van elkaar is. Daarbij is de pc natuurlijk een welkom en bijna onmisbaar hulpmiddel. Er werd dan ook gesproken over de mogelijkheden en onmogelijkheden van de computer voor het genealogisch onderzoek. Op dit moment is er een computerbestand (Gens data) met de gegevens van ca 4.000 verschillende personen uit Geulle uit de tijd van ca 1600 tot ca 1900. Met ��n druk op de knop kunnen zo de familierelaties van honderden personen in beeld worden gebracht. Er zijn diverse genealogische computerprogramma’s in de handel, alle met hun voor- en nadelen. Daarover zal naar verwacht mag worden tijdens een volgende bijeenkomst van de sectie nog menig woordje gesproken worden. Onderwerpen die bovendien aan de orde zullen komen zijn: mogelijke onderwerpen voor publicatie in de Sjakel, beroepen in Geulle (spoorlui, schippers, soldaten) en hun genealogische gevolgen (bijvoorbeeld: de Geullenaren, die als grensbewakers in de Eerste Wereldoorlog hier zijn blijven “hangen”) alsmede een verdere inventarisatie van de reeds voorhanden zijnde gegevens en de toegankelijkheid daarvan en niet in de laatste plaats de mogelijkheden die Internet biedt voor genealogisch onderzoek. De eerstvolgende bijeenkomst van de sectie Genealogie vindt plaats op donderdag 14 december om 19.30 uur in verenigingslokaal De Gruffeldwois (basisschool In ‘t Riet). Belangstellenden zijn van harte welkom
(red. LvK).

1 jaar ‘Groeten uit Geulle’

Een jaar geleden was het voor de eerste keer mogelijk om de geschiedenis van Geulle te bekijken via de internetsite ‘Groeten uit Geulle’. Nu, een jaar later, hebben meer dan 5000 bezoekers uit 20 verschillende landen deze pagina’s op internet bezocht.

In die tijd is het aantal pagina’s gegroeid tot meer dan 80, tevens is het aantal foto’s reeds toegenomen tot ruim 150! Tevens beschikken reeds 8 verenigingen uit Geulle over hun eigen pagina’s en ook dit aantal neemt toe. Vanaf maart 2000 is het ook mogelijk om vanaf de internetsite gratis ansichtkaarten te versturen naar andere internet-gebruikers. Hiervan is tot nu toe reeds 160 keer gebruik gemaakt. Ook beide parochies uit Geulle en verzorgingshuis Av� Maria zijn ruimschoots vertegenwoordigd met hun eigen pagina’s.

Wilt u meer weten over de geschiedenis van Geulle, de inwoners of het verenigingsleven? Kijk dan gerust eens op www.geulle.com.
Arthur Sassen

Nieuwe heersers van het G��lse Bokkeriek

Zondag 12 November ,de eerste zondag na de elfde van de elfde dus. De dag dat de Bok oet Goal hun prins uit roepen.

Dus ook nu weer als eerste in limburg ,na de heilige mis om 10 uur als opening van het seizoen 2001 vertrekt de raad van elf met hun aftredende prins Peter 1 nog in hun midden onder begeleiding van zaate hermenie “loat mher goan” naar het kermisplein.

Honderden mensen uit ons mooie dorp hebben het vies weer getrotseerd en hun plaats op het plein ingenomen. De vasteloavesvereniging had dit omgetoverd tot een arena van spass en ondanks de regen was het er echt prima. De wagens van van Ewijk transport en Janssen grondverzet uit Maastricht werden dan ook goed benut door Raad van elf en oud prinsen en dames van de raad. Na de gebruikelijke plichtplegingen was het rond de klok van drie uur tijd om de nieuwe prins en prinses uit te roepen.

Opperbok Ronald Troquet begonnen aan zijn elf punten en een dertig-ton graafmachine werd gestart. Hoog boven het publiek (9m) kwam een bakje door de lucht vliegen, bevestigt aan deze machine, en de mensen wisten niet waar ze moesten kijken. Een nieuwe prins uit de lucht? Ja dus

De elf punten naderde hun einde en het bakje zakt tot 3 meter boven de grond en komt tot stilstand.

Als laatste punt zegt Ronald de naam van de nieuwe heersers: Prins Peter 2 en Prinses Anita!!!

Een luid geklap komt uit het publiek want het is Peter Janssen en Anita van uit `t verkesbrook die Geulle voor zullen gaan in de drie dolle dagen. Peter is postbode en Anita werkt op de gemeente Stein, ze hebben twee dochters. Na uitgestapt te zijn, en bekomen van hun vlucht worden ze snel ge�nstalleerd door Ronald met behulp van Agnes Jonkhout en Wiel Spee.

Een mooie uitroeping gaat hiermee teneinde en de mensen gaan tevreden naar huis.

De raad van elf gaat nog enkele caf�’s langs om hun nieuwe “leider” te showen en laat in de avond is de eerste carnavalsdag in Geulle te einde en het mag gezegd worden dat de mensen van Geulle weer op een hele mooie manier hun nieuwe prins verwelkomd hebben. Geulle gaat een mooie carnaval tegemoet, dat staat vast.

Mededeling van de redactie

De nieuwjaarswensen voor de Sjakel van december dienen voor 10 december bij de redactie te worden ingeleverd. De kosten hiervoor bedragen f. 10,-

Oktober 2000

Geulle in vroeger tijden.
25. Resum� 1500 – 1800.

In deze 25e aflevering geef ik een samenvatting van de opkomst en de gevolgen van de reformatie, waarbij de nadruk ligt op de gevolgen voor de Geullenaren van toen. In feite hebben we het dan over de periode van circa 1500 – 1800.

Rond 1500 begon de reformatie. Hervormers zoals bijv. Luther en Calvijn vielen de wantoestanden in de katholieke kerk aan. Maar ze wilden ook de geloofsleer aantasten. Uiteindelijk leidde dit tot een definitieve breuk, waardoor het Christendom tot heden is verdeeld. Indertijd regeerden Spaanse koningen over onze landstreken. Ze bestreden het opkomende protestantisme fel, omdat zij dit als een bedreiging van de eenheid van hun rijk zagen. Een kerkelijke rechtbank -de inquisitie- trad op hun gezag zeer streng op en veel hervormers werden ter dood veroordeeld. Tot vond het nieuwe geloof steeds meer weerklank, vooral in het huidige Noord-Nederland. De Tachtigjarige oorlog duurde van 1568 tot 1648.

De belangrijkste strijdvoerders waren Spanje en de noordelijke Nederlanden. Deze oorlog kan men ook als een geloofsoorlog beschouwen. In Limburg kregen de hervormers – vaak ook Staatsen, Calvinisten of Protestanten genoemd – steeds meer invloed. In 1632 viel Maastricht in hun handen. Na 1648 kwam het hertogdom Limburg bij Spanje, maar verschillende delen waaronder Geulle kwamen bij de nieuw gevormde Republiek der Nederlanden. Na het vredesverdrag van 1661 werd in die plaatsen waar de Staatsen definitief de baas werden met alle middelen getracht om de bevolking tot protestantisme te bekeren. Hierdoor brak er voor de Geullenaren, die toen voor zover bekend allemaal katholiek waren, een moeilijke periode aan die tot 1820 zou duren. Er verschenen plakkaten die alle tegen de katholieken gericht waren.

Alleen Protestanten mochten een openbaar ambt uitoefenen. In Geulle werd in 1668 de eerste hervormde predikant aangesteld, ondanks dat er nauwelijks Protestanten woonden. De Staatsen namen de pastorie, kerk etc. in beslag en de pastoors moesten naar Spaans gebied vertrekken of anders onderduiken. Ook moesten toen in Geulle doop en huwelijk voor de protestantse ambtenaar en dominee geschieden. Maar daarna lieten de Geullenaren deze plechtigheden door de pastoor over doen. Dit gebeurde op Spaans gebied of stiekem op een onderduikadres. Ook het geven van katholiek onderwijs was verboden. Rond 1680 zagen de Staatsen in dat het aantal hervormden in de zuidelijke Nederlanden te gering bleef en dat het niet mogelijk was om de Katholieken te blijven onderdrukken. Daarna mochten de Katholieken hun plechtigheden weer in hun “eigen” kerk houden. Echter alleen wanneer de hervormde predikant er geen dienst leidde. Dit werd “simultaneum” genoemd en heeft in ons dorp tot 1820 geduurd.

Uiteindelijk is de protestantisering in praktisch geheel Zuid-Nederland mislukt. Dit kwam mede door de strenge opstelling van de Staatsen of Protestanten welke alleen maar verzet opriep bij de katholieke bevolking.

Tenslotte wil ik nog wat andere gebeurtenissen noemen die tussen 1500 en 1800 in of in de buurt van Geulle plaatsvonden:

1620	Begin bouw kasteel van Geulle.
1626	De kerk van Geulle wordt herbouwd.
1631	Kasteel van Elsloo door de Maas verwoest.
1640	Graaf van Arberg verbouwt het “panhuis” in Elsloo tot kasteel.
1651	Nieuwe Maasbedding ter hoogte van Meers.
1734 – 1763	Bokkerijders ? periode (waarover later meer).

Archie Varis.

Politie varia

Op maandag 12 juni omstreeks 23.20 uur vond er een aanrijding plaats op de Heirweg nabij de wegversmalling aldaar. Een personenauto en een bromfietser kwamen met elkaar in botsing. De bromfietser werd met de ambulance afgevoerd naar het ziekenhuis. De bromfietser had alcohol genuttigd, doch later bleek het alcohol-percentage geen strafbaar percentage te zijn.
Op zondag 13 augustus werd bij de kantine van voetbalclub “de Geulsche Boys” aan de Andreas Sauerlaan een inbreker betrapt. Door omstanders werd de auto van deze persoon klem gezet. De dader vluchtte. Met behulp van een speurhond werd gezocht naar de dader, deze werd echter niet gevonden. Zijn auto werd veiliggesteld, daar deze in Belgi� gestolen was. Later werd ontdekt, dat er ook was ingebroken in de gymzaal aan de Kleivelderweg en dat er een auto vanaf de parkeerplaats was ontvreemd. Omstreeks 2 september werden kleding en goederen van de dader gevonden in de bosjes rond het zwembad op de Andreas Sauerlaan, waarna deze kon worden aangehouden.
Tussen donderdag 24 en vrijdag 25 augustus werd op de parkeerplaats bij de bejaardenwoningen aan Past. Smeetsstraat een auto beschadigd. Op de motorkap werden een schoenafdruk en een deuk aangetroffen. Verder was er ook een deuk in het dak.
Op 5 september werd op de parkeerplaats aan de Andreas Sauerlaan een grote hoeveelheid afval aangetroffen. Het bleek hier te gaan om tuingrond met lege en kant en klare wietpotjes.
Tussen 3 en 4 september werden vernielingen gepleegd op het complex van tennisclub “De Pletschmeppers”. Verder werd kenbaar gemaakt, dat regelmatig jeugd aldaar rond zou hangen die af en toe vernielingen zouden plegen. Wordt in de gaten gehouden.
Op donderdag 7 september vond er een aanrijding plaats op de Saintweg, waarbij een motorrijder ten val kwam. De motorrijder moest uitwijken voor een busje en belandde hierdoor in een stoppelveld. De bestuurder van het busje reed gewoon door.
In de nacht van 8 september werd op de parkeerplaats aan de Slingerberg een Duits voertuig met 4 inzittenden gecontroleerd, die enkele grammen hash bij zich hebben.
Tussen vrijdag 8 en zaterdag 9 september werden twee auto’s op de Burg. Thijssenlaan en het Marktplein bekrast, beide aan de bestuurderszijde.
Tussen zondag 10 en maandag 11 september werd er op de Essendijk een auto ontvreemd. De auto werd op de hoek bij de Graaf Wolter Hoenstraat teruggevonden.
In de zelfde nacht werd ook een auto ontvreemd op de Hussenbergstraat. Deze auto werd niet teruggevonden.
Tussen maandag 4 en woensdag 6 september vond er een aanrijding plaats op de Heirweg. Hierbij werd een lantaarnpaal geraakt. De dader reed echter gewoon door.
Op vrijdagmorgen 15 september werd op de parkeerplaats van de camping De Boskant te Brommelen een Franse personenauto aangetroffen met daarin twee personen. Bij controle bleek dat deze personen in het bezit waren van enkele grammen softdrugs.
Op vrijdag 15 september vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de hoek Hulserstraat ? Essendijk. Een vrachtauto zou bij het nemen van de bocht een geparkeerd staande auto hebben geraakt. Er waren enkele getuigen en het kenteken van dader werd genoteerd.
In de nacht van vrijdag 22 september werd een personenauto gecontroleerd op de Hulserstraat, waarbij bleek, dat de bestuurster te Bunde te veel gedronken had.
Op vrijdagmiddag 22 september vond er op de Saintweg een aanrijding met doorrijding plaats. Er werd wel een kenteken genoteerd, doch waarschijnlijk een verkeerd, daar de auto’s niet overeenkwamen.
Verder werden diverse klachten ontvangen van bewoners van de Heirweg en de Cruisboomstraat dat de jeugd, die zich op de hoek aldaar ophoudt, geregeld voor overlast zorgt door het vernielen van verkeersborden, het afsteken van vuurwerk, het trappen en gooien met lege blikjes en het rondscheuren met auto’s.

Gevonden : n.v.t.
Verloren : n.v.t.
Brig. Giesen

Geulle 50 jaar geleden
Oktober 1950…..

Daar reeds herhaaldelijk de wens te kennen is gegeven om te komen tot de oprichting van een dames?handbalclub heeft het bestuur van de R.K.v.v.”Geulse Boys” in haar bestuursvergadering van maandag 23 oktober hiertoe besloten. Tot dit doel werd een sportvereniging, waarvan het bestuur gevormd wordt door de heren G. Lowis, L. Janssen en G. Simonis opgericht. Als vorm van organisatie stelt men zich voor , dat voetbalclub en dames?handbalclub onderafdelingen zijn van de sportvereniging. Daar er nog verschillende takken van sport bestaan, kan in de toekomst het aantal onderafdelingen nog worden uitgebreid.
Het plan van de gemeente om een vergunning verplicht te stellen voor het stoken van het Sint Maartensvuur is van de baan. De vele bezwaren die het college bereikten waren voldoende om de vergunning niet verplicht te stellen. De jeugd zal wel de aanwijzingen van de politie moeten opvolgen.
De gemeentebegroting voor het jaar 1951 ligt voor iedereen ter inzage op de secretarie . Voor het eerst kan deze begroting zonder extra bijdrage niet sluitend worden gemaakt. Het tekort dat door het rijk als bijzondere uitkering wordt gedekt bedraagt fl. 12.042,-.
Het storten van vuil loopt de laatste tijd de spuigaten uit. Zo is het o.m. verboden op de voormalige stortplaats boven aan de Slingerberg, langs het voetpad naar beneden. Ook bovenaan de Snijdersberg nabij de woning van Fr. Kengen is geen stortplaats. Waar hebben we dit geluid nog meer gehoord?

Hein Peters

In de Heer zijn overleden:

Op 8 september 2000, op 75-jarige leeftijd Angeline Houben, weduwe van Willy Stijnen (voorheen Cruisboomstraat)
op 13 september 2000, op 46-jarige leeftijd Anke Rouschop e/v Martin Busch (voorheen Graaf Wolter Hoenstraat)

Foto van onbekende Geullenaren
(door Sjir Webers)

In het augustus-nummer van de Sjakel werd een foto geplaatst met het verzoek aan de secretaris van de Heemkundevereniging te laten weten welke mensen op de foto waren afgedrukt.
Er kwamen niet minder dan 19 reacties binnen. Na lezing van alle goede en foute antwoorden kwam de bijdrage van Leo Ghijsen van de Hussenbergstraat nr. 33 “als overwinnaar” uit de bus. Hij heeft de vlaai inmiddels thuis ontvangen. Het betreft een foto van de voornamelijk woning-boerderij van mijn ouders en van de inwonende grootmoeder Eliza Lemmens-Pijpers. De woning is gelegen in het Steegske, een zijstraat van de Hussenbergstraat/Slingerberg. De foto werd rond 1950 gemaakt door de heer Huub Leufkens uit Heerlen; zij is gemaakt in het kader van een film over Geulle.

Op de foto zijn vereeuwigd:
zittend:
links op de bank: met trekharmonica Sjef Ghijsen (“van joke”, geboren op 8 juli 1917 en overleden op 13 december 1973; Sjef huwde Jet Janssen;
rechts op de bank: mijn moeder, Til Webers-Pijpers, geboren op 18 december 1900 en gestorven op 31 januari 1991;
in het midden op de bank: Elisabeth Lemmens-Pijpers, geboren op 2 december 1865 en gestorven op 16 augustus 1962;

staand:
Mia Kengen, Sjaak Dekkers, Mieke Kengen, Willy Claessens en Sjef Thijssen. De afgedrukte foto is wat dit betreft niet erg duidelijk; er is evenwel een andere foto met hetzelfde onderwerp, zij het dat op die foto de mensen die aangewandeld komen wel duidelijk zijn afgedrukt.

Aflossing van de wacht in Waalsen

Als u dit leest is Pastoor Kusters reeds met Emeritaat en heeft zijn opvolger, Pastoor Dohmen van Bunde en Geulle-Beneden thans ook in Geulle-Boven reeds zijn eerste Hl. Mis gelezen. Bij deze wisseling van de wacht past een woord van dank aan de scheidende pastoor, Pastoor Kusters, en een gelukwens aan de nieuwkomer in Waalsen, pastoor Dohmen. Pastoor Kusters kwam zo’n 12 jaar geleden naar Waalsen, ofschoon hij toen reeds enkele jaren gepensioneerd was.

Hij had destijds niet de bedoeling om zo lang hier in Waalsen te blijven. Nu 12 jaar later en inmiddels bijna 81 jaar oud kijkt hij met vreugde terug op de voorbije periode in Waalsen. De parochianen van Waalsen zien met dankbaarheid terug op deze periode. Het was voor beiden een mooie tijd.

Pastoor Kusters wist door zijn houding en wijze van optreden al snel de harten van de parochianen voor zich te winnen. Vele parochianen vond hij in de loop der tijd bereid om deel te nemen aan allerlei “werkgroepen”, waardoor zijn taak aanzienlijk verlicht werd en hij tot op hoge leeftijd kon blijven voorgaan in de Hl. Mis.

Samen met zijn kerkbestuur maakte hij er het beste van. Zijn opvolger, Pastoor Dohmen komt wat dit betreft dus in “een gespreid bedje”. In de loop der jaren ondervond pastoor Kusters ook veel hulp en steun van de in Geulle-Boven wonende en intussen overleden Pastoor Out en van de in Geleen woonachtige Emeritus-Pastoor v.d. Eng, die tegelijk met Pastoor Kusters afscheid nam van Waalsen en die voor het laatst voorging in de avondmis van zaterdag 14 oktober jl. Beide pastores traden op als zijn vaste vervangers. Problemen met zijn ogen maakten het de laatste jaren noodzakelijk dat Pastoor Kusters nauwelijks nog zelf auto reed. Hij vond evenwel enkele parochianen bereid om hem overal naar toe te rijden. Met het ouder worden werd zijn gezondheid er niet beter op. En dat was ook de voornaamste reden voor Pastoor Kusters om de Bisschop te vragen hem per 15 oktober 2000 ontslag te verlenen. De redactie van de Sjakel hoopt dat God hem nog enkele mooie jaren mag geven, temidden van zijn geliefd Waalsen.

Het meest zal het iedereen bijblijven de manier waarop Pastoor Kusters met mensen omging. Hij had voor iedereen, jongere of oudere, rijk of arm een open oor en oog. Jonge paren lieten zich graag door hem “trouwen”; zij kwamen daarvoor zelfs van buiten de parochie. Velen – zelfs volwassenen – lieten zich door hem dopen. Velen heeft hij mogen begeleiden op hun laatste weg. Niet een begrafenis was het zelfde. Telkens wist hij vele mooie dingen over de gestorvene te zeggen tegen de nabestaanden. Hij had zich daarbij bijna altijd goed in de hand. Nimmer hebben wij hem zo bewogen gezien als tijdens de begrafenis van zr. Anne-Helene.

De jaarlijkse nieuwjaarsreceptie was door zijn toedoen een hoogtepunt in het leven van velen in Waalsen en een uiting van aanhankelijkheid van de mensen van Waalsen. Pastoor Kusters, het gaat u nog vele jaren goed en bedankt voor alles wat u in de voorbije 12 jaar voor Waalsen hebt gedaan en betekend.

De nieuwkomer, Pastoor Dohmen wensen wij geluk met zijn benoeming in Waalsen. Wij hopen voor hem dat hij in Waalsen even goed kan aarden als zijn voorganger. Pastoor Dohmen is al lang geen onbekende meer in Geulle. De ervaringen met hem in de St. Martinius parochie doen wat dit betreft het beste hopen. Pastoor Dohmen, ook vanaf deze plaats veel succes in de nieuwe parochie.
De redactie (S.W.)

Nieuwe aanvangstijden van de kerkdiensten in Bunde en Geulle

In de Geulbode van 27 september 2000 en in Kontakt van 29 september 2000 wordt ingegaan op de gewijzigde Mis-tijden ten gevolge van het samengaan van de Parochies van Bunde, Geulle-Boven de Berg en Geulle-Beneden de Berg. In Bunde was de zaterdagavondmis tot nog toe om 18.00 uur. In de nieuwe opzet wordt dat 19.00 uur, terwijl de zondagmis in Bunde van 11.30 uur naar 11.00 uur gaat. In Geulle – beneden gaat de zaterdagavond mis van 19.30 uur naar 18.00 uur, terwijl de Mis op zondag op 10.00 uur blijft staan. In Geulle – boven tenslotte gaat de Mis op zaterdagavond van 19.00 uur naar 19.15 uur, terwijl de Mis op zondag wordt verplaatst van 10.30 uur naar 08.30 uur. De wijzigingen die ingaan in het weekend van 28/29 oktober 2000, worden gemotiveerd met de opmerking dat “we hiermee over het geheel van de drie parochies een voldoende gespreid aanbod krijgen”.

Als inwoner van Waalsen en als vaste kerkganger op zondagochtend moet mij een ding van het hart. Dat het “lezen” van drie Hl. Missen op zondagochtend door twee “heren-geestelijken” niet beter gepland had kunnen worden dan nu gedaan is komt mij op zijn minst bevreemdend voor. Wie zit er “in Godsnaam” op zondagochtend reeds om 08.30 uur in de kerk, in de zomer en in de winter? Toch geen sterveling zeker! De zondag is en blijft de rustdag. De mensen gebruiken zo’n dag om uit te slapen. De tijd zal het uitwijzen.
S.W.

Ontvangen voor het “museum” van de heemkundevereniging:

van Jan Houben (Aan de Maas) een bascule (weegschaal). De bascule wordt in dank aanvaard.

Brieve van Pieke Jr.

Dag mense van Geul, hier weer een brief van jullie Pieke uit de Piemelenhoek. De Noonk was weer eens op inspeksie uitgewees en hij heef gezien dat Wiel van Klaasse zijn taksushek om het geleeg weer superdeluuks in orde heef en die van het Nutje heef ook de muur rond zijn huis vaardig en gevoeg en Sjir de Weber heef de omwalling van zijn kasteel ook bijna klaar, daar valt voorlopig niets meer om. Maar met de bome is het niet veel soeps meer, want bove op de Slingersberg gaat alweer iemand een hoop bome omhauwe naast die wat ters omgehauwe had die der al lang niet meer stonge en die ook nog niet terug zijn en als het zo doorgaat hebbe ze op de Slingersberg straks helemaal geen boom meer staan en nu beginnen ze halverwege de Slingersberg ook nog en nou kan tenminste iedereen zien dat ter iemand is die van Connie houd en daar zal Connie wel blij mee zijn, dat iedereen dat nu kan lezen en de toeriste uit Frankrijk moete zich nu een andere plek zoeke om hun uit Maastrich meegenomen lunchpakette op te eten, want nu staan ze helemaal in het lich als ter iemand de berg afkomp en de Noonk had zich nog tamelijk gesjangeneerd, want er kwamen een paar reisbusse langs hem en toen was het helemaal blau, ook van de rook en de Noonk heef zich op de vangreel moete zette en het was nog een geluk dat hij naar onder liep in plaats van naar boven, want nu kon hij zich tenminste bij ‘t Heemelke eens uitspanne. En bij Sjan van Graat zaliger zijn ook een paar bome gesneuveld en nog op een paar andere plaatse wordt jong hout gekap en dat brengk wel geleutig veel geld op, als je de gezet moet gelove tenminste. En de Noonk vindt dat de vethouders zich ook wat meer moete bezig houden met het hout, maar die hebben nou wel wat anders te doen want ze zitte zich ondereen in de stevele, en der is een echte vregeleer bij, die tege een andere vethouder zeg dat die gaaruits niet kan lezen en daarom geen verstand van bibliteeke heef, maar dat zal wel niet waar zijn, want ze hebbe allebei weinig hare en waar hare groeie kunnen geen hersene zitte zeg de Noonk en die kan het weete want die is zellevers al hondert jaar zo kaal wie een biljartbal en hij loop de hele dag met een pielepetske en zondags met een hoed.. En tege die andere vethouder, die wel hare heef, zeg die vregel-vethouder dat hij geen verstand heef van verkeer en van planne en dat kan kloppe, want die vethouder van verkeerd planne heef de Noonk gezien in zoon gezet van de gemeente op een foto op een tendem, want alleen kan hij zeker niet fietse, der moete hem angere aan de hand hauwe, maar dat is een vethouder van een groot Geulse Partij, daar zitte der veel van bij ons in, en die van Teunnisse is der nou ingekomen en dat is ter eigenlijk ook een van bij ons, maar die is allang weg uit Geul en wij zulle eens zien, zeg de Noonk, of dat hij zich Geul nog kan herrinnere.

En Harie van onze Merie zeg dat het maar wat goed is dat die vethouders zich in Meerssen-City de kop inhauwe en dat ze dat niet in Geul doen, dan kunnen wij ons tenminste de zake zelf regele. En dat ze allemaal tendem vaare is ook goed voor Leo van de gezettejong, want dan kunne ze tenminste hunne fiets kope bij de man die ook reparere kan, maar de Noonk denk dat Leike liever twee fietse verkoop als ene tendem, want dan kunnen vier ban kepot gaan en vier raaier een slaag krijge enzo, zeg hij en dan verdient Leike zich ook nog get aan de gemeente. En het heef toch gehollepe dat die kasteleins eens over de brug gaan, want met de vollegende kermis heef die van de Meulesteen een orkes gerangeerd en dat wordt groot fees in het durp en de Noonk spits zich al allereigel drop. Zo en nu ga ik ete, want Merie heef bloodwors met appeleschijve gebakke, uit de wei van tant Trinet aan de Maas, en dat laat ik me niet langs de naas gaan en ik hoop dat er nog wat te soppe valt. All�, adi�, tot de volgende keer en u moet de groete hebben van Uw Pieke uit de Piemelenhoek.

CV De Bokkerrieers

Beste mensen,
Het is weer zo ver, zondag 12 November op het Marktplein om 14.11 uur. Wie wordt de opvolger van Prins Peter en Prinses Marie-Jose???? Kom om dit spektakel mee te maken, allemaal naar het hart van ons mooie dorp. Dus tot zondag 12 november.

Op 18 November zal in Zaal `t Centrum het openingsbal “De jetste Bokkesprungk” plaatsvinden. De aanvang is om 20.11 uur.

Toneelvereiniging G��l ’62 presenteert:
“Wat � votlaok”

Auch dit jaor zeen weer toneeloetveuringe in G��l. De regie is in han van Wiel Heijnen. In ‘t kort g�t wa ‘t euver geit:
Wat k�nt in � minsjelaeve allemaol geb�ore? Dao is altied waal g�t. En lang neet altied raekenen veer op alles. Trouwes, dao zin zake die dich gewoon in de sjwat gegwajt waere. Es dien dochter vriet m�t eemes dae zeker neet dien j�ste k��s is, dan k�nt dat probleme oplevere. En es dien vrouw eine grwatte pries wint, hoof dat auch nog neet altied good te valle. M� k�nste enne pries auch weigere? Of weggaeve misjien? Waveur zowste zwag�t doon? Dan moste toch ein hj�l gooi raeje h�bbe. De geufs toch neet zwa m�r enne pries weg. Waveur zowste geine pries wille? B�ste misjien �rges bang veur? Of b�ste principieel taege ‘t kriege van eine pries?

Wie k�nste dien umgaeving dit allemaol oetl�gke? Dat weurt nog l�stiger este meins daste g�t h�bs op te hauwte. Enne zekere stand of zwag�t. Dat maak de luuj om dich heen allein m�r nuusj�riger en terech, of neet soms; wae hwj�rt neet ins gaer g�t?

Este d’n eige neet b�s, kriegste ‘t altied l�stiger. Dan moste dich altied in mj� bochte wringe veur droet te komme. K�nt geer ‘t nog allemaol volge?

Nei., dan komt uch dit m�r ins bekieke wie de speelsters en spelers van G��l ’62 zich drin en droet kalle. Veer winsje uch dan auch, es geer kompt kieke, dao v��l plezeer m�t.

De oetveuringe zeen op: 28 en 29 oktwabber en op 4, 5, 11, 12, 18 en 19 november in hermeniezaal ‘t Heukske in G��l. De aanvangk is 20.00 oor en de entree is fl. 7,50 p.p. Kaarte te best�lle op maondig, goonsdig en vriedigaovend t�ssje 18.00 en 20.00 oor op tillefoonnummer 043 – 3646698

Wijnfeest Harmonie St. Caecilia

Na het jarenlang organiseren van het overbekende Oogstfeest, achtte harmonie St. Caecilia de tijd rijp om het eens over een andere boeg te gooien. Het eveneens vernieuwde Oogstcomit� koos voor een nieuwe opzet van dit festijn: een wijnfeest.

Dit eerste wijnfeest was iets kleinschaliger van opzet dan de laatste oogstfeesten.

Alle activiteiten in het kader van het wijnfeest vonden plaats in en rond het vernieuwde cultureel centrum harmoniezaal St. Caecilia. De festiviteiten begonnen op vrijdagavond 29 september met het 5e Harrie Neven kwajong-concours. Langs deze weg willen we nogmaals de familie Neven van harte bedanken voor de geweldige steun tijdens de oogstfeesten. Zaterdagavond 30 september startte om 20.00 uur de “Wijnfeestavond”, met gezellige live muziek van het orkest “de Revellers”. In de harmoniezaal was voor deze gelegenheid een Wijnfeest-ambiance gecre�erd. In de zaal stonden een aantal wijnkraampjes, waar genoten kon worden van diverse soorten wijn. Voor de bierliefhebbers was er tevens gezorgd voor een speciaal biertje uit de tap. Uiteraard werd ook de innerlijke mens niet vergeten. Er kon worden genoten van een drankje, een royaal gevuld kaasplankje met brood en natuurlijk ontbrak ook de, van het oogstfeest bekende, barbecue niet. Zondag 1 oktober startten de festiviteiten al vroeg. Om 11.00 uur werd een wijnfeestconcert uitgevoerd door de drumband en het harmonie-orkest van St. Caecilia. Na dit concert kon iedereen, onder het genot van een drankje en een hapje, zijn zangtalent testen in karaoke sessies. ‘s Middags waren er optredens van diverse artiesten, waaronder zangeres Angelique. Om 15.00 uur werd de prijsuitreiking van de loterij verricht door de president van St. Caecilia, de heer Jean Gerards.

Agenda van de Heemkundevereniging

Op 16 november 2000 houdt de sectie dialect in het clublokaal van de vereniging een bijeenkomst. Onderwerp deze avond is het G��ls dialect. De aanvang is om 19.30 uur

Op woensdag 15 november 2000 vindt weer de maandelijkse werkmiddag plaats in het clublokaal. De aanvang hiervan is om 14.00 uur.

Lezing over Marie Koenen

Op maandag 11 december houdt de heer Jean Coenen in de aula van Zorgcentrum Vroenhof, putweg 1 te Houthem, een lezing over het leven en het nagelaten werk van de Limburgse schrijfster Marie Koenen. Marie Koenen woonde jarenlang in Geulle en vanaf 1950 in Huize Vroenhof in Houthem. Zij overleed in 1959 op 80-jarige leeftijd in St. Annadal te Maastricht. Marie Koenen was in de eerste helft van de vorige eeuw zeer bekend en geliefd en haar romans zeer gewild.

De heer J. Coenen is leraar geschiedenis in Eindhoven en heeft een eigen bureau voor genealogisch onderzoek. Hij is woonachtig in Maasbracht.

De aula is open vanaf 19.30 uur. De lezing begint om 20.00 uur. De toegang is gratis, maar een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.

Augustus 2000

Geulle in vroeger tijden
23. Voor en na de vrede van Munster (1648)

Tijdens de tachtig-jarige oorlog, die van 1568 tot 1648 duurde, trokken er vaker legers door onze Maasstreek en dus ook door Geulle. Dat bracht steeds veel ellende met zich mee. Vooral de boeren, en dat waren toen de meeste Geullenaren, hadden daar veel onder te lijden. Veldvruchten en vee werden gestolen, ook werd er vaak brand gesticht. Na de veldtocht van Frederik Hendrik langs de Maas in 1632 brak er voor Geulle en omstreken een tijd van plunderingen en geloofsvervolging aan. Omdat de oorlog ten einde liep probeerden de Staatsen (van de Noordelijke Nederlanden) en de Spanjaarden hun posities te versterken.

Door de vrede van Munster werden de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden van elkaar gescheiden. Voor de zogenaamde Generaliteitslanden waartoe onder meer Staats Limburg (met o.a. Geulle) behoorde, kwam er in feite geen vrede. Zij werden door de Noordelijke Nederlanden ruim twee eeuwen lang als wingewesten behandeld.

Maar nu terug naar de vrede van Munster. Iedere partij zou behouden wat hij in 1648 bezat. Lange en ingewikkelde onderhande-lingen waren noodzakelijk om tot een oplossing te komen. Dit leverde uiteindelijk in 1661 het “partage-tractaat” op. Het was een erg gecompliceerd verdrag, waarin voor ieder dorp apart was vastgelegd of het Staats of Spaans bezit werd (hieruit zijn de namen Spaans en Staats Neerbeek voortgekomen, die nu nog wel eens gebruikt worden).

De Staten-Generaal der Noordelijke Nederlanden kregen o.a. het grootste deel van het land van Valkenburg met onder meer Geulle in hun bezit. Na 1661 werd in die plaatsen waar de Staatsen definitief de baas werden, dus ook in Geulle, met alle middelen getracht om de bevolking tot het protestantse geloof te bekeren. De hervormde kerk moest het openbare leven gaan beheersen. Plakkaten volgden elkaar snel op. Ze waren allemaal gericht tegen de “paepen” (katholieken). Alleen protestanten mochten een openbaar ambt uitoefenen. In veel plaatsen waaronder Geulle werden hervormde predikanten aangesteld, ondanks dat daar maar enkele protestanten woonden. De Staatsen namen de kerkelijke goederen in beslag en de pastoors moesten vertrekken of onderduiken. Ook in Geulle moesten doop en huwelijk voor de predikant of ambtenaar gebeuren. De uitoefening van de katholieke godsdienst was in eerste instantie verboden, dus er mochten onder meer geen missen gehouden worden. Verder was het geven van katholiek onderwijs verboden, evenals het zingen van katholieke liederen en het huisvesten van katholieke geestelijken. Voor “recognities” (geld) konden de katholieken van de protestantse ambtenaren soms vrijstelling kopen om bijv. een jaar lang te mogen samenkomen in een schuilkerk.

Later zagen de Staten-Generaal der Noordelijke Nederlanden in dat het aantal hervormden in de Zuidelijke Nederlanden te gering bleef en dat het onmogelijk was om de katholieke godsdienst te blijven onderdrukken. Daarom mochten de katholieken vanaf 1680 hun godsdienst weer in hun eigen kerken uitoefenen, echter alleen als de predikant er geen plechtigheid hield. Dit zogenaamde “simultaneum” heeft in Zuid-Limburg veelal tot na 1800 geduurd. In de volgende aflevering wil ik iets vertellen over de gevolgen hiervan voor de toenmalige inwoners van Geulle.Archie VarisLiteratuur.

Uit Geul’s verleden. (1926)
2. Waar de brede stroom der Maas. (1972)

De kraanzager

Al eeuwen lang bouwen mensen huizen. In het begin waren dat huizen van hout en leem met een dak van stro, de zogenaamde vakwerkhuizen. Deze hebben lange tijd stand gehouden. Zo ook in Limburg, maar vooral in Duitsland: daar bestaan er nog hele dorpen en steden van. Voor zover ik mij kan herinneren, stond in Geulle het laatste huis met een dak van stro in de Kermisstraat (thans Cruisboomstraat nr. 22). Rond 1937 werd dit van een pannen dak voorzien en later helemaal afgebroken voor nieuwbouw.

Het hout voor die vakwerkbouw werd met de hand gezaagd uit boomstammen: kromme of rechte, alles werd gebruikt. Dit is nog duidelijk te zien aan enkele vakwerkhuizen die in Geulle staan. De kraanzager had vier schragen (bokken). Deze werden bij de omgehakte boom (in het bos) geplaatst. Allereerst werd de stam in lengtes van drie of vier meter gezaagd, dan werden met een bijl twee platte kanten aan die stam gemaakt de stam werd vervolgens op de schragen gelegd. Vervolgens werden aan de onder- en bovenzijde en op de kopvlakken lijnen aangebracht met een smetkoord. Dat koord werd in een mengsel van schoorsteenzwart (roet) en water gedrenkt. Door het koord strak te trekken, in het midden even op te tillen en weer los te laten, verkreeg men een zwarte streep over de volle lengte. De stam werd op de juiste hoogte gelegd afhankelijk van de grootte van de onderzager.

De zaag die hiervoor gebruikt werd, was twee meter lang en de tanden noemde men papegaaietanden, genoemd naar de snavel van die vogel. Aan de bovenkant was de zaag voorzien van een vaste handgreep, aan de onderkant van een verstelbare handgreep. Dit houdt verband met de grootte van de onderzager en de dikte van de stam. Bij deze zaag is alleen de afgaande slag de werkende slag. Boven op de stam kon maar ��n persoon de zaag bedienen, maar beneden konden het er ��n of twee zijn. Elke houtsoort werd, volgens opdracht, in diverse lengtes en diktes gezaagd. De prijs werd niet per meter berekend, maar per “Luikse voet”: dit is ongeveer 32 cm. Er werd betaald met marken (60 cent) of franks (5 cent) in die tijd.

Dit zagen kan ook boven/in een uitgegraven kuil gebeuren (men heeft dan geen schragen nodig). Deze kuil moet 3 m. lang, 1 m. breed en 1,80 m. diep zijn. De stam wordt boven de kuil gelegd en de onderzager staat in de kuil. In het Geulse bos of in de beemden waar veel gezaagd werd, was het vanwege waterbronnen niet mogelijk boven een kuil te zagen: de kuil stond al vol water voordat ze klaar was.

Zagen is zware lichamelijke arbeid. Deze werd alleen in de wintermaanden uitgevoerd. Honderd jaar geleden werd dit beroep door diverse families in Geulle uitgeoefend: het kwam voor dat men met vier koppels aan het zagen was in het bos of in de beemd. Er werden ook arbeiders ingehuurd. Dat waren meestal kleine keuterboertjes die een koe en een stel kippen hadden. Die waren er genoeg in die tijd, zeker omdat ze in de winter “de schuur uit hadden”: de koe gaf geen melk (ze stond droog) en de kippen waren van de leg. Zij hadden dus weinig of geen inkomsten en waren genoodzaakt om met zagen iets te verdienen voor hun levensonderhoud. Hoorden zij in het voorjaar ��n kip kakelen, dan hielden zij het zagen voor gezien.

Toen later de machines in de zagerijen de zware arbeid overnamen, was het afgelopen met de kraanzagers. Ondergetekende heeft dit in zijn jeugdjaren nog even meegemaakt. Na zijn pensionering in 1981 heeft hij als hobby nieuwe schragen en toebehoren gemaakt. Met veel moeite heeft hij nog een zaag weten te kopen en het kraanzagersvak met een collega tien jaar lang op diverse plaatsen in Zuid-Limburg op jaarmarkten uitgeoefend. Daar werd hen vaker door mensen “verweten” dat ze naar een zagerij toe moesten gaan en zich niet zo moe moesten maken! Ze hadden nog gelijk ook!J. Maassen

Brieven van Pieke j.r.

Hallo, beste mense van Geul, hier weer een brief van uw Pieke uit de Piemelenhoek.
Dat had ik nou eens helemaal niet in de gaaters, dat er met de kermis nog zonen hoop zeever was gewees over de opbouw dervan en sparen bij de koop en zo. Maar het is een geluk dat die van de Ondernemertsvereniging Geul zich ter nou eens met gaan bemoeien en die denken wie de jeug heef heef de toekomst en daar hebbe ze nog eens gelijk in ook, zeg Harie van Merie van ons. En de Noonk zeg dat ze dat de koekoek moete danken, maar dat snap ik helemaal niet: de koekoek is toch een gat voor de deur en wat heef dat met kermis te make. Maar de Noonk zeg dat de koekoek een vogel is en dat moet ik eens aan Huub van St�bbes bij ons neven gaan vragen, die weet wel wat van veugel want die is van de doeveclub. Maar goed, die van de ondernemerts die hebben een brief in een ope envelope gestuurd naar de burger en zijn kernuiten dat die eens get moete doen aan de kermis en der een kermis-speciaal van moete maken en in september een echte papkermis. En nou maar hope dat ze met die van de gemeente in kontak komen en dat wij der nog wat van hore. Als ze bij de gemeente die brief maar leze, zeg de Noonk, maar ze leze wel de Sjakel, want Harie hoorde les bij de raasvergadering ene zeggen dat dat jungske uit de Piemelenhoek in G��l wel een goeie voor de politiek zou zijn als je zag wat die allemaal opschreef, maar daar is helemaal niks voor aan want ik schrijf alleen maar op wat ik de grote luu hoor zeggen en vooral wat de Noonk zeg en die is al veel te oud voor de raad zeg hij, en die van de raad doen ook niks anders als angere napraten, ‘t zijn net pagaaien en dat zijn ook weer vogels, maar daar weet die van St�bbes niks van, zeg hij, die gaat alleen maar om de duive te zetten en te poele en zich ene te drinke voor de sport en zo. En dat is nog wat anders als voor de cente gaan en voor de eer en voor de gemeenschap.

En de verkansie zit er ook weer op en ik moet alweer naar de school. Dat is heel mooi gewees zo, eerst heeft het vijf weke geregend aan een stuk en als wij dan naar school moete wordt het pas echt goed. En de Noonk zit met dit weer met een drupke in de scheem onder de noteboom van Reube bij ons neven, maar der zitte veel zwarte note in de boom en hoe of dat dat komp weet de noonk ook niet, dus de note zulle wel duur worre, dit jaar, zeg hij, maar gelukkig valle ter bij ons genoeg van de boom van Reube, dus hoeve wij ter’s geen te kope. En de pruime beginne ook te valle en het koore is ook al af, maar de mais niet dus wij moeten nog een tijdje wachte voordat je weer wat van Geul ziet als je gaat wandele en de Noonk die ergert zich daar wel eens aan, sjus wie aan de eerrapele van Harie, die allemaal snotsrot zijn en die van Kwoib Teigededraod bij ons in de straat, zijn weer van de fijnste en de dikste, maar die heef ook het kruit vijf keer gespote en de vliege valle nog uit de luch als ze boven dat stuk land van Kwoib komen, maar hij staat wel iedere keer tege Harie op de schuppe dat hij zoon mooie eerappele heeft. Onze bonen zijn toch veel mooier en Kwoib heef zich al zaatbonen aan Harie gevraag, maar ik denk niet dat hij ze krijg. En der zijn weer veel verkansiegangers in Geul, tenminste op doortoch met hun pelzierboote oppe kenaal en die luu op die boote hebbe niet zoveel plezier als je ze in hun snuits kijkt, want die kijke helegaar niet blij, maar dat is ook niet vreemp als je de hele dag alleen maar dijk ziet. En met de fiets ware laats zelfs een paar koppele Belsje in Geul en op het terras en die Belsje rije met de fiets van het ene knooppunt naar het andere knooppunt, dat zijn die zo gewend, maar die van Geul hebbe dat niet nodig, die vinde de kaffees zo ook wel maar ze zijn wel dekser het centrum kwijt. Daarom hadde-ters een paar een terras op op het kermisterrein gemaakt, maar dat heeft niet lang geduurd, want dat was ook te gevaarlijk voor de overstekende bedieners. En aan de Belsje kant kijke ze gaar niet op van die hope Hollanders, die met het veer overkome, daar staan zelfs files te wachte. Aan de Lei hebbe ze nog een paar bome gekap en Harie denk dat dat is voor de oprit naar een nieuwe brug over de Maas, sjus wie in Mestreech zodat de luu niet hoeve te wachte als ze naar Shell gaan tenke, maar de Noonk zeg dat het gewoon is om dat die bome krank zijn en hij hoop maar dat ze niet allemaal omgaan, want anders hebbe ters een hoop lang hout voor de ope haard van en wij kunnen weer oppenuuts beginne, zeg hij. En aan de Hessendijk heef ene het helemaal bruin gebakke, die heef daar een lager gemaakt langs de Brukweg, met walse en mechine en de Noonk zeg dat dat na de boevak wel allemaal weg zal zijn en dat hoop ik ook want het ziet er niet mooi uit, maar der is ook een stuk van de heg afgedaan, zodat de luu dat beter kunne zien, of zou dat zijn omtot de luu dan beter de autoos van de gerage daar kunnen besnautze?

Zo en nou hou ik op, want ik ga me wat ete en Merie die heef kouw schotel gemaak omdat het zo warm is, met veel soppevlees en augurreke en gevulde eier en zo en dat zal bes smake en tot de volgende keer, adi� , met de groete van Pieke jr. oet de Piemelenhoek.

In Memoriam Sjang Frissen

Sjang was lid van harmonie St. Caecilia sinds 1932.
Als bijna 12 jarige begon hij bij – wat toen nog fanfare St. Caecilia was – met het bespelen van de cor, de voorloper van de hoorn. Hij bespeelde dit instrument met veel inzet en volle overgave. Tijdens zijn muzikale loopbaan was ontbreken tijdens repetities een woord dat niet in zijn woordenlijst voorkwam.

De grote betrokkenheid bij zijn Caecilia bleek ook uit het gedurende zijn gehele lidmaatschap geven van zijn mening en idee�n. Aldus fungeerde hij tijdens zijn actieve loopbaan als spreekbuis van de leden. Zijn inzet voor Caecilia heeft zich niet alleen beperkt tot het bespelen van de cor. Hij was altijd bereid om op allerlei gebied de helpende hand te bieden. Een voorbeeld hiervan is het gedurende vele jaren repareren van de muzieklessenaars, waarbij zijn beroepsmatige accuratesse en handigheid goed van pas kwamen.

Tijdens zijn 68 jarig lidmaatschap maakte hij veel hoogte- en dieptepunten mee. Hij was de laatste van een harmoniegeneratie die in de jaren `30 de grote successen van de vereniging mocht meebeleven. Toen hij de tijd gekomen achtte om zijn muzikale loopbaan te be�indigen, was het vanzelfsprekend dat Sjang erebestuurslid werd van Caecilia. In deze hoedanigheid bleef hij nauw betrokken bij het wel en wee van Caecilia. Dit kwam onder meer tot uitdrukking in het regelmatig bezoeken van repetities en uitvoeringen hetwelk hij tot het laatst bleef doen. Uit dit alles blijkt zijn speciale verknochtheid met onze vereniging.

Op 3 mei van dit jaar mochten wij hem feliciteren met zijn 80ste verjaardag. Een leeftijd waarop zijn belangstelling niet eenzijdig was maar een leeftijd waarop hij nog interesse toonde in en probeerde grip te krijgen op de hedendaagse ontwikkelingen van onze moderne maatschappij.

Het plotselinge overlijden van Sjang heeft ons diep getroffen. Het is een gevoelig verlies voor echtgenote, kinderen en kleinkinderen. Onze deelneming gaat uit naar hen. Woorden van troost en sterkte zijn het enige dat wij kunnen aanbieden. Sjang bedankt……….

Harmonie St.Caecilia

In Memoriam Piet van Kan

Op korte termijn moesten wij opnieuw afscheid nemen van een lid van onze vereniging. Het heeft ons getroffen het overlijden van Piet te moeten vernemen. Een gevoelig verlies.

Woorden, de juiste woorden, vinden om uitdrukking te geven aan onze gevoelens is moeilijk. Sinds wij als vereniging op de hoogte waren van Piet’s situatie staat het huis van St. Caecilia een beetje scheef. Wij misten een stuk van de fundering.

Piet was sinds 1967 bestuurslid van harmonie St. Caecilia en heeft de functie van penningmeester – als opvolger van zijn schoonvader – zo’n 30 jaar vervuld. Handmatig werd de boekhouding gevoerd op zijn manier, met maar een doel voor ogen “De Harmonie”.

Een taak die in de loop der jaren niet gemakkelijker werd vanwege het stijgen en stijgen van de inkomsten en uitgaven en alle regels waarop gelet moest worden. Desondanks heeft er nooit ��n gulden gemankeerd en klopte de gevoerde boekhouding letterlijk en figuurlijk tot op de laatste cent.

Dit alles weerhield Piet er niet van om tijdens zijn gehele lidmaatschap zich te blijven inzetten om door middel van allerlei acties de verenigingsfinanci�n te verbeteren – onder andere was hij eveneens penningmeester van het actiecomit� van de harmonie vanaf de oprichting in 1972.

Waardering voor het vervullen op deze manier van de taak van penningmeester konden wij uitdrukken in de koninklijke onderscheiding die Piet mocht ontvangen tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van harmonie St. Caecilia in 1994. Een waardering die wij nogmaals kunnen uitdrukken wanneer wij de zeswekendienst van Piet muzikaal mogen opluisteren met een volledig corps, een mogelijkheid die ons nu jammer genoeg ontbreekt vanwege de vakantieperiode.

De harmonie had voor jaren prioriteit op vele momenten maar kwam op de tweede plaats als het Gerda, de kinderen en kleinkinderen betrof. In kleine kring informeerde Piet je met trots over zijn gezin. De realiteit is hard. Wij staan met lege handen. In herinnering zal Piet blijven. Er zullen talrijke momenten komen waarop wij zullen verzuchten : “Hoe deed hij dat ook alweer? “.

Woorden van troost en sterkte voor echtgenote, kinderen en kleinkinderen is het enige wat wij kunnen aanbieden. Wij hopen dat jullie jullie verdriet en pijn kunnen verwerken in de herinnering aan Piet, de Pap, Opa. Piet bedankt ………….Harmonie St.Caecilia

In de heer zijn overleden:

op 14 juli 2000: Jan Lambert (Sjang) Frissen, echtgenoot van Marieke Kerckhoffs, 80 jaar, Hulserstraat 14
op 14 juli 2000 te Roermond: Eug�ne Janssen, echtgenoot van Carolien Mulders, 41 jaar, wonend te Heel, voorheen Schonensteynweg, zoon van Sjeng en Jeanette Janssen-Waelen
op 20 juli 2000: Wiel Bollen, echtgenoot van Jos� Webers, 58 jaar, Koekoekstraat 18
op 24 juli 2000 te Geleen: May Ummels, weduwe van Sjeng Roumans, 81 jaar, voorheen Cruysboomstraat.
op 26 juli 2000: Piet van Kan, echtgenoot van Gerda Frissen, 67 jaar, Hulserstraat 15
op 27 juli 2000: Sjeng Westhovens, echtgenoot van Maria Dolmans, 84 jaar, huize Av� Maria, voorheen Oostbroek
op 29 juli 2000: B�rke Smeets, echtgenoot van Gerda In de Braekt, 68 jaar, Pastoor Smeetsstraat 40

Geulle 50 jaar geleden………
Augustus 1950

De zusters zijn in september 25 jaar in Geulle. Er heeft zich een comit� gevormd, bestaande uit vertegenwoordigers van het kerk- en gemeentebestuur en het Groene Kruis.
Ook deze maand weer een aantal geslaagden:
- M. Kengen, Snijdersberg 6, slaagde te Utrecht voor het examen ‘schilders-gezel’.
- Voor lingerie: Tilla Ghijssen, Roos Lahoye en Mia Zeegers.
- Voor costumi�re: Ria Pluis en Mariette Wintraecken.
Alle dames genoten hun opleiding bij zuster Anna, St. Joseph-klooster alhier.
Op zondag 20 augustus had in de Beekerberg een ernstig ongeluk plaats, waarbij de echtgenote van P.H. Jonkhout, Hussenberg 30, om het leven kwam. Omstreeks 19.00 uur kwam de heer Jonkhout vanuit de richting Beek met zijn motor gereden, toen hij plotseling van achteren werd aangereden door een auto, bestuurd door dr. Gielen uit Elsloo. De echtgenote die op de duo zat, liep hierbij zo’n ernstige verwondingen op, dat zij 20 minuten later ter plaatse overleed.
Op woensdag 16 augustus had de aanbesteding plaats van de bouw van twee woningwetwoningen te Oostbroek, met het volgende resultaat:
- J. H. Bollen, Broekhoven fl. 23.700,-
- H. W. Kurvers, Oostbroek fl. 21.800,-
Andere inschrijvingen waren niet binnengekomen. Men wacht nu op ministeri�le goedkeuring.
Van de Minister van Marine ontving de heer M. Kengen de onderscheiding voor Orde en Vrede.

Hein Peters

Abonnementsgelden Sjakel 2000

Uit de administratie van de penningmeester is gebleken dat een aantal leden hun abonnement op de Sjakel van dit jaar nog niet heeft voldaan. Om te voorkomen dat de heemkundevereniging extra kosten moet maken voor het versturen van aanmaningen, verzoeken wij deze leden om alsnog het abonnementsgeld te voldoen. (red)

Sacramentsprocessie

Hoogtepunt van de viering van het Jubeljaar in Geulle was de sacramentsprocessie op zondag 2 juli. Afwijkend van andere jaren, wanneer telkens een van de vier buurtverenigingen voor de organisatie van de processie zorgt, werd dit jaar de processie georganiseerd door de vier buurtverenigingen gezamenlijk.

Ook werd het hele verenigingsleven gevraagd zoveel mogelijk aan de processie deel te nemen en er medewerking aan te verlenen. De reactie op dit verzoek was bijzonder groot en hartverwarmend. Zo zorgden de leden van de Carnavals-vereniging De Bokkerie�rs voor het opstellen en begeleiden van de processie en droegen de explorers van Scouting Geulle de beeltenis van de H. Edith Stein.

Uiteraard begeleidden bestuur en dames van Vrouwenbond Sint Apollonia de door hen geadopteerde beeltenis van de ‘Madonna van G��l’. De muzikale opluistering werd verzorgd door Harmonie en Drumband Sint Caecilia, Fanfare en Drumband Sint Martinus, het Parochi�el Dameskoor en het G��ls Mannenkoor.

Nadat de processie door de mooi versierde en zonbeschenen straten van de kom van het dorp was getrokken ging emeritus-bisschop van Palembang Mgr. J. Soudant, in concelebratie met vicaris F. van Hees van het bisdom Breda, pastoor G. Dohmen en kapelaan R. Schols voor in een pontificale hoogmis op de gemeente-kiosk, die stond opgesteld nabij de Markt (kermis) op de parkeerplaats van caf� ‘t Centrum. Na de predikatie werden de beide beeltenissen van de ‘Madonna van G��l’ en de H. Edith Stein door de bisschop gezegend en werd de parochiegemeenschap door de bisschop aan Maria en in het bijzonder aan de ‘Madonna van G��l’ toegewijd.W. De Rouw

Agenda Heemkundevereniging

Dinsdag 19 september 2000: bijeenkomst sectie Genealogie, 19.30 uur in verenigings-lokaal “De Gruffeldwois”.
Woensdag 20 september 2000: 14.00 tot 17.00 uur: werkmiddag in verenigingslokaal “De Gruffeldwois”.

Computer Club Geulle

Ook voor de Computer Club Geulle is de zomer weer voorbij. Na een paar maanden zonder clubdag (hoewel het deze zomer prima weer was om achter de computer te kruipen), gaan we op zaterdag 2 september weer gewoon verder waar we gebleven waren. Vanaf 10.00 uur zijn alle leden en niet-leden weer van harte welkom in zaal “de Kollekamp”.

Foto van de onbekende Geullenaren

De foto die in de Sjakel van juni stond afgedrukt, blijkt toch veel moeilijker dan gedacht. Er kwamen bij de redactie welgeteld…. 0 reacties binnen. En omdat de redactie de vlaai reeds had besteld was er maar ��n ding dat zij kon doen. En het was erg lekker. Zo lekker, dat de redactie min of meer hoopt dat er ook deze maand geen goede antwoorden worden ingeleverd.

Maar wij geven het niet zo snel op. En daarom plaatsen we deze maand een nieuwe foto. Ditmaal willen we graag weten waar de onderstaande foto is genomen. Degene die het beste en meest complete antwoord weten maken wederom kans op een lekkere vlaai. Stuur uw antwoord voor 15 september naar de secretaris van de heemkundevereniging, Pastoor Smeetsstraat 10, 6243 CS Geulle.

Juli 2000

Geulle in vroeger tijden
22. De reformatie.

In deze aflevering wil ik iets vertellen over de reformatie of de hervorming, die vanaf ca.1500 steeds meer invloed kreeg op de katholieke kerk. Deze geloofsstrijd heeft ook gevolgen gehad voor het kerkelijk leven in Geulle waarover later meer.

In het begin van de 16e eeuw brak op godsdienstig gebied een complete revolutie uit waardoor een einde kwam aan de geloofseenheid die voordien in Europa bestond. Luther, Calvijn en andere hervormers vielen niet alleen de wantoestanden en misbruiken in de toenmalige katholieke kerk aan, maar wilden ook de geloofsleer zelf aantasten. De RK kerk bezwoer de hervormers om van hun dwalingen af te zien. Toen deze dit weigerden volgde ex-communicatie en de definitieve breuk. Hierdoor werd het Christendom verdeeld en dit is tot nu toe zo gebleven.

De toen hier heersende Spaanse koningen bestreden de nieuwe godsdienst fel, omdat zij dit als een bedreiging van de rijkseenheid beschouwden. Zo vaardigde Karel de 5e plakkaten tegen het nieuwe geloof uit. Ook door invoering van de inquisitie – een kerkelijke rechtbank tegen ketterijen – probeerde hij de hervorming tegen te gaan. Veel hervormers werden gegrepen en ter dood veroordeeld. De religieuze politiek van Karel de 5e had geen succes want het protestantisme breidde zich m.n. in het huidige Noord-Nederland steeds verder uit. Teleurgesteld trok Karel zich in 1555 terug. Zijn zoon Filips de 2e volgde hem op.

Deze voerde in 1559 een nieuwe kerkelijke indeling in waardoor o.a. het nieuwe bisdom Roermond werd gevormd. Hiertoe kwam ook de parochie Geulle te behoren. Voor 1559 viel deze parochie onder het bisdom Luik. Tijdens de reformatie of mogelijk al eerder zou in Geulle een pastoor geleefd hebben die 125 jaar oud werd en hier 100 jaar pastoor zou zijn geweest. Over deze Antonius Haesech bestaan veel legendes, waar ik in een latere aflevering van Geulle in vroeger tijden op terug kom. Nu terug naar de reformatie. De hervormers, ook vaak Staatsen of Calvinisten genoemd, kregen ook in Limburg steeds meer invloed. In 1632 viel Maastricht in hun handen. Geheel Limburg kwam nadien in hun macht. Zij gingen de katholieke bevolking hier steeds meer onderdrukken. Op 12 september 1634 trokken zij van Maastricht naar Geulle om het kasteel te plunderen omdat de kasteelheer Ulrich van Hoensbroeck Spaans (katholiek) gezind was. Zij namen alle graan en vee mee dat ze konden vinden.

In 1648 kwam een einde aan de 80-jarige oorlog. Het toenmalige hertogdom Limburg kwam bij Spanje, maar verschillende delen waaronder Geulle kwamen bij de republiek der Nederlanden. Zo begon ook in Geulle de strijd tussen de katholieke bevolking en de Staatsen of Calvinisten, waarover een volgend keer meer.Archie Varis.

Brieve van Pieke jr.

Dag mense van Geul, hier weer een briefje van uw Pieke uit de Piemelenhoek.
De durpels op de berg zijn ook vaardig en ze zijn niet allemaal heel erg hoog maar de funderingen zijn wel diep, dus weten we tenminste hoe diep de looker zijn waar ons goede geld in verdwijnt zeg de Noonk.

Maar het is maar goed dat die van de gemeente der zijn, want die geven mense nog eens kapvergunningen voor bomen die allang omgehouwe zijn. Dat is bijna zo erg als al die denne, die ter toch alleen maar voor zijn dat de mense niet zien wat de luu op hun geleeg uitspoken, want het is niks schoons, zo.

En de percessie is met de kermis ook gewees en ik mog met de Noonk mee en ik vond het heel mooi om met te lopen. De nieuwe Burger was er ook met twee vethouders, die moeste het nog lere en die sneden de kanten van de bochten er al goed af en die ene vethouder die al langer zit, die had al genoeg getreind, dus die had wel wat anders te doen als naar Geul komen en we zullen aan hem denke als het weer verkiezinge is, zeg de Noonk, want percessies zijn ook werk. Die vethouder wordt nu wel loco-burger en nu moeten wij maar hopen, zegt de Noonk, dat ons niets aan de echte Burger komp.

Het is goed dat een percessie geen wedstrijd is, want dan waren die van de muziek er wel met meer gewees, want als die strijd hebben zitte ze met veel meer luu op de buun alstat er nu meeliepen. Maar misschien zijn die wat er nu niet ware wel de volgende dag met gewees naar Sjerrepeheuvel, toere met d’n Thijs. Daar had de Noonk geen tijd voor, want die moes de kroote sjarre in het veld.

Het was eevels niet veel wat ter op de kermis op de Merret stond, zei de Noonk, bijna net zo weinig als vroeger op het Verrekesbroek, maar dat had je tenminste nog stijle want rijders en zo. Nu moete ze al van die gele borde langs de weg zette anders wete de lui nog gaaruits niet dat het kermis is en die borde kloppe ook nog niet, want toen ik stindes ging om mij een beetje te veramuseren, was alles al ingepak en opgeruimd. De Noonk denk dat ook weinig lui zelvers gebakke hebben, want de tijde veranderen, zeg hij, dat zie je al aan de heemel, die loop nu op raadjes en vroeger moeste ze daar het hele stuk mee sjurrege, ja het is een geluk dat wij nog een bakkes hebbe en sjanse, en Marie van Harie heeft zich weer eens kunnen uitlate, die heef wel twintig vlaaien gebakken, appelekouwe en kroonsele en linse toert maar ik vind de rijstevlaaie nog het lekkerste en ook de proemevlaai, en daar ga ik me een stuk van ete. Nou adi� tot de volgende keer, met de groete van Pieke uit de Piemelenhoek.

P.S.: ik ben over naar de volgende klas en daar leer ik ook Engels, dan hoef ik tenminste geen foute op de weg te kalleke !

Erfgoed al goed.

Onder deze titel organiseert de Stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg (IKL) in samenwerking met Landschapsbeheer Nederland een prijsvraag waarbij idee�n voor het behoud, herstellen en/of ontwikkelen van een visueel, ecologisch, cultuurhistorisch of aardkundig aantrekkelijk landschapselement beoordeeld worden.

Gedacht kan worden, aldus de folder, aan grafheuvels, oude kerkpaden, houtwallen, holle wegen, schansen, kolken, watermolens, galgenbergen, bietenkelders, schaapskooien, groeves en bunkers (om u maar eens een idee te geven). Het gaat kortom om landschaps-elementen waarvan u denkt: “Hier zou iets mee moeten”.

Per provincie worden drie winnende inzendingen gekozen, die beloond worden met een stimuleringsbijdrage van maximaal fl. 5.000,00. Deze bijdrage is bedoeld voor de uitvoering van het voorgestelde project in 2001. Sluitingstermijn voor inzending van idee�n is 15 september 2000. De belangrijkste voorwaarden zijn: het landschapselement moet zichtbaar en voor iedereen toegankelijk zijn; de werkzaamheden moeten een concrete verbetering van de onderhoudssituatie opleveren; er moet sprake zijn van achterstallig onderhoud en de eigenaar moet akkoord zijn met herstel ervan; het element moet bij voorkeur een bepaalde natuurwaarde bezitten. De jury’s kennen punten toe in vier categorie�n: historie, landschap, natuurwaarde en staat van onderhoud. Extra punten zijn te verdienen door uitvoerbare suggesties te doen voor het verwerven van geld en het werven van vrijwilligers.

Heeft u zo een project op het oog, dan wil de heemkundevereniging G��l graag samen met u de schouders daaronder zetten. Een deelnamemap met folder, reglement en inschrijfformulier kunt u aanvragen bij het IKL (0475-352000). Zo’n map is ook in het bezit van de Heemkundevereniging. Uw voorstellen worden met belangstelling tegemoet gezien(red.)

Politie varia

Op vrijdag 2 juni omstreeks 01.00 uur, vond er een aanrijding plaats op Oostbroek alwaar een auto tegen een boom botste. Bestuurder werd overgebracht naar het ziekenhuis en was mogelijk onder invloed van alcohol.
In de nacht van zaterdag 3 juni werd er ingebroken in een caf� in Broekhoven. Ontvreemd werd geld uit de gokkast, een kelnersbeurs en de spaarkast. De spaarkast werd later leeg te Meerssen teruggevonden.
Op maandag 5 juni vond er op de Eijkskensweg een aanrijding plaats tussen twee personenauto’s. De aanrijding gebeurde ter hoogte van de verkeersdrempel.
Op woensdag 7 juni werd bouwafval gestort op de Kanaalweg. In het afval werd het adres van de storter gevonden, welke over de zaak zal worden gehoord.
Tussen vrijdag 9 en zaterdag 10 juni werd er een fiets ontvreemd vanaf de oprit van een woning aan de Mevrouw van der Meijstraat.
Op zaterdag 10 juni werd op de Hussenbergstraat ter hoogte van de Drossaertstraat een fiets in de voortuin aangetroffen.
Op maandag 12 juni omstreeks 23.20 uur vond er een aanrijding plaats op de Heirweg nabij de wegversmalling aldaar. Een personenauto en een bromfietser kwamen met elkaar in botsing. De bromfietser werd met de ambulance afgevoerd naar het ziekenhuis. Later bleek, dat de bromfietser onder invloed van alcohol was.
Op zaterdag 17 juni vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de Andreas Sauerlaan. Een bestuurder van een auto reed tegen de groene afrastering aan en reed vervolgens weg. Door een getuige werd het kenteken genoteerd en de dader werd later achterhaald, waarna hij bekende.
Op zondag 18 juni werd een Duitse personenauto gecontroleerd op de parkeerplaats onder aan de Slingerberg. De inzittende waren in het bezit van een geringe hoeveelheid drugs.
Op zaterdag 24 juni werd een ruit van een woning aan de Hulserstraat vernield. De dader werd later opgepikt en aangehouden.
Op zaterdag 24 juni werd geconstateerd, dat er enkele caravans waren neergestreken op de parkeerplaats aan de Andreas Sauerlaan. Nadat hen verteld was, wat de bedoeling was en dat ze niet konden blijven, bleek op zondag 25 juni, dat ze weer vertrokken waren.
Verder werd nog diverse keren gereageerd op overlast van jeugd op de diverse plaatsen te Geulle. Ook werd diverse keren gecontroleerd op die plaatsen. Door de politie wordt geregeld toezicht gehouden op de plaatsen waar jeugd zich ophoudt.

Gevonden : n.v.t.
Verloren : Een ID-kaart..Brig. Giesen

3 keer gouden bruiloft in Geulle

Echtpaar Bouwens – Hodzelmans
Het echtpaar Bouwens-Hodzelmans vierde op 19 mei het feit dat zij 50 jaar geleden in het huwelijksbootje stapten. De bruidegom Willem Bouwens werd op 12 jan 1921 geboren in Geulle en zijn echtgenote op 3 oktober 1919 te M�nchengladbach. Tijdens ons bezoek aan het echtpaar kwamen verhalen los over hun eerste ontmoeting.

In 1948 kwam Thea Hodzelmans haar halfzuster, echtgenote van Geerlings in Brommelen helpen in het huishouden. Willem kwam toen vaak bij zijn zuster, die getrouwd was met Lei Hoofs, in Brommelen. Daar was het ook dat hij zijn Thea tegenkwam. Het was liefde op het eerste gezicht en in mei 1950 traden zij in het huwelijk. Uit dit huwelijk werden vijf kinderen geboren, vier meisjes en ��n jongen.

Willem werkte vijf jaar als pottemenneke op de MOSA in Maastricht.. Daarna werkte hij 21 jaren ondergronds op de staatsmijn Maurits en toen die op haar laatste benen liep heeft hij nog zeven jaar in de bouw gewerkt. Willem is een echte duivenmelker van de oude stempel. De huidige duivensport is volgens Willem niet meer zoals een 20 jaar geleden. Het geld dicteert nu de sport en voor de gewone duivenmelker is niet veel eer meer te behalen. Thea had de zorg voor haar gezin maar had ook haar hobby’s. Zij was een meesteres in het breien van sokken en truien, is gek op muziek en kijkt veel t.v. Ook is zij paraat als er ergens gekiend wordt.

Willem kan zich nog goed herinneren toen de z.g. drekbaan, een wielerbaan aan de Maas, gebruikt werd. Er werden wedstrijden gehouden. Ook waren destijds plaatselijke favorieten op de drekbaan actief. Zo waren er Sjang van Bet, Pierre van Clemens, (slager Vossen) en Jean Simonis die redelijk uit de voeten konden op de drekbaan en diverse prijzen weg kaapten. Het echtpaar is sinds hun huwelijk abonnee van de Sjakel. Tenslotte mochten wij proeven van brandewijn gemaakt door Willem en die smaakte perfect. Willem en Thea wensen wij nog vele gezonde jaren toe in Geulle.Willy Ramaekers/Hein Peters.

Echtpaar Smitsman – Gubbels

Op 27 mei 2000 vierde het echtpaar Pie Smitsman en Til Gubbels onder grote belangstelling hun 50-jarig huwelijksfeest. Til werd geboren op het Westbroek op 30 september 1922 en Pie op 24 november 1923 te Sibbe. Hoe zij elkaar ontmoeten is een heel verhaal en Pie vertelt daar nog met veel plezier over terwijl Til luistert en hem af en toe iets moet verbeteren.

Pie en zijn broer hadden duiven. En deze duiven moesten in het seizoen iedere week ingekorfd (gezet) worden op verschillende plaatsen wilde men aan concoursvluchten meedoen. En zo gebeurde het dat Pie naar Spaubeek moest om zijn duiven te zetten. Dit was snel gebeurd en er was nog tijd zat over om uit te gaan. Het werd Schimmert waar dansen was. Intussen was Til met haar zus Truia en nog twee neven uit Antwerpen ook naar Schimmert gegaan om een dansje te wagen. En zo leerde Pie zijn Til kennen.

Op een gegeven moment vroeg Pie Til ten dans. Het was de tango “Tanze mit mir in den morgen”. Toen was het helemaal gebakken. Op het 50-jarig feest hebben Pie en Til het feest geopend met die dans. Toen werd op huis aan gegaan maar Pie wist niet hoe hij van Geulle naar Sibbe moest. Na een uitleg kwam hij onder aan de Kruisberg en toen wist hij het weer.

Het paar trouwde op 8 december 1949 wettelijk en op 27 mei 1950 kerkelijk. Zij gingen wonen op de Moorveldsberg naast cafe Voncken het huidige “Jachthoes”. Uit het huwelijk werden drie kinderen geboren, twee jongens en ��n meisje. Pie voetbalde in Sibbe maar toen hij met Til verkering kreeg werd hij lid van de “Geulse Boys”. Hij vertelt nog met plezier over deze tijd. In die tijd was het nog: Met 11 man naar de wedstrijd en met 11 man weer naar huis. Pie was de man die “Geulse Boys” het eeste kampioenschap bracht. In de wedstrijd tegen Schimmert scoorde hij het winnende doelpunt 2-1. Ook speelde Pie in Harmonie “St.Rosa” van Sibbe zijn partij mee, n.l. op de piston (kleine trompet).

Til had in die tijd de zorg voor haar gezin. In 1963 bouwde Pie een eigen huis te Sibbe en het gezin trok toen naar Sibbe. Toen de kinderen wat groter werden had Til meer tijd voor hobbies. Zo was zij lid van het welfarewerk, dat spullen maakte en die weer verkocht voor het goede doel. Ook werd zij lid van het dameskoor en de plaatselijke gymnastiekclub. In 1994, toen de kinderen het huis uit waren, keerden zij terug naar Geulle. Hier genieten zij van hun verdiende oude dag. Pie gaat zo nu en dan nog vissen m.n. op forel en Til maakt ieder jaar een vacantiereisje met de Lidwinavereniging uit Valkenburg. Pie blijft echter liever thuis.

Til is ook nog actief in de volksdansgroep van Sibbe en Pie kaart iedere woensdagmiddag in de Kleiaove. Zij hebben een prachtig feest gehad en willen niet meer uit Geulle weg. Wij wensen hun nog een gezond en lang leven toe.Willy Ramaekers / Hein Peters.

Echtpaar Lahoye – Hermans

Op 3 juni vierde het echtpaar Giel Lahoye en Bertie Hermans hun gouden huwelijksfeest. De bruidegom werd geboren in Geulle op 30 augustus 1923 in het gehucht Broekhoven. De gouden bruid zag haar levenslicht op 15 juni 1926 in Catsop gemeente Elsloo. Het wettelijk huwelijk werd gesloten op 21 januari 1950 te Elsloo en op 3 juni volgde het kerkelijk huwelijk in de St. Augustinuskerk te Elsloo.

Op dinsdag troffen we Giel thuis. Bertie was die dag met een aantal dames op reis en probeerde op tijd bij ons gesprek te zijn. Giel vertelde hoe hij zijn Bertie had leren kennen. Het voert te ver om alle anekdotes te beschrijven die Giel ons vertelde maar een greep hieruit willen wij u niet onthouden. Het was het jaar 1948 toen in Maastricht de Heiligdomsvaart werd gehouden. Giel ging met enkele vrienden naar Maastricht om te kijken naar deze Heiligdomsvaart. Na afloop gingen zij in de Muntstraat een glas bier drinken toen er een aantal meisjes passeerden en die bevielen de vrienden wel.

Iets later troffen zij de meisjes weer bij een frituur op de markt. Deze frituur is er nog. Op de markt speelde een harmonie. Na het eten van de frites gingen de dames naar de bioscoop de foto’s bekijken die de volgende film aankondigden. Maar men trof elkaar weer achter de HEMA waar men ijs kon krijgen. Dit werd dan ook besteld.

Hoe het kwam weet Giel niet meer maar opeens stond hij daar alleen met Bertie. Het begon al donker te worden en zij moesten naar huis. Er was echter een probleem: zij hadden geen licht op de fiets. Dan maar riskeren en zij stapten op. Giel wist echter alleen nog maar de voornaam van Bertie maar verder niets. Alles ging goed tot het moment dat men de pasweg opreed. De politie hield hen aan wegens het fietsen zonder licht. Nu kwam Giel erachter hoe zij met haar achternaam heette en waar zij woonde. Het ijs was toen gebroken en sindsdien zijn zij bij elkaar gebleven. Uit het huwelijk werden zes kinderen geboren, vijf jongens en ��n meisje.

Met 15 jaar ging Giel naar de mijn Maurits en bleef daar 35 jaar. Hij speelde een aantal jaren trombone bij de fanfare St. Caecilia. Ook zijn zonen zijn muzikaal. Het duo Jo en Fred was bijvoorbeeld destijds een veel gevraagd orkest. Ook zijn andere zonen zijn muzikaal en spelen drums, accordeon en orgel. Zijn vrouw Bertie heeft een grote hobby en wel koken en bakken. Wij mochten proeven van haar bakkunst en het was voortreffelijk. Giel heeft nu nog een hobby n.l. tuinieren.

Het was een gezellige avond en als Giel eenmaal op de praatstoel zit dan kan men menig gezellig uurtje beleven. Wij wensen het echtpaar nog vele gezonde jaren toe in Geulle.Willy Ramaekers/Hein Peters.

Geulle 50 jaar geleden…..
Juli 1950.

De redactie van de “Sjakel” is nu als volgt samengesteld:
- Jac Dekkers, Moorveld-Ulestraten
- Godfried (Frits) Webers, Hussenberg 3
- Louis Janssen, Hulsen 36
- Jef Thijssen, Westbroek 34
- v.d.Gugten, Moorveld-Ulestraten
- Wiel Claessens, Moorveld 4a
- Hub Lemmens, Aan de Maas 34
Op zondag, 2 juli vond te Geulle de huldiging plaats van de Indische militairen. Velen waren naar het voetbalveld van de Geulse Boys gekomen om een stille hulde te brengen aan hen die ver van hun dorp hun plicht deden. De voorzitter van de Boys, de heer Lowis, sprak waarderende woorden tot de Indi�strijders. Ook de eerwaarde Heer Pastoor Stassen prees de correcte houding van de jongens . Tot slot van deze bijeenkomst werd er een wedstrijd gespeeld tussen de Geulse Boys en de jongens die in Indi� waren geweest. De uitslag was 6 – 2 voor de Geulse Boys. Namens de militairen sprak Guus Muytjens een dankwoord aan allen die met hen meegeleefd hadden ten tijde van de politionele acties en m.n. het thuisfront dat hen zoveel mogelijk op de hoogte hield van wat er zich in Geulle afspeelde.
De heer Guill. Vossen, organist te Stein en dirigent van de fanfare St.Caecilia, slaagde te ‘s Gravenhage voor de akte Middelbaar Onderwijs Piano.
In de parochie van de H. Martinus werd tot koster-organist benoemd de heer H.H.G. Bonnee. De Heer Bonnee is geboren te Bunde en komende van Maasniel.
De Heer Guill. Simonis, Westbroek, slaagde op de M.T.S. te Heerlen voor het diploma Werkmeester. Hierbij behaalde hij het hoogste aantal punten.
Aan de Heer W.A. Huck, thans verblijvend in Indi�, werd door de Minister van Oorlog het Oorlogsherinneringskruis met gesp verleend voor de vele verdiensten als militair i.v.m. de krijgsverrichtingen.
De processie naar Scherpenheuvel behoort weer tot het verleden. 183 Geullenaren namen eraan deel. Een bijzonder compliment was op zijn plaats voor de heer P.Huntjens die voor de 34e keer deel nam aan deze jaarlijks terugkerende processie.

Juni 2000

Geulle in vroeger tijden.
21. Van circa 1250 tot 1550.

In deze aflevering wil ik eerst per jaartal wat vertellen over Geulle en zijn directe omgeving. Daarna probeer ik de algemene geschiedenis van Limburg uit die periode te schetsen, om zo deze losstaande, historische gegevens wat meer samenhang te geven.

1287 Hertog Jan van Brabant steekt Meerssen in brand.
1298 De abt van de abdij van Corneli-M�nster verkoopt Geulle aan Walram van Valkenburg.
1298 Bouw van de kerk van Uikhoven als hulpkerk van die van Geulle.
1380 Jean de Beaufort, proost van Meerssen, laat de gothische basiliek bouwen.
1459 Kasteel met kerk en huizen in Elsloo door de Maas verzwolgen.
1465 Basiliek van Meerssen in brand gestoken. Tweede sacramentswonder. Herleving van de bedevaarten (Meerssenergank ).
1473 Vanaf zijn legerkamp “de Horst” bij Hussenberg strijdt Karel de Stoute tegen graag Adolf van Egmond.
1485 Wijziging van de Maasbedding: o.a. Uikhoven komt ten oosten van de Maas te liggen en wordt zo van Geulle gescheiden (Mogelijk gebeurde dit al voor 1410).
1517 Luther: opkomst van de protestanten wat later ook voor Geulle gevolgen had.
1554 Karel de 5e verheft Geulle tot heerlijkheid.

Geulle werd in die tijd op verschillende manieren geschreven: 1334-Goilla, 1375-Guel, 1378-Gole, 1420-Ghuele, 1438-Goele, 1462-Gole, 1470-Goel, 1474-Guelle, 1479-Goelle of Goille en 1545- Goel, Goll, Gola of Goele.

Nu probeer ik deze losse historische gegevens te bundelen door een beeld te geven van onze provinciale geschiedenis uit die periode.

Geulle behoorde vanaf de vroege Middeleeuwen tot het Land van Valkenburg. Dit maakte op zijn beurt deel uit van de Landen van Overmaas, bestaande uit Limburg aan de Vesdre, Valkenburg, Dalhem en ‘s Hertogenrade. De plaatselijke hertogen en graven waren leenmannen van de Duitse keizer. Zij voerden een verbeten strijd om hun macht te handhaven of nog liever om deze verder uit te breiden. Vooral de hertogen van Brabant wilden hun gebied vergroten met de Landen van Overmaas. Daarbij kregen zij hier tegenstand van o.a. de hertogen van Limburg en de graven van Valkenburg. Na de slag van Woeringen in 1288 kwam Limburg (aan de Vesdre) definitief in Brabantse handen. Deze veldslag, ook wel Limburgse Successie-oorlog geheten, werd gevoerd tussen de hertog van Brabant en de graven van Gelre en Luxemburg.

Deze strijd eindigde in het voordeel van de hertog van Brabant. Deze wist zijn macht daarna uit te breiden door andere adellijke heren tot leenman te maken. Het Land van Valkenburg wist zijn onafhankelijkheid het langste te bewaren.

Uiteindelijk kwam het (en dus ook Geulle) na 1350 door koop en vererving in Brabantse handen. Aan het einde van de 14e eeuw gingen de toen Brabantse Landen van Overmaas over naar het Bourgondische huis. Sindsdien zijn de lotgevallen van de 4 staatjes van de Landen van Overmaas nauw met elkaar verbonden. De Bourgondi�rs breidden hun macht steeds verder uit tot wat zij de zuidelijke Nederlanden noemden. Via huwelijk ging hun macht over in de handen van de Oostenrijkse Habsburgers. Een zoon uit dit Bourgondisch-Habsburgs huwelijk trouwde met een Spaanse prinses. Zo ontstond indertijd de band tussen ons land en Spanje. Een latere nakomeling uit dit geslacht, Karel de 5e, wist de zuidelijke en noordelijke Nederlanden bijeen te voegen. Karel de 5e was indertijd koning van Spanje, heer der Nederlanden en keizer van Duitsland. Ook was hij hertog van Brabant en heer van het Land van Valkenburg en zodoende ook heer van Geulle.Archie VarisLiteratuur:

1. Waar de brede stroom der Maas (1972).
2. Uit Geul’s verleden (1926).
3. Meerssen, impressies uit het rijke verleden van een jonge gemeente (1994).
4. Historische kroniek van het Maasland. Zie toeristenkaart Maas- en Geulvallei (ca. 1965).
5. Stamboom van de familie Maassen met een beknopte geschiedenis van Geulle (1975).

Geulle 50 jaar geleden………….
juni 1950.

Tijdens de zomerkermis ontstond een grote ruzie tussen kermisvierders uit Bunde en Geulle. De politie in de persoon van de heer Beckers maakt gebruik van zijn gummistok en het gevolg was dat de Bundenaren zich snel uit de voeten maakten.
Bij schitterend weer trok de processie weer uit. De processie vond plaats onder stralend weer. Daarna werd de kermis aan het “Varkensbroek” geopend.
De heer Sjeng Notten, directeur van de fanfare “St.Martinus” alhier, is benoemd tot directeur van de fanfare “St.Lucia” te Uikhoven. Wij wensen hem veel succes bij onze zuiderburen.
Nu de meeste Geulse jongens Indi� verlaten hebben is de taak van de “Sjakel” , de verbinding van Geulle met onze jongens in den Oost, overbodig geworden. Toch blijkt er binnen de Geulse gemeenschap belangstelling te bestaan om de “Sjakel” te handhaven. De heemkundevereniging wil daarom de “Sjakel” overnemen als heemkunde-orgaan. Daarom zal in de eerste week van juli iedereen in de gelegenheid gesteld worden om zich als abonnee op te geven. De abonnementsprijs is fl. 1,25 per half jaar. Voor Geullenaren die buiten onze gemeente wonen dient men een jaarabonnement te nemen � raison van fl. 2,50. Dit alles onder het motto: “Doet allen mee en wordt abonnee”.
Nieuws van de gemeente: De schouw der waterlossingen zal dit jaar plaats vinden op 22 augustus a.s. In het verleden is herhaaldelijk gebleken dat de oever-eigenaars niet geheel hun verplichtingen nakomen. Daarom zal dit jaar een strengere schouwvoering plaats hebben. De belanghebbende eigenaren worden derhalve aangeraden aan het reinigen der beken volle aandacht te schenken. Hetzelfde is van toepassing op het snoeien van de hagen. Blijkens een bekendmaking van 25 maart j.l. dienen al de binnen de afstand van 1 meter van de grens der wegen en voetpaden staande hagen voor 1 juli a.s. aan de wegzijde ter hoogte van 1.50 meter boven de grond, opgeschoren te worden. (dit zou ook nu nog moeten gelden red.)

Hein Peters

Politie varia

Op dinsdag 2 mei werd er op diverse plaatsen binnen Geulle een snelheidscontrole gehouden. Hieronder een overzicht van het aantal processen-verbaal per locatie:
- Hulserstraat (school): twee
- Processieweg (bushalte): drie
- Moorveldsberg (caf� Jachthoes): geen
- Oostbroek: zevenentwintig
Op dinsdag 2 mei vond er een aanrijding plaats op de Heirweg, waarbij een bestuurder bij het achteruit rijden tegen een andere bestuurder botste.
Op zondag 7 mei omstreeks 03.15 uur, werd een Frans voertuig gecontroleerd op de parkeerplaats aan de Slingerberg. De drie inzittende hadden geringe hoeveelheden soft drugs bij zich.
Op dinsdag 16 mei bleek dat enkele glas-in-lood ruitjes van de kerk op het Kerkplein waren vernield. Mogelijk zijn ze met een luchtbuks kapot geschoten.
Op woensdag 17 mei bleek, dat er een drietal lege blikken op een stuk land aan de Snijdersberg waren gedumpt. Vermoedelijk waren het lege teerblikken.
Op woensdag 17 mei vond er op de Koekoekstraat een oplichting plaats, waarbij een bestelde keuken niet werd betaald. Later bleek de keuken ook te zijn verdwenen. Van de daders ontbreekt elk spoor.
Op zondag 21 mei vond er een aanrijding plaats op de Scheerstraat waarbij een bestuurder voorwaarts tegen een geparkeerde auto reed en vervolgens bij het achteruit rijden tegen een muurtje reed.
In de nacht van maandag 23 op dinsdag 24 mei werd getracht in te breken in het appartementencomplex aan de Kerkplein. Men was echter niet binnen geweest.
In de nacht van zaterdag 27 mei werd op het Marktplein een rijverbod uitgereikt aan een bestuurder van een auto, die met te veel alcoholhoudende drank op wilde gaan rijden.
In de nacht van vrijdag 26 op zaterdag 27 mei werd op de Hulserstraat een plexiglas reclamebord vernield, vermoedelijk door enkele jeugdigen, daar men deze aldaar op de stoep had zien staan.
Op zaterdag 27 mei werd vanaf een auto, welke stond geparkeerd op de parkeerplaats aan de Andreas Sauerlaan, het auto-embleem ontvreemd.
Eveneens werd tussen zaterdag 27 en zondag 28 mei het embleem van een auto ontvreemd op het Marktplein.
Tussen zondag 28 en maandag 29 mei werden enkele letters van de merknaam van een auto op de Past. Smeetsstraat ontvreemd.

Gezien deze laatste drie meldingen wil ik u er op attenderen, dat er op dit moment weer een rage onder de schooljeugd bestaat, waarbij het de bedoeling is zoveel mogelijk emblemen van auto’s te vergaren. De jeugd haalt die emblemen meestal van geparkeerde auto’s.

Tussen maandag 22 mei en maandag 29 mei is een stuk van de heg van het klooster aan de Scheerstraat in brand gestoken. Dader onbekend.

Gevonden : n.v.t.
Verloren : n.v.t.Brig. Giesen

Een bekende Oud-Geullenaar

Voor de rubriek “bekende oud-Geullenaren” ontving de redactie een bijdrage van Celine Otten, een dochter van Jos en Helene, over Theo Engelen. Celine hartelijk dank voor je brief!

Theo Engelen werd op 19 oktober 1950 geboren in Geulle, alwaar hij ook de lagere school doorliep. Na het Gymnasium Alpha in Maastricht met succes te hebben afgesloten ging hij aan de KU Nijmegen geschiedenis studeren. Na zijn afstuderen in 1976 bleef hij hier hangen. Hij werd docent en later hoofddocent geschiedenis. Hij doceert nog steeds en doet verder onderzoek naar ontwikkelingen in het verleden. Hij houdt zich daarbij vooral bezig met de economische-, de sociale- en de bevolkingsgeschiedenis. Hij heeft talrijke publicaties op zijn naam staan, die helaas voor velen meestal in het Engels zijn geschreven.

Op 40-jarige leeftijd schreef hij bij wijze van grap zijn eerste kinderboek, bedoeld als een verjaardagscadeautje voor zijn 12-jarige zoon Thijs. Omdat het zo goed uitpakte, besloot hij door te gaan met het schrijven van boeken voor kinderen. In 1994 volgde “Schimmen uit het verleden”, een jaar later gevolgd door “De nacht van de doorbraak” en “De Riddergrot”. In 1996 volgde “Moordzaak” en in 1997 “Schoolstrijd”. In 1999 kwam nog uit “De Indische vlieger”. De boeken, die altijd iets met geschiedenis te maken hebben, verschenen bij Uitgeverij Sjaloom.

Theo Engelen is getrouwd met Lily Freens en heeft vier kinderen. Hij woont momenteel in het Brabantse Cuijk. In de Basisschool In het Riet kwam hij wel eens over zijn kinderboeken vertellen, tot vreugde van velen.

Theo, ga zo door en vergeet zeker Geulle niet. De Heemkundevereniging G��l hoopt van harte, dat je vroeg of laat ook nog een bijdrage zult leveren aan de beschrijving van de geschiedenis van je geboortedorp. Wij zouden dat zeer op prijs stellen.Red.

De ondergrondse mijnwerker (koelman)

Voordat de kolenmijn “Maurits” in Geleen in 1926 in bedrijf werd genomen, woonden er al enkele mijnwerkers in Geulle. Zij werkten in de mijnen van Heerlen en omgeving. Daarnaast hadden zij aan huis een klein boerderijtje. Na enkele jaren in de mijn te hebben gewerkt en wat beter bij kas te zitten, hielden ze dat werk voor gezien en bleven thuis op de boerderij werken. Tevens verrichtten zij nog wat hand- en spandiensten. Een generatie later was dat anders: het familie-eigendom werd onder de kinderen verdeeld. Hetgeen ieder kind kreeg, was te weinig om een gezin van te onderhouden, tenzij men met twee of meer ongehuwde familieleden bleef samenwonen. Dit laatste kwam dan ook niet zelden voor.

In de mijn “Maurits” kwamen de jongelui werken: 400 tot meer dan 600 meter onder het maaiveld. Ze hadden vast werk en konden een gezin stichten. Ze kregen toen al kinderbijslag, iets dat in die tijd alleen was weggelegd voor werknemers van de mijnen, de P.T.T. en de spoorwegen. Daarnaast kregen de mijnwerkers ook nog jaarlijks ruim 40 hl. kolen en een halve m3 hout voor een zacht prijsje.

In het begin van de jaren ’30 schafte Jan Thijssen aan de Maas een bus aan en ging daarmee de mijnwerkers in drie diensten vervoeren. Op die bus stond met grote letters: “auto car berg en dal, J.H. Thijssen Geulle”. Naderhand kwam er nog een tweede bus bij. In de veertiger jaren werden hiermee meer dan honderd mijnwerkers (de bovengronders meegerekend) vervoerd.

In de oorlog ’40 – ’45 moesten de mijnwerkers twee zondagen per maand voor de bezetter werken. Ze hadden dus een veertiendaagse werkweek (nu is er een vijfdaagse werkweek), maar ze kregen wel iets extra’s: een flesje “schnaps”, een worstje en een pakje sigaretten (consi). Na de oorlog kregen ze een gunstige spaarregeling van het bedrijf om een eigen huis te bouwen. Verscheidene mensen uit het dorp maakten hier gebruik van.

Toen in de vijftiger jaren schone industrie in Zuid-Limburg kwam, liep de jeugd niet meer warm voor het stoffige werk in de mijn. Dit kwam mede door toedoen van hun vaders die uit ervaring spraken. De mijnbedrijven waren toen genoodzaakt om arbeiders uit het buitenland aan te trekken: Italianen, Spanjaarden, Marokkanen, etc.

Toen in het begin van de zestiger jaren de aardgasbel in Slochteren werd aangeboord, ging het snel bergafwaarts met de mijnen. In 1966 werd “de Maurits” gesloten. Deze mijn is dus 40 jaar in bedrijf geweest. Na 1966 gingen de mijnen in Zuid-Limburg ��n voor ��n dicht en zo bleef er van de elf mijnen, behalve de bovengrondse gebouwen, niets meer over.

Voor zover mij bekend zijn er in de mijn twee Geullenaren dodelijk verongelukt: Lodewijk Paulissen (aan de Maas) op 21 oktober 1931, 39 jaar oud (tevens gemeenteraadslid) en Pierre Kurvers (aan de Maas) op 14 december 1935, eveneens 39 jaar oud.

De ondergrondse mijnwerkers gingen met vervroegd pensioen op 50-jarige leeftijd, de bovengrondse arbeiders met 55 jaar. Alternatieve werkgelegenheid kwam er in de vorm van de autofabriek in Born en de chemische bedrijven van D.S.M. in Geleen. In Geulle werd van 1920 tot 1921 ook naar kolen geboord en wel in Broekhoven, vlak bij de inrit van pand nummer 8, op 10 meter naast de weg. Hier werden vanaf het maaiveld de volgende lagen aangeboord: op een diepte van 0 – 7 meter Kwartair gesteente; van 7 – 234 meter diep Tertiair gesteente verdeeld in boven-paleogeen en onder-paleogeen; van 234 – 290 meter diep Krijt (mergel) en Hervens zand; van 290 – 597,67 meter diep Carboon verdeeld in boven- en onder-carboon. Alleen in het onderste deel van het boven-carboon werd, op een diepte van 514,60 meter, een kolenlaag aangeboord van 60 cm. dik. Deze kolenlaag was, economisch gezien, onontginbaar. De boring liep dus feitelijk uit op een teleurstelling.

In die tijd woonde schrijfster Marie Koenen in Geulle en zij was maar wat blij dat het mooie Geulle niet ten prooi viel aan de mijnindustrie. Het duurde uiteindelijk dus nog tot 1966 voordat er een einde kwam aan het tijdperk van “de koelman” in Zuid-Limburg.J. Maassen

Nogmaals puntje onderhoud.

Ziet u wel, het werkt: je draait een schakelaar om en ergens gaat er een lichtje branden. De Sjakel van april 2000 was nauwelijks uit of de “Waterleiding” begon aan de Andreas Sauerlaan al met het opruimen van de littekens van de wateronthardings installatietoeleidingsbuizen. Dat noemt Sjakelaer nou nog eens adequaat reageren. Nou alleen nog de afrastering, de bladeren en het zwerfvuil, de uithollingen overdwars en de kapotte bermen.

Maar …..we hebben er nog zo een: als je als gemeente ergens gele trottoirbanden cre�ert om ervoor te zorgen dat op die plekken niet geparkeerd wordt, moet je er wel voor zorgen dat die trottoirbanden geel blijven, anders gaat iedereen (nou ja iedereen, sommigen van ons natuurlijk) juist parkeren op die plekken waar het eerder van Grote Broer niet mocht. Sjakelaer is benieuwd of het omdraaien van deze schakelaar ook werkt: wellicht gaat onze Geulse raadsleden een lichtje op ????Sjakelaer

Brieven van Pieke jr.

Dag mensen van Geul, hier ben ik weer met een brief uit de Piemelenhoek. Ik moet evels een beetsje oppassen, want of ik die brief hierop de keldertrap goed vaardig krijg is nog maar de vraag. Ik heb me maar even verstoken, want boven is het kermis. Merie hare kook is bij het bakke ineengedonderd en de Noonk Sjang heef een kedootje gekregen van de gemeente en hij moet nou weer een heleboel cente betalen. Gelukkig hebbe ze geen hond meer anders ware ze nog meer kwijt gewees.

Dat geld is zeker voor de hondewachter, maar dat is een hele speciale, die zie je nooit, zeg de Noonk, en zeker niet smorreges voor de sjich of saves als alle mense hun hond uitlaten en dan heb je weer de reste van de bonzobrokke aan je schoenslappe plekke.

En voor de drekbak en de groenbak moete ze ook al veel betalen, maar dat is logies, zeg de Noonk, want die wat dat ophale, die moete om de zoveel tijd een cursus volgen, zodat ze de groenbak ook netjes midden voor de opvaart kunnen mikken omtot anders de luu niet hoeve uitstappe voor ze hun auto kunnen inrije. En van de res make die van de gemeente kilometers zones waar niemand om gevraag heef. En Harie is voor de verrekken, omtot het laats zo hel geregend had dat half Geul het water weer in de kelder had staan, en zijne moestem was helemaal plat geregend en nu had hij dat allemaal sjus weer opgerakeld en nu is hem de wind derin gevallen en lig alles plat, de aarappele, de bonen en de daaliaas. Dat was nog eens slech weer en de Noonk was alles gaan controlere en onder in Geul ware een heleboel bomen omgewaaid, in het veld een paar, en bij Hoebe in de wei twee, en ene kannendas langs de Kenaal en bij Antonio op het kasteel was ook een sjirurch nodig voor de bomen. En toen de Noonk daar toch was, zag hij dat ze aan de Belsje kant al weer bezig ware met het veer. Ze hebbe daar een heel staketsel gemaak en een betonnen op- en afrit. En aan onze kant is het maar behellepe, zeg de Noonk, het is wel duidelijk wie daar iets aan verdient want als die van Meersse hier cente geroke hadde, dan hadde ze wel een autoweg tot in de Maas geleg in plaats van zo een bitsje kiezel en zo en dan had hij ook niet zoveel voor zijn kedootje aan de gemeente hoeve betalen, zeg hij. Maar bij ons hebbe ze gaar geen tijd om zoiets te make zeg Harie, omtot die raadslede allemaal onderweg zijn, want om van Moervelt naar de Husscheberreg te komen moet je allewijl al drie omleidinge hebben en over Kase en Catsop gaan, en dat allemaal voor die d�rrepels die ze bij de mense voor de deur legge, ze kunne beter die vrachwagels die toch overal staan dweers op de weg zette, dan moete ze wel remme, zeg Harie of zei hij nu dat ze dat moeste remme??

Zo en nu ga ik stoppe, want ik ga me bij de frituur eens friete met een gehakbal kope, want hier boven komp van een goeie middag toch niets meer terecht. Adi� , en u moet de groete hebbe van uw Pieke uit de Piemelenhoek.

Geslaagde concertreis G��ls Mannenkoor naar Mariazell

Het G��ls Mannenkoor heeft van woensdag 31 mei tot en met maandag 5 juni een bijzonder geslaagde concertreis gemaakt naar Mariazell. In deze bekende Oostenrijkse bedevaartplaats, gelegen in Steiermarken, werd onder leiding van Jo Steijns zaterdagavond samen met de gastheren van M�nnerchor Alpenland een bijzonder geslaagd concert verzorgd.

Het opluisteren van de hoogmis op zondagmorgen in de basiliek van Mariazell had zo mogelijk een nog groter succes. Bij aanvang van de mis wees de pastoor reeds op de successen van de vorige avond; na afloop sprak hij slechts in superlatieven. Ter afsluiting werd vervolgens op het dorpsplein nog een kort openluchtconcert verzorgd. Samen met de mee-reizende ACK-Boys uit Kerkrade werden enkele bijeenkomsten opgeluisterd met muziek en zang. Een daarvan vond vrijdagmiddag plaats bij een bergrestaurant op de B�rgeralm.

Het GMK dankt allen die belangstelling hebben getoond voor deze eerste concertreis in het 8-jarig bestaan van het G��ls Mannenkoor.

Gregorius-medaille in goud voor dirigent van G��ls Mannenkoor

Dirigent Jo Steijns is na de hoogmis in de Monfort-kerk te Hoensbroek Zuid op Eerste Pinksterdag onderscheidden met de Gregoriusmedaille in goud “voor bijzondere verdiensten”. De heer Steijns ontving deze hoge onderscheiding uit handen van pastoor Reneerkens , aangezien hij 50 jaar koorzanger is. Behalve van het G��ls Mannenkoor is de heer Steijns tevens dirigent van het dameskoor van genoemde parochiekerk.

Pro Ecclesia et Pontifice voor Jan Roox

Op zondag 28 mei jl. mocht Jan Roox, van de Koekoekstraat 14, tijdens een plechtige dankdienst, de pauselijke onderscheiding “Pro Ecclesia et Pontifice” ontvangen. Jan Roox was vijftien jaar lang kerkmeester in de parochie Waalsen-Moorveld. De familie Roox werd o.a. getrakteerd op een feestelijke koffietafel, bloemen en felicitaties.

De redactie van de Sjakel en het bestuur van de Heemkundevereniging willen Jan Roox bij deze van harte proficiat wensen.

Geulle op Internet: www.geulle.com

De internetsite van de Heemkundevereniging over Geulle bestaat nu ruim een half jaar en heeft in die tijd meer dan 2500 bezoekers getrokken. Deze bezoekers komen niet alleen uit Geulle, maar vanuit heel Nederland, en zelfs van ver daarbuiten, zoals uit Amerika, Canada en Australi�. Ook steeds meer verenigingen uit Geulle vinden hier een onderkomen.

Sinds deze maand is ook Harmonie St. Caecilia hier te vinden. Nieuw is ook dat bezoekers via de site ansichtkaarten kunnen versturen naar vrienden of familie.

Wist u dat ook de St. Martinuskerk haar eigen internet pagina’s heeft op deze site? Met mooie foto’s van o.a. de restauratie van de kerkhofmuur geeft dit gedeelte een goede beschrijving van het kerkelijk leven in Geulle. Er is nog steeds plaats voor verenigingen die ook graag een plaatsje op de site willen. Ge�nteresseerd? Kijk dan eens op www.geulle.com.

Foto van de maand

Ook deze maand weer een foto. En ook deze maand kan een inzender een lekkere vlaai verdienen. Kent u de personen op deze foto? Laat het ons dan weten voor 15 juli. Inzendingen kunnen gestuurd worden naar de secretaris, Pastoor Smeetsstraat 10, 6243 CS Geulle.

Mei 2000

Geulle in vroeger tijden.
20. De tienden

Zoals ik in de vorige aflevering al aangaf, wil ik dit keer iets vertellen over “de tienden”. Dit was een belasting ten gunste van de parochie geestelijken, het onderhoud van de parochiekerk en de plaatselijke armen. Ze werd geheven op de opbrengsten van akkerbouw en veeteelt. Deze kerkelijke belasting bestond al toen Remigius bisschop van Maastricht was (507-515). Keizer Karel de Grote zorgde er voor dat de tienden in zijn gehele rijk van kracht werden. Oorspronkelijk waren de tienden voor de parochie-geestelijken etc bestemd. In de loop der tijd kwamen de tienden door verkoop, belening e.d. geleidelijk aan steeds meer in bezit van leken. Men kende verschillende soorten tienden:

1. De grote of gaffeltiende ook wel vruchttiende genoemd. Deze omvatte alles wat halm of stengel had, dus bijv. alle graansoorten, bonen en wijn. De tiendheffers – dit waren de mensen die de tienden ontvingen – kregen 1/10, 1/11, 1/12 of 1/13 deel van de totale oogst. Ze kon op het veld genomen worden met de gaffel van de hoop of mijt (gaffeltiende) of na het dorsen in de schuur en heette dan zaktiende.
2. Smalle of kleine tiende. Hierbij kende men:
- a. de tiende op o.a. moeskruiden, hooi, oliezaden, hennep, hop etc.
- b. vee- of krijttiende, ook levende of vleestiende genoemd; hiertoe werden jonge ganzen, kalveren, lammeren, kuikens e.d. afgestaan.
- c. novaal-, rot- of braaktiende welke geheven werd op nieuw ontgonnen akkerland etc.

In vele oude documenten zijn de verplichtingen van de ontvangers van de tienden uitvoerig beschreven. Deze verplichtingen waren afhankelijk van de omvang van de genoten tienden en konden per parochie nogal verschillen. Van de opbrengst van deze kerkelijke belasting moest o.a. worden betaald:

de bouw en het onderhoud van het middenschip van de parochiekerk
de levering van de grote kerkklok, banklok genaamd
(gedeeltelijke) bezoldiging van de pastoor en de kapelaan
het onderhoud van het kerkkoor
de kerkfabriek (kerkbestuur) zorgde meestal voor de doopvont, de godslamp, het beeld van de parochiepatroon e.d.

Normaliter moest de gemeente zorgen voor de bouw en onderhoud van de kerktoren, het kerkportaal, zijbeuken en voor de levering van een kleine kerkklok. (In Geulle was de kerktoren tot 1880 eigendom van de gemeente, daarna van het kerkbestuur. Op 10 december 1877 waren de pastorie en kapelanie al door de gemeente aan het kerkbestuur overgedragen). Een derde gedeelte van de tienden was bestemd voor de armen in de parochie. Vroeger kende men twee groepen armen, de z.g. huisarmen en de H. Geest armen. De huisarmen waren echte of vaste inwoners van de gemeente. Zij werden door de armenmeester geholpen. Bedelen was verboden. Hierop werd door de bedelvoogd gelet. De H. Geest armen waren vreemdelingen, reizigers, vondelingen etc. Voor dezen werden langs grote wegen en bij parochiekerken woningen ter beschikking gesteld die men gasthuizen noemde. Dergelijke huizen stonden bijv. in Maastricht, Meerssen en Bemelen (nu nog het gehucht Gasthuis). Ook in Geulle zal zeer waarschijnlijk zo een gasthuis hebben gestaan. In 1791 heeft voor de schepenbank nog een zaak gespeeld tussen de toenmalige kasteelvrouw en de inwoners van Geulle over het al of niet heffen van tienden op aardappelen. In Geulle had de pastoor vroeger ook het recht om op gemeentegrond vier koeien, vier varkens en 25 schapen te laten lopen. Het heffen (innen) en het inhalen en opslaan van de tienden was aan regels gebonden. Voor meer bijzonderheden en voorbeelden: zie “Uit Geul’s verleden”, blz. 177 en verder.
Archie Varis.Literatuur:

1. Uit Geul’s verleden. (1926)
2. Limburgs verleden. (1976)

In memoriam Lambert Philippens.

Lambert werd op veertien jarige leeftijd in 1930 lid van de toenmalige fanfare St. Caecilia. Van 1930 tot 1982 was Lambert muzikant van St. Caecilia. Niet alleen was hij muzikaal actief, doch bij alle voorkomende activiteiten was Lambert present. Zelfs tijdens het vaak drukke oogstseizoen sloeg Lambert geen repetitie over. Hij was er! Lambert trad niet op de voorgrond, maar legde zijn oor te luister en woog de aangedragen argumenten om dan pas zijn weloverwogen visie te geven.

Op 21 november 1980 ontving Lambert voor zijn niet aflatende inzet voor harmonie St. Caecilia een koninklijke onderscheiding. In 1982 werd hij tot ere-bestuurslid van St. Caecilia benoemd. De laatste jaren van zijn leven sukkelde Lambert met zijn gezondheid, doch zijn belangstelling en steun bleef onverminderd. Voor Caecilia had hij een plaats in zijn hart ingeruimd. Lambert bedankt voor je inzet en belangstelling. Graag hadden wij samen met jou je 70 jarig verenigingsjubileum gevierd. Rust in vrede.
H.Wintraecken
In de Heer is overleden:

op 24 april 2000 Zr. Bernadette (Dirkx) van de Zusters van Christus Verlosser, op 88-jarige leeftijd

Nieuwe Kerkmeester in Waalsen

Bisschop Wiertz heeft Frans Webers van de Cruisboomstraat benoemd tot Kerkmeester van de RK Parochie Onbevlekt Hart van Maria van Waalsen. Hij volgt Jan Roox op als Kerkmeester. De Redactie wenst de nieuwe kerkmeester van harte geluk met zijn benoeming.

Pierre Bours Koninklijk Onderscheiden

Bij gelegenheid van Koninginnedag 2000 heeft het Hare Majesteit Koningin Beatrix behaagd de 53-jarige J.P. (Pierre) Bours uit het Steegske, in het dagelijkse leven directeur van Licom Groen in Heerlen, te benoemen tot Lid in de Orde van Oranje Nassau.

De Koninklijke Versierselen werden hem thuis uitgereikt door de nieuwe Burgemeester van Meerssen, drs. Ger Kockelkorn. De heer Bours kreeg zijn onderscheiding vooral vanwege zijn belangrijk werk voor de achtergebleven dorpen in Roemeni� en de Stichting Sociaal medische Hulpverlening aan Oost-Europa (Polen, Roemeni� en Kroati�), van welke stichting hij voorzitter is. In Roemeni� werd het dorp Vatra Moldoviteit geadopteerd en jaarlijks gaan naar dit dorp enkele hulptransporten met allerlei zaken die daar nodig zijn. Pierre, ook vanaf deze plaats onze gelukwensen met je Koninklijke onderscheiding.
Red.

Oranjeconcert 2000

Op zondag 30 april vond in Zaal ‘t Centrum onder grote belangstelling het jaarlijkse Koninginnedagconcert plaats van Fanfare, Harmonie en Geuls Mannenkoor. De aanwezigen werden getrakteerd op mooie muziek en zang, waarbij vooral de harmonie met enkele “zuidelijke” klanken bij velen een gevoelige snaar wist te raken.Red.

Avond wandel vierdaagse

Op 27, 28, 29 en 30 juni organiseert buurtvereniging Oostbroek te Geulle voor de 20e maal in successie de avond wandel vierdaagse. Gestart wordt vanuit Caf� Vossen-Raeven aan de Hulserstraat te Geulle. U kunt kiezen uit de afstanden 5, 10 en 15 km. Voor alle afstanden kunt u vertrekken tussen 17.30 uur en 19.15 uur. De inschrijfkosten bedragen fl. 1,50 per persoon, waarvoor u een prachtig, door pijlen uitgezet, parcours krijgt aangeboden door Geulle en omgeving.

Als herinnering ontvangt iedere deelnemer een sticker. De IVV stempel is aanwezig en de wandeltocht gaat onder alle weersomstandigheden door. De deelnemers aan deze vierdaagse kunnen genieten van een zeer landelijke en bosrijke omgeving. Wandel mee en geniet van de natuur die Geulle en omgeving u te bieden heeft. Voor meer informatie kunt u bellen: 043 – 365 2061.

Geulle 50 jaar geleden……
Mei 1950.

De heer Giel Vossen, directeur van de fanfare “St Caecilia” alhier, werd met ingang van 1 juni benoemd tot organist van de St.Martinuskerk te Stein. De heer Vossen zal zich mettertijd in Stein gaan vestigen. De heer G.Webers, Hussenberg 3 werd benoemd tot bestuurslid van de fanfare “St. Caecilia”.
De heer G. Lowis vierde op 14 mei zijn 25 jarig jubileum als rentmeester en herdacht tevens het feit dat hij 30 jaar gehuwd was. De Heer Lowis is van vele verenigingen in Geulle bestuurslid. Deze kwamen hem dan ook hun felicitaties overbrengen.
Op de op 30 april gehouden ledenvergadering van het Groene Kruis werden de bestuursleden Jan Dekkers, Jac. Dekkers, A. Baenens en J. Tilmans niet meer als zodanig herkozen. Deze plaatsen en de vacature Waelen werden aangevuld door de benoeming van de leden: J. Thijssen (aan de kerk), L. Janssen, H.Wintraecken, J. Stijnen en G. Lowis. Bij een verdeling van de functies werd H.Wintraecken tot secretaris en L. Janssen tot penningmeester benoemd. Voorzitter bleef J. Tilmans en J. Thijssen werd aangewezen als vice-voorzitter. Deze ledenvergadering was een uitvloeisel van de in maart gehouden vergadering waarin de plaats van een nieuw wijkgebouw aan de orde was en men geen overeenstemming bereikte over de plaats waar het nieuwe gebouw moest komen. Tijdens deze vergadering werd met een grote meerderheid van stemmen besloten om het nieuwe wijkgebouw te bouwen in Hulsen.
De actie van de heemkundevereniging om de trein weer te laten stoppen in Geulle heeft nog geen succes opgeleverd. Nu zal ook de gemeente in actie komen om alsnog te bereiken dat de trein in Geulle gaat stoppen.
Op 27 mei vond de opening plaats van het nieuwe hotel-pension van de heer Wijnen. Als naam is gekozen voor: “De Prins van Hessen” Voorheen was dit pand eigendom van de heer W. Thijs.
Vermoedelijk zal op 4 juni a.s. de plechtige inzegening plaats vinden van het door beeldhouwer Sondeijker ontworpen H. Hart-beeld. Dit beeld wordt geplaatst aan het Oostbroek en is een uiting van dankbaarheid voor de voorspoedige en gelukkige bevrijding van Geulle.
Nu het Thuisfront haar werkzaamheden zal neerleggen en haar acties zal be�indigen, heeft de heemkundevereniging op zich genomen “De Sjakel” voor eigen rekening te blijven verzorgen. Het Thuisfront zal zich nog blijven belasten met de toezending van het blad aan de nog in Indi� verblijvende Geulse militairen. De heemkundevereniging heeft onderzocht dat vele inwoners prijs blijven stellen op het blad “De Sjakel”. Zij zal daarom iedere inwoner de gelegenheid geven zich te abonneren op het blad. De abonnementsprijs bedraagt fl. 2,50 per jaar. Het blad zal dan iedere maand aan huis worden bezorgd.
De heemkundevereniging zal een uitstapje maken naar Moresnet en de stuwdam van Eupen.

Hein Peters

Politie varia

Op woensdag 5 april werd ontdekt, dat er een valsheid in geschrifte had plaats gevonden tussen 25 en 30 maart. Hierbij werd door de dader f. 14.400,- ge�nd door een bepaald bedrag te veranderen. Later bleek dit bij meerdere personen in heel Nederland te zijn gebeurd. De volgende dag werd iemand als verdachte in Culemborg aangehouden.
Op donderdag 20 april vond er op de Kuiperstraat een aanrijding tussen een fietser en een auto plaats, waarbij de fietser licht gewond raakte.
Tussen woensdag 19 en maandag 24 april werden de ori�ntatielichten bij de brug over het kanaal aan de Essendijk vernield.
Op woensdag 26 april rond 10.50 uur, vond er een aanrijding plaats op de Kanaaldijk, waarbij een vrouw met haar auto tegen een boom reed. De vrouw werd met diverse verwondingen overgebracht naar het azM te Maastricht.

Gevonden : n.v.t.
Verloren: n.v.t.Brig. Giesen

Prins Peter I kijkt terug op het carnavalsseizoen 1999-2000

Hierna werd het een tijdje stil, tijd om “bij te tanken” voor de vele hoogtepunten van het carnavalsseizoen 1999-2000 die nog zouden volgen. Vanaf het tweede weekend in januari 2000 moest elk weekend worden “aangetreden”. Telkens na afloop werd er druk “ge�valueerd” ten huize van de prins en de prinses. Bijzonder leuk was de bijeenkomst van alle Prinsen en Prinsessen uit Maastricht en omgeving in de Platte Zaol te Maastricht, met als sluitstuk de “gala-foto”. Het bezoek aan de zieken en 85-plussers was eveneens een geweldig evenement. Wat doet het je goed als je ziet hoe de mensen dit “gebaar” waarderen. In het laatste weekend voor de grote optocht werd nog een leuk bezoek gebracht aan de receptie van het prinsenpaar van de Steinder B�k, om na terugkeer deel te nemen aan het “Oud Wieverbal” in Geulle. Die zaterdag daarop werd het prinsenpaar door de raad van elf en door de Harmonie St. Caecilia afgehaald (in een heuse sneeuwbui) om de nieuwe “bok” omhoog te hijsen, samen met jeugdprins Rene.

Aansluitend vond de sleuteloverdracht plaats. In een aantal toespraken werden de eigenschappen van prins en prinses op een komische wijze verwoord door opperbok Ronald en werden de wederzijdse ouders en zoon Remco gedecoreerd. Hierna volgde de offici�le sleuteloverdracht door de kort daarop helaas overleden wethouder Piet Pinxt, die na enkele bemoedigende woorden aan het adres van het prinsenpaar de sleutel van de gemeente Meerssen officieel overhandigde. Daarna las Prins Peter I de proclamatie voor van wat hij in de komende drie carnavalsdagen van zijn ‘onderdanen’ verwachtte. Aansluitend startte om 19.11 uur precies de receptie van het prinsenpaar.

Hoewel alle voorafgaande avonden schitterend waren verlopen, zou de prinsenreceptie het absolute hoogtepunt worden. De receptie stond geprogrammeerd tussen 19.11 uur en 20.30 uur. Zij zou echter uitlopen tot 22.00 uur. Je weet niet wat je overkomt als je bijna drie uur lang steeds maar weer mensen aan je voorbij ziet trekken om je te feliciteren met je “prins-en-prinses-schap”. Zaal ‘t Centrum was de hele avond tot de nok gevuld en dat bleef zo tot in de kleine uurtjes. De (achtergrond)muziek werd verzorgd door het orkest Hollywood, hetzelfde orkest dat ook speelde op de bruiloft van het prinsenpaar in ‘t Centrum in 1988. De zondag daarop was de traditionele “boemeldag”. Met een bus werd van caf� tot caf� getrokken, waarbij tevens een bezoek werd gebracht aan het nieuwe caf� “Oud G��l” aan de Maas. Carnavalsmaandag was het D-day voor het prinsenpaar. In de ochtend werd het prinsenpaar door Geulle gereden om het mooist versierde huis te beoordelen. De prijs zou uiteindelijk terechtkomen bij John Thijssen (van de Spar). Aansluitend werd door toedoen van de kastelein van ‘t Centrum een goede pan “spek en ei” opgepeuzeld.

Om 14.11 uur vertrok in Moorveld – onder een heerlijk zonnetje – een mooie optocht, die afgesloten werd door de prinsenwagen met daarop Peter en Marie-Jos�. Zoon Remco ging mee als hofnar verkleed. Het uitwerpen van snoepgoed, sinaasappels e.d. geeft een heerlijk gevoel. De “prinselijke familie” genoot van alles. Aansluitend aan de optocht reikte Prins Peter I de prijzen uit voor de mooiste grote groep (de b�k op het internet), de mooiste kleine groep (Bie-ein), de mooiste wagen (es bie kinste alle kanten oet) en de mooiste einzelg�nger (Caf� av� Bavaria).

Daarna volgde een bezoek aan de caf�s en zalen die Geulle rijk is. Overal was gezelligheid troef. Het werd voor het prinsenpaar een lange maar onvergetelijke dag (en nacht). ‘s Anderendaags ‘s middags ging de pret verder met de kinderoptocht. Het weer was wederom schitterend. Het talrijk opgekomen publiek genoot van alles.

De familie van prinses Marie-Jos� liep als “koninklijke familie” met ons mee in deze kinderoptocht. Wat was namelijk het geval? In het seizoen 1994-1995 was een zus van Marie-Jos�, Leonarda, prinses in Bunde samen met haar Ron I. Dit jaar was wederom een zus van Marie-Jos�, Liesbeth, prinses in Bunde samen met haar Bart I.

Aansluitend volgden weer de gebruikelijke polonaises in de zalen / caf�s tot de stemmen het niet meer deden. Om 24.00 uur lieten Prins en Prinses weer de “bok” zakken en werden ze ontdaan van hun scepter, steek en medailles. Hierna volgden nog korte toespraken over en weer van Opperbok en Prins. Toen was eindelijk het moment aangebroken dat definitief een einde kwam aan een echt te dol carnavalsseizoen 1999-2000. Tijdens het “haring-biete” op Aswoensdag werd nog lange tijd “nao-gekald” over de voorbije periode.

Maar toen was alles echt voorbij. Peter en Marie-Jos� en ook Remco hebben een fantastische tijd gehad, een tijd om nooit meer te vergeten. De G��lse B�k hebben wederom getoond een vereniging te zijn “waar alles klopt en uitstekend marcheert”. Jongens, ga zo door. Alaaf!

Brieven van Pieke jr.

Dag mensen van Geul, hier ben ik weer met een brief uit de Piemelenhoek.
Nou gaan die van het mannenkoor ook nog op verkantie, maar het is wel een werkverkantie: eerst hebben ze alles hier platgezonge en nu gaan ze dat ook in Oostenrijk doen en dan hebben ze me toch wel wat te doen, met die berrege daar.

Kw�ib Teigededraod van wat wijer op in de straat gaat ook mee en hij is al bij de Noonk gewees voor een groot glas te lenen voor bier te drinke daar, want laats ware-ters van die mannen hier op bezoek en die zeide in de kaffee dat de bierglaze hier nog te klein ware om daar hun tande mee te poetse. Maar het ware toch een beetje opschuppers, want ze zeiden ook dat de Bolberg hier nog lager was als bij hun de meshoop en dat kan ik mij toch ook niet voorstellen. En ze hadden zich met onze kleine glaazer toch ene mooie vette gevange, zeg Harie en die kan het weten want die had sanderdaags zelvers een kop wie een rijthamer.

En de Noonk heeft tege Kw�ib gezeg dat hij maar moes oppasse, want wie kleiner de glaazer, wie sterker de drank (dat heef hij nog van zijn opa) en Kw�ib moet als hij daar eemes tegekomt ook niet zeggen Hai-daar, maar Gr�ss Gott, zeg de Noonk, want dat doen ze daar allemaal, maar of het wat gehollepe heef, is maar de vraag.

En nou gaan die van de gemeente helemaal gek worden, zegt de Noonk, want ze gaan dure zakken inschakele voor de vuilnis in te doen en wij moeten het afval scheiden. In de school hadden we het met de meester in de Hollese les daar net over gehad van hoe of dat ze het kaf van het kore scheiden en toen ik vroeg of dat wat met de gemeente van doons had zei de Noonk dat als ze met die zakke zo door gaan, dan zal het afval ook wel van de raad gescheide worden bij de volgende verkiezingen, maar dat snapde ik ook weer niet helemaal, maar ja ik ben ook nog niet slim genoeg om in de raad te gaan zitte. En de Noonk zei: “Die andere ook niet maar jou kunnen ze wel om een commissie sture, terwijl ze ter daar een paar hebben die helemaal niet voor een commissie komen” en dat is toch wel wat vreemd zo: wel het geld strijken maar der niks voor terug doen. En daarom kom ik bij de volgende verkiezinge misschiens met een eige lijs alleen weet ik nog geen naam en daar moet ik die van de heemkunde maar eens voor vragen. Ik zie het al voor me: “Wilt u voor Geulle het bes, stem op Pieke jr. of op Hein van de Kes” (omdat het zo goed rijmp), of zoiets natuurlijk.

Ik moet jullie ook nog vertellen wie het was gegaan met het huisbezoek van de burger en zijn vethouders laatst. Ik ben maar niet meegegaan want het was toch voor de grote luu, maar ik heb me goed laten informeren door Huub van St�bbes bij ons neve, want die was met de Noonk meegegaan. De Noonk heeft mij niks verteld, want hij was weer dweers omdat er helemaal geen drupkes waren, maar Huub zei dat de bejaarden goed voor koffie en koekjes hadde gezorreg in de Kleiaove en Huub vond het toch maar niks dat de tuin daar helemaal niet onderhauwe was, want dat kon hij door de vinster goed zien: de burger kan toch niet van de bejaarde verwachte dat die dat zelf doen, misschien kan die jonge vethouder zich eens in de han spije, want die zit er toch voor spek en eier bij, zeg de Noonk. En het was al goed begonnen want de burger had zich verrekskuseert, want hij kon ech niet kome, maar toen was er achterin de zaal ene, die zei tot de burger zich van de res van Meersse al zo kepot verschrokke was, dat hij niet meer naar Geul durfde te kome. Maar er waren wel een heleboel loco-burgers, van Aan de Maas, van Hulse en ook van de sjembuurt en van op de Berg, maar die ware te laat, en der was maar ene echte, en dat kon je wel zien, want die moest zich van de angs aan een dikke segaar vasthauwe. En der was ter ook ene van de pleissie, dat is ene waar het slecht kerse mee eten is want die doet zijn bes en schrijft zelvers ook processe uit en die gaat nu nog dekser een meschjien opstellen om de mense een bon in de maag te spitte, maar dat is niet erreg zeg hij, want het zijn toch altijd de zelfde klanten en die lere het toch nooit en die rijden toch soms zo ongesiveleseerd hel of ze moete wachte tot die hun cente op zijn, want dat loop flink in de papiere en der loopt toch niemand mee te koop, maar die van de pleissie snap ze zich wel al moet hij ure wachte. Iedereen heeft zich dik gemaak over het te hel vare en de durpele die ze gaan legge, want als je daarover moet, zeg Harie van Merie, dan klatsen je de vullinge uit de muil en ook hebbe ze veel gekald over het onderhoud van het groen in de spoordiek en aan de visvijver en die van de visvijver willen daar een huisje bouwe voor groot onderhoud en voor de grote commissies, en ze zijn zo slim dat ze het zelf wille betale, dan komt het er misschien ooit van zeg de Noonk, want als die vissers moete wachte tot die van de gemeente cente hebbe, dan worden de rutse nog groter dan een snook voordat het huisje er staat. Toen kwam der ook nog ene van de Maas die vroeg hoe het met de waterhaan stond en toe moes de loco zegge dat die geklauwd was van het lager van de gemeente en dat ze nu aan het prakkezere zijn over iets nieuws wat vaster op de paal kan staan en toen kwam er ene met het idee dat ze der een paar eieren op moesten leggen met een brokse hin en toen lachde iedereen behalve de vethouders, want die ware niet verzekerd of ze moeste lache of beuke. Die stonde toch mooi tot aan hunne navel in het water, volgens Huub van St�bbes bij ons neeve. En ze gaan bij de gemeente ook werreke aan een wepzijd, maar dan zijn ze wel semmelik laat, want die van de Sjakel hebbe er al lang een, maar ja zo maken die zich ook sappel over de knoterbomen in de bos. En daar hebbe die van de gemeente nog gaaruit niet eens van gehoord, want die komen niet verder dan de overweg en die is geslote, omdat die van het spoor veel goeie klante en konnekties hebbe in Geul, tenminste dat zei een van de mense in de zaal. En der was ene die zei het heel rouw: er is een stuk in Geul waar niks gedaan wordt aan het onderhoud en dat is een Sjetsjeense lintworm in Geul en wat hij daar mee bedoelde snapde de Noonk ook niet helemaal en ik ook niet, want ze hadden het ook nog over beschermde linte bouwen langs het Kleibrook en dorpsgezichte langs de kerk, maar daar snap ik helemaal niks van want daar zie je toch nooit emes en zeker geen bekende dorpsgezichte, want die kome niet verder dan onder aan de brukweg of aan de peedjes maar ik krijg wel honger en Marie is net terug van de Chinees in Beek, want elke keer die eige boerekos gaat ook stikkem vervelen.Nou dan, adi� van uw Pieke jr. uit de Piemelenhoek.

Heemkundevereniging en secties.

Tijdens de onlangs gehouden jaarvergadering werd mededeling gedaan van het streven van het bestuur om de diverse secties van de vereniging weer wat te activeren, nieuw leven in te blazen. Die secties zijn: Sjakel, foto’s, dialect, genealogie, museum, boeken / bibliotheek / archief, Oos Heim en geschiedenis. Vertegenwoordigers van de diverse secties hebben werkplannen/plannen van aanpak opgezet. Die plannen werden tijdens de jaarvergadering aan de aanwezigen uitgereikt.

Hebt u de plannen niet ontvangen, omdat u als lid van de Heemkunde-vereniging niet aanwezig kon zijn bij de vergadering, dan kunt u ze opvragen bij de secretaris, mevrouw Truia Huntjens-Bollen. Voor niet-leden, die wel belangstelling hebben voor hun heem en voor heemkunde, misschien meteen een aanleiding om zich eens te bezinnen op een lidmaatschap: voor de kosten hoeft u het niet te laten: f 15,00 per jaar. Wij kunnen intussen uw steun en medewerking goed gebruiken: er is veel te doen!!

Aan de hand van de werkplannen wordt een aantal bijeenkomsten belegd om per sectie te bekijken of er belangstelling voor het werken in zo’n sectie bestaat en of op die manier een of meer actieve secties kunnen ontstaan. Het voortrouw wordt genomen door de sectie Dialect, die nog voor de vakantie bijeenkomt en wel op dinsdag 20 juni 2000 om 19.30 uur in het verenigingslokaal De Gruffeldwois (basisschool In ‘t Riet) en de sectie Genealogie, die eveneens voor de vakantie bijeenkomt en wel op (datum volgt) 2000 om 19.30 uur.

Wij zouden het op prijs stellen u te mogen ontvangen en ………….. de koffie staat klaar.

Agenda van de Heemkundevereniging

20 juni om 19.30 uur: sectie dialect in “de Gruffeldwois”
juni om 19.30 uur: sectie ‘Genealogie’ in “de Gruffeldwois”
21 juni om 19.30 uur: sectie werkmiddag van 13.30 uur tot 16.30 uur in “de Gruffeldwois”.

April 2000

In memoriam Piet Pinxt.

Op 26 maart 2000 is Piet Pinxt overleden, een man met in diverse functies grote verdiensten voor Geulle. Piet was vanaf 1970 raadslid en vanaf 1978 ook wethouder van de gemeente Geulle. Vanaf de herindeling in 1982 tot aan zijn plotselinge overlijden was hij raadslid van de gemeente Meerssen, van 1982 tot 1994 en van 1998 tot nu wethouder. Piet was vanaf zijn jeugd lid van vele verenigingen. Hij was onder andere één van de leiders van de KAJ (Katholieke Arbeiders Jeugd) en lid van de drumband van fanfare St. Martinus.

Later was hij onder meer voorzitter van de Voetbalvereniging Geulsche Boys en nam hij zitting in vele besturen en comités, waaronder de VVV. In al die functies verzette Piet veel werk, mede in het belang van Geulle en zijn inwoners. Daarvoor mag de Geulse gemeenschap hem dankbaar zijn. Moge zijn echtgenote en kinderen de kracht gegeven worden dit verlies te dragen. Piet, ruste in vrede.

Redactie

Nao de zandberg bie den Aelser duuker.

Soms trokke de Maaslengers wiejer van hoes. ö paar hauwe ondèk dat bie den Aelser duuker hwoig zandberreg laoge. Op tie plaats waor hondert jaor geleeje de spaordiek weggedreeve. Later bleek dat ônger daen diek ein dikke laog driefzand laog. Aan den achterkant van daen diek ligke väöl waterbronne, die allemaol baekskes vörme. En die baekskes maake allemaol saame ein grwoite baek, die door dae lange Aelser duuker ônger öt spaor door klaatert, um dan door ei zômpig stök bosj ziene waeg nao Aelse te zeuke.

Die verzakking waor ein waarsjuwing. De inzènjeure wiste dat hie get moosj gebäöre, angers zouw laater weer öt zellèfde kènne gebäöre. Doe woore grondbaoringe gedaon en zè ondègkde den driefzand. Dae moosj troet.

önne hauve berrèg woor oetgegraave. Al dae kiezel en zand dae oet tat grwoit laok kaom, woor es taengegewich aan den angere kant taenge den hwoige teluu van öt spaor opgelag. En zwoi waore die zandberrèg dao terech gekomme. Eine berrèg, dèn iëste, waor haos gans van kiezel en dao begôsjte al allerlei struuk op te greuje. Mèh den angere berrèg waor baovenop gans plat en kaal. Dae waor haos èlein mèr van gael en wit zand.

De jonges houwe ondèk tatste dao lekker langs tae helling umliëg kosj loupe en sprènge. Baovenop kôsjste önne aanluip maake, dan önne sprunk wie op ön skiesjans en dan kaomste maeters liëger zach in de witte zand terech. Sgoondès-smiddes trôkke veer nao den angere kant van öt kenaal nao de zandberrèg mèt man of ach. Dao woore de sjoon en zôkke oetgedaon en dan begosj de kompetiesje.

Dao woor gespronge , den eine nog wier es ten angere. Ze vlooge door de loch en kaome maeters liëger weer in de witte zand terech. Den eine deeg neet veur den angere ônger. Eederskiër kaome veer ö stökske liëger terech. Wie veer dao genog middigge geoefend hauwe woor öt tied um eine wedstried te hauwe. Wie veer dan heives ginge woor dègk gevreigeld wae de grwoitste sprunk gemaak hauw. Op önne middig moosjste veer dan ins laote zeen wat veer kôsjste. Umdat ich neet ein van de bèste sprèngers waor, moosj ich sjeidsrechter speele.

Ich hoofde niks nao te maete, ich hoofde èlein mèr hel op te tèlle, wie lang den echte sprunk doerde. En dao kôsjste veer beginne. Den eine nao den angere maakde önne grwoite aanluip, sprong en plofde sekonde later ônger in de witte zand. Sjus wie in ön tiedrit in de Toer de Fraosj moosj de bèste es lèste sprènge en dat waor mie jôngste broor. Dae naom eine aanluip, sprông, ich tèlde duudelik helop. Hae kaom öt wietste ônger in de zand terech neet op zien veut mèr op ziene kop. Hae bleef doe ligke zônger zich te verreure. öt gejuich van de angere stobde onmiddelijk en eederei rende de helling aaf. Dao laog de Witte, hae knipperde neet ins mèt zien ouge, wie veer häöm oet de zand trokke en op ziene rök lagte. Alles zaot vol zand zien naas, zien oire, zien ouge en zien witte haore. Hae waor ech bewusteloos. Veer pakde häöm bie errèm en bein en sjlèbde häöm nao de baek en lagte häöm mèt ziene kop vlak bie öt water. Ganse hampfele water vlooge euver zie gezich en inins ginge zien ouge aope en doe vroog hae: “wieväöl tèlle hauw ich” En doe zag ich: “De höbs gelök gat, de waors bienao oetgetèld.” Nao dae malheur zin veer nwoits mië trökgegange.

Mar/B

Geulle 50 jaar geleden…………….
april 1950.

Eindelijk is het dan gelukt. De Geulse Boys werden kampioen in de 1e klasse dank zij een 2-1 overwinning op Schimmert. Het was een wedstrijd waarin Sjeng Ghijsen zich een klasse doelman toonde. Hij kon echter in de tweede helft niet voorkomen dat Schimmert de score opende en een 1-0 voorsprong nam. Hierna was het Geulse Boys wat de klok sloeg. In de 17e minuut gaf Väös Dohmen een prachtige pass naar Frans v.d.Akker die oerhard 1-1 liet aantekenen. Vijf minuten voor het einde bracht Pie Smitsman met een soloren de score op 2-1 voor de Boys en het kampioenschap was een feit.
De coloradokever is ook in Geulle actief. De gemeente wijst de aardappeltelers erop dat volgens art. 2 der Coloradokeverwet iedere aardappelteler verplicht is de kevers zo goed mogelijk te verdelgen. Men zij erop gewezen dat deze bestrijding op eigen initiatief moet plaats vinden. Tegen nalatigen kan proces-verbaal worden opgemaakt.
Het echtpaar J.Pluis-Smeets vierde op 15 april zijn gouden huwelijksfeest. Tevens had de huwelijksvoltrekking plaats van kleindochter Jeanne met de heer Jeurissen. Aan het feest werd geen openbaar karakter gegeven omdat moeder Pluis plotseling ziek werd. De feestviering werd beperkt tot de familiekring. Toch werden er nog vele gelukwensen ontvangen.
Het V.V.V. Geulle vergaderde met diverse zakenmensen. Vanwege het bestuur werd duidelijk een standpunt bepaald en doel en werkwijze uiteengezet. Met klem werd van bestuurszijde aangedrongen om met alle middelen te trachten excessen te voorkomen. De goede katholieke geest mag niet bedorven worden. Wat kleding en moraliteit betreft dient men streng en overbiddelijk op te treden. Ook mag men aan geen enkel persoon onderdak of slaapgelegenheid geven zonder dat men een kampeervergunning of kampeerpaspoort kan tonen. Ieder gezin make zich dit tot een stelregel want het is ook in uw eigen belang. Personen die logiesgelegenheid kunnen verstrekken kunnen hiervan opgave doen bij de secretaris de heer A.Baenens.
De gemeente krijgt 1580 m3 bouwvolume toegewezen van de Staatsmijnen bestemd voor particuliere woningbouw. Het bouwvolume wordt alleen aan inwoners verstrekt en zij moeten in de loop van het jaar met de bouw beginnen.

Hein Peters.

Politievaria

Tussen 5 en 7 februari werd van een bosperceel nabij de Groenstraat ongeveer 3,5 kub gekapt hout weggenomen.
Op maandag 7 februari werd tussen 11.30 en 12.30 uur een snelheidcontrole gehouden op Oostbroek, waarbij 32 processen-verbaal werden opgemaakt.
In de nacht van woensdag 9 op donderdag 10 februari werden een viertal paarden ontvreemd uit weilanden gelegen tussen de Scheerhuisweg, het Cruisboomveld en de Eikjskensweg. Vermoedelijk heeft men daarbij een trailer of aanhangwagen gebruikt.
Op vrijdag 11 februari vond er op de Poortweg een aanrijding plaats tussen een vrachtauto en een personenauto. De bestuurder van de vrachtauto, dacht dat hij niet door de toegestane tunnel kon en had toen de tunnel met de verboden richting genomen.
Op zondag 13 februari werden twee Franse voertuigen gecontroleerd op de parkeerplaats bij het Cruisboomveld. De inzittenden hadden een geringe hoeveelheid hash bij zich.
Op woensdag 16 februari vond er een autobrand plaats op de Snijderberg, waarbij het gehele motorgedeelte uitbrandde. Vermoedelijk een benzinelekkage.
Op donderdag 17 februari tussen 09.00 en 12.15 uur, werd uit een handtas een bedrag van ongeveer f.95,- ontvreemd op de Hussenbergstraat.
Tussen zaterdag 19 en zondag 20 februari werd vanuit een tuin aan de Hulserstraat een fiets ontvreemd
Op maandag 21 februari botste een bestuurder van een auto tegen een lichtmast op de Hulserstraat en duwde de auto vervolgens een parkeerplaats op. De bestuurder werd in zijn woning aangetroffen en na een blaastest bekeurd voor het rijden onder invloed van alcohol.
Op zondag 27 februari werd een Franse auto gecontroleerd op de parkeerplaats aan de Slingerberg. Bij de twee inzittenden werd een kleine hoeveelheid hash aangetroffen.
Tussen woensdag 8 en zaterdag 11 maart vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de Markt.
Tussen vrijdag 10 en zondag 12 maart werd vanaf de oprit van een woning aan de Scheerstraat een fiets ontvreemd.
Op zondag 12 maart vond er te Brommelen een aanrijding plaats tussen een motor en een kinderwagen. De motor reed op de rijbaan en de oma wandelde met de kinderwagen over het fietspad. De bestuurder van de motor verloor de macht over het stuur en schepte de over het fietspad wandelende oma met baby. Oma en baby werden met lichte verwondingen overgebracht naar het AZM.
Op donderdag 16 maart vond er een aanrijding plaats op de Heirweg tussen twee bromfietsers. Een bromfietser reed de Heirweg in en moest uitwijken voor enkele personen die op de rijbaan stonden en reed tegen de uit de andere richting komende bromfiets.
In de nacht van maandag 20 op dinsdag 21 maart werd ingebroken in twee auto’s op de Hulserstraat. Ontvreemd werden o.a. uit iedere auto een jas en uit een auto de hoedenplank plus boxen en autoradio.
Op dinsdag 21 maart werd op twee verschillende tijdstippen een snelheidscontrole op Oostbroek gehouden. In totaal werden 42 personen bekeurd voor te hard rijden.
Op vrijdag 24 maart vond er een aanrijding tussen een bromfiets en een auto plaats op de Essendijk. De bestuurder van de auto kwam vanaf een oprit en had de bromfiets niet gezien.
Op zondag 26 maart werd een bestuurder van een personenauto op de Graaf Wolter Hoenstraat bekeurd terzake het rijden onder invloed van alcohol.
Tussen zondag 26 en donderdag 30 maart werd vanaf een terrein aan de Kommelderweg een paardentrailer ontvreemd.
Op donderdag 30 maart tussen 10.00 en 11.30 uur werden kentekenplaten ontvreemd vanaf een auto op de Moorveldsberg.
Op donderdag 30 maart werd op de Gank een personenauto aangetroffen, welke was ontvreemd te Maastricht.

Gevonden: n.v.t.
Verloren: n.v.t..

Brig. Giesen

In de Heer zijn overleden:

op 12 maart 2000, Germaine Ramakers, geboren te Geulle, weduwe van Sjeng Klippert;
op 24 maart 2000, C. J. (Fien) Notten-Pijls van de Hulserstraat, weduwe van Sjo Notten, op 79-jarige leeftijd;
op 26 maart 2000, P.H.H. (Piet) Pinxt van de Hulserstraat, e/v Tiny Vranken, op 56-jarige leeftijd;
op 31 maart 2000, Lambert Philippens van de Heirweg, op 84-jarige leeftijd;
op 4 april 2000, F.J. (Fer) Kusters e/v Gerda Bergholtz, op 59-jarige leeftijd
op 7 april 2000, Guus Lahaye, e/v Liesbeth Ghijssen, van de Past. Swelsenstraat, op 52-jarige leeftijd.

Geullenaar commandant Duits-Nederlands Legercorps

Onlangs werd bekend dat de in Geulle geboren en getogen M.L.M. (Marcel) Urlings, een zoon van de momenteel in Elsloo wonende Bertha Lemmens en de enkele jaren geleden al weer overleden Math Urlings, oud-hoofd van de inmiddels 50-jarige Basisschool St. Jozef van Waalsen, op 22 maart 2000 de Duitse Luitenant-Generaal K. Oltmanns is opgevolgd als Commandant van het Duits-Nederlandse Legercorps. De overdracht heeft met veel ceremonieel vertoon plaatsgevonden in het Duitse Munster.

Het Legerkorps maakt deel uit van de Main Defence Forces van de NAVO en kan worden ingezet ter verdediging van het NAVO-grondgebied tijdens crisisbeheersings-en vredesoperaties voor humanitaire en VN-opdrachten. Verder kan de staf van het Legerkorps worden ingezet voor de West-Europese Unie en kunnen de eenheden ook nationale taken verrichten, zoals het bieden van hulp bij overstromingen.

Het Duits-Nederlandse Legerkorps, dat op 30 augustus 1995 werd opgericht, telt 58.000 militairen, welk aantal in crisis-omstandigheden kan worden uitgebreid tot 81.000 militairen.

Voor zijn benoeming tot Commandant van het Duits-Nederlandse Legercorps was Marcel Urlings Plaatsvervangend Bevelhebber der Landstrijdkrachten en tevens Inspecteur Reserve Personeel Koninklijke Landmacht.

Marcel Urlings heeft na zijn opleiding aan de KMA in Breda een steile militaire carrière doorgemaakt, die hem tot nog toe tot de rang van Luitenant-Generaal heeft gebracht.

Met zijn 49 jaar is hij een van de jongste 3-sterren-generaals die ons land rijk is. Marcel is getrouwd en heeft een vrouw en drie kinderen. Marcel, proficiat met je benoeming en nog meer succes voor de toekomst gewenst. Geulle is trots op je.

Redactie

Basisschool St. Joseph van Waalsen 50 jaar jong

Op 5 en 6 mei a.s. gedenkt de Basisschool St. Jozef van Waalsen dat zij 50 jaar geleden werd opgericht. Op de 5e mei vieren de (huidige) schoolkinderen feest, met een ballonwedstrijd, een sprookjestocht, een gezamenlijke lunch en de opvoering van de Musical “Jan Klaaassen in Speelgoedland”, terwijl op 6 mei het navolgende op het programma staat:

van 13.00 tot 16.00 uur is er “open huis”
van 18.00 tot 20.00 uur is er een receptie in “De Kollekamp”
om 20.00 uur trekking van de loterij ten behoeve van de aanschaf van computers en een optreden van een HAFA-orkest
van 20.30 tot 01.00 uur een reünie voor alle oud-leerlingen, oud-leerkrachten, bestuursleden van het schoolbestuur, schooladviescommissie, ouder- en medezeggenschapsraad, plaatselijke sectie en alle ouders die willen komen.

Giften voor het jubileumcadeau (de aanschaf van multimedia-computers) kunnen nog worden overgemaakt naar Rabobankrekening nr. 11.65.13.179 t.n.v. de Schooladviescomissie St. Joseph, onder vermeldng: “bijdrage 50 jaar”.

Enkele gegevens over “50 jaar basisschool St. Jozef”

Na oprichting van het Rectoraat Waalsen in 1947 stichtte het toenmalige kerkbestuur op 6 januari 1950 aan de Hagedoornweg een lagere school voor jongens en meisjes. De St. Jozefschool startte met 95 leerlingen in drie combinatie-groepen. Het gebouw bestond uit 3 lokalen en een gymzaal, die tevens dienst deed als zanglokaal. In 1959 werden er drie lokalen bijgebouwd, waarvan twee lokalen bestemd waren voor de kleuters.

In 1963 werd tegenover de St. Jozefschool door het kerkbestuur een nieuwe kleuterschool gebouwd. Op 1 augustus 1985 werden de kleuters wederom ondergebracht in de St. Jozefschool en vanaf die tijd spreken wij van de Basisschool St. Jozef. De school is een katholieke school die openstaat voor iedereen die zich hier thuis voelt. De school telt momenteel 140 leerlingen, voorwaar een respectabel aantal, vooral dank zij enkele uitbreidingen in het kader van het bestemmingsplan. Viel de St. Jozefschool aanvankelijk onder de Stichting Katholiek Onderwijs Meerssen, sinds 1 augustus 1999 behoort de school samen met nog 21 andere basisscholen, waaronder ook School In het Riet, tot de Stichting Ambiorix voor Katholiek Primair Onderwijs, gevestigd te Voerendaal. De Stichting Ambiorix kwam tot stand door een fusie van de Stichting Katholiek Onderwijs Meerssen met een viertal andere stichtingen voor katholiek onderwijs.

De St. Jozefschool heeft slechts twee directeuren gekend, te weten P.M. Urlings (1950-1976) en L. Martens (1976 tot heden). De andere leerkrachten – al dan niet tijdelijk – waren in volgorde van benoeming:
G.C. Bronneberg, M.J.L. Carboex, J.C.J. Ramakers, Zr. Jeanne, Zr. Henriëtte, Zr. Imelda, F.X.J. Jansen, M.E.G. Notten, M.J.L. Leinders, A.M.C. Lemmens-de Koning, M.C.J. Hennekens-Duisings, L. Peerbooms, J. Severijns, J.M.V. Koks-Widdershoven, A.M.C. Pinckaers, A.M.C. Neven, I. de Wit, W.Schreurs, L.A.M. Rodigas, A.J.P.M. van Gisbergen, P. Lemmens, H. Defauwes-Claessen, A. Bouwens, J. Colson en D. Schnackers.

Na de integratie van de kleuterschool en de lagere school in augustus 1985 komt er nog een leerkracht bij en wel I. Zinzen-Cuijpers, die reeds vanaf 1959 als kleuteronderwijzeres werkzaam was. Voor 1985 hebben ook nog een tijdje als kleuteronderwijzeres aan de afzonderlijke kleuterschool gefungeerd: Annie Notten, Thea Baenens en José Pluijmaekers.

Het huidige team bestaat uit:

L. Martens, directeur
L. Rodigas, plv. directeur en leerkracht voor de groepen 7 en 8
J. Colson, leerkracht voor de groepen 5 en 6
I. de Wit, leerkracht voor de groepen 3 en 4
I. Zinzen-Cuijpers, leerkracht voor de groepen 1 en 2
D. Schnackers, leerkracht voor groep 1.

Daarnaast zijn er dan nog als niet-onderwijzend personeel te vermelden:
de hulp-concierge, J. Muitjens en de interieur-verzorgster P. Towsend-Jagtman.

S.W., (aan de hand van door L. Martens aangereikt materiaal)

Puntje onderhoud.

Sjakelaer is eerder een natuurliefhebber, dan een natuurkenner. Hij vindt het daarom sjiek dat langs een groot deel van Oostbroek en de Andreas Sauerlaan een nieuwe haag wordt geplant. Wat voor een haag dat is, weet Sjakelaer niet, zo’n kenner is hij, zoals gezegd niet. Dat zien we wel als het geheel in het groen staat. Minder ingenomen is Sjakelaer met de toestand van de Andreas Sauerlaan. Bezoekers van Geulle hebben die straat wel eens de mooiste laan van Geulle genoemd. Diezelfde laan ligt er nu beroerd, ja zelfs mishandeld bij: de bermen platgereden en vol afgewaaide takken, grote uithollingen overdwars, de littekens van de Waterleiding ongegeneerd zichtbaar en ga zo maar door. Het ergste is het bij de parkeerplaats: de afrastering is op veel plaatsen stuk, het zwerfvuil en de afgewaaide bladeren liggen een halve meter hoog tegen de omheining van het voetbalveld.

Sjakelaer weet niet wie verantwoordelijk is, maar er moet iets gedaan worden. Een taak voor de gemeente of zit dat nog ergens in de planning? Nee toch, bladeren die er in april nog liggen, terwijl ze in oktober afgewaaid zijn, dat kan toch geen kwestie van slechte planning zijn, dat is gewoon achterstallig onderhoud. Sjakelaer maakt zich daar druk over, wie nog meer ?

Sjakelaer

Heemkunde en ons bos.

De Heemkundevereniging houdt zich in het kader van haar taken ook bezig met de bossen rond Geulle. Onlangs heeft een werkgroep namens de vereniging contact gezocht met Staatsbosbeheer met het verzoek om overleg over twee zaken, te weten het knotten van bomen en de uitzichtspunten. Overal in het bos komt men van oudsher knotbomen tegen, soms solitair, vaak in een lange rij langs een wat hoger gelegen bospad. Tot omstreeks 1950/1955 werden die bomen om de zeven jaren geknot, zulks in het belang van de zogenaamde gerief-hout-opbrengst. Met het vervallen van de economische noodzaak is ook een eind gekomen aan de periodieke kap. Daardoor worden de takken te zwaar voor de onderstam van de bomen en leggen die bomen, vooral bij stormen, nogal eens het loodje. Deskundig onderhoud is dan ook nodig om de bomen te kunnen behouden.

Daarnaast konden we jarenlang na iedere houtkap lange tijd genieten van mooie uitzichten, zelfs vergezichten, niet alleen op Geulle-beneden, maar tot ver in de Belgische Kempen toe. Dat uitzicht en die vergezichten behoren tot het verleden. De werkgroep wil met Staatsbosbeheer bespreken wat hieraan te doen is. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.

Redactie

Agenda van de heemkundevereniging

Woensdag 17 mei 2000: Werkmiddag Heemkundevereniging in verenigingslokaal “De Gruffeldwois” (basisschool In ‘t Riet, Hulserstraat) van 14.00 tot ca 17.00 uur. Activiteiten: krantenknipsels, boeken, foto’s rangschikken, uitzoeken, beschrijven en wat dies meer zij. Interesse ? Voor inlichtingen: secretaris Truia Huntjens-Bollen, 043-3649582 enne …….. De koffie staat klaar en u bent meer dan van harte welkom !!
Zaterdag 20 mei 2000: Rondleiding Centre Ceramique Maastricht.

Brieven van Pieke jr.

Dag mense van Geul, hier weer een brief van uw Pieke jr. uit de Piemelehoek.
Het weer is wat beter geworden en Harie is al stevig bezig geweest in de moestem: hij stond gespannen wie een flitsboog over de schup en toen is hem zijn broekebaam geknapt. Maar de eerstelinge zitte al in de grond, dan hebben we tenminste nieuwe eerrappele met de kermis, dat hoort bij een kermismiddig, zegt Harie. En ook de errete zijn al geplant en nu nog de sjalotte. En de Noonk zit erbij en kijkt ernaar. Er kwam ook een troep duiven over en toe zei Harie tegen de Noonk: “Kijk, die kunnen ze nog op Dax poele, maar jou niet meer”. En de Noonk is zich toen van gif maar een drupke gaan pakke op de keldertrap.

De Noonk was ook in de kerk gewees en daar was ene, die normaal altijd met de auto komp, en die was nu te voet en toe Harie met de brommer zich ene wilde gaan pitse ergens onder aan de berreg, zei de Noonk tege hem dat hij maar moes oppassen, anders moest hij straks ook te voet naar de kerk en zo.

Aan de kerk staat een dikke boom op de plei en daar staat een bank omheen. Toen ik aan de Noonk vroeg waarom ze die bank daar gezet hebben, zei hij dat dat was voor die van de Maas om daar te vergaderen, maar dan zitte ze wel met de rug op mekaar aan. Ze zien zich wel niet, maar ze bette wel, zegt de Noonk, want het kruit staat zo hoog dat het bijna boven de bank uitkomt. Dat komt misschien omdat ze te weinig kanonniers hebben, zegt Harie. Dat kan de Noonk dan mooi tege de Burger zeggen als die op huisbezoek komt met zijn vethouders en ik mag mee en ik zal jullie de volgende keer eens vertellen wat daar allemaal van de rek is gekoome. Maar nu staat het eten klaar en we krijgen sjorseneren en dat vind ik gaar uit niet lekker maar ik wil gene herrie met Marie, dus ….Adië en de groeten van Pieke jr. uit de Piemelehoek.

Oplossing foto Sjakel maart 2000

De foto in de Sjakel van vorige maand was een foto van de 2e klas van lagere school St. Jozef uit 1959. Er waren een vijftal inzenders. De winnaar hiervan is geworden: Annie Jacobs – Bouwens, van Aan de Maas 43. Zij zal binnenkort een heerlijke vlaai ontvangen.

De oplossing is als volgt:
1e (bovenste) rij van links naar rechts:

Lea Simonis, Ellie Keysers, Riet v.d. Ven, Nellie Kusters, Gemma Pallada, Richard Janssen, Jules Wolters, Jean Jonkhout, Theo Engelen.

2e rij van links naar rechts:

Marie-Therese Philippens, Truus Raeven, Hilda van Oppen, Martha Spee, Tiny Peukens, Maria Kurvers, Bernadette Ramakers, Marleen Kurvers, José Simonis, Mieke Notten, Annie Bouwens, Juffrouw May Lemmens.

3e rij van links naar rechts

Jean Vranken, Rene Muyters, Frans Lemmens, Martin Janssen, Jo Lahoye, Bert Dolmans, Victor Pinckaers, Jos Swelsen.

4e rij van links naar rechts

Guus Roumans, Jean Vossen, Jan Muyters, Frans Bruls, Jos Freens.

Diamanten paar Aan de Maas.

30 maart j.l. was het 60 jaar geleden dat Graadje Franssen en Tina Leclair in Heer in het huwelijk traden.
Ze hadden zich 6 jaar eerder in Danssalon Italia op de september kermis in Maastricht leren kennen. Graadje was helemaal vanuit Catsop, waar hij woonde, met de fiets naar Maastricht gegaan. Deze tocht zou hij na deze dag nog vele malen maken.

Toen ze in 1940 trouwden had Graadje geen bruidsboeket bij zich, hier had Tina echter op gerekend en ze had zelf al een mooi bruidsboeket met witte tulpen gekocht. Ze zijn toen in Geulle komen wonen namelijk bij Sjirke Muitjens, hier hebben ze 2 jaar gewoond waarnaar ze naast het vroegere Wilde Westen zijn gaan wonen (tegenwoordig Processieweg). Na 22 jaar zijn ze naar Aan de Maas verhuisd waar ze tot op de dag van vandaag nog altijd wonen. Tina en Graadje kregen drie kinderen, twee jongens en een meisje. Inmiddels is de familie uitgebreid met vijf kleinkinderen en drie achterkleinkinderen.

Graadje’s werk loopbaan begon bij fabriek Garee in Beek, hier maakten ze rol-, rook- en pruimtabak. Hierna heeft hij meegeholpen het Julianakanaal te realiseren. Hij was hier stoker op de locomotief. Na 4 jaar werkeloos te zijn geweest vertrok Graadje in 1939 naar de Maurits, hier heeft hij met een onderbreking van 4 1/2 jaar tot 1966 gewerkt. Tijdens die onderbreking heeft hij in Bemelen in een mergelgroeve en bij Ankersmit in Borgharen gewerkt. Vanaf 1966 toen hij met pensioen ging, bracht hij tijdschriften en folders rond in Geulle. Vanaf 1975 zijn dit nog alleen de folders die hij tot op de dag van vandaag nog altijd rondbrengt.

De grootste hobby van Graadje was voetballen, voetballen en nog eens voetballen. Zo is hij ook in Geulle terecht gekomen. In Elsloo was nog geen voetbalclub en via Hub Dohmen waar mee hij samenwerkte kwam hij bij de Geulsche Boys terecht. Graadje mocht van zijn ouders niet voetballen, dus dat moest allemaal stiekem gebeuren. Hij moest zondags wel op tijd in het Lof zijn dus zo vlug als de wedstrijd was afgelopen sprong hij op zijn fiets en vloog naar de kerk in Elsloo. Maar liefst 27 jaar heeft hij bij de Geulsche Boys gevoetbald. In andere hobby waren zijn duiven.

Tina heeft van haar 12de tot ze ging trouwen “gediend” in Maastricht. Echte hobby’s heeft Tina niet, het grootbrengen van haar kinderen was haar grootste zorg. Tina en Graadje zijn al vanaf de oprichting lid van de Sjakel. De redactie van de Sjakel en het bestuur van de Heemkundevereniging wensen hen en hun familie nog vele gelukkige en gezonde jaren toe.

Maurice Wouters.

Gerda

Jij lag, o zo breekbaar,
in een bed bij het raam.
Jij had gelijk:
na Lieske kunnen jullie
mijn afscheid bezingen.

Een open plek op de tweede rij,
jij zong eerste, dan weer tweede stem.
Wat je zong kende je perfect,
al moest je zo af en toe
er aan herinnerd worden
welke stem je zong.
Ernstig luisterend naar anderen
ad rem bij de repetities,
wanneer de dirigent te snel dacht
dat de partij er in zat.

Gerda, je hebt laten opschrijven,
Wat we zouden zingen
Je genoot van het lied:
“Je voudrais Jesu sur la route”
We weten dat je deze route
genomen hebt, plotseling
ons in verbazing achterlatend.

Gerda, jij blijft in ons hart,
de altijd goed geklede dame,
bereid om altijd mee te zingen,
aandacht voor wat er gebeurde
in eigen omgeving.

Als je nu bij de volle zon,
van een eeuwig bestaan
je auto parkeert en
tevreden over je stuurmanskunst
binnengaat bij je man,
dan mogen we hopen
dat het goed is,
dat je leven op deze manier geëindigd is;
Snel, tijd en ruimte verliezend,
zonder pijn, ons pijnlijk
duidelijk makend wat de door doet.

Gerda adieu, we komen je af en toe begroeten
op de dodenakker, Rust in vrede
en doe Lieske de groeten!

John Schreurs, dirigent

Prins Peter I kijkt terug op het carnavalsseizoen 1999-2000

Op verzoek van de redactie van De Sjakel hield Peter Troquete van Aan de Maas een soort dagboek bij van wat hem zoal is overkomen als Prins Carnaval in het carnavalsseizoen 1999/2000. Een uittreksel uit dit dagboek volgt hieronder. Wellicht dat zijn opvolger(s) er zijn (hun) voordeel mee kan (kunnen) doen.

De laatste jaren zeker heeft de carnavalsvereniging blijkbaar geen gebrek aan goede kandidaten-prins carnaval. Peter werd zo’n drie jaar geleden benaderd om prins te worden. Peter gaf toen te kennen wel millennium-prins te willen worden. In het najaar van 1999 werd Peter opnieuw benaderd om prins te worden in het carnavalsseizoen 1999-2000. Peter zei toen – in goed overleg met zijn vrouw Marie José – definitief ja, niet wetend wat hem vanaf dat moment te wachten stond.

Peter en Marie José hadden wel ja gezegd, doch wat zou hun zoon Remco van 4 jaar zeggen? Kinderen hebben gewoonlijk een heel andere voorstelling van prinsen en prinsessen. Die wonen toch in een kasteel! Remco huilde dan ook tranen met tuiten toen hij te horen kreeg dat zijn mam en pap prins en prinses zouden worden, er vast van overtuigd dat die dan op een kasteel moesten gaan wonen. Toen hem duidelijk was gemaakt dat dit laatste niet het geval was en dat zij met hun drietjes bij elkaar zouden blijven wonen Aan de Maas, was het (kinder)leed spoedig geleden.

Toen dat allemaal “geregeld” was, kwam het erop aan om niets te zeggen aan wie dan ook.

Alles moest “top secret” blijven tot op het moment, waarop de nieuwe prins “onthuld” zou worden. Dat dit niet altijd eenvoudig was bewijst het volgende.
Een dikke week voor de “uitroeping” waren Remco en zijn moeder bij de kapper. Opeens vraagt de kapper – zonder ook maar iets te weten – aan Remco “en jong, weurt diene pap prins?”.
Geschrokken kijkt Remco naar zijn moeder en weet zich geen raad; het huilen staat hem nader dan het lachen, doch hij laat niets los. Ai, denkt de kapper, dat was een gevoelige vraag.

De dag van de “oetrooping” is aangebroken. Geheel ontspannen wachten Peter en Marie-José het “grote moment” af. Dan is het eindelijk zover. De nieuwe prins en prinses treden voor het voetlicht en een storm van bijval van de vele toeschouwers is het gevolg. Wat een heerlijk gevoel om bij het begin van je “ambtsperiode” zo positief te worden ontvangen. Zonder enige ervaring werd hierna doorgevierd tot in de late uurtjes en toen bleek dat een “goede ondergrond” een eerste vereiste is om een hele dag “overeind” te blijven. Nagenoeg alle keren dat hierna moest worden “opgetreden” werd dan ook gestart met een ondergrond van “sjpek en ei”.

Een eerste leuke ervaring was het om als prins en prinses het bal te mogen openen op 20 november 1999. Op 27, 28 en 29 november 1999 vond in Ransdaal het inmiddels ook al weer traditie geworden kennismakingsweekend plaats. Met een behoorlijke griep met 40 graden koorts en met de nodige antibiotica kwamen we met de auto na een speurtocht in Ransdaal terecht. ‘s Anderendaags ging het gelukkig steeds beter met de patiënt. Begonnen werd met een zeskamp, waarna het ‘s middags richting Industrion Museum in Kerkrade ging. ‘s Avonds – tijdens het gourmetten – wordt er op de deur geklopt en verschijnt Sinterklaas (Peter Thijssen) en zijn Zwarte Piet (Henk Mullenders) in de deuropening, Na vijf minuten wederom klop, klop, klop en nu staat er nog een Sinterklaas (Peter Claus) in de deuropening. Weer vijf minuten later staat er zelfs een derde Sinterklaas (Peter Janssen) aan de deur te kloppen om binnengelaten te worden.

Op zondagochtend was er eerst een wandeling met speurtocht. Na de lunch ging het dan met de auto terug naar Geulle, alwaar “in de tempel” nog tot in de kleine uurtjes werd gefeest.

(wordt vervolgd)

Februari 2000

Geulle in vroeger tijden
18. Wonen en werken 1.

In deze aflevering wil ik iets vertellen over de leefgewoonten van de bewoners van onze Maasstreek tijdens de tijd van de Band-keramiekers en die van de Romeinen. De eerste primitieve landbouw en veeteelt begon hier rond 5000 voor Christus toen de Bandkeramiekers naar onze streken kwamen. Zij vonden in het Maasdal voldoende water en vis, klein wild in de loofbossen en vruchtbare lössgrond. Van rondtrekkende jagers werden zij geleidelijk aan boeren met een min of meer vaste woonplaats. Zij brandden een stuk van het bos af en zaaiden het graan in de nog warme as. Omdat zij niets wisten over ploegen en bemesten was de grond na enkele jaren uitgeput. Dan werd een nieuw stuk bos afgebrand, ontgonnen en ingezaaid. Als alle bosgrond in de buurt was opgebruikt trok de kleine gemeenschap naar nieuwe bossen en begon daar opnieuw. Na verloop van tijd keerde men terug naar het oorspronkelijke “dorp” en brandde de nu overwoekerde voormalige akkers weer af. In onze Maasstreek hebben de Bandkeramiekers ook geleefd, o.a. tussen Geulle en Elsloo. Schuin boven de Elsloër-duiker vond dr. Beckers leem- en afvalkuilen die bij hun woningen hebben behoord. De Band-keramiekers kwamen uit Hongarije en omgeving. Zij hanteerden o.a. stenen gereedschappen en hun woningen waren ongeveer 30 bij 6 meter groot. Ze waren in drie delen opgesplitst door wanden van een soort vakwerkbouw zoals wij deze nu nog kennen.

Voor de komst van de Romeinen waren hier nog geen steden of dorpen maar hooguit wat kleinere Germaanse of Keltische neder-zettingen. Ook in onze regio was er indertijd heel veel bos. Rond de Romeinse legerkampen en uitkijkposten ontstonden langzamerhand dorpen en steden, zoals bijv. Maastricht, Meerssen en Heerlen. Via heirbanen waren de legerkampen met elkaar verbonden. Zo’n weg liep door Geulle boven, waar nu de Heirweg en Heerenstraat liggen. Langs deze doorgaande wegen ontwikkelde zich het economische leven. Er werden onder meer grote herenboerderijen gebouwd. In Geulle lag er een tussen de Snijdersberg en het Steegske. Over de tweede bestaat onduidelijkheid; deze kan bij de Scheerstraat of op de Bloemberg hebben gelegen. Ook de oorspronkelijke bewoners van onze Maas-streek leerden veel van de Romeinen, zoals het aanleggen van wegen, het maken van bakstenen en dakpannen, het bouwen van stenen huizen, de akkers bewerken met o.a. ploeg en eg plus graan malen en brood bakken.

Deze aflevering van “Geulle in vroeger tijden” wil ik afsluiten met een schets hoe de bewoning van ons dorp vanuit de eerste nederzetting op de oever van de Maas door de eeuwen heen gegroeid kan zijn tot en met Geulle boven. De vroegste vaste bewoners vestigden zich op verhogingen langs de rivier. Later ging de herder de berg op om zijn kudde in en rond het bos te laten grazen (de heerdgang). Nadien werden rond de drinkpoel op de berg woningen gebouwd, hetgeen weer uitgroeide tot een gehucht of dorp. In ons geval was dat Geulle boven de berg. In de volgende aflevering wil ik iets vertellen over de leefgewoonten ten tijde van Karel de Grote en kort daarna.

Archi(e) Varis.

1. Limburgs verleden. (1976)
2. Waar de brede stroom der Maas. (1972)
3. Uit Geul’s verleden. (1926)
4. Meerssen impressies uit het rijke verleden van een jonge gemeente. (1994)
5. De Natuurgids. (1995, nr.2)

Een verre nazaat van de familie Cox op bezoek in Geulle

Enkele jaren geleden stelde wijlen Pastor Hartmann ter vertaling uit het Engels een verslag in mijn handen van een reis per boot door Europa die in 1989 werd ondernomen door Arne Cox en zijn vrouw Berit Meuller uit Halmstad (Zweden), op zoek naar hun voorouders. Uit dit reisverslag blijkt o.m. het navolgende.

Vanuit Frankrijk kwamen Arne en Berit via de Maas in Belgie in Eijsden terecht. Hier vonden zij op het adres Diepstraat 70 het huis van de zus van Arne’s bed-overgrootvader, Johanna Theodora van den Ham, geboren Cox (1830-1905), terug.

Op het Nederlands Hervormd kerkhof van Eijsden troffen zij haar grafsteen aan. Johanna Theodora Cox werd geboren te Beek als derde kind van Dominee Johann Herman Cox en Johanna Maria Gertrudus Bausch. Evenals haar broers en zussen ging ook zij naar Nederlands Oost-Indië. Hier werkte zij waarschijnlijk als gouvernante. In 1861 trouwde zij met een officier in ruste, Wouter M. van der Ham. Het echtpaar kreeg geen kinderen. Hij stierf in 1878 te Breda. Zij leefde hierna een tijdje samen met haar moeder en een zus, doch toen ook deze waren gestorven verhuisde zij naar Eijsden. Bij haar dood in 1905 liet zij een fortuin achter, waarvan het merendeel was belegd in Russische en andere spoorwegen.

Vanuit Eijsden wordt ook een bezoek gebracht aan wijlen Pastor Hartmann en zijn huishoudster. In Geulle leefden en werkten als Predikanten Arne’s bed-overgrootvader en diens vader Dominee Willem Hendrik Cox (1743-1804) en diens zoon Dominee Johan Herman Cox (1792-1846).

Willem Hendrik Cox (1743-1804) werd als Wilhelm Heinrich Cox geboren in Kirchherten, in het Hertogdom Jülich als zoon van Dominee Petrus Cox. Na de Latijnse school – waarschijnlijk in Wickrathberg – studeerde hij theologie aan de protestantse universiteit van Duisburg. In 1777 werd hij Kandidaat-Dominee in Kirchherten en huwde vervolgens met Catharina Petronella Nijssen uit Voerendaal. Het echtpaar kreeg drie kinderen. In 1779 werd Willem Hendrik benoemd tot Dominee in Geulle.

Omdat Geulle destijds nog niet zelf een protestantse pastorie had vestigde hij zich te Beek. Nadat hij zich tot de Regering in Den Haag had gewend omtrent de noodzaak van een nieuwe pastorie, liet de Gemeente – zij het met tegenzin – voor hem een pastorie bouwen en verhuisde men in 1783 naar Geulle. Geulle lag aan de Maas. Vele jaren daarvoor was reeds de mogelijkheid geschapen om een zondagsdienst bij te wonen in Geulle en dat was vooral bedoeld voor de schippers die op de Maas voeren. Evenals zijn voorgangers preekte Willem Hendrik Cox in de RK Kerk van Geulle. Tijdens de protestantse kerkdienst werden gordijnen neergelaten om een en ander te maskeren. Dit systeem werd genoemd “simultaan-kerk”. In 1795 werd Limburg bezet door de katholieke Franssen en Dominee Willem Hendrik Cox ontving vanaf toen geen salaris meer. De RK Gemeenschap Geulle gooide de familie Cox daarop uit de pastorie, die vanaf dat moment het onderkomen zou worden van meneer Pastoor.

De laatste jaren van zijn leven was Willem Hendrik Cox ziek. Het aantal van zijn “parochianen” verminderde sterk. In 1828 stierf de laatste protestant in Geulle. Vanaf 1812 was de Dominee van Beek tevens verantwoordelijk voor de protestantse gemeenschap van Geulle.

Johann Herman Cox (1792-1846) werd geboren te Geulle. Hij studeerde theologie aan de Rijksuniversiteit te Leiden en werd in 1815 benoemd tot Kandidaat-Dominee te Beek. Vanaf het begin schreef en sprak hij in het Duits. Op grond van een Koninkljk besluit uit 1816 moest hij voortaan de Nederlandse taal bezigen. In 1823 huwde hij Johanna Maria Gertraud Bausch uit Beek. Het echtpaar kreeg acht kinderen. Na de Afscheiding van Belgie in 1831 probeerden de Katholieken de Protestanten te verjagen. Daarom besliste de Gemeente Beek in 1831 dat het de Protestanten niet langer geoorloofd was om de (enige) kerk nog langer als simultaan-kerk te gebruiken. Protesten van de zijde van de Dominee haalden niets uit en er zat voor hem niets anders op dan de kerkdiensten voortaan in de pastorie in Beek – hier gebouwd in 1723 – te houden. In 1836 kon met financiële steun van de Staat, de Provincie en de protestantse gemeenschap een kleine protestantse kerk, met kerkhof, worden gebouwd in de tuin van de pastorie te Beek. De eerste steen werd gelegd door de toen 10 jaar oude dochter Barbara Godefrieda Cox. Johanna M.G. Bausch, Cox ‘s echtgenote, stierf in 1884, 77 jaar oud.

Van de acht kinderen vertrokken er zeven naar Nederlands Oost-Indië. Een kind bleef in Nederland. Een van de kinderen was Willem Hendrik (1834-1884), van beroep koopman en vader van Arne’s grootvader Willem Hendrik (1861-1933).

S. Webers

Politie varia

In de Oudejaarsnacht werd een PTT brievenbus op de hoek van de Moorveldsberg en de Maastrichterweg door vuurwerk vernield. Daders zouden een drietal jongeren zijn.
Op dinsdag 4 januari werd een rijverbod opgelegd aan een bestuurder die in zijn personenauto op de Markt in slaap was gevallen.
Op 5 januari vond er een eenzijdig ongeval plaats op de Hussenberg-straat. Een bestuurder van een motor werd verblind door de zon en botste vervolgens tegen een geparkeerd staande bedrijfsauto. De motorrijder liep hierbij rugletsel op.
Op maandag 17 januari werd melding gemaakt van vernieling van diverse auto’s op de Kleivelderweg tussen 7 en 17 januari. Auto’s werden bekrast, vermoedelijk met een sleutel of iets dergelijks.
Op woensdag 19 januari werd naar aanleiding van meldingen van bewoners een snelheidscontrole gehouden op de Hussenbergstraat. In totaal werd de snelheid van 46 auto’s gemeten. De hoogst gemeten snelheid bedroeg 56 km/u.
Op vrijdag 21 januari vond er een aanrijding met doorrijding plaats aan de Hulserstraat op het terrein van de lagere school. Benadeelde stond op de parkeerplaats en bij het wegrijden zag hij dat de auto beschadigd was.
Op vrijdag 21 januari vond er een inbraak plaats in een woning op de Essendijk. De dader was via de achterdeur de woning ingegaan. Ontvreemd werden een tv, video-recorder en een antieke klok.
Op 22 januari vond er een kleine aanrijding plaats op de Hulserstraat waarbij twee auto’s elkaar raakten met de spiegel.
In de nacht van maandag 24 januari op dinsdag 25 januari vond er een inbraak plaats in een bestelauto op de Burgemeester Thijssenlaan. Van de auto werd de achterruit uit de rubbers gesneden, waarna o.a. gereedschap uit de auto werd ontvreemd.
Op donderdag 27 januari werd melding gemaakt, dat er tussen zondag 16 januari en woensdag 26 januari werd ingebroken in een vakantiewoning aan de Gank. Uit de woning werd alleen een televisie ontvreemd.
Op donderdag 27 januari werden op de Kanaalweg een drietal zakken met huisvuil ontdekt.
Verder zijn er de afgelopen maand wederom enkele meldingen van overlast jeugd binnen gekomen. O.a. op de Markt zou men weer de oude gewoonte hebben opgenomen. Verder op de hoek van Cruisboomstraat en de Heirweg, alwaar men passerende auto’s zou lastig vallen. Verder waren er hakenkruisen met verf op de verkeersborden gespoten op de genoemde hoek. Voorts werd wederom het glas van de abri vernield.
Binnen het district Maastricht van de politie is een nieuwe regeling m.b.t. gevonden/ verloren fietsen van kracht. De in de gemeente Meerssen gevonden fietsen worden niet meer opgeslagen bij de politie te Meerssen. De gevonden fietsen zullen via de politie worden opgehaald en vervolgens zal de politie trachten om de eigenaar te achterhalen. Fietsen waarvan de eigenaar niet te achterhalen valt, worden opgeslagen in een hal aan de Heerderweg 154 te Maastricht (naast Praxis Bouwmarkt). Iedere laatste zaterdag van de maand tussen 11.00 uur en 13.00 uur wordt daar een fietskijkdag georganiseerd. Fietsen waarvan de eigenaar niet te achterhalen is worden drie maanden bewaard. Na deze termijn kunnen benadeelden van een fietsdiefstal, mits ze een aangifteformulier kunnen overleggen, een van de niet afgehaalde fietsen kopen tegen een lage vergoeding.
- Gevonden: een GSM, kleur zwart, merk Boston 300.
- Verloren: n.v.t.

Brig. Giesen

Geulle 50 jaar geleden….
Februari 1950.

Uit de heemkundevereniging is een sectie V.V.V. gevormd. Deze stelt zich ten doel het vreemdelingenbezoek aan Geulle te bevorderen en in goede banen te leiden. Tot bestuursleden werden benoemd de heren: L.Janssen, voorzitter, A. Baenens, secretaris, en C. Spaubeek, lid.
Op zondag 19 februari overleed de heer Louis Paulissen in de ouderdom van 85 jaren. Op reeds jeugdige leeftijd was hij werkzaam op het gemeentehuis en werd op 23-jarige leeftijd in de raadsvergadering van 20 november 1887 tot secretaris benoemd. Ruim 46 jaren heeft hij met kundige hand de pen gevoerd. Vooral zijn handschrift had ieders bewondering. Hiervan getuigen de oude registers. Op Aswoensdag 22 februari werd hij ten grave gedragen. Een overvolle kerk bewees dat hij een geziene figuur was. Hij heeft 16 jaren kunnen genieten van een welverdiende rust en een verzorgde oude dag.
In een bonte carnavalsstemming, met muziek en feest werden maandag 20 februari Frans Oligaarts en Guill Ummels door de inwoners hartelijk gehuldigd. De beide fanfares waren aanwezig en hielden de stemming er goed in. Dinsdag 21 februari keerde ook Antoon Rauh in zijn ouderlijke woning terug. Ook hem zal nog een huldiging ten deel vallen.
De woning met café van de heer Thijs te Hulsen 38 is verkocht en overgegaan in handen van de heer Wijnen te Gilse-Rijen. Het ligt in de bedoeling van de heer Wijnen ter plaats een pension met café te vestigen.
De Maas is buiten haar oevers getreden. Dit komt in deze tijd van het jaar vaker voor. Doch deze keer viel het mee. Alleen de Maastraat tot aan Welkenhuyzen stond onder water.
De Geulse Boys doen het goed. Ze staan 2 punten los van Vilt, 4 punten los van Schimmert. Een kampioenschap zit er aan te komen en hopelijk dan ook een lang verwachtte promotie.

Hein Peters.

Bonte Avond 2000

In een bomvolle “zaal `t Centrum” werd afgelopen zaterdag 22 januari de bonte avond gehouden van c.v. de Bokkerieërs. Om klokslag 20.11 uur barstte het programma los Zaate hermenie “sjei mer oet” en de raad van elf betraden de zaal, Cor Frissen heette iedereen welkom en gaf het woord over aan de twee presentatoren van vanavond, Edsje en Roolsje, in het dagelijks leven Eddy van Ria van Lowie en Ronald van Sandra (Troquet). Uitgedost als twee schoolkinderen namen zij de zaal op de korrel en de eerste act werd aangekondigd.

Het waren “De Kluiverkes” die de zaal in stemming kregen met enkele liedjes die door Paul Lemmens zijn gemaakt. Na dit optreden kwamen onze vrienden uit Hoensbroek, Duo Oetgesloape, die de zaal werkelijk op de banken kregen met hun schitterend optreden waarbij gezegd dient te worden dat de kleinste van het duo echt ‘het einde’ is.

Nu kondigden de twee schoolkindsjes een groep aan die zeker niet op deze avond mocht ontbreken, buurtvereniging In de Peel, een buurt die al vele, vele jaren een vaste act is op onze bonte avond en ook dit jaar was het weer te gek. Ria van Lowie (met de haren in een coupe ravage), Fredl Weigl, Paula, Tiny, Pieke Ummels en de rest van de buurt met enkele zware gymnummers lieten de zaal schateren. Direct hierna was het de beurt aan good-old Ton Laeven uit Treebeek, oud buute-kampioen, die de zaal al na een paar tellen op zijn hand had. Hij was de zolder aan `t opruimen en Geulle heeft het geweten.

Nadat de prijswinnaars van de wisselbekers van de vorige optocht de beker hadden terug-gegeven aan prins Peter 1 en prinses Marie-José was het tijd voor de plaspauze. Na de pauze was het onze eigen Jo Dohmen, die met medewerking van de hele Raad van Elf een levend drumstel op de bühne toverde, waarna prins Peter samen met Cor er een lange solo op afvuurde. Wiel Spee was het die als schoorsteenkap heel wat te verduren kreeg. Ook papa Frank moest het in dit geheel ontgelden. De laatste lach was nog niet verstomd of De Peel kwam met haar tweede optreden, en wat voor een.

Eerst Pieke Ummels in vuurrode legging gevolgd door oud-prins Uwe van “Effe Plenke”, in ballerina uitvoering en last but not least Fredl Weigl als slanke den in balletpak. Hun toeren met de ballon brachten de zaal in vervoering. Hun afgetrainde lichamen denderden over het podium en het zweet spatte in `t rond.

Nu was het de beurt aan de vrouwluu van de Fanfare, die als zusters in een paterklooster de bühne opkwamen en heel vroom de nodige liedjes ten gehore brachten. Oppernon Marjan van Ties zorgde dat alles als een klokje klonk en dat de batsen goed getoond werden. Hierna was het de beurt aan de jongens van de Geraniums oet Venlo, eens iets heel anders in Geulle op de bühne, maar `t was top. Deze rasechte carnavalsartiesten brachten show en zang van de bovenste plank en de zaal vond het prachtig. Het is alleen jammer dat er achter in de zaal veel rumoer was, maar dat is al jaren zo en volgens ons ook niet tegen te houden. Na een optreden van een dik half uur vertrokken zij met een tevreden gevoel terug naar Venlo waar zeker nog over Geulle gepraat word.

Nu was het de buurt aan, – hoe kan het ook anders – de Harmonie, die net zoals bijna ieder jaar een schitterende act op het podium bracht, Harry Wintraecken als sjeik en Harry van den Hof als een deel van de kameel gevolgd door schitterende dames en rond-buikige heren, compleet met een slangen-bezweerder die door een technisch probleem hem niet helemaal omhoog kreeg (slang).
Al met al een puike voorstelling van de Harmonie, die het publiek wel kon waarderen.

Het was tegen de klok van twaalf en de grand finale kon beginnen al was het eerst Paul Lemmens die de Carnavalsslager 2000 ten gehore bracht en dit vol overgave deed. Een schitterend stukje muziek over de Zoepkar van de Bök.

Edsje en Roolsje bedankten iedereen die deze avond heeft doen slagen en vroegen alle artiesten op de bühne te komen waarna Paul nog een keer het liedje zong. Jo Lahoye nam de avond vanaf hier over en zorgde dat iedereen tot de klok van twee uur de voetjes op de vloer kon bewegen. Al met al een ouderwets gezellige Bonte Avond die, er deze 22 januari in Geulle op de bühne gelegd is en die zeker volgend jaar een herhaling krijgt.

Geulle, jullie zijn goed bezig!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Comité Bonte avond 2000.

Brieven van Pieke Jr.

Dag mensen van Gäöl,
Het is alweer een paar jaar geleden, dat u de laatste brief van Pieke oet de Piemelehook, miene pap, onder ogen kreeg. Dat heeft natuurlijk zijn rejene. De pap werd de laatste jaren ook al wat ouder en het was niet langer mogelijk u wijer te informeren over wat er zoal in Gäöl gebeurde. De pap heef mij toen gevraagd dat van hem over te nemen; dat doe ik natuurlijk gaere en ook de meester is het daarmee eens, want die zeg, het wordt hoog tijd dat we weer eens goede joernaliste in Gäöl krijgen, zodat de mensen wete wat er los is en ik leer der ook nog wat van, dat is goed voor het studiehuis straks, al is mij niet gans klaar wat dat precies is. Ik weet wel niet of ik het zo goed ken als de pap, maar ik zal mijn best doen.

Hier is dan mijn eerste brief en ik had mij geen beter monument kunnen uitzoeken met het begin van het nieuw mielenium. Dat was me wel get, zeg. Hebt u hem ook zo geknepe? Mieljarde gulles heef het gekos om alles mieleniumproef te make. Harie van Merie dach nog dat het met de kuil wel eens mis zou kunnen gaan, maar dat is gelukkig hel meegevallen.

Veel gulles hebben ze ook uitgegeven aan het vuurwerk, vooral de jeugd, maar ook de oudere. De Noonk Sjang zei: hoe auwer de bok, wie harder de knal. Hij denkt dat de kindere allewijl wel verrekdes veel zondags-cente moete krijgen, want ter ware t’rs die al een paar daage vroeger begoste met schiete. De Noonk vraag zich af waarom die ouders daar geen Halt tegen zeggen en ik kreeg vijf gulles van hem, omdat ik geen vuurwerk had gekoch.

De dag erna was de Noonk wel blij dat die kinderen met de bessem bezig waren alles bij elkaar te keere: alleen de makadam was hier en daar nog wat rood, voor de res zag je der al helemaal niks meer van. Over dat vuurwerk hebben ze zich bij ons nog eens goed geënsjeld: Harie zei dat hij blij zou zijn als in de gemeenteraasvergadering eens de helf zoveel vuurwerk zou zijn, en toen zei de Noonk, dat kan niet want daar zitte te veel mannen en te weinig vrouwen en toen werd mij Merie toch zo giftig dat ik het hem maar snel geklipseert ben.

De Noonk en Harie make zich een beetje ongerus over de zachte winter tot nu toe. Dat schijnt niet goed te zijn voor het ongesiever; misschien komp er wel een echte plaag deze zomer zegge ze, zoals in het testament staat. Ik spits mij ook op de zomer maar eers mag het voor mij ook wel wat gaan sneeuwen, dan kunnen we de slei nog eens uithalen. Der is eevels niet zoveel meer te sleeje, vroeger hadden ze nog de Moorveldsberg en de Kaajeeveejop (waar dat ligt weet ik ook niet, maar Merie riep dat vroeger altijd, zegt Harie, als het sneeuwde) en nu hebben die van de gemeente zelles de Leunde toegemaakt. Daar is het laatste woord nog niet over gezag, zag de Noonk, dat komp nog voor de raad zijn staartjes en daar sturen die van Gäöl t’rs een paar heen die zich goed kunnen vreigele. Maar nu moet ik gaan eindige, Merie roept dat het eten vaardig is, dus, tot de volgende keer, met de groete van Pieke Jr. oet de Piemelehook.

Math Bollen, Geulle’s eerste Professor

Onlangs is onze oud-dorpsgenoot Math Bollen benoemd tot Persoonlijk Hoogleraar op het gebied van de electriciteitsnetten aan de Chalmers Universiteit van Gothenburg (Zweden). Math, die pas 39 jaar oud is, is een zoon van Huub en Tilla van Bollen uit Broekhoven. Ondanks een zeer snelle carriere is Math “eine einvoudige Gäölse jong” gebleven, hetgeen hem siert. Ondanks een langdurig verblijf in het buitenland is hij zijn geboortedorp niet vergeten. Als de tijd hem dat ook maar even toelaat is hij in Geulle te vinden. Via de Sjakel is hij op de hoogte van alles wat er zo al in en om Geulle gebeurt. De redactie wenst de jonge Prof van harte geluk met zijn benoeming. Deze gelukwensen zijn ook bestemd voor Math’s Chinese echtgenote en voor Math’s trotse ouders Tilla en Huub.

Het zou de redactie niets verbazen, indien Math over enkele jaren in een andere Zweedse stad, Stockholm, de hoogste wetenschapsprijs, de Nobelprijs, in ontvangst zou mogen nemen. Math, nogmaals proficiat en ga zo door!

De redactie

Geulle op Internet

Zoals u in het januari-nummer van De Sjakel heeft kunnen lezen staat “Geulle” sinds kort op Internet (www.geulle.com).
De grote animator van dit geheel is Arthur Sassen. Uit de vele leuke reacties, afkomstig van mensen uit Geulle en van buiten Geulle blijkt dat hierrmee in een grote behoefte wordt voorzien. Arthur, ga zo door.

De redactie

Priesvraog.

Noe ‘t weer bienao veurjaor is en de natuur weer zien geheime geit onthulle, wille veer es redaksie van de Sjakel get geheime van Archi(e) Varis onthulle. Zowie geer wet is dat dae geheimzinnege sjriever van die stökskes euver “Geulle in vroeger tijden”. Trouwens zou dae dat neet in zien eige mooderstaal kenne sjrieve? Me noe de belaofde informasie euver Archi(e):

In zien geboartehoes waor vreuger café ‘t Vagevuur.Hae is dus van baove en woont dao noe nog.Archi(e) is lid van de heemkunde-vereiniging.Archi(e) haet op de waage van de iëste carnavalsprinses van Gäöl gestjange.Vreuger waor hae lid van de beroemde buurtvoetbalclub: FC BENG!
Dit moot genoog zin um oet te kenne zeuke wae dae geheimzinnege Archie Varis maog zin. Oplossinge kent geer inlevere bie de redaksie. Die luu die ‘t good antwoord weite kriege messjien eine hjerring. Die höbbe veer toch nog euver van esjgoonsdig.

De redactie

Regenwaterbuffers.

De gemeente Meerssen is voornemens aan het Waterschap Roer en Overmaas vergunning te verlenen voor de aanleg van twee regen-waterbuffers te Geulle. Een buffer komt aan de oostkant van het spoor, ter hoogte van de voormalige (?) overweg aan de Leunde. Voor de ander wordt gebruik gemaakt van de molenvijver bij de Meule van Huntjens. Met name deze laatste locatie is voor de Heemkundevereniging aanleiding geweest enige kanttekeningen te plaatsen bij de plannen en deze kenbaar te maken aan de gemeente. Het gaat dan vooral om het bewaken van de cultuur-historische waarde van de muren aan de westzijde van de vijver en om de belangen van de flora en fauna (bijvoorbeeld overwinteringsplekken salamanders, reuzepaardestaart enz.).

De Heemkundevereniging verwacht van de gemeente verder overleg over en inzicht in de plannen en de uitvoering daarvan. Zodra hierover meer bekend is, zullen wij de lezer nader berichten.

De redactie

Sleeën in de Moorveldsberg.

Een terugblik.
Enige tijd geleden las ik in het mededelingen-blad van het bejaardentehuis Avé Maria (Oos Blaedsje) het ingezonden verhaal van een van de bewoonsters, mevrouw Fraiquin. Zij vertelt hoe zij vroeger met haar ouders wel eens tochtjes door Zuid-Limburg maakte.

In de verkenning van Limburg was Geulle vaste prik, de bossen, de mooie uitzichtpunten zoals de Snijdersberg en de Pendersjansknub. Uit haar herinnering noemt zij ook de Moorveldsberg, de steile helling waarin Felix Rutten en Marie Koenen hebben gewoond in het pand dat later als hotel Schieversberg grote bekendheid heeft gekregen. Minder bekend van dit pand is dat er enkele jaren de katholieke jeugdvereniging, in de volksmond de kajevee, in gezeten heeft. De oudere Geullenaren zullen zich dit begrip onge-twijfeld herinneren, niet in combinatie met de jeugdvereniging van weleer maar als de luide kreet van de sleeërs die met een rotvaart van de helling naar beneden gleden. Als de sleeër in het tweede deel van de helling wilde uitwijken naar het weggetje omhoog, uitlopend in de tuin van Schieversberg, dan riep hij met krachtige stem: “Pas t’r op, de kajevee op”! Over het sleeën in die ‘oude’ dagen gaat dit verhaal.

De Moorveldsberg.
In de jaren veertig en ook nog lange tijd in de jaren vijftig was de Moorveldsberg niet geasfalteerd. Het was een weg, verstevigd met stolgrind. Om de zoveel tijd werden de gaten in de weg met kar en paard door de kantonnier opgevuld met nieuwe stolgrind. In deze met grind opgevulde gaten was het risico van vallen met de fiets altijd levensgroot aanwezig want bij het minste of geringste sloeg het stuur om in de rulle kiezel of op een grote, losliggende kei. In de steile helling was nog weinig verkeer in die tijd. In Geulle waren omstreeks 1950 maar weinig autobezitters (jonkheer van Afferden en Mont Alberigs en Gène van Guske van de gelijknamige taxibedrijven). Van hen kwam geen drukte. Het verkeer bestond voor-namelijk uit fietsers, voetgangers en een enkele boerenkar (die bij het afdalen in de helling al van ver hoorbaar was aan het gepiep van de remmen).

Bij sneeuwval.
Bij sneeuwval was de eerst gestelde vraag: is de Moorveldsberg al afgesloten? De vraag was even vanzelfsprekend als het verlangen van de bewoners van Soestdijk in de conference van Wim Sonnneveld in de bij herhaling gestelde vraag: “Is ‘t eitje er al?” Overigens, voor het afsluiten van de weg was vanwege het geringe verkeer niet veel nodig. Boven en beneden aan de helling werd door de gemeente Geulle een bord geplaatst en de lokale vervoerders wisten dat zij een andere weg moesten nemen. Alleen hotel Schievers-berg was niet meer bereikbaar en een enkele gast zal het hotel alleen maar te voet hebben bereikt. De andere publieke vervoerders zoals taxibedrijven en Thijssen Tours wisten dat zij na sneeuwwal gebruik moesten maken van de Slingersberg of de Snijdersberg (als die tenminste ook niet gebruikt werd voor het sleeën!).

Het sleeën.
Zodra glad geworden door sneeuwval werd er in de Moorveldsberg gesleed van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat. Jong en vaak ook ouder, jongens én meisjes krioelden door elkaar heen. Het was een volledig geëman-cipeerd gebeuren. Voortdurend denderden ijswagels en sleeën naar beneden. Gelijktijdig liepen de andere ‘weggebruikers’, de slee achter zich aantrekkend, langs de kant van de weg naar boven. De meeste sleeërs beschikten over een ‘ijswagel’, een recht-hoekige kist met daaronder ijzeren banden (rooien genaamd). Bij het eerste gebruik zijn de rooien van de ijswagels nog helemaal roestig maar na een paar keer helling op en neer blinken die als een dolk. De ijswagels zijn vaak nogal kort (zeg: zeventig centimeter tot een meter). Rechtop zittend ging wel maar eiste meer stuurmanskunst. Liggend stak je met je hoofd een eind voor de ijswagel uit en dat verhoogde het risico op letsel in geval van een botsing. En botsingen deden zich voor. De meer moderne uitvoering was de slee, op ronde of platte ijzers, die over het algemeen veel langer was dan de ijswagel. De sleeën met ronde ijzers, zogenaamde ijsrooien, waren minder geschikt in rulle sneeuw (te diep wegzakken waardoor te veel remming). Het meest revolutionair van alle sleeën was wel de ‘mool’, een sleeconstructie van de gebroeders Nijsten uit Moorveld. Op twee ijswagels was een stevige plank bevestigd waarop de sleeërs (5 tot 7 personen) plaats konden nemen. Op de kop-ijswagel was een houten grip gemaakt waarmee gestuurd kon worden.

Waarschuwing.
Al naar gelang het soort veroorzaakten de sleeën over de hobbelige weg een dof, rommelend geluid (het geluid moet iets weg gehad hebben van het geluid bij de aardbeving!). De ijswagels maar vooral de mool waren al van ver te horen. Het grommend/ronkend geluid was altijd de waarschuwing: langs de kant, er komt of er komen sleeën de ‘berg’ af. De beste waarschuwing kwam echter van de sleeërs zelf. Iedereen die met zijn slee of ijswagel naar beneden denderde, begon op het rechte stuk tussen nu huize Crombag en de Schieversberg hard te schreeuwen: “pas t’r op, de kajevee op!”.
Deze kreet was algemeen en gold eigenlijk als het alarmnummer in die tijd. In het woord “kajevee” ligt de verbinding met de functie welke huize de Schieversberg in de jaren dertig en mogelijk ook nog begin jaren veertig heeft gehad als onderkomen voor de katholieke jeugdvereniging. Overdag en met name op vrije middagen (de zondag incluis) was het erg druk met sleeën. Zo tegen zessen als het etenstijd was, kwam er een kleine dip in het aantal sleeërs maar daarna trok dat het aantal bezoeker weer aan. Het sleeën ging vaak door tot in de late uren en tijdstippen van 10 en 11 uur in de avond waren heel normaal.

Een wedstrijd.
Het enthousiasme voor sleeën was in die dagen zo groot dat er in het begin van de jaren vijftig zelfs een heuse wedstrijd georganiseerd is. De organisatie was in handen van leden van de heemkunde-vereniging Gäöl (onder andere de heren Banens, Claessens en Thijssen). “We hadden het geluk van wat strenge winters met langdurige vorstperiodes en voldoende sneeuwval”, zo vertelt Wiel Claessens ruim veertig jaar later. Er moesten allerlei voorbereidende handelingen verricht worden zoals het huren en aanleggen van een omroepinstallatie. Met kabels en luidsprekers was dat in die dagen geen kleinigheid. Ook was er reclame gemaakt onder andere via de Regionale Omroep Zuid, de Limburgse omroep. Wedstrijdsleeërs konden zich op de dag van de wedstrijd – een zondag – laten inschrijven bij de organisatie die boven aan de Moorveldsberg had plaats genomen. Via de omroepinstallatie kon de speaker het moment van de start en de naam van de sleeër bekend maken. Het woord ‘start’ was voor de tijdwaarnemer beneden aan de helling het signaal om de tijdklok in werking te stellen en even later de exacte tijd af te klokken.
Dankzij de techniek van de omroepinstallatie kon de tijd opgenomen worden maar waren de toeschouwers ook geïnformeerd over degene die de helling af kwam denderen. Er waren veel toeschouwers die in één lange rij van boven tot beneden even voorbij de Schieversberg aan weerszijden van de weg stonden. Ter hoogte van de Schieversberg stonden de meeste toeschouwers, rijen dik, want daar was in de helling het moeilijkste punt om al sturend goed beneden te komen. Op die plek bereikten de sleeërs ook de hoogste snelheid.

De deelnemers.
De deelnemers waren voornamelijk uit Geulle afkomstig maar als gevolg van de reclame via de radio waren er ook ‘buitenlandse’ deelnemers uit onder andere Hulsberg. De deelname van die ‘vreemdelingen’ had ook nog bijna moeilijkheden opgeleverd. Die mensen hadden een voor die tijd al erg geperfectioneerde slee terwijl het gros van de Geullenaren niet verder kwam dan een ‘eigesgemaakte’ ijswagel. De Geulse ijswagels waren duidelijk geen partij voor die moderne sleeën die daarom buiten mededinging mochten meedoen. Van de deelnemers is nog te melden dat jong én oud, jongens en meisjes, aan de wedstrijd hebben deel-genomen. Tot de oudere deelnemers behoorde Harrie Janssen van het Westbroek, plaatselijk bekend als ‘Harieke van Drik’. Maar er zullen ook nog andere generatiegenoten van Harieke hebben deelgenomen.
Terugblikkend op de wedstrijd, de hoge snelheid van de sleeërs en met in de herinnering de vele toeschouwers die aan weerszijden van de weg stonden, kan men rustig zeggen: iets dergelijks zou nu vanuit veiligheidsoverwegingen niet meer mogelijk zijn. Voor de sleeërs was weliswaar een strook van twee tot drie meters weg beschikbaar maar hun snelheid was zo hoog dat zij bij een onverhoedse beweging (zonder remmogelijkheden!) altijd tegen toe-schouwers zouden op botsen.

Een incident.
Tijdens de wedstrijden hoorden de toeschouwers via de microfoon allerlei (achtergrond)geluiden. Plotseling was er in die geluiden sprake van lichte consternatie. We – de toeschouwers – hoorden iets van: “Houd ze tegen, houd ze tegen!”.
Vervolgens wat verwarde geluiden en dan met stemverheffing van de speaker: “er komt een slee buiten wedstrijdverband naar beneden”. De jongens van Nijsten waren erin geslaagd met de mool door het veiligheidscordon te komen; met de lange slee denderden zij in rotvaart naar beneden, tot sensatie van de vele toeschouwers.

Een ongeluk.
Het sleeën was niet zonder risico’s. Voortdurend zoefden sleeërs naar beneden, vaak met enkelen achter mekaar of, wat ook nog wel eens gebeurde dat twee of meer sleeërs elkaar vasthielden en dan als een lange sliert naar beneden gingen. Bij het minste of geringste kon dan een botsing ontstaan met het opkomend voetverkeer. In de winter van 1953 liep dat een keer fout af. Terwijl Henk Spee met zijn slee naar beneden gleed, stak ter hoogte van de kajevee (het latere hotel Schieversberg) Lei van An (Leo Thijssen) te voet de weg over, de slee achter zich aantrekkend. In die combinatie botste Henk Spee op de slee van Lei van An. Henk had de pech dat hij daardoor een been brak. Door de omstanders werd hij hotel Schieversberg ingedragen en liefdevol opgevangen door de gerant, dhr. Thei Cremers, die huisarts en Groene Kruiszuster alarmeerde. Hoe Henk vanuit de spekgladde Moorveldberg in de ziekenwagen kon komen, vertelt het verhaal niet. Het slachtoffer en ook diens vader Mat die bij het ongeluk aanwezig was, weet zich dat niet meer te herinneren. Wel weet Mat nog dat hij de spalken waarmee het been van zoon Henk provisorisch gezet werd, later als aandenken geschonken heeft aan dhr. Cremers van de Schieversberg.

Oproep.
Mensen die van het sleeën in de Moorveldsberg nog een anekdote of ander voorval weten te melden, kunnen dat melden bij Paul Notten in Moorveld, tel. 364 54 16. Uw reactie wordt op prijs gesteld in het belang van een zo volledig mogelijk verhaal over het sleeën in de berg.

Paul Notten.

Kennisgeving
In de heer is overleden

Op 14 januari 2000, Maria Ramakers, echtgenote van Hubert Panis, op 70-jarige leeftijd.

In Memoriam Lieske Vossen

Lieske,
Je bent zo stilletjes weggeslopen uit het koor.
Tot het laatste moment was je een en al oor
voor alles wat er te doen was.
Op je fiets reed je kras
naar de repetities en de kerk
want zingen was je levenswerk
te midden van al je vriendinnen 23 jaar lang.

Lieske, we missen je gevatte opmerkingen.
Er valt echt een vaste plaats open,
want iedereen schoof opzij;
jij stond daar midden voor en wij,
wij gunden je de plek en gaven je een stoel,
want staan ging niet meer zo goed.

Lieske, het is vreemd en onverwacht
dat wij nu hier staan, een beetje onhandig.
We hadden nog wat jaartjes samen
willen zingen, hier en elders.

Wij geloven dat je volgens de droom van Jesaja
voor altijd kunt uitrusten te midden van de geiten,
de bokken en de schapen zoals een kerstlied zegt;
dat lied dat jij nog voor deze kerst had uitgezocht.

Lieske, in wat we zingen neuriet je altstem door,
in onze herinneringen leef je door.
Zo af en toe komen we je nog wel begroeten
bij je graf. Adieu! Rust in Vrede!

John Schreurs (dirigent kerkelijk zangkoor St. Martinus Geulle)

Programma vrouwenbond St.Apollonia

dinsdag 14 maart: Internationale vrouwendag, zaal ‘t Centrum, aanvang 13.30 uur. (zie hierna)
dinsdag 21 maart: Excursie Akzo Nobel, Herkenbosch
dinsdag 4 april: Spellenavond, zaal ‘t Heukske, aanvang 20.00 uur.
dinsdag 2 mei: Lezing blaastraining, zaal Vossen-Raeven, aanvang 20.00 uur.
vrijdag 12 mei: Country avond, zaal ‘t Heukske, aanvang 19.30 uur.
dinsdag 27 juni: Uitstapje Den Haag, max. 50 personen.

CineConcert
Limburgse filmmagie met live muziek

Het Limburgs Film en Video Archief ontwikkelt momenteel een unieke voor-stelling die in april en mei 2000 in vijf Limburgse steden te zien zal zijn. Uit de mooiste, beste en meest belangwekkende films uit de collectie van het Limburgs Film en Video Archief, aangevuld met archiefmateriaal van lokale herkomst, uit het Filmmuseum en het Nederlands Audiovisueel Archief, is een programma van vijfenzeventig minuten samengesteld dat de grote lijnen van een eeuw Limburgse en plaatselijke geschiedenis en cultuur verbeeldt.

Het publiek ziet in een theater- of bioscoopzaal een hoofdvoorstelling met van oorsprong zwijgende filmbeelden, die speciaal voor dit programma van nieuwe muziek en klank voorzien worden. Voor de lokale teneur wordt gezorgd door een steeds wisselend voorprogramma, dat in samenwerking met de gemeente-archieven wordt gemaakt. Dit programma-onderdeel wordt op het podium voor het publiek toegelicht door een verrassende, bekende persoonlijkheid. De steden waar deze voorstellingen plaatsvinden zijn: Heerlen, Maastricht, Sittard, Venlo en Weert. De première vindt plaats op zondagmiddag 16 april 2000 in de concertzaal van het Conservatorium in Maastricht. Voor meer informatie over het project: tel. 077-3522112, Frank Holthuizen.

Januari 2000

In memoriam dr. Jacques Kuijpers

Op 11 december 1999 viel, na een kortstondige ziekte, uit ons midden weg onze alom gewaardeerde dr. Jacques Kuijpers, de eerste huisarts die in Geulle domicilie hield.

Als voorzitter van de Groene Kruisafdeling Geulle en van het Kruiswerk regio Meerssen-Beek had ik het genoegen vele jaren met Jacques als onze medisch adviseur en met zijn vrouw Luke als onze secretaris nauw te mogen samenwerken. Aan deze samenwerking heb ik vele mooie herinneringen overgehouden en niet alleen ik, maar ook mijn collega-bestuurders. Wij maakten dankbaar gebruik van zijn kennis en inzichten ten aanzien van de gezondheidszorg en zaten daarbij bijna altijd op dezelfde lijn. Dr. Kuijpers was niet iemand die het wel zo’n beetje geloofde en het in zijn leven niet zo nauw nam, integendeel: over misstanden in de zorg en in de maatschappij kon hij zich geweldig opwinden.

Als er een ding was waaraan je dr. Kuijpers kon herkennen dan was dat dat hij zijn hele leven lang steeds zorgvuldig is omgegaan met de aan zijn zorg toevertrouwde mensen. Respect voor de medemens was voor hem de hoogste deugd. Nooit zal ik vergeten hoe hij het opnam voor de inmiddels al weer geruime tijd geleden overleden burgemeester Galiart en zijn gezin, toen deze burgemeester door zijn omgeving gedwongen werd terug te treden als burgemeester van Geulle. De tijdens de afscheidsreceptie van burgemeester Galiart door de ROZ radio opgenomen en ook uitgezonden toespraak van dr. Kuijpers – zijn eerste en ook tegelijk zijn laatste toespraak in het openbaar in Geulle – tekent hem ten volle en heeft als een historisch moment in de archieven van de Heemkundevereniging Gäöl een plaats gekregen.

Dr. Kuijpers was ook (een van) de eerste huisarts(en) die zijn praktijk ter beschikking stelde van de wetenschap, door een samenwerkingsverband aan te gaan met de Universiteit te Maastricht.

Als dank voor al zijn inspanningen werd hij bij zijn afscheid als huisarts dan ook volledig terecht Koninklijk onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Na zijn vervroegde “pensionering” kon hij eindelijk gaan genieten van een mooie oude dag. Menig keer per jaar zag ik zijn caravan klaar staan voor zijn huis aan de Processieweg. Vaak kwam je hem ook al wandelend en een en al vrolijkheid tegen in Geulle. Hij genoot intens van zijn “vrijheid”. Helaas, die mooie tijd heeft niet lang geduurd. De Man hierboven had andere plannen met hem. Hij nam hem op een leeftijd van 71 jaar – voor onze begrippen veel te snel – terug tot Zich. Op 15 december 1999 vond in de St. Martinuskerk een druk bezochte afscheidsdienst plaats, waarbij “tout Geulle” akte de presence gaf, evenals zo wat alle huisartsen uit de buurt, diverse specialisten van de ziekenhuizen uit de omgeving, waaronder het Academisch Ziekenhuis te Maastricht, mensen van de Universiteit van Maastricht, zijn vrienden van de fietsclub, de golfclub en de bridge- club, zijn club van Franse (wijn-)vrienden, kortom zo wat iedereen die om hem gaf en dat waren er velen.

Op het doodsprentje dat tijdens die dienst werd uitgedeeld staan dr. Kuijpers’ laatste woorden opgetekend: “Ik heb een goed leven gehad”. De familie heeft daaraan toegevoegd: “Hij heeft inderdaad een goed leven gehad; goed voor zichzelf en vooral ook goed voor anderen”. Dr. Jacques Kuijpers zal in onze herinnering blijven voortleven als een bijzonder mens, een dokter die mens was tussen de mensen. Bedankt Jacques! Wij zullen je niet vergeten.

S.Webers

Meerssen heeft een nieuwe burgemeester

Onlangs werd bekend dat drs. G.M.K. (Ger) Kockelkorn uit Kerkrade was benoemd tot burgemeester van Meerssen, waartoe ook Geulle behoort. De heer Kockelkorn volgt de heer Majoor op die een goed half jaar geleden werd benoemd tot burgemeester van Weert. De heer Kockelkorn is de derde burgemeester die de bij de herindeling gevormde gemeente Meerssen kent, na de heren Mans (die Meerssen verruilde voor Enschede) en Majoor. Ger Kockelkorn is 56 jaar oud en gehuwd. Het gezin Kockelkorn telt twee kinderen, een zoon en een dochter. Ger Kockelkorn, van oorsprong wiskundeleraar, was 25 jaar lid van Provinciale Staten, waarvan de laatste 12 jaar als lid van het College van Gedeputeerde Staten, zeg maar het dagelijks bestuur van de provincie Limburg. Momenteel werkt Ger Kockelkorn nog bij de Universiteit te Maastricht. Als voormalig provinciaal ambtenaar heb ik de heer Kockelkorn leren kennen als een knap politicus en als een zeer aimabel en integer mens. Meerssen kan blij zijn dat het zo iemand als burgemeester heeft gekregen. Ger, vanaf deze plaats onze hartelijke gelukwensen met je benoeming. Wij wensen jou en jouw gezin een hele mooie tijd toe in jullie nieuwe gemeente.

Namens de redactie van De Sjakel, S.Webers

In de Heer zijn overleden:

op 10 december, Hub Penders, weduwnaar van Mieke Kengen, van de Snijdersberg, op 83-jarige leeftijd
op 11 december dr. Jacques Kuijpers, echtgenoot van Luke Janssens van de Processieweg, op 71-jarige leeftijd
op 16 december, Lei Penders, weduwnaar van Barbara Lochs van de Eijkskensweg, op 86-jarige leeftijd
op 18 december, Tien Kusters, weduwe van Frans van Kleef, op 98-jarige leeftijd
op 22 december Elisabeth Tummers, weduwe van Harrie Heijnen van Hussenberg/Huize Ave Maria, op 92-jarige leeftijd
op 3 januari 2000, Jerome Vankan, echtgenoot van Bertha Pluis van de Hulserstraat, op 67-jarige leeftijd
op 7 januari 2000, Anna Helmerich, weduwe van Willem Schutte, op 74-jarige leeftijd
op 9 januari 2000, Lieske Vossen, op 75-jarige leeftijd

Politie varia

Op 6 november vond er een aanrijding plaats op de Hulserstraat een bestuurder wilde de parkeerplaats van de lagere school oprijden en had de uit het centrum komende auto niet gezien.
Op 11 november vond wederom een aanrijding op de Hulserstraat plaats tussen een brandweerauto en een geparkeerde auto. De brandweerauto reed achteruit na een inzet.
Tussen vrijdag 12 en zaterdag 13 november werd een GFT-bak ontvreemd vanaf de Drossaertstraat.
Op 14 november vond er een aanrijding plaats op de Cruisboomveld plaats, waarbij een personenauto in de berm kwam, 360 graden rond ging en vervolgens over de kop sloeg. Geen gewonden.
Op 25 november werd bij werkzaamheden op de Andreas Sauerlaan een grote hoeveelheid munitie gevonden. De munitie werd door Explosieve Opruimingsdienst opgeruimd.
Op vrijdag 26 november werd een verkeerszuil omver gereden op de Graaf Wolter Hoenstraat. De bestuurder reed na de aanrijding door. Later meldden de eigenaar en de bestuurder zich bij de politie.
Op zondag 28 november vond er een aanrijding plaats op de Hulserstraat ter hoogte van ‘t Hepke, alwaar een geparkeerde personenauto werd aangereden door een passerende auto. Hierbij werd de spiegel van de passerende auto vernield. Dader een 81 jarige bestuurder.
Tussen 19 november en 3 december vond er een poging tot inbraak in een woning op de Cruisboomstraat plaats. De daders zijn niet in de woning geweest.
Op 2 december vond een aanrijding op de Hussenbergstraat plaats, waarbij een geparkeerde auto werd aangereden.
Op 11 december werd op de parkeerplaats aan de Slingerberg een partij vuilniszakken aangetroffen met afval van hennepplantjes.
In de nacht van donderdag 16 december tussen 01.00 uur en 09.15 uur, werd er ingebroken in café De Meulestein aan de Hulserstraat. De zijdeur werd met grof geweld geforceerd en de twee gokautomaten werden opengebroken. Verder werd de spaarkas ontvreemd.
In dezelfde nacht werd ook ingebroken in de kantine van camping De Boskant te Brommelen. Ook hier werd de zijdeur geforceerd en werden de gokkasten leeggehaald.
Op zaterdag 18 december ontstond enige onenigheid op de Saintweg tussen enkele fietsers en de bestuurder van een zwarte jeep. De onenigheid liep zo hoog op, dat er een vechtpartij ontstond. Hierbij liepen twee fietsers verwondingen op. De bestuurder van de jeep kon niet worden achterhaald.
Op zondag 19 december rond 0.30 uur werd een bestuurder van een personenauto gecontroleerd, waarbij bleek dat de bestuurder behoorlijk had gedronken, zodat hij een proces-verbaal kreeg voor het besturen van een motorrijtuig terwijl hij alcoholhoudende drank ophad.
Op vrijdag 17 december tussen 09.00 uur en 17.00 uur vond er een aanrijding plaats op het Marktplein. De veroorzaker van de aanrijding reed echter na de aanrijding weg.
Tussen zaterdag 25 en zondag 26 december werd op twee plaatsen in de Schoutstraat ingebroken. Bij een perceel werden een motor en een helm uit de schuur ontvreemd, terwijl het bij het andere perceel alleen bij een poging tot inbraak bleef. Bij een van de woningen werd ook de bedrading van de alarminstallatie doorgeknipt.
Op zondag 26 december werd een beurs ontvreemd uit een tas in café De Boskant te Brommelen.
Gevonden: Twee sleutels aan ring.
Verloren:

Brig. Giesen

De stroopstoker

Vroeger werd er, gedurende enkele eeuwen, in de dorpen stroop gestookt; zo ook in Geulle. Voor de oorlog ’40 – ’45 waren er nog vier ambachtelijke stokers: Bours (v.h. Raeven) in Hulsen, Nijsten en Janssen in Moorveld en bij Voncken (v.h. Huubke Vroemen) in Moorveld werd al in de vorige eeuw stroop gestookt; daarbij had hij nog een café met boerderij. En verder was er nog een stroopstokerij bij de familie Cobben in Moorveld (Ulestraten).

Voor al deze stokers, die een eigen boerderij hadden, was het stoken van stroop een kleine bijverdienste gedurende enkele weken in het najaar. Aangezien het gros van de dorpelingen in die tijd boer of semi-boer was en een boomgaard met hoogstambomen had, was er voldoende fruit voorhanden. In iedere wei stonden wel een of twee “bongers”- of “dubbele bongers”-perebomen. Dit zijn kleine, bruine peertjes (niet dikker dan 3� tot 4 cm) met het hoogste stroopgehalte: 13 tot 14%, al naar gelang het een zomer met veel of weinig zonuren was geweest. De meeste andere pererassen, waaronder de “Geulse herfstpeer”, waren ook goed, maar met een stroopgehalte van slechts 10%. De bongerspeer werd ook gebruikt als stoofpeer. Het sap hiervan was vanwege het hoge stroopgehalte bruin gekleurd. Bongersperen werden niet geplukt, maar geschud met een schudhaak met lange steel (4 tot 5 meter lang). De bomen hingen niet elk jaar even vol: het ene jaar hingen er weinig of geen peren aan, het andere jaar hingen ze overvol. Als er weinig peren aan hingen was het een zogenaamd mastjaar: de bomen besteedden bijna al hun energie aan de groei. Het jaar erna stopten ze alle energie in de peren. Bongersperen zijn zeldzaam geworden. Het was een sterk ras: de bomen konden wel twee eeuwen oud worden. In de tijd dat ik naar school ging, stonden er verscheidene bongersperenbomen in de Poortwei tegenover het kasteel in Geulle. In 1938 is daar de Geulse herfstpeer op geënt, maar enkele jaren later zijn alle bomen gerooid en is er akkerland van gemaakt. Voor zover mij bekend staan er momenteel nog een stuk of vijf van die oude perebomen in Geulle.

Alle ooft (fruit) is geschikt om stroop van te maken: peren, appels, pruimen, kersen, bessen, perziken, etc.; noten en kastanjes echter zijn niet geschikt. In het najaar, als het fruit rijp was, zorgde men voor ongeveer 500 tot 600 kilo fruit. De beste verhouding was 1 : 1 (dus evenveel kilo’s appels als peren). Het hoefde geen eerste-klasse-fruit te zijn: een enkel rot plekje op appel of peer was niet erg. De appelsoorten in onze regio in die tijd waren “ossekoppen”, “franse zuren” en “oude wijver”; deze laatste soort zorgde voor een apart smaakje aan de stroop. Als er geen peren meer waren (want die zijn maar beperkt houdbaar), gebruikte men vanaf half oktober appelsap met beetwortelsap (van de suikerbiet). Pure perenstroop is “langdradig”: bij het smeren van de boterham ligt de halve tafel ook nog vol stroop. Door de toevoeging van appels aan de stroop wordt deze “kort” en smeert hij zich goed. Het fruit werd in zakken gedaan en afgevoerd naar de stokerij, samen met twee lege “drie-kroons” aarden potten voor de stroop. Op die potten stonden drie kronen, vandaar die naam. Tegenwoordig vindt men ze hier of daar als sieraad of paraplubak in de hal of op de gang. In de stroopstokerij stond een grote koperen ketel met een inhoud van ongeveer 500 liter en een houten fruitpers. Het vuur onder de ketel werd gestookt met kolen of hout. Nadat het fruit gekookt was, werd het in de pers gedaan met tussenlagen van houten raamwerken en juten zakken. Boven de pers was een draadspindel die op de houten zuiger drukte. Door deze van tijd tot tijd met een ijzeren hefboom aan te draaien, ontstond een enorme druk op het gekookte fruit en liep het sap via de verzamelbak in houten emmers of akers. Het sap en de stroop mogen niet met ijzer in aanraking komen: er vindt dan een bepaalde reaktie plaats met als gevolg dat de stroop niet houdbaar is. Na het uitpersen werd het sap terug in de ketel gedaan (mits in deze ketel geen aangebrande en aangekoekte resten waren achtergebleven). Vervolgens werd het zolang gekookt dat het ingedikt was en alle vocht verdampt was. Naar het einde toe moest er met een houten lepel steeds zig-zag worden geroerd om aanbranden te voorkomen. Het kookpunt van stroop is ongeveer 120 graden Celsius. Tijdens het indikken mocht het vuur niet te hard worden gestookt: het sap kwam dan, net als melk, op en liep over de ketel heen! Het moeilijkste punt van het hele procédé is de bepaling van de juiste viscositeit van de stroop. De ervaren stroopstoker ziet hoe de stroop tijdens het indikken van de lepel loopt, het zogenaamde vlammen. Is de stroop goed dan giet men deze in de aarden potten; vanwege het vorengenoemde dus niet in ijzeren potten! Zo ontstond ruim 50 kilo stroop, al naar gelang de grootte van het gezin, genoeg voor enkele jaren. Ondergetekende heeft na 1981 gedurende enkele jaren op kleine schaal zelf stroop gestookt. Hij had een ketel van slechts 80 liter. In Schinveld bij “Nonke Buusjke” wordt ieder najaar op die ouderwetse manier stroop gestookt. Men kan er ook stroop kopen. Langs de Duitse grens noemt men stroop “zeem”, in Midden-Limburg “kroetje” en in Noord-Limburg “kroet”. Na de oorlog ’40 – ’45 werd er in Geulle nog enkele jaren stroop gestookt, maar door het rooien van de hoogstambomen en de aanplant van laagstambomen kwam er een einde aan die stokerijen. Nu zijn er drie grote stroopfabrieken in Limburg (in Beesel, Beek en Schinnen) die op grote schaal stroop produceren. Stroop is een zeer gezond voedingsmiddel, men kan er stokoud mee worden. In het dagblad “De Limburger” van 27 september 1997 stond dat Nic Vossen uit Bunde op 28 september 1997 105 jaar zou worden. Ik citeer: “Hoe je zoiets voor elkaar krijgt? Zijn ogen twinkelen. “Veel boterhammen met stroop, dat helpt”.

J. Maassen

Geulle 50 jaar geleden……….
Januari 1950

Guus Muytjens is weer terug in Geulle. Op 10 januari werd hem door de beide fanfares een serenade gebracht. Korporaal André van Kan en Guill Bollen danken het thuisfront voor de toegezonden kerstpakketten.
De heer P. Lahoye heeft zijn sigarenzaak aan de kant gedaan en heeft een nieuwe woning in het Witte-vrouwenveld betrokken, waar hij eveneens een sigarenzaak heeft geopend. In het huis Essendijk 24 zal zich binnenkort het gezin van Pelt uit Amsterdam vestigen.
Loop de bevolking: Het aantal inwoners op 1 januari 1949 bedroeg: 1016 mannen, 991 vrouwen. Totaal 2007 inwoners. In 1949 werden geboren: 23 jongens en 29 meisjes, totaal 52 personen. Er overleden 11 mannen en 9 vrouwen en er vertrokken 88 personen, waaronder 40 mannen en 48 vrouwen. Het aantal inwoners bedroeg op 1 januari 1950 1022 mannen en 983 vrouwen, in totaal dus 2005. Het inwonertal liep dus met 2 personen terug. Er werden in 1949 15 huwelijken voltrokken, terwijl er geen kinderen als levenloos werden aangegeven.
Dichtbij de ingang van het vliegveld is men begonnen met de bouw van een verkeerstoren ten behoeve van de burgerluchtvaart. Deze toren zal nog voor de zomer in gebruik gesteld worden. Men verwacht dan ook dat de KLM de lijn op Limburg weer zal openen.
In de woning van bakker H. Bollen is een vrij ernstig ongeluk gebeurd door het omvallen van een petroleumstel, hetwelk zich bevond in een traplokaal. Tengevolge hiervan vloog de petroleuminhoud in brand. De echtgenote van H. Bollen en diens zuster Elise raakten met hun kleren in brand. De echtgenote wist nog de vlammen te doven door in een vat water te springen. Haar schoonzuster liep vrij ernstige brandwonden op. De beide vrouwen werden naar het ziekenhuis in Maastricht gebracht. Ofschoon de toestand zich aanvankelijk ernstig liet aanzien, is thans toch een lichte verbetering te constateren.
De school in Moorveld is eindelijk ingezegend. Dit gebeurde op de dag van Driekoningen.

Hein Peters

Oplossing foto Sjakel oktober 1999

Het heeft even geduurd, maar de lijst van personen op de foto uit de Sjakel van oktober 1999 is nu compleet. De foto betrof het huwelijk Vossen – Speetjens.

1. Leonie Thijssen
2. Jan Vossen
3. Marie Ramakers
4. Jos Vluggen
5. Albertina Ramakers
6. Jef Thijssen
7. Alice Vossen
8. Giel Vossen
9. Gieljaum Ramakers
10. Elies Thijssen
11. Martin Thijssen
12. E. Maessen Vossen
13. Petronella Vossen
14. Johannes Dekkers
15. Elisa Philippens Dekkers
16. Anna Vossen
17. E. Maessen Vossen
18. Truia Vossen
19. Leo Vossen
20. Maria Speetjens
21. Jaenne Ramakers
22. Josefine Ramakers Paulissen
23. Gosewijn Dekkers
24. Marie Dekkers Janssen
25. Harrie Cuypers
26. Mieke Paulissen
27. Louis Vossen
28. Bestrix Vossen Dekkers
29. Anna Speetjens Paulissen
30. Albert Speetjens
31. Marie Cuypers Speetjens

Wist u dat…….

Naar aanleiding van het verhaal “Ich gaon ins mèt den haan kalle …..” uit de Sjakel van december 1999, het volgende bericht nog binnenkwam:
De betrokken haan is niet geheel ongeschonden uit de oorlog gekomen. Tijdens de oorlog is de haan namelijk door een Nederlandse militair in zijn staart geschoten.
De redactie van de Sjakel de laatste maanden zeer veel kopij toegezonden krijgt. Hoewel wij hierover zeer verheugd zijn, kan het soms even duren voordat een ingezonden stuk kan worden geplaatst. De redactie vraagt hiervoor begrip van de schrijvers (blijf vooral schrijven!).

Geulle op Internet: www.geulle.com

Ook voor Geulle geldt dat de nieuwe eeuw nieuwe ontwikkelingen brengt. Een voorbeeld daarvan is het feit dat Geulle sinds kort ook op het internet te bewonderen is. De heemkundevereniging Gäöl heeft namelijk een site (spreek uit: sajt) gemaakt met informatie over Geulle. Deze informatie heeft betrekking op verleden, heden en toekomst van Geulle. Hoewel de site pas enkele maanden bestaat, zijn er toch al ongeveer 250 bezoekers geweest. Op een speciale ‘bezoekerspagina’ zijn de reacties op de site te lezen. Verder vindt u het laatste nieuws, foto’s uit Geulle, een diashow van oude ansichtkaarten, de geschiedenis van Geulle, portretten van bekende Geullenaren (Marie Koenen, Jef Thijssen), informatie over de boeken die door de heemkundevereniging zijn uitgegeven, een greep uit het archief van de Sjakel, verwijzingen naar andere internet pagina’s in de regio en nog veel meer. De heemkundevereniging wil ook alle verenigingen van Geulle een plaats op deze pagina bieden. Dit is volledig gratis. Zij kunnen hun (jaar)programma, foto’s, adressen en informatie over evenementen op een aparte pagina krijgen. Heeft u mooie foto’s over Geulle die u graag aan de hele wereld wilt laten zien? Stuur ze dan, samen met eventueel commentaar, naar de redactie o.v.v. “Internet”. Heeft u nog meer vragen? Schrijf ons dan, of beter nog, neem eens een kijkje op Internet. De site bevindt zich op het volgende adres: www.geulle.com.

Arthur Sassen

Uit het leven van Justus Out, Priester Lazarist (vervolg van Sjakel, december 1999)

De hel breekt los
We waren ongeveer halfweg toen ik tegen de overste zei, het gaat onweren ik zie het weerlichten aan de horizon. Waarop de overste antwoordde dat kan niet bij heldere hemel je kunt de sterren toch zien, en toch zag ik licht zei ik. Enkele tellen later barste de hel los als gekken doken we alle twee in de sloot, het licht dat ik gezien had was kanonvuur. Plotseling was alles weer stil, van een afstandje hoorde ik de overste roepen leef je nog. Gelukkig kon ik met ja antwoorden, we kropen de sloot uit in het donker zochten onze broden bij elkaar de mand weer op de fiets en verder. Die Engelsen verlegden hun granaatvuur telkens een klein stukje zodat wij die granaten iedere keer boven onze hoofden hoorden neersuizen. Toen we in de buurt van het Semenarie kwamen vielen de granaten op de gebouwen. Dat salvo bracht de meeste schade toe aan de kapel de daken en het trappen huis van het lerarengebouw. We zijn in de dagen daarna nog meerdere malen met tussenpozen beschoten. Later hoorde ik dat er in de gebouwen Duitsers aanwezig waren, maar ik moet eerlijk zeggen ik heb ze nooit gezien Op een dag wilde de Overste ons onder gelofte van gehoorzaamheid verplichten het Semenarie te verlaten. Hij vond het te gevaarlijk worden met al die granaatinslagen. Een van de leraren heeft toen nog hardop zitten overwegen of zoiets wel onder gelofte van gehoorzaamheid kon opgelegd worden.

Volgens hem viel dat buiten de competentie van een Overste. De volgende morgen zei de Overste wie weg wil die gaat en liefst zo snel mogelijk en met zoveel mogelijk. Uiteindelijk zijn er maar twee vertrokken naar familie in de buurt, de anderen zagen er geen heil in ze wisten niet waarheen. We zaten nog steeds in de kelders voor de achtste dag op rij, toen we boven ons lawaai hoorden. Een Engelsman gooide een handgranaat naar binnen, die ontplofte met een geweldige dreun op de tegelvloer. Daarna kwamen de Engelse soldaten ons gebouw binnen, iemand van ons riep in zijn beste engels dat we burgers waren. Die Engelsen hoorden wel wat maar konden ons niet zien. Toen het luik open ging schrokken zij zich rot, want ze hadden nooit gedacht dat er achter dat trapje een luik was. Een voor een mochten we naar buiten komen, er ontstond nog enige commotie want er zaten ook twee burgers bij ons in die kelder. In eerste instantie zagen ze alleen maar zwartrokken, zo heb ik later horen vertellen op dat moment was mij dat ontgaan. Ik was allang blij dat we onze bevrijders konden verwelkomen. (Slot)

Oktober 1999

Geulle in vroeger tijden
15. De veranderde loop van de Maas en de Geul.

Van de oorspronkelijke Maas is weinig overgebleven. De nu in een smalle bedding terug gedrongen rivier lijkt niet meer op de wijd vertakte, breed kronkelende Maas die zij tot zo een 150 jaar geleden was. Ook in Geulle zijn nog sporen van oude Maasbeddingen te vinden. Vroeger waren deze waterlopen minder diep en lagen vaker naast elkaar.

De geschiedenis van de Maas in onze regio valt niet goed te reconstrueren omdat er nog veel onduidelijkheden zijn. Toch wil ik op basis van onderstaande literatuur proberen een beeld te schetsen van de veranderingen in de Maas- en Geullopen tussen Itteren en Meers.

Na Itteren maakt de Maas nu een scherpe bocht naar rechts. Dit is vlak onder het Bundese gehucht Voulwames, waar nu de Geul in de Maas stroomt. Zeker tot de 10e en mogelijk tot de 15e eeuw liep de Maas na Itteren echter naar het noorden en liep links van Herbericht langs Rekem richting Maasmechelen. Een andere Maastak liep net oostelijk van Boorsem waar nu de Ziep- of Zijpbeek ligt. In feite is de Maas in de loop der eeuwen steeds meer naar het oosten opgeschoven. Dit kwam o.a. door het “batte”, dit is het met stenen verstevigen van rivieroevers. De meer westelijke bedding van de huidige Maas werd vermoedelijk voor 1179 maar zeker voor 1410 veroorzaakt door een opeenhoping van ijsschotsen in de oude Maasbedding ter hoogte van Itteren/ Bunde. Hierdoor kwam de Maas vanaf Itteren/ Bunde tot boven Geulle in de voormalige Geulbedding te liggen. Voordien liep de Geul tussen Geulle en Uikhoven door, dus waar nu de Maas stroomt, en kwam ten noordwesten van ons dorp in de oude (Zijp)maastak uit. Zo kwamen Uikhoven, Kotem en Herbericht ten westen van de Maas te liggen. Dit had tot gevolg dat Uikhoven dat tot de abdij van Cornelimunster behoorde in 1298 geruild werd met Ulestraten dat tot dan de heer van Rekem toebehoorde.

Door een grote overstroming in 1459 zijn in Elsloo een oude kerk en een burcht weggespoeld. Sindsdien is de Maasbocht na Elsloo groter geworden. Ook in o.a. 1727 en1772 vonden in en bij Elsloo en Meers grote overstromingen plaats, waardoor vele huizen werden vernield.

Archi(e) Varis.

Politie Varia

Op maandag 31 augustus 1999, omstreeks 16.25 uur, werd gezien, dat een bestuurder van een VW Corrada met hoge snelheid over Brommelen reed. Vervolgens ging inhalen over een doorgetrokken streep en een andere auto sneed. Kenteken van auto werd genoteerd en in overleg met de Officier van Justitie werd het rijbewijs van deze bestuurder ingevorderd.
Dinsdagavond, 1 september 1999, omstreeks 23.00 uur, werd een Franse personenauto met Junks gecontroleerd op de parkeerplaats aan de Slingerberg. Hadden enkele gram soft drugs bij zich.
Tussen vrijdag 3 en zaterdag 4 september 1999 vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de Graaf Wolter Hoenstraat. De geparkeerde auto had schade aan de linkervoorzijde.
Op zondag 5 september 1999, omstreeks 10.15 uur vond er een aanrijding op de Kanaalweg tussen Elsloo en Geulle plaats, waarbij de beiden bestuurders elkaar raakten met de spiegels.
Tussen 6 en 7 september 1999 vond er een inbraak plaats in de keet van de Visvereniging aan de Kleivelderweg. Er werden kooktoestellen, etenswaren, een vlag en tuingereedschap weggenomen.
Op woensdag 8 september 1999 vond er een aanrijding op de kruising Hussenbergstraat/Cruisboomveld/Cruisboomstraat plaats. Er was alleen geringe schade.
Op dinsdag 14 september 1999 werden wederom enkele junks op de parkeerplaats aan de Slingerberg gecontroleerd. Zij hadden een geringe hoeveelheid softdrugs bij zich.
Op zaterdag 18 september 1999 omstreeks 16.00 uur, ontstond spontaan brand in een auto, welke op dat moment reed op de Kanaalweg. Auto brandde geheel uit.
Op dinsdag 21 september 1999 omstreeks 19.30 uur, bleek, dat een betonmixer een grote hoeveelheid beton had verloren op de Moorveldsberg. De dader kon worden opgespoord en heeft de beton later opgeruimd.
Verder is ons uit meldingen gebleken, dat nu ook overlast van jeugd is op de hoek Cruisboomveld – Cruisboomstraat. De jeugdige zouden zich ophouden nabij het kapelletje aldaar. Zij zouden al voor de nodige overlast zorgen.
Gevonden: n.v.t.
Verloren: een gouden ketting met hanger en steen

Brig. Giesen

Excursie Heemkunde vereniging

Vanwege familie-omstandigheden van de rondleider kon de voor 2 oktober 1999 geplande excursie naar het Centre Ceramique in Maastricht helaas geen doorgang vinden. Dat was te meer jammer vanwege de grote opkomst van mensen die aan dit bezoek hadden willen deelnemen (ruim 20 personen). Gelukkig hebben we eenieder tijdig van een en ander in kennis kunnen stellen. Getracht zal worden binnen afzienbare tijd een nieuwe afspraak te maken. Let derhalve op de aankondiging in een van de komende Sjakels.

Lou van Kan

Geullenaar van de eeuw

Mede op aansporing van een van onze vaste correspondenten zouden ook wij wel eens willen weten wie nu in de ogen van de inwoners van Geulle “dé Geullenaar van de eeuw” genoemd mag worden. Waarom er niet eens een “wedstrijdje”tegenaan gegooid? We doen het zo: U levert uiterlijk 1 december 1999 bij de secretaris van de Heemkundevereniging Geulle, mevrouw Truia Huntjens-Bollen, Pastoor Smeetsstraat 10, 6243 CS Geulle uw voorstel in. Per post mag natuurlijk ook.

Uw voorstel dient te bestaan uit een naam en een korte motivering waarom volgens u juist deze Geullenaar de titel “Geullenaar van de eeuw” zou moeten krijgen.

Volledigheidshalve: er zijn geen beperkingen aan de categorieën, waaruit gekozen kan worden: of dat nu de politiek, de geestelijkheid, het verenigingsleven, de wijkzorg, cultuur, heemkunde of sport is, of kiest u voor een dorpsfiguur, het mag allemaal, mits uw keuze maar gemotiveerd is.

Het bestuur van de Heemkundevereniging buigt zich vervolgens als jury over de ontvangen voorstellen, waarbij uitgangspunt is dat de meeste stemmen gelden. Uit de “juiste” inzenders wordt vervolgens door de jury een keuze gemaakt. De uitslag wordt bekend gemaakt in de Sjakel. Voor de “winnaar” ligt er een exemplaar van het door het Limburgs Geschied-en Oudheidkundig Genootschap (LGOG) uit te brengen boekwerk “De geschiedenis van Limburg, deel I” gereed.

Lou van Kan

Traunkirchen bezoekt Geulle

Traunkirchen, Perle des Salzkammergutes!! Een bekende slogan voor die Geullenaren, die dit mooie dorp aan de Traunsee (door de Romeinen reeds Lacus Felix genoemd), geflankeerd door de Traunstein, de wachter van het Salzkammergut, en de Sonnstein, ooit bezocht hebben.

En dat zijn er velen, want Traunkirchen is het geboortedorp van Fredl Weigl van de Processieweg. Voor deze keer is de wereld even omgedraaid, want het koperensemble, de “Kleine Partie”, van de Ortsmusik Traunkirchen brengt van 22 tot en met 25 oktober 1999 wederom een bezoek aan Geulle.

Was het vier jaar geleden ter gelegenheid van de VUT van Fredl én het 25-jarig bestaan van blaaskapel de Flippers uit Itteren, nu is de directe aanleiding het 20-jarig bestaan van de Sjinäöster Muzikanten uit Schin op Geul én het elkaar nu weer eens in Limburg weerzien van vrienden, die elkaar verbonden weten door de liefde voor de muziek. Het gezelschap bestaat uit Fredls “kleine” broer Andreas (Andi), de vier gebroeders Höller (Siegried, Fritz, Frans en Hans), “Weider” Hans Kienesberger, Josef Vogl (voorzitter van de Ortsmusik) en Deddo de Hoop en hun echtgenotes. Wanneer de naam De Hoop u on-Oostenrijks voorkomt, dan klopt dat, Deddo is afkomstig uit Brunssum en is jaren geleden in Oostenrijk blijven hangen. Op het programma staan optredens tijdens het feestweekend van de Sjin-äöster. Was het bij het vorige bezoek aan Geulle nog vooral Amsterdam, Rotterdam en Zaansche Schans wat de klok sloeg, nu houden we het dichter bij huis. Op zaterdag wordt er een rondwandeling gemaakt door Geulle, waarbij ook Hein Peters, voorzitter van de heemkundevereniging “Gäöl”, acte de presence zal geven en de gasten zal informeren over de geschiedenis en de bijzondere plekken van Geulle. Naar verwachting zullen er ook in Geulle nog wel wat Oostenrijkse klanken te horen zijn. Met een rondrit door Zuid-Limburg, waarbij zeker het hoogste punt van Nederland (!) niet mag ontbreken wordt vervolgens het bezoek afgesloten.

Lou van Kan

Vitrines voor Heemkunde vereniging

Door bemiddeling van Pierre Vandewall, oud-Geullenaar, thans woonachtig in Bunde, kreeg de Heemkundevereniging de beschikking over een tweetal vitrines, afkomstig van het Natuur Historisch Museum Maastricht, waar zij vanwege herinrichting overcompleet waren.

Voor het verenigingslokaal zijn deze vitrines een grote aanwinst, omdat ze uitermate geschikt zijn voor het tentoonstellen van heemkundige attributen. Onze dank gaat derhalve uit naar Pierre en naar drs. Douwe Th. de Graaf, directeur van het museum. Wij zullen er ons voordeel mee doen.

Lou van Kan

Kennisgeving

In de heer zijn overleden:

Op 11 september 1999 op 73-jarige leeftijd, Jack Janssen, geboren op 14 nov. 1925 te Geulle – Broekhoven;
Op 13 september 1999 op 74-jarige leeftijd, Leo (Lei) van de Akker te Huize Klevarie;
Op 19 september 1999 op 59-jarige leeftijd, Ria Pluis Timmers, echtg. van Leo Pluis van de Hussenbergstraat;
Op 21 september 1999 op 87-jarige leeftijd, Joannes Lamberti van Brommelen, wed. van Angeline Gulikers;
Op 24 september 1999 op 80-jarige leeftijd, Jeanne Lemmens, wed. van Sjeng Martens. Te St. Odilia Geleen.

Landschapsbeleidsplan Meerssen

Op 31-08-1999 was er een inspraak bijeenkomst in het gemeentehuis van Meerssen m.b.t. het landschapsbeleidsplan Meerssen. Zowel voor de heemkunde vereniging als voor inwoners van Geulle bevat het plan een aantal zaken die interessant zijn uit cultuurhistorisch oogpunt en op het gebied van natuurontwikkeling.

De afgelopen jaren is er in toenemende mate druk ontstaan op de ruimte die beschikbaar is. Enerzijds vanwege de toenemende bedrijvigheid, en anderzijds vanwege de toegenomen vrije tijd die de mensen te besteden hebben. De recreatie is ook toegenomen. Een landschapsbeleidsplan geeft richting aan een duurzame inrichting van het landschap. Dit betekent concreet dat het plan aangeeft hoe en wanneer men dit inrichten van het landschap wil doen.

Een landschapsbeleidsplan wordt 1 maal in de 10 jaar opgesteld. Vervolgens wordt er in goed overleg tussen diverse instanties en betrokken landeigenaren getracht, deze plannen te realiseren. De visvijver is onder andere het resultaat van het realiseren van het huidige landschapsbeleidsplan. De vijver is een van de grotere projecten geweest op bet gebied van bodemontwikkeling in Meerssen.

Ook in het nieuwe plan komt Geulle nadrukkelijk in beeld. Er zal opnieuw geschiedenis worden geschreven. De naam van onze mooie dorp zal als de plannen hun doorgang vinden opnieuw verbonden worden met de gelijknamige zijtak van de maas.

Het riviertje de Geul dat als hoofdstroom nu nog uitmond in de Maas bij het Voulwammes zal straks meanderen door Geulle. Een aftakking van de Geul zal ergens tussen Oostbroek en Brommelen inzicht komen. Vervolgens zal deze zijtak van de geul zijn weg vinden ergens midden tussen Westbroek en Oostbroek. De Geul zal vervolgens langs de sportvelden en zwembad zijn weg vervolgen richting broekhoven. De stroom zal, na onder het kanaal door geleid te zijn, uitmonden in de maas in Elsloo.

Verder voorziet het nieuwe plan in het realiseren van ecologische verbindingen tussen grensmaas en bunderbos. Het beleid is er in de toekomst op gericht om de versnipperde stukjes natuur met elkaar te verbinden. Wellicht dat hier ook voor het Leukdervoetpad in de toekomst een rol is weggelegd. Ook in Geulle is in het nieuwe plan aan de randen van het Bunderbos op enkele plekken een wijziging voorzien t.o.v. de bestaande situatie.

Met betrekking tot de voorbereiding de goedkeuring en de uitvoering van het plan wordt een procedure gevolgd. De inspraakavond maakt onder andere onderdeel uit van deze procedure. Het ligt in de lijn der verwachting dat de gemeenteraad dit plan bespreekt in de gemeenteraadsvergadering van 25 November 1999.

Ed Vossen

Geulle 50 jaar geleden….
Oktober 1949.

De Sjakel gaat zijn 3e jaargang in. Er zijn dan 375 abonnees ingeschreven.
Lowie van de Burger had geluk. Bij het slepen van bomen kwam hij tussen het rad van de kar en een paal. Het paard bleef direct stil staan en daaraan dankte Lowie dat hij er met een paar kneuzingen vanaf kwam.
In de raadsvergadering van oktober werd een nieuwe belasting ingevoerd en wel de wegenbelasting. De heffing bedraagt 6% van de belastbare opbrengst der gebouwde en onbebouwde eigendommen, gelegen langs alle openbare wegen of in de onmiddellijke nabijheid daarvan, met uitzonderingen van de veldwegen. De jaarlijkse opbrengst wordt geraamd op Fl. 2500,00.
Op 12 oktober is Piet Roumans ingescheept op de “Waterman” voor de terugreis naar Nederland. Het schip wordt omstreeks 6 november in Nederland terug verwacht.
Tot president der fanfare “St. Caecilia” werd benoemd de beer Louis Jarissen, hoofdonderwijzer alhier. Tot bestuurslid werd de heer G. Lowis gekozen.
De fanfare “St. Martinus” zal op zondag 30 oktober haar eerste winterconcert in samenwerking met de toneelgroep “Vondel ” uit Stein.
Wegens gebrek aan belangstelling heeft de K.L.M. de lijndienst Arnsterdam-vliegveld Beek gestaakt. De K.T.M.heeft alle binnenlandse vluchten opgeheven wegens gebrek aan belangstelling en daardoor niet meer rendabel zijn.
1947 werd een volkstelling gehouden. Op 31 december 1948 had Geulle:
- 1016 mannen
- 991 vrouwen
- totaal 2007 inwoners
Onderstaand overzicht geeft een beeld van de opbouw van het aantal inwoners van Geulle vanaf 1880 tot 1948.
- 31-12-l880: 512 man. 514 vr
- 31-12-1900: 548 man. 520 vr
- 31-12-1920: 638 man. 577 vr
- 31-12-1930: 800 man. 728 vr
- 31-12-1940: 838 man. 838 vr
- 31-12-1948: 1016 man. 991 vr
De heer Jos Stijnen werd benoemd tot onderwijzer aan de bijzondere school te Stein.

Hein Peters

Boek over Karel de Grote

Ter gelegenheid van het Karel de Grote Jaar 2000 geeft Kiwanis Meerssen Gloriette een boek uit over de betekenis van Karel de Grote en zijn zonen voor Zuid-Limburg, de gemeenten Meerssen en Maastricht in het bijzonder. Wist U bijvoorbeeld dat het West-Europese rijk van Karel de Grote door verdragen, die door zijn nazaten werden gesloten in Meerssen, uiteen viel? Dit en andere wetenswaardigheden vindt U terug in het boek. Het boek omvat plm. 70 pagina’s, meet 21 x 21 cm., is modern van opzet, artistiek vormgegeven en bevat vlot leesbare tekst en foto’s. De oplage zal beperkt zijn.

De opbrengst van de verkoop van dit boek komt ten goede aan de Stichting Jeugdhulp Maastricht ten behoeve van een project genaamd Mountainbikes. Binnen Stichting Jeugdhulp Maastricht worden kinderen uit de omgeving Meerssen – Maastricht begeleid. Een deel van de kinderen verblijft langere tijd in internaten. Daardoor ontberen zij al die kleine en grote dingen die voor anderen zo gewoon zijn. Kiwanis Meerssen Gloriette wil daarom voor deze kinderen iets extra’s doen.

Het boek kan besteld worden via tel. 043 – 364 35 88 of via fax op hetzelfde nummer.

Kiwanis Meerssen Gloriette

Programma vrouwenbond St.Appolonia

Dinsdag 2 nov Presentatie firma de Boer over gezondheidsartikelen Zaal ‘t Centrum. Aanvang 19.30 uur
Dinsdag 9 nov Spekavond, Zaal ‘t heukske. Aanvang 19.30
Wo 17 nov. Antiquer Meerstraat Bunde. Kosten fl. 15.- incl attentie
Vrijdag 10 dec Kerstwinkelen Aken, vertrek 9.00 uur terug 18.00 uur. Kosten fl. 10.-
Dinsdag 21 dec Kerstavond, zaal ‘t Centum. Aanvang 19.30 uur
Vrijdag 7 jan Nieuwjaarsbijeenkomst, Zaal ‘t Heukske. Aanvang 14.30 uur
Dinsdag 11 jan Jaarvergadering, Zaal ‘t Centum. Aanvang 19.30 uur

Sinterklaas ook in 1999 weer naar Geulle

De lange en warme zomer, die 1999 ons bracht heeft Sinterklaas is Spanje doorgebracht. Maar nu wordt het toch langzamerhand weer tijd om naar het goede en vertrouwde Nederland te gaan. Na intensief telefonisch contact tussen de Sint en de voorzitter van het Comité Aankomst St. Nicolaas, Dhr. Jan Boom is de Goedheilig man ook weer bereid gebleken naar Geulle te komen. Als dag van aankomst is zondag 21 november gepland, het tijdstip van aankomst is 14.00 uur en de plaats waar de Sint met zijn mooie jacht zal aankomen is de aanlegsteiger in de nabijheid van de brug over het Juliana-kanaal.

Evenals andere jaren zal de Sint zich doen vergezellen van meer dan tien Zwarte Pieten en zal ook zijn edele ros Amerigo op de kade klaar staan om hem het laatste deel van de reis op zijn rug te vervoeren naar de Harmoniezaal. in de harmoniezaal zal hij de kinderen van Geulle persoonlijk ontmoeten. Bij de brug zullen Fanfare St. Martinus en disc-jockey Dion Voss Sinterklaas in muzikale zin verwelkomen. De kinderen van 0 t/m 9 jaar, die de Goedheilig man persoonlijk willen ontmoeten, kunnen zich daarvoor aanmelden tot uiterlijk 29 oktober 1999. De aanmeldingspunten zijn: Mw. M. Kollard, Past Kengenstaat 4, Mw. M. Vincken Past. Smeetststraat 54, Mw. T. Voncken Koekoekstraat 28 en Peuterspeelzaal Pinokkio. De kosten bedragen f 5,50 per kind en dienen bij aanmelding te worden voldaan. Voor meer inlichtingen kunt u contact opnemen met Dhr. J. Boom ( school 043 3580145 of privé 043-3620045). De organisatie is in handen van het Comité Aankomst St. Nicolaas.

50 jaar zonnebloem

Ter gelegeneheid van het 50 jarig jubileum van de Nationale vereniging “De Zonnebloem”, werd door de afdeling Geulle op 16 september jl. in ‘t gemeenschapshuis de Kollekamp te Waalsen een gezellige ontspanningsmiddag georganiseerd. Zo’n 125 gasten waren aanwezig, waaronder de beide pastoors van Geulle, de heren Dohmen en Kusters, en tevens de oud voorzitter en medeoprichter van de afd. Geulle van de Zonnebloem, de heer Sirre.

Tijdens die middag traden op het duo Jef Humblet en Jan Rouschop, die een gevarieerd programma brachten met voornamelijk liedjes in het Limburgs dialect aaneengekletst met een gekke slag en de nodige flauwekul. In de pauze werden de gasten getrakteerd op koffie met vlaai. Al met al een zeer geslaagde middag die door de gasten zeer op prijs werd gesteld.

Gift voor de Heemkunde vereniging

Ons lid L.J. Jonkhout te Roosendaal heeft de vereniging een exemplaar van “geschiedenis van de familie Jonkhout” cadeau gedaan. Wij zeggen hem daarvoor hartelijk dank.

Het bestuur

Mededeling van de penningmeester

Onder de lezers van de Sjakel zijn enkele personen die de contributie over 1999 nog niet hebben voldaan, of die vergeten zijn zich af te melden als abonnee van de Sjakel. Laat ons spoedig iets weten.

Het bestuur

Foutje…. Deze keer beter?

Door een communicatiefoutje werd in de vorige Sjakel geen nieuwe foto afgedrukt, maar nogmaals de foto uit de Sjakel van augustus. We proberen het deze maand nog eens.

Bouw en Houtbond na 72 jaar ter ziele

Bouw- emn Houtbond, afdeling Geulle, houdt na 72 jaar op te bestaan. Op 31 december 1999 valt definitief het doek voor onze afdeling. Sinds 1994 is de Bouw- en Houtbond FNV bezig om het afdelings-gebeuren te reorganiseren, met als doelstelling één afdeling per gemeente. Onze afdeling is zelfstandig gebleven tot ‘5 minuten voor twaalf’ (anders waren wij geen Geullenaren!), om zodoende vraagbaak te zijn voor en dienstbaarheid te verschaffen aan onze leden. Ruim 70 leden is toch een grote familie. Op 1 januari 2000 gaan de afdelingen Ulestraten, Bunde, Geulle en Meerssen op in de nieuwe afdeling Groot Meerssen.

Wij als bestuur betreuren die besluit, maar het is een democratisch genomen besluit. Terug-blikkend op 72 jaar vakorganisatie in Geulle zijn wij op de eerste plaats dank verschuldigd aan de oprichters en pioniers van het eerste uur. Mensen die zich belangeloos hebben ignezet voor eht wel en wee van hun arbeidscollega’s. Onze afdeling werd in 1927 opgericht als Katholieke ArbeidsBeweging (K.A.B.). Later werd het ‘het Nederlands Katholiek Vakverbond’. Na landelijke fusies van katholieke en Christelijke vakbonden is in 1981 de federatie Nederlandse Vakbeweging geboren of te wel FNV. De in 1927 opgerichte afdeling was geen zet van weelde, maar bittere noodzaak; de arbeiders van toen moesten werken voor hun dagelijkse brood, maar ook vechten voor hun rechten.

Anno 1999 is er heel wat bereikt, maar geknokt moet er ook nu nog dagelijks worden in deze welvaartsstaat, want op de werkvloer is niet alles goud wat blinkt! Het Geuls kader werkte in goed verband, dat bewijst de jarenlange onderlinge saamhorigheid, waarbij de heer Lamber Fredrix het leeuwendeel voor zijn rekening heeft genomen. Hij was 25 jaren secretaris-penningmeester. Daarbij was hij plaatselijk vertegenwoordiger van het sociaal fonds bouwnijverheid en behandelde hij in de avonduren klachten van werk. Dat is een hartelijk proficiat waard. Hub Sassen (zijn vader zaliger heeft jarenlang het voorzitterschap waargenomen) is 11 jaar bestuurslid en Frans Webers hanteert het voorzitterschap sinds 12 jaren. In de 50er jaren spaarden de leden 5 cent per week, buiten hun contributie, voor de aanschaf van eigen vaandel. Om zich daarmee te kunnen profileren bij wereldse en kerkelijke gebeurtenissen. Dit vaandel zal op de feestavond in bruikleen worden aangeboden aan de Heemkunde vereniging Gäöl, zodat een stukje Geuls erfgoed in goede handen is en bewaard zal blijven. De feestavond op vrijdag 26 november in “Het wapen van Geulle”, Hulserstraat 10, zal aanvangen tegen 20.00 uur. Bondsbestuurder Henri Okkersen zal dan een 3-tal jubilarissen huldigen. Het bestuur spreekt de hoop uit dat alle leden met hun ega’s samen met ons voor de laatste keer in Geulle het glas zullen heffen: “Eind goed, al goed”.

Frans Webers

Juffrouw Iris Zinzen – Cuypers 40 jaar in het onderwijs

Op 28 juni 1999 was het precies 40 jaar geleden dat juffrouw Iris slaagde aan de Pabo te Maastricht voor de onderwijsakte A, bevoegd kleuterleidster. In hetzelfde jaar werd op de lagere school “St. Jozef” te Moorveld een kleuterschool opgericht waarvoor 25 handtekeningen van ouders met hun kleine kinderen noodzakelijk was en er zodoende een vacature voor hoofdleidster kleuteronderwijs ontstond. De benoemingen in die tijd werden gedaan door het kerkbestuur waarin destijds zitting namen rector J. Thijssen als voorzitter en als bestuursleden de heren Kerckhofs, Kengen, Dekkers en Stevens. Een poosje voordat Iris examen moest doen voor de akte A kwam rector thijssen op huisbezoek bij de fa. Willem Cuypers, wonende op de boerderij aan de Hussenbergstraat te Geulle en hij viel bij binnenkomst meteen met de deur in huis. Iris werd nl. meteen overvallen met de vraag of zij aangesteld wilde worden als hoofdleidster aan de lagere school te Waalssen – Moorveld, waarop zij meteen als antwoord gaf dat volgens haar een en ander nog niet mogelijk was aangezien zij nog niet geslaagd was voor de akte A, nog niet in het bezit was van de hoofdakte, nog geen 23 jaar was en nog zonder de vereiste ervaring van 3 jaar was. Het kerkbestuur had echter na een vergadering terzake inlichtingen ingewonnen bij de bevoegde organen van de schoolopleiding, alwaar Iris nog examen moest doen. Hier kregen zij te horen dat Iris zeker zou slagen en zodoende konden ze het licht op groen houden. Met deze informatie op zak was de zaak dan ook zo voor elkaar en werd haar na enig over en weer gepraat de benoeming toegezegd.

Zij was destijds de jongste hoofdleidster van Nederland. Na het behalen van de akte A heeft zij de hoofdakte gehaald en na de samenvoeging van lagere school en kleuterschool to basisschool heeft zij met succes de opleiding tot bevoegd onderwijzeres afgerond. Vanaf 28 juni 1959 tot haar eerste schooldag nl. 17 september 1959 heeft zij voorbereidende werkzaamheden verricht en de inrichting verzorgd aan de toenmalige lagere school. In 1963 is zij overgegaan naar een aparte kleuterschool nl. naar de voor velen nog bekende houten school tegenover de basisschool. Verder heeft zij nog gefungeerd als adjunct-directeur tot 1990. Zij heeft tevens volledig deelgenomen aan alle activiteiten, cursussen en verdere veranderingen welke nou eenmaal een moderne basisschool vraagt. Haar lijfspreuk was “Daar zijn voor de kinderen” en van alle toenemende rompslomp daar omheen heeft zij in minder mate interessant gevonden. 40 Dienstjaren lesgeven betekent aan ongeveer 1000 kinderen de eerste levenswijsheid meegeven. Er zijn jaren geweest dat zij meer als 40 kinderen in een klas had, hetgeen een hele klus is. Het was dan ook hartverwarmend dat zij op haar jubileumreceptie de gelukwensen c.q. felicitaties in ontvangst mocht nemen van een hele delegatie uit haar eerste kleuterklas uit 1959 en te zien en te horen dat zij het niet eens zo slecht heeft gedaan. Tot slot willen wij mede langs deze weg iedereen zonder uitzondering bedanken voor de kado’s, bloemen etc. kortweg voor de geweldige belangstelling in welke vorm dan ook, welke zij heeft ondervonden bij haar jubileum op 17 september jl. tevens willen wij vragen c.q. speculaties met betrekking tot het verlenen van een koninklijke onderscheiding uit de wereld helpen nl. Deze heeft zij in alle bescheidenheid niet willen hebben en het waarom kan zij uiteraard persoonlijk onderbouwen.

Geulle in vroeger tijden
14. De Noormannen in onze streken

De Noormannen of Vikingen waren bewoners van Noorwegen, Zweden en Denemarken. Deze Scandinavische landen bestonden uit woest bergland en dichte bossen, zodat min grond overbleef voor de landbouw. De Vikingen waren onverschrokken zeevaarders en zij dreven handel, vooral op de westeuropese kuststreken. Omdat toen handel en zeeroverij vaak samen gingen en roven goedkoper was dan kopen, werden ze van handelaars en kooplui steeds vaker kapers en piraten. Bovendien kenden zij niet het verschil tussen het mijn en het dijn; ze aanbaden de afgod Odin.

Met hun snelvarende drakenschepen met een hoge voor- en achtersteven zeilden en roeiden zij ook o.a. de Maas op. Eenmaal geland stuurden ze vanuit een versterkt steunpunt hun verkenners vooruit. Daarna werd de wijde omtrek leeggeroofd, waarna de steden en dorpen in brand werden gestoken. De bevolking werd gedood of meegevoerd in slavernij. De weerloze bevolking hier bad dan ook in de kerken: ” Van de gesel der Noormannen, verlos ons Heer”. Behalve naar west Europa voeren de Noormannen indertijd ook al naar noord Amerika. Dus Amerika is in feite al 5 eeuwen voor Columbus ontdekt.

Onder de zwakke regering van Lodewijk de Vrome (814-840) werden de invallen van de Vikingen steeds erger. Vanaf ca. 875 werd de Maasstreek ook slachtoffer van hun invallen. Vanuit Gent trokken ze naar het oosten en vestigden zich in 876 in de koningspalts Ascloa (Asselt of Elsloo?). Van hieruit plunderden ze het Maas- en Rijnland. Vooral de handelsplaatsen, kerken, abdijen en paltsen moesten het ontgelden, o.a. Meerssen, Maastricht, Susteren, Aken, Luik en Tongeren. De karolingische koning Karel de Dikke belegerde in 882 de omwalde vesting Ascloa.

Maar door een enorme overstroming moesten de Noormannen en hun belegeraars vluchten. In 891 kamen de Vikingen terug en hervatten hun plundertochten. De karolingische koning Arnulf van Karinthië trok toen vanuit Maastricht met een leger over de toenmalige Geul in stootte in een villula = dorp op de vijand. ( Pastoor Kengen schrijft in ” Uit Geul’s verleden ” dat dit mogelijk Geulle geweest is, anderen menen dat hier Geulhem bij Valkenburg bedoeld wordt ). Bij deze veldslag werd het leger van koning Arnulf verslagen. Deze gaf echter de moed niet op. Hij vulde zijn leger met nieuwe troepen aan en verdreef de Noormannen over de Maas en door de belgische Kempen tot bij Leuven, waar een nieuwe veldslag plaatsvond. Ondanks hun tartende geschreeuw “Geul Geul ” werden de Noormannen daar in 892 verslagen. Nadien waren onze streken afgezien van enkele incidentele plundertochten van deze noorse barbaren verlost.

De schade die de Noormannen aanrichten moet enorm zijn geweest. Bij opgravingen onder het Maastrichtse hotel Derlon zijn maar liefst 12 brandlagen aangetroffen, die nog getuigen van het droeve lot dat Maastricht tussen 870 en 940 door toedoen van de Noormannen onderging.

Archi(e) Varis

Excursie Heemkunde vereniging Gäöl

Op zaterdag 2 oktober 1999 brengt de Heemkundevereniging Gäöl een bezoek aan het onlangs geopende Centre Ceramique te Maastricht. In dit gebouw zijn onder andere ondergebracht de Stadsbibliotheek en het Gemeentearchief Maastricht. Dit ultra-moderne gebouw biedt bovendien plaats aan een deel van de collectie Sphinx-aardewerk, de Franse maquette van Maastricht, wisselende tentoonstellingen, een leescafé etc. Een bezoek aan dit gebouw , waar ook legio internet-mogelijkheden voorhanden zijn is beslist de moeite waard, zeker ook voor mensen die belangstelling hebben voor heemkunde: de collectie Limburgensia is zeer uitgebreid. Wij worden bovendien rondgeleid door de directeur van het Centre Ceramique, de heer Dr. Wim Kuiper. De rondleiding begint om 10.00 uur en duurt ruim een uur. Voor de liefhebbers is er vervolgens gelegenheid om onder leiding van drs. Toon Jenniskens, stadscultuurhistoricus van Maastricht, “bekende onbekende” plekken van de stad wat nader te bezien tijdens een (korte) stadswandeling. We vertrekken gezamenlijk vanaf het Marktplein te Geulle om 09.30 uur. In verband met de organisatie van een en ander gelieve u zich uiterlijk donderdag 30 september 1999 aan te melden bij Lou van Kan (tel.043- 3505465 [overdag] of 3646690 [‘s avonds en in het weekend].

Politie Varia

Op woensdag 4 augustus rond 16.00 uur werd een motor ontvreemd vanaf de parkeerplaats van cafe ‘t Hemelke aan de Broekhoven.
Op donderdag 5 augustus werd er op de Oostbroek een snelheidscontrole gehouden, waarbij de snelheid van 74 voertuigenw erd gemeten. Hiervan reden 24 voertuigen te hard, hoogst gemeten snelheid 75 km. per uur
In de nacht van vrijdag 6 augustus rond 03.15 uur werd een zich op de spoorbaan nabij de Poortweg aangereden door een passerende trein. De trein raakte de jongeman met een treeplank in de rug, waardoor een grote wond ontstond. De jongeman, afkomstig uit Gronsveld werd naar het AZM te Maastricht gebracht. Verder had hij een gecompliceerde beenbreuk. Op zaterdag is het slachtoffer overleden in het AZM te Maastricht.
Op vrijdag 6 augustus omstreeks 13.30 uur vond er een aanrijding plaats op de Kuiperstraat tussen motor en een fietser. De fietser reed niet voldoende recht en toen de motor moest uitwijken kwamen ze met elkaar in botsing en ten val. De fietser liep hierbij een gebroken pols op.
Op zaterdag 7 augustus was er een bermbrand in het Cruisboomveld. Bleek dat een strobaal in de brand stond, vermoedelijk aangestoken.
Op dinsdag 10 augustus vond er een aanrijding met doorrijding plaats op het Marktplein.
Op woensdag 18 augustus vond er een aanrijding plaats op de Saintweg in de eerste bocht. De bestuurder van een personenauto zag de tegemoetkomende Transitbusje te laat en remde krachtig. Hij gleed echter tegen het busje op.
Op woensdag 18 augustus vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de Burg. Thijssenlaan.Gevonden: een kleine rood/wit/bruine jachthond.
Verloren: een gouden herenhorloge, merk Pontiac ;

Brig. Giesen

Uit het leven van Justus Out Priester Lazarist

Een greep uit de aantekeningen die Justus Out maakte over de tijd dat hij werkzaam was bij het Semenarie Wernhoutsburg, de jaren 1934 tot 1949. We laten Justus verder zelf aan het woord.

Begin aug. 1934 ben ik dan als Pater gaan werken in Semenarie Wernhoutsburg te Zundert vlak aan de Belgische grens. Het was vakantietijd en de studenten waren niet aanwezig. Ik voelde mij een beetje een vreemde eend in de bijt. Ik kwam uit een studenten gemeenschap die uiteraard zeer gesloten was. Zeven jaar waren wij met elkaar opgetrokken, en nu ineens was al het vertrouwde weg. Op het terrein van het Semenarie lagen een paar vijvers waar ik nog al eens ging wandelen. Soms maakte ik de hond van de boerderij los om hem mee te nemen op mijn wandelingen Toen ik op een warme dag in aug. een duik nam in de vijver, sprong mijn viervoetige vriend mij pardoes na en begon gelijk mijn rug open te krabben, gelukkig kon ik vlug het water uit anders had ik het er waarschijnlijk minder goed afgebracht. In Wernhoutsburg droegen ze in die tijd een Romeinse steek , op een dag moest ik met een mand fruit op de fiets naar Breda. De Econoom gaf mij de enige romeinse steek die in voorraad was, hij paste mij van geen kant: het ding lag te wiebelen op mijn hoofd. Maar omdat er geen andere was moest ik het er mee doen. Ik ben met die steek op naar Breda gefietst, maar binnen een kwartier tijd had de wind mijn steek al twee keer weg geblazen, ik heb hem toen maar over mijn fietslamp gehangen.

Met die steek ben ik ook eens naar Beverwijk gegaan, maar mijn moeder vond dat geen gezicht. Ze gaf mij geld om een deukhoed te kopen, mijn steek heb ik toen maar bij de Econoom ingeleverd. Ik wist dat ik belast zou worden met de surveillance in de eetzaal en op de speelplaats. Dat was toen het werk van de jongste bediende zogezegd, verder moest ik les geven in de voorbereidende en eerste klas ong. 13 uur, het was Latijn en Wiskunde. Ongetwijfeld heb ik van de oudere leraren goede raad gekregen, zoals Outje als de jongens naar je toe komen om je wat te vragen en ze zeggen er dan bij, van de andere leraren mogen wij dit of dat, geloof ze dan niet want ze spelen ons tegen elkaar uit. Dat wilde ik graag geloven, zelf had ik dat vroeger ook gedaan.

Maar toch beloofde ik zijn raad op te volgen, maar wat gebeurd er terwijl ik geniet van een kopje thee komt een van de andere leraren binnenstuiven met de vraag, of ik nog goed bij mijn hoofd was. Hoe kon ik in godsnaam toestemming geven om die bal uit de dakgoot te laten halen Dat was toch levensgevaarlijk. Ik vroeg hem of ik die toestemming dan wel had gegeven. Ja zegt hij de jongens zeggen dat. Toen heb ik hem maar weer de raad gegeven om de jongens niet te geloven, want ze krijgen het klaar om de leraren tegen elkaar uit te spelen. Natuurkijk waren er ook wel eens vechtpartijen onder de studenten, als ik er toevallig getuige van was maakte ik er hardhandig een eind aan door de vechtersbazen alle twee een draai om de oren te geven als ik daar de kans voor kreeg. De jongens kenden mijn wijze van optreden Ik vroeg nooit wie er begonnen was, dat was toch altijd die ander. Of ik op die manier opvoedkundig te werk ging weet ik niet maar het hielp wel. Het kwam ook wel eens voor dat een van de jongens onrechtvaardig behandeld werd, zo iemand kon daar dan eigenlijk nergens mee terecht. Ik weet nog dat ze dan bij mij mochten komen klagen. en zelfs wat te keer gaan als ze boos waren. Ik heb toen eenmaal in de week een klaagkwartiertje ingelast daarin mochten de jongens dan hun hart spuien. Een klaagkwartiertje, ik geloof dat ik er goed aan deed, alleen heb ik er niet mee te koop gelopen: het was te persoonlijk.

Lezen in de eetzaal

Onder de maaltijden mocht niemand van de studenten zich laten horen, er werd altijd voor gelezen. Alleen op Zondagmiddag werd er een uitzondering gemaakt dan mochten de studenten praten onder het eten. Het was dan een lawaai van jewelste, de jongens hadden dan zoveel te vertellen dat van eten weinig terecht kwam. Van de titels van de boeken kan ik me niet veel meer herinneren alleen weet ik nog een titel uit het frans vertaald Eeuwig zingen de bossen maar dat boek is niet ver gekomen, er kwam een liefdespassage in voor en dat werd niet geschikt geacht voor priesterstudenten. Het voorlezen bij het avondeten gaf veel spanning omdat er in het frans gelezen werd. Diegene die aan de beurt was gierde de zenuwen door de keel, werden er fouten gelezen dan kwam er een belletje van de Overste. Meestal wist hij niet wat hij fout had gedaan, maar de Overste belde soms drie of vier keer voor de zelfde fout. Of de studenten er onder leden dat ze onder het eten niet mochten praten, ik denk van niet het werd aanvaard als vanzelfsprekend het hoorde bij het semenarieleven.

De Hygiene

In deze tijd kan men zich geen voorstelling maken van wat er aan onhygieniche toestanden aanwezig waren op ons Klein Semenarie. Op de studenten slaapzalen was er stromend water maar op de lerarenkamers was dat niet het geval, als wij overdag onze handen wilden wassen kon dat niet, als je naar het toilet was geweest geen gelegenheid om je handen te wassen. Door een opgelegd beleid werd er ook iets gedaan aan de verbetering wan de w.c.s . Waterspoeling werd mogelijk gemaakt, maar er is lang over beraadslaagd of de studenten hun eigen depositos mochten wegspoelen. Vooral de oudere leraren vonden het onverantwoord om dat aan de studenten zelf over te laten. Ze zouden niets anders doen dan de hele dag maar spoelen, het zou alleen maar uitdraaien op een grote verkwisting van water. Dus werd er maar twee keer per dag gespoeld door de knecht die hielp in de bakkerij. De w.c. ‘s werden er niet beter op, nou ja , met het uitbreken van de oorlog heeft Wernhoutsburg gebofd dat het met de waterhuishouding niet zo best was. Onze gebouwen zijn daardoor niet door de Duitsers in beslag genomen. In mrt. 35 deed het toiletpapier zijn intrede in Wernhoutsburg. Je kon het kopen in het studentenwinkeltje. De student die waagde om de eerste rol te kopen heeft de studentenzaal niet gehaald om hem veilig op te bergen. In een mum van tijd liepen een paar jongens met lange vlaggen wit papier te zwaaien onder groot lawaai en geschreeuw. Het was iets nieuws en het had overduidelijk een speciale bedoeling. Toch was het gauw ingeburgerd, je hoefde voortaan geen blaadjes meer te snijden en in een touwtje te rijgen, en het was niet meer zo glad.Ik kan mij nog heel goed herinneren dat er 1942 een douchinstallatie aangelegd werd van een gift van een oud student, zijn ouders waren voor zover ik weet welgestelde ondernemers. Dit resulteerde wel dat in de buurt ingekwartierde Duitsers van onze badgelegenheid gebruik maakten. Later zorgden die duitsers zelfs dat er voldoende brandstof was om de ketels warm te stoken

Wordt vervolgd

Toeval of niet…..

Het volgende, echt waar gebeurd verhaaltje, speelde zich af tijdens de tweede wereldoorlog. Dit was ook onze tijd als kind. Een van deze kinderen heeft het aan een stom toeval, geluk of samenloop van omstandigheden te danken, dat hij in elk geval tot nu toe de middelbare leeftijd ver overschreden is. Hoe en waarom zal blijken uit het volgende.

Moedertje Maas vond het weer eens nodig om wat meer levensruimte te krijgen en trad zodoende even buiten haar oevers. Haar uitstapje was deze keer echter niet zo groot. Alleen de beek achter het kasteel en de kerk stond vol tot aan de rand. Onze nu middelbare heer had destijds – meen ik mij te herinneren – de leeftijd van ongeveer drie jaar bereikt. Hij woonde met zijn familie toevallig aan de beek. De fanfare Sint Martinus had bij deze familie haar repetitielokaal. Een van de aspirant-leden van de fanfare liep wat te kuieren langs de beek, omdat in het café het zo bekende Geuls kwartiertje bezig was, voordat de werkelijke repetitie begon. Was dit misschien ook weer toeval? Het water dat nogal lawaai maakte door de harde stroming trok zich echter nergens wat van aan. Plotseling was er een geplons van je welste. Toen de muzikant in spe verschrikt omkeek zag hij tot zijn grote verbazing het eerstgenoemde persoontje met een vaart komen aandrijven. Tijd om te denken was er niet, want dan was die kleine man in een mum van tijd naar de Maas gedreven. De redder in de nood die op het juiste moment op de juiste plaats was bewaarde gelukkig zijn kalmte en greep de kleine drenkeling bij zijn schort (in die tijd droegen immers zowel kleine meisjes als kleine jongens een schort) en trok hem met enige moeite op het droge. De geredde peuter werd later in Geulle een alom bekend persoon.

Uitstapje seniorenvereniging Waalsen

Zoals meestal in augustus was woensdag de 18e de dag dat de seniorenvereniging Waalsen weer een uitstapje maakte. Deze namiddagtocht bracht de jeugd van toen (zoals onze chauffeur John zo mooi kon verwoorden) door om in een mooi stukje maasland en vervolgens via Maastricht door het mooie Belgische kempenland met als einddoel het plaatsje Thorn. We kunnen deze tocht het beste omschrijven als een mooie tocht door de geschiedenis van de dorpen aan beide zijden van de Maas. De chauffeur John, als vaste begeleider van Waalsen, wist werkelijk over ieder dorp of plaats van alles wat er onderweg te zien of niet te zien was wel iets te vertellen. Vooral de uitleg over Olden Biezen en de geschiedenis daarvan was interessant. In het Belgische plaatsje Riemst was een koffiepauze ingelast, waarna het de trip verder ging door het Kempenland alwaar wij nog getracteerd werden op een echte Belgische onweersbui. Tegen 18.00 uur kwamen we aan bij restaurant Awt Twoar, alwaar ons een voortreffelijk diner werd aangeboden. En zo beleefde de jeugd uit de jaren twintig en dertig weer een gezellige namiddag om in de termen van John te blijven.

W.R.

Geulle 50 jaar geleden……..
September 1949

De raad kwam in haar nieuwe bezetting bij elkaar. De burgemeester heet in het bijzonder welkom de heer P. Janssen van het Westbroek die als nieuw raadslid zitting heeft.
De Geulse Boys hebben een schijven aan de gemeenteraad gericht waarin zij willen komen tot een goed ingericht sportpark. Het betreft hier het huidige voetbalveld ter grootte van ruim 2 ha. Er zouden daar 2 mooie voetbalvelden kunnen komen.
B en W stellen voor om tot aanleg over te gaan en de terreinen te voorzien van een mooie afrastering. Ook zou aldaar beplanting van bomen kunnen komen. De raad keurt in principe dit plan goed en wil in de volgende raadsvergadering een definitief plan zien. Ook wordt de wenselijkheid gevoeld voor een goed kampeerterrein. B en W stellen voor in de doodleger ruim 1 ha. Als kampeerterrein te laten inrichten en zo mogelijk te verhuren of anders de exploitatie zelf ter hand te nemen.
P.J.H. Maassen, Snijdersberg 24 alheir slaagde voor sterkstroom monteur. Hij genoot zijn opleiding bij de Vereniging tot Bevordering van Elektronisch Vakonderwijs in Nederland te Amsterdam.
Kapelaan H. Kerckhoffs is op 21 september vertrokken naar de Martinusparochie te Stein. Hij nam tevens afscheid als geestelijk adviseur van het Limb. Thuisfront afd. Geulle. De voorzitter Jac. Dohmen bood hem een fraai wandbord aan waarin de kop van “de Sjakel” was aangebracht.
De heer J. Thijssen (aan de kerk) is in het bezit gekomen van een nieuwe autobus met een aantal van 38 zitplaatsen
Het schoolbestuur van het Onbevlekt Hart van Maria (rectoraat Waalsen) benoemde tot Hoofd van de nieuwe school in het rectoraat de heer Math Urlings te Beek. De heer Urlings zal tevens als koster-organist optreden en de leiding van het zangkoor overnemen. Tot onderwijzer werd tevens benoemd de heer Bronnenberg te Lutterade. De benoeming van een onderwijzeres werd nog aangehouden.

Hein Peters

Foto uit de Sjakel van augustus

Velen hebben zich bezig gehouden met het herkennen van mensen op de foto uit de vorige Sjakel. Van ‘Jo van Piet van de Börger’ ontving de redactie de complete lijst van aanwezigen. De foto werd gemaakt ter ere van het bruidspaar E. Keesmekers – Philippens.

1. Tilla Keesmekers – Schols
2. Pierre Keesmekers
3. Jeanne Keesmekers
4. Giel Philippens
5. Lies Ghijssen
6. (zuster) Loiske Philippens (Alice)
7. Sef Keesmekers
8. (zuster) Beatrice Thijssen (Leonie)
9. Lei Philippens
10. Charlotte van Tante Tictoir (België)
11. Marie Janssen – Keesmekers
12. Jo Otten
13. Lies Otten – Keesmekers
14. Anny Keesmekers
15. Sjef Philippens
16. Nol Pallada
17. Lies Pallada – Thijssen
18. Bruidegom E. Keesmekers
19. Bruid May Keesmekers – Philippens
20. Marie Philippens – Simonis
21. Anneke Philippens – Smeets
22. Huub Philippens
23. Gosewijn Dekkers
24. Maria Dekkers – Janssen
25. Truu Thijssen – Dekkers
26. Sjang Dekkers
27. Lies Philippens
28. Sjang Philippens
29. Theresia Keesmekers – Lemmens
30. Beatrice Vossen
31. Sjef Tijssen (v. Willemke)
32. Nelly Philippens
33. Giel Philippens
34. Martin Keesmekers.

De redactie van de Sjakel bedankt iedereen die gereageerd heeft op onze vraag. Ook deze maand weer een nieuwe foto. Kom op! Wie durft?

;

Geulle in vroeger tijden.
13. De bekering tot het christendom 2.

Geulle viel als parochie indertijd onder het aartsdiakonaat Kempenland en behoorde achtereenvolgens tot de volgende bisdommen: Tongeren, Maastricht, Luik, Roermond, Luik en weer Roermond. Tot 384 na Christus behoorde Geulle tot het bisdom Tongeren. Toendertijd heersten de Romeinen hier en viel de kerkelijke indeling samen met de romeinse bestuursindeling. In 384 verplaatste de H. Servatius zijn bisschopszetel van Tongeren naar Maastricht en wel naar de O. L. Vrouwekerk en in 722 verplaatste de H. Hubertus deze weer naar Luik.

Tijdens de invallen van de Franken rond 400 na Christus vluchten de romeinse gezagsdragers maar de bisschoppen bleven op hun post. Zij namen de taken van de (stads)bestuurders over. Rond die tijd ontstonden kloosters en abdijen, die langzamerhand een zeer grote invloed kregen, vooral die van de Benedictijner orde. Bekende abdijen lagen o.a. in Maastricht, Susteren, Sint Truiden en Echternach. Zij ontvingen vele landgoederen en voorrechten. Het waren centra van geloof, onderwijs en beschaving, van waaruit de Frankische geloofsverkondigers ook naar onze streken trokken en dus ook naar Geulle. Na het jaar 500 werden steeds meer kerken op het platteland gebouwd en wel meestal van hout. Deze werden vaak gesticht door een grootgrondbezitter die ook de priester benoemde. Zo een priester droeg vaak zijn herdelijke taken van de dorpskerk over aan een plaatsvervanger.

Karel de Grote die van 768-814 regeerde wilde een sterke en zuivere kerk en steunde de geloofsverkondigers krachtig. Hij gaf aan de kerken en abdijen vele donaties en voorrechten. Voor het onderhoud van de kerk werden de “tienden” ingevoerd. Hierdoor waren de inwoners verplicht om 1/10 van de opbrengst van het land aan de kerk te betalen. Indertijd stroomde de Maas meer naar het westen en hoorden Uikhoven en Herbericht bij Geulle. De kerk van Geulle was heel vroeger de moederkerk van die van Uikhoven.

Deze aflevering wil ik afsluiten met een paar legenden uit Geulle, die met bovenstaande verband houden. De eerste heeft betrekking op een levensbeschrijving van de H. Hubertus die in 720 zijn bisschopszetel van Maastricht naar Luik verplaatste. Er heerste eens een enorme droogte die de Maas onbevaarbaar maakte. Hubertus bevond zich toen in Gabilium (Geulle?), twee uur gaans van Maastricht. Hij hield daar toezicht op werkzaamheden die door de lage waterstand van de Maas gestaakt moesten worden. Hij knielde toen neer in gebed waarna het hard begon te regenen en de Maas werd weer bevaarbaar. Uit bovenstaande zou men kunnen opmaken dat men bezig was met de bouw van een kerk of kapel onder toezicht van de bisschop en waar voor bouwmaterialen over de Maas moesten aangevoerd worden. Indien dit verhaal op waarheid berust en hier Geulle bedoeld wordt, dan is dit de eerste vermelding van Geulle. (Daarna wordt Goilla= Geulle ook in 817 genoemd bij de goederen die Lodewijk de Vrome schenkt aan de abdij van Cornelimünster.)

Volgens een van de vele legendes over de H. Servatius zou hij vanaf een heuveltop in Geulle het Maasdal gezegend hebben met de woorden: “Gij zult eeuwig en onvergankelijk schoon zijn, mijn land”.

Tot slot de legende over de auvermennekes van Geulle. Dit waren een soort kabouters die in de Blomberg bij Moorveld woonden. Zij maakten ‘s nachts de ketels en pannen van de Geullenaren blinkend schoon. Bij het eerste keer luiden van het angelusklokje van de kerk in Geulle stortte het voorste deel van de Blomberg in. Hierbij is een beek ontstaan die de heiligenbeek werd genoemd. Toen zijn de auvermennekes uit de Blomberg naar België gevlucht en ze zijn nooit meer in Geulle gezien.

Archi(e) Varis.

Literatuur:
1. Kent U Geulle? (1949)
2. Waar de brede stroom der Maas. (1972)
3. Uit Geul’s verleden. (1926)
4. Maas- en Geleenbode 20-05-1981.

Beknopte levensgeschiedenis van Justus Out Priester Lazarist

Voor een groot gedeelte van onze lezers komt deze naam waarschijnlijk vreemd over, maar voor de mensen van Parochie Waalsen was Justus Out een altijd opgewekte vrolijke priester. Hij stond open voor iedereen en was altijd in voor een grapje. Justus Out heeft ongeveer acht jaren onze Pastoor Kusters mogen assisteren in de kerk en als vervanger gefungeerd als onze Pastoor met vacantie was. In 1993 heeft Out zijn diamanten priesterfeest gevierd in de parochiekerk van Waalsen . Justus Out werd geboren te Beverwijk op 12 mei 1908. Op 16 sept. 1927 is hij ingetreden bij de orde der Lazaristen in het Missiehuis te Panningen. Daar werd hij op 30juli 1933 door de toenmalige Bisschop Mgr. Lemmens tot priester gewijd. Al vroeg wist Out dat hij later Missionaris wilde worden, daarom kreeg hij vlak na zijn priester wijding de toestemming om zijn baard te laten groeien. In die tijd had een Missionaris nou eenmaal een lange baard. Maar voor Out was dat niet weggelegd, toen de Vader van een medestudent eens op bezoek was, (die man was ook afkomstig uit Beverwijk) zijn gezicht zag viel die goeie man bijna van schrik achterover. Tegen Justus zij hij niks , maar wat hij tegen zijn moeder in Beverwijk vertelde was van dien aard dat zijn moeder hem smeekte om zijn baard haren onmiddellijk te verwijderen. Ze zou zich dood schamen als hij met zo een afschuwelijk gezicht in de zomer 1934 zijn eerste H Mis zou opdragen in Beverwijk. In eerste instantie verzette hij zich hevig tegen dat verzoek, maar vele brieven later heeft hij toen toch maar een akkoord gesloten. Voor het priesterfeest zouden twee onafhankelijke informanten uit Beverwijk zijn baard komen keuren. En aan de uitspraak van die mensen had Justus zich te houden. niet goedgekeurd baard eraf. Maar zover is het niet gekomen. In diezelfde tijd kreeg hij nl. het bericht dat er een kans bestond om in Wernhoutsburg benoemd te worden. Dat was een klein Semenarie in west Brabant waar jongens werden opgeleid om priester te worden. En zo gebeurde, hij werd benoemd voor een jaar, en omdat hij nu toch geen missionaris ging worden werd onder het toeziend oog van van de hele studenten-gemeenschap zijn baard met veel ceremonieel afgeschoren. Zijn moeder hoefde dus niet meer bang te zijn dat hij er niet fatsoenlijk uit zou zien op zijn priesterfeest. Begin aug. 1934 is hij dan voor een jaar naar Wernhoutsburg gegaan, dat ene jaar werden er vijftien.

In 1949 werd hij Kapelaan in het Rectoraat Nieuw Einde te Heerlen (de Colonie genaamd). Hij had er tevens de zorg voor het woonwagenkamp, tot 1966 heeft Justus Out deze taak met liefde en zorg , en met veel persoonlijk contact met de mensen vervuld. Jaren later spraken de mensen van de Colonie nog steeds met warmte over Outje.

Nog een leuk voorval uit zijn woonwagenkamptijd in Heerlen. OOk voor die mensen was Out de priester die voor ging. Bovenal was hij de goeie vriend, hij liep de woonwagens in en uit kende alle mensen en bracht ruzies vaak tot een goed einde zocht oplossingen in hun maatschappelijke nood. Zo wilde hij voor de mensen van het kamp een kapel bouwen. Daarvoor vroeg hij aan de Paus Pius de Twaalfde alvast om een kelk, en wat gebeurd na enige weken word de kelk uit Rome bezorgd. In 1966 kwam ons Outje in een ernstige crisis terecht, uitgeput was hij, ging onder zware lasten gebukt. De zachte de gevoelige man wist niet meer hoe verder, als priester durfde hij niet meer te functioneren. Hij werd voor de kerk een gewone gelovige. Maar heel langzaam aan werd hij weer lid van enkele werkgroepen, en was later degene die de parochieboeken bijhield van de Confraters in Lindenheuvel Geleen waar hij toen woonde. Jaren leefde hij zo in alle deemoed en stilte, En langzaam hervond hij zich weer, werd weer attent voor de mensen. Hij wist uit eigen ervaring wat een ander zo nodig had, gewoon een hand, een woord, even naast die ander te zijn. Hij voelde zich oneindig gelukkig toen hij in 1986, toen 78 jaar oud door Mgr. Gijsen weer werd benoemd tot Assistent van de Pastoor van Arsparochie te Geleen.

Zijn speciale aandacht gold de zieken en bejaarde mensen. In 1988 is Justus Out dan in Geulle komen wonen in de Vandermeystraat. Acht jaar heeft hij onze Pastoor Kusters met grote regelmaat mogen assisteren. In 1995 is hij dan terug gegaan naar Panningen waar hij 68 jaar geleden zijn priesteropleiding begon. Out was nu echt Oud. Op 4 Dec. 1998 is Justus Out plotseling overleden in het Missiehuis te Panningen. Hij is begraven op de begraafplaats Heidenrust te Panningen .

Deze tekst is samen gesteld uit aantekeningen van Justus, en gesprekken met hem in de jaren negentig bewerkt door Wiel Bellemakers.

Wordt vervolgd

Politie varia

Op vrijdag 2 juli omstreeks 23.00 uur werd een poging ondernomen om in te breken in een woning aan de Scheerstraat . Door de buren werd glasgerinkel gehoord en alert gereageerd. De daders wisten te ontkomen.
Op zaterdag 3 juli werd een trimmer onder aan de Brugweg bijna omvergereden door een witte Volkswagen Pick-up. Door getuige werd geen kenteken genoteerd.
In de nacht van woensdag 7 juli werd melding gemaakt van crossende auto’s tussen Geulle en Beek, doch ter plaatse werden alleen enkele pionnen aangetroffen.
In de nacht van woensdag 7 op donderdag 8 juli werd ingebroken in een personenauto op de Hulserstraat. Er werd niets ontvreemd.
In de delfde nacht werd op de Eijskensweg een personenauto, merk Opel Kadett ontvreemd. In de auto zaten nog drie kenteken en keuringsbewijzen van andere auto’s
Tussen donderdagmiddag 8 en vrijdagmorgen 9 juli werd het oranje knipperlicht bij de tunnel van de Slingerberg vernield. Het glas werd kapot geslagen en de zwarte rand dubbel gebogen.
Op vrijdag 9 juli omstreeks 23.30 uur werd gezien hoe een aanhangwagen vanachter een woning werd ontvreemd. Door de benadeelde kon echter geen duidelijk signalement worden gegeven.
Op zaterdag 10 juli werd een auto vernield te Brommelen. De verdachte bekende het feit te hebben gepleegd en was bereid de schade te vergoeden.
Op zondag 11 juli werd een bromfiets vernield op de Koekoekstraat. De dader trapte tegen de bromfiets
Tussen zaterdag 10 en maandag 12 juli werd op de Cruisboomstraat een auto vernield. Op de auto zaten rondom diverse deuken en krassen. Verder waren een tweetal ruiten vernield
Of op zaterdag- of zondagmiddag 10 of 11 juli werd op het zwembad te Geulle een tweetal GSM’s ontvreemd
Op maandag 12 juli werd op Oostbroek een oliespoor van ongeveer 200 meter aangetroffen. Gezien het gevaar werd dit opgeruimd door de brandweer. Later werd een loonwerker staande gehouden welke een defecte leiding had aan de tractor.
Vond er op dinsdag 13 juli een aanrijding plaats op de kruising Moorveldsberg/ Heerenstraat/Schonen Steynweg/ Maastrichterweg tussen twee auto’s. Een wilde linksaf richting Bunde en zag de andere bestuurder niet naderen over de Heerenstraat.
Op 14 juli omstreeks 03.00 uur werd er brand gemeld in een woning aan de Hulserstraat. Door de brandweer werd de brandgeblust. De brand bleef beperkt tot de woonkamer, alleen in de rest van het huis was rookschade.
Op woensdag 14 juli omstreeks 19.50 uur, vond er een aanrijding met gewonden plaats op de Saintweg. Enkele fietsers komen elkaar tegen en eentje gaat aan de kant voor tegemoetkomende auto’s. Op het moment dat de auto’s passeren wil een van de fietsers tussen de auto en een fietser doorgaan. Hierbij raken de fietsers elkaar en komen ten val.
Op donderdag 15 juli werd een bromfietser gecontroleerd op de Essendijk, waarvan het framenummer niet klopte en de bestuurder geen 16 jaar was.
In de nacht van zaterdag 17 juli werd op de Past. Swelsenstraat een persoon overlopen, welke bezig was in te breken in een bedrijfsauto. De persoon wist te ontkomen zonder buit. Ook moest hij zijn auto achterlaten. Later werd hij in zijn woning aangehouden.
In de zelfde nacht werd ook in Geulle aan de Maas het kunstwerk “De Waakzame Haan” van zijn sokkel gehaald. De Haan lag ‘s morgens om 08 uur naast de sokkel.
Zaterdagavond werd nabij het voetveer bij Geulle aan de Maas een bromfiets ontvreemd.
Zondag 18 juli werd in de tuin van een woning aan de Hussenbergstraat een plaquette aangetroffen met het opschrift “bedankt lieve ouders”. De plaquette is vermoedelijk afkomstig van een grafsteen van een kerkhof, kleur grijs met gouden letters en ongeveer 20 bij 30 cm.
In de nacht van donderdag 22 juli werd ingebroken in een café te Brommelen. De ruit van de toegangsdeur werd vernield en binnen werden de gokkasten opengebroken
In de nacht van zondag 25 en maandag 26 juli werden uit de tuin van een woning aan Westbroek een tent, slaapzakken en gereedschap gestolen
Op de camping de Boskant werden enkele caravans opengebroken. Verder werd een caravan van de camping verwijderd en later door de gemeente weggesleept, omdat hij stond voor het kapelletje te Brommelen.
In de nacht van vrijdag 30 juli vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de Hulserstraat. De geparkeerde auto werd aan de rechtervoorzijde beschadigd. Verder werd door een getuige gezien, dat het een rode auto betrof, vermoedelijk een Golf.Gevonden : n.v.t.
Verloren: een alarm afstands-bediening, merk Tex ;een sleutelbos met 6 sleutels met houten baseballknuppeltje.

Concertreis Harmonie St. Caecilia naar Italië

Vorig maand, om precies te zijn op 22 juli, begon harmonie St. Caecilia aan haar tot nu toe verste concertreis. Het Geulse korps was namelijk uitgenodigd om deel te nemen aan de “Internationalen Wipptaler Blasmusiktage” in het Italiaanse Vipiteno in Zuid -Tirol. Aansluitend zou het korps ook nog twee concerten verzorgen in respectievelijk Brixen en San Vigilio.

Het zou de beste concertreis worden die de harmonie tot nog toe had gemaakt. Tenminste, dat zei mede-organisator en bestuurslid Jos Wijnands al maanden van te voren. Hij was hoogstpersoonlijk naar Vipiteno afgereisd om de voorbereidingen met de Italiaanse gastgevers te treffen. Aan de reacties van leden en supporters na afloop van deze reis te horen kreeg hij dubbel en dik gelijk.

Het enthousiasme voor deze reis was echter al lang voor de 22ste juli te proeven. Heel wat leden plakten aan deze concertreis hun vakantie vast. Reeds een week van tevoren vertrokken er al zuidwaarts. Tegen de tijd dat de harmonie met de bus aankwam, had zich op de plaatselijke camping al een heuse Geulse kolonie gevormd. Jammer was het tegenvallende weer dat na dagen van zomerse hitte de intocht van de harmonie vergezelde. Maar er was beter weer voorspeld.

De dag erna scheen inderdaad het zonnetje en dat betekende dat de middagwandeling kon doorgaan. Echter, allereerst werden de Geulse gasten op de hoogte gebracht van de geschiedenis van dit stadje en na een rondwandeling door de oude straatjes op het gemeentehuis ontvangen door de burgemeester van Vipiteno , of liever Sterzing. Want zo leerde men; zoals wij liever van Gäöl spreken in plaats van Geulle, zo spreekt men daar liever over Sterzing dan over Vipiteno dat de Italiaanse naam is. Het overwegend duitstalige Zuid-Tirol, dat na de eerste wereldoorlog bij Italië kwam, kent een roerige geschiedenis van oorlogen en discriminatie. Pas sinds 1974 is men een autonoom gebied, dat zelf haar wetten op cultureel en taalkundig gebied mag bepalen. Daardoor is het nu een tweetalige streek die daar economisch haar vruchten plukt middels de handel. Aldus, de burgemeester die niet alleen flink reclame maakt voor zijn stad maar ook een aandachtig oor vond bij de aanwezigen. Vast zullen er een aantal Geullenaren zijn geweest dat bij de woorden van de burgervader een parallel zag met de verdeelde Limburgen en onze eigen verschillen met de ‘Hollenjers’. Na enkele toespraken en dankwoorden werd het glas geheven op een succesvol concert ‘s avond. De burgemeester zou zeker komen luisteren. Daar verheugde hij zich al op. Want zo stelde hij, St. Caecilia kwam uit een land dat een goede reputatie heeft op muziekgebied. Ja, Nederland was op het gebied van de blaasmuziek “eine Weltmacht”! Een gekruchel ging door de oude raadzaal. Dit kompliment vonden de muzikanten wel erg hoog gegrepen. “Wach méh jérst pes te os gehuert höbs!”, kon een muzikant niet nalaten te roepen.

Na een hapje eten werd het tijd voor de middagwandeling. Het woord middagwandeling is achteraf eigenlijk niet op zijn plaats. Het plaatselijke VVV leek het wel leuk om hun gasten te tracteren op een heerlijke bergwandeling. Bergaf wel te verstaan. Dat betekende eerst met de kabelbaan naar een hoogte van 2100 meter en dan onder begeleiding van een gids gezellig een heerlijke afdaling naar beneden. Heerlijk was inderdaad het uitzicht. Maar o, o, o, die afdaling, wat viel dat tegen. Geullenaren zijn toch heel wat gewend als het om bergen, lees: heuvels, gaat, maar deze afdaling van drie en half uur, bleef menigeen nog lang na de concertreis in de benen zitten. En Jos Wijnands had de gids nog zo gewaarschuwd: “Nicht zu schwierig.Wir kommen aus Holland, da ist alles flach!….”

‘s Avonds moest in het kader van de Wipptaler Blasmusiktage, het eerste concert gegeven worden. Maar donkere wolken meldden zich vlak voor aanvang boven het stadje. Druk overleg volgde er tussen Frank Marx, tijdens deze concertreis de instructeur van de drumband, dirigent Rob van der Zee, bestuur en de organisatie. Probleem, het dure slagwerkinstrumentarium kon niet tegen de regen en het risico dat het nat zou worden was erg groot.

Uiteindelijk werd er op aandrang van de plaatselijke organisatie toch gespeeld. Met wat tegenzin, want het werd steeds kouder. De drumband, of liever de slagwerkgroep zoals ze steevast tijdens de concertreis werd aangekondigd, opende het concert. Niet geheel tevreden over hun optreden maar gelukkig niet natgeregend verlieten de muzikanten het podium. Dit geluk had de harmonie niet. Kleumend en nat kwamen de muzikanten na het ingekorte programma van het podium af.

Waarom het concert had moet doorgaan, bleek achteraf. Een ontvangst met blaasorkest was er voor de Geulse gasten georganiseerd. De drank en worsten deden de kou gauw vergeten en al gauw liet St. Caecilia zien wat feestvieren op zijn Geuls is. Terugkijkend op een dag met spierpijn en koude ledematen, moest toch iedereen toegeven dat de organisatie hun uiterste best hadden gedaan. Ondanks de ‘geleden ontberingen’ ging iedereen moe maar tevreden naar bed.

Zaterdagmorgen werd er al vroeg vertrokken richting Brixen -in het Italiaans Bressanone- waar ‘s avonds het tweede concert gegeven zou worden. Het werd een warme en educatieve dag middels rondleidingen in het klooster Neustift en de binnenstad van de domstad Brixen.

In tegenstelling tot de dag ervoor bleef het weer stralend en zo kon de harmonie ‘s avonds op de sfeervolle Domplatz haar concert beginnen. De drumband onder leiding van Frank Marx begon en trommelde letterlijk en figuurlijk de toeschouwers op. Uit de kleine straatjes en oude steegjes kwam het nieuwsgierige publiek naar het indrukwekkende plein om te luisteren naar variëteit van muziek. Qua akoestiek en entourage zou het het mooiste concert worden van de harmonie. Met dank aan aan de domkerk en het prachtige plein vol Italiaanse muziekliefhebbers die een prachtig decor vormde.

San Vigilio -in het duits Sankt Vigil- is een wintersportplaatsje ten zuiden van Bruneck waar het zomers weinig te doen lijkt. Lijkt, want het bierfeest dat naar aanleiding van een internationale mountainbikewedstrijd was georganiseerd, beloofde heel wat. De reuk van worst en het aantal gebraden kippen op de vroege zondagmorgen duidde op de komst van een massa toeschouwers. Maar eerlijk is eerlijk, er kwamen heel wat nieuwsgierigen een kijkje nemen, maar helemaal vol werd het niet.

Klokslag elf uur begon het laatste optreden van deze concertreis. Weer was het de drumband die mensen op trommelde. Al leek het meer op wakker maken gezien het uur van de dag. Het werd een leuke concert van de slagwerkers met als slotstuk de meeklapper ‘Erinneringen an Cirkus Renz’. In het daarop volgende concert van de harmonie lag de nadruk vooral op de gezelligheid. Met tussendoor heel wat ‘bravo, bravo’ van Italiaanse zijde. En zoals zo vaak bleek ook hier weer: marsmuziek gaat er altijd in. Met ‘Chimes of Liberty’ kwamen ook de laatste toeschouwers los. Zelfs een toegift zat er in.

En gezellig bleef het. Ookal werd de tent na afloop leger en leger, het kon de pret niet drukken. Italianen schijnen ‘s middags een middagdutje te doen en aan de uitgestorven straten van San Vigilio te concluderen was dat nu ook zo. In Geulle kennen we geen siësta en dus was het enige geluid dat er in het dorp te horen was, de harmonie in de tent. Nu zonder instrumenten, maar mét halve liters bier. De jeugdige leden maakten zich op voor een finale van deze vier dagen middels gezang en dans. Tot grote verbazing van het Zuid-Tirolse publiek, dat wel wist wat jodelen was, maar het absoluut niet zo spontaan en hard kon als menig Geullenaar. Het driemansorkest op het podium had het idee voor een stampvolle zaal te spelen en kondigde schlager na schlager aan. Hoogtepunt van deze middag was echter het moment waarop bestuurslid Nobert Smeets het drietal kwam versterken en bij wijze van ‘verbroedering met het Italiaanse volk’ de inmiddels tot clublied verheven klassieker Marina in perfect Italiaans ten gehore bracht. Té vroeg vertrok de bus het warme dorpje dat uit de middagslaap was gewekt. Ze zullen nog lang hebben nagepraat over die gekke ‘ólandesi’.

Toen ‘s maandagmorgen de bus volliep, waren de oogjes klein. De thuiskomst de avond ervoor in Sterzing was wel rustig verlopen, maar het was toch laat geworden. Het was tenslotte de laatste avond. Terwijl de bus al over de Brennerpas reed, namen op de camping de laatsten van elkaar afscheid. Niet om naar huis te gaan, maar verder te trekken. Naar het Gardameer, Oostenrijk, Slovenië of de Toscane. Men was er immers toch in de buurt. Met trots en een beetje weemoed kan de harmonie terugkijken op een zeer geslaagd concertreis naar Italië. Een reis waarin St. Caecilia heeft laten zien waar het bij ons in Geulle omdraait. Muziek, gezelligheid en bovenal een goed verenigingsleven!

Marco lahaije

Kennisgeving
In de heer zijn overleden:

Op 19 juni 1999 op 83-jarige leeftijd, Jos Lemmens, e.v. Bertha Martens, Moorveld
Op 20 juli 1999 op 85-jarige leeftijd, Elisabeth Maria Francisca Clairbois, weduwe van Gerardus Hubertus Mattheus Slangen, moeder van Marie-Therese Crombag
Op 23 juli 1999 op 67-jarige leeftijd, Leo Janssen, overleden in het ziekenhuis te Heerlen, van de Poortweg te Geulle
Op 24 juli 1999 op 73-jarige leeftijd, Zef Colaris, e.v. Annie Willems van Aan de Maas
Op 28 juli 1999 op 84-jarige leeftijd, Pieter Joseph Gelissen, weduwnaar van Maria Mathilde Bosch, oud inwoner van de Luipertstraat en vm. chauffeur/ controleur op EBAD-bus
Op 31 juli 1999 op 91-jarige leeftijd, Maria Hendrika (Dora) Peeters, weduwe van Wilhelmus Arthur Huck vh. gewoond hebbende in de Snijdersberg
Op 7 Augustus 1999 op 90-jarige leeftijd, Eugene Limbourg wed v. Truia Smeets, Ave Maria
Op 8 augustus 1999 op 83-jarige leeftijd, Pieter Hubertus Vossen, e.v. Elly Tovenati, Geulderlei 4
Op 8 augustus 1999 op 78-jarige leeftijd, Jet Janssen, e.v. Laurens Leunissen, geb. te Geulle

Geulle in Zwart-Wit en Kleur

Onder dit motto houdt fotogroep Geulle in de klei-oave dit jaar een expositie van het werk van haar leden. Zoals u wellicht weet was deze expositie eerder gepland voor 23 april j.l. Door het tragisch overlijden van de penningmeester / secretaris Harold Dol heeft deze geen doorgang gevonden.
De expositie is nu gepland op 3, 4 en 5 september. De opening zal op vrijdagavond 3 september om 8 uur plaatsvinden door mevr. Marie Therese Crombag.
Op zaterdag is de expositie geopend van 14.00 tot 21.00 uur en op zondag is de expositie geopend van 12.00 tot 17.00 uur.

Fotogroep Geulle

Inhuldiging Kapelaan R. Schols in Geulle

“Annuntio vobis gaudium magnum; Ik verkondig u een grote vreugde. Habemus kapelanum; we hebben een kapelaan”. Of zoals Christel met haar parochie-omspannend moederhart het zo treffend kan zeggen: “Veer hubbe fès. Veer hubbe un kapelaonsje”

ja, zo zeldzaam zijn ze geworden, onze kapelaonsjes, dat ze bijna even uniek zijn als een nieuwe paus. De laatste kapelaan die we kennen’, wordt steevast in verband gebracht met een herdershond. Hele horden gelovigen weten niet meer hoe je kapelaan schrijft, laat staan dat ze weten wat een kapelaan is en nog minder dat ze er een hebben. Welnu, Geulle heeft er vanaf vandaag weer een. En daarom vieren we feest. Het priestertekort hier is met één verminderd. En waar feest is, mag gelachen worden bij voorkeur geglimlacht; ook in Geulle. Deken Kirkels heeft ervoor ontheffing verleend. Klappen mag óók, maar dan uitsluitend geluidloos. Als op een vergadering van barbiers. Zo…. Vierden we maar vaker zo’n feest. Het priester-tekort neemt grenzeloze vormen aan. Tegenwoordig zijn we al blij als we er één bij hebben. Wat heet blij? Onze vreugde kent geen grenzen, want drie weekenden in successie feest voor een nieuwe kapelaan doet zelfs de feestelijkheden rondom de kroning van een nieuwe paus verbleken. En dan mogen we nog van geluk spreken, dat de toevoeging van de parochie Waalsen/Moorveld als Dritte im Bunde vertaald is dat als derde van het duo Bunde /Geulle – op realisering wacht, want anders hadden we nóg een vierde zondag de bloemetjes buiten gezet en met de wierookvaten gezwaaid.

Het is je gegund, neomist en nieuwe kapelaan van vandaag René Schols. Wees welkom in de Sint Martinusparochie in Geulle, de oudste van de drie parochies die in de toekomst je werkterrein zijn, want vást staat, dat de Sint Martinusparochie over enkele maanden voor de tweede keer een millenniumviering meebeleeft. Zo oud is de parochie Geulle. je staat dus met je maat 43 op de schouders van vele generaties illustere getoogde voorgangers. Dat schept zekerheden maar ook verplichtingen. Namens kerkbestuur en parochianen heb ik de eer je welkom te heten in onze bijzondere kerkgemeenschap, die sinds enkele jaren voor het eerst in de geschiedenis van meer dan 1000 jaar een eigen parochie-gebonden herder moet missen. Dat doet pijn. Hoe blij we zijn met de nieuwe assistentie voor pastoor Dohmen in jouw persoon, moge blijken uit de verwelkoming die parochianen en met name de buurtvereniging ‘In de Peel’ je bereiden.

We maken ons geen illusies, dat jij, René Schols, in de gesignaleerde priester-lacune gaat voorzien. Dat zou niet gaan, al zou je het willen. Maar dat neemt niet weg, dat hier voor een jonge enthousiaste priester een enorm werkterrein braak ligt. Kijk om je heen en volg mijn vinger. De Sint Martinusparochie heeft álles te bieden wat een bloeiende parochie van node heeft. We hebben een bloeiend maar veelal hinkend contingent vertegenwoordigers van de derde generatie. Zij hebben de hitte van de strijd des levens doorstaan en zouden niets liever zien dan naast lichamelijke verzorging op hun oude dag óók een adequate geestelijke verzorging en begeleiding. Ga er maar aan staan.

We hebben een bloeiende middenstand, die – evenals overal elders – weet te geven en te nemen. We hebben een GTI-club, die een beetje stuurloos is geraakt en een goede instructeur best kan gebruiken. We hebben een bloeiend verenigingsleven, dat vele noten op zijn zang heeft. Want waar vind je in een zo’n betrekkelijk kleine gemeenschap een harmonie én een fanfare, beide van grote kwaliteit en kwantiteit en beide vele malen gelauwerd. Oordeel zelf, je hebt ze zojuist allebei kunnen beluisteren. Waar vind je in zo’n betrekkelijk kleine gemeenschap een goed gevoiced mannenkoor dat bekendheid geniet van Brommelen tot Ulestraten?

En wáár of all places vind je een Dameskoor als het onze, dat in elk geval steeds meerstemmig zingt? En wat te denken van een gerenommeerd jongerenkoor dat bezig is uit zijn as te herrijzen? En dan vergeten we niet onze hengelsporters, die de vissen in het Latijn toespreken. En onze scouts met hun hopmannen en hopvrouwen. Onze Appolonia’s en anderszins in verenigingsverband en solistisch optredende dames. Onze carnavalsvereniging, die zó knots is dat men in Bunde en in Elsloo weet te vertellen, dat hier in Geulle naast elke muzikant een gek woont. Vergeten we niet onze actieve buurtverenigingen, waarvan ‘In de Peel’ vandaag deze processie organiseert annex jouw welkom. Vergeten we ook niet ons medisch trio, dat in de telefoongids vermeld staat als “de ingebeelde ziekte”. Vergeten we in zijn algemeenheid niet de vele mooie meiden en knappe jongelingen, waarom Geulle door velen wordt benijd! En tot slot: let eens op onze voetbalclub. je moet me beloven dat dit onder ons blijft en dat je het voorlopig zeker niet in Kerkrade zult vertellen, want dan komen ze niet, maar binnenkort gaat Geulsche Boys Roda JC een bijlesje voetbal geven. Let op m’n woorden.

Dát, kapelaan René, is je werkterrein. De oogst is geweldig. Wat zeg ik? Overweldigend!
Maar werklieden zijn er weinig. Jij bent slechts één van de twee priesters die wij voor het binnenhalen van die geestelijke oogst ter beschikking hebben – en dat nog slechts parttime. jij bent afkomstig uit het deel van Limburg, dat zich Parkstad pleegt te noemen in plaats van het meer bij de werkelijkheid aansluitende Probleemstad. je hebt het derhalve waarschijnlijk niet van jongs af aan meegekregen, de wetenschap dat het binnenhalen van de oogst een ‘hell of a job’ is. Kijk maar eens naar de land- en tuinbouwers van Geulle, wanneer die bij tij en ontij erop uittrekken om te oogsten. Volg hun voorbeeld!! Om een, geestelijken meer aansprekend, beeld te gebruiken: de wijngaard hangt vol druiven maar het is vandaag de dag niet anders dan Christus 2000 jaar geleden reeds moest constateren: er zijn slechts weinigen beschikbaar om te oogsten. Vandaar dat de wijn zo prijzig is!
In Geulle hebben we er vanaf vandaag een geestelijke bij om bij de oogst te helpen. Wil je nog een ander Bijbels beeld, dat ook in schapenfokkersdorp Geulle tot de verbeelding spreekt? Wijd mijn kudde, wijd mijn schapen”, gaf Christus met name zijn apostelen en via hen zijn priesters als taakomschrijving mee. Welnu, de Geulse kudde is groot, zó groot dat veel schaapjes her en der uitwaaieren, zo ver van de kudde vaak, dat velen de koers dreigen kwijt te raken en in plaats van witte – zwarte schapen dreigen te worden. Voor een herder ligt hier een zee aan werk. En een herder kent men niet aan zijn lange getailleerde toog of zijn achterstevoren gedragen boord, maar aan zijn daden!

Kapelaan René, je begrijpt waarom je hier welkom bent. Niet om er te zijn, maar om er te wérken. Daarvoor ben je priester geworden en daarom heb je gehoor gegeven aan de roepstem van je grote Voorbeeld en Voorganger.

Hij heeft je geen leuk en luxe leven voorgehouden, maar een leven dat in dienst staat van de aan jouw zorgen toevertrouwde gelovigen. En die zijn veeleisend. Aan jou de taak hen niet teleur te stellen.

Bekend is dat je een groot bewonderaar bent van Don Bosco. In bescheidenheid benader je deze heilige reeds. Het veelkleurige herdenkingsprentje van je priesterwijding immers bevat tal van namen, alleen die van jou als wijdeling ontbreekt. Wees méér dan een bescheiden volgeling van Don Bosco, wees ook een návolger van deze zielenherder pur sang. Vraag je steeds opnieuw weer af, hoe hij in bepaalde situaties gehandeld zou hebben en handel zoals hij gedaan zou hebben. Dan zit je goed. Een goed begin is reeds, dat dank zij jouw komst en zo lang het samengaan met de parochie Waalsen/Moorveld niet gerealiseerd wordt, vanaf zaterdag 26 juni in onze parochie de avondmis op zaterdag in ere wordt hersteld. Tijdelijk weliswaar, maar ook tijdelijke verbeteringen zijn verbeteringen!

Om je bij je werkzaam leven als kapelaan een beetje tegemoet te komen hebben de beide parochies Bunde en Geulle je een tegoedbon voor de aanschaf van een fiets aangeboden. Koop er een met 14 versnellingen, dat is het dubbele aantal van de hoeveelheid sacramenten die onze Moeder de H. Kerk ter beschikking heeft en 4 méér dan de Tien Geboden die zij ons als verkeersregels in het circuit van het leven voorhoudt. En besef wel, als je deze fiets onder je gebenedijde derrière hebt, dat zij wat ons betreft vooral bedoeld is om náár Geulle toe te racen. De weg naar elders is geplaveid met vals plat. Voor verwachtingsvol toekijkend Geulle ben je een nieuwkomer, een revelatie, in het peloton, van wie we grootse verwachtingen hebben. Ga voor de gele trui!

Kapelaan René, parochianen en kerkbestuur van Geulle heten je welkom en wensen je alle succes om in goede samenwerking en harmonie met pastoor Dohmen – naar de inzetten van Gloria en Credo te oordelen, hebben jullie dezelfde koorschool gevolgd – om samen dus met pastoor Dohmen als het onafscheidelijke en niet te scheiden pastorale duo Guus en René hier te werken tot heil van ons allen en van jezelf! Ite, missa est. Alleluia

Winus de Rouw

Ook dit is ‘t leven.

Als men in Limburg enkele dagen bij de baas verzuimt wegens een griepje of een of ander klein ongemak, dan spreekt men van “ziek vieren”. Omdat het woord “vieren” nog steeds vooral de betekenis heeft van feesten, is deze term dus niet zo goed gekozen. Ik kan van ondervinding spreken en denk er dus heel anders over. Sinds een jaar of vijf sukkel ik behoorlijk met mijn gezondheid en omdat mijn benen niet meer zo erg willen, ben ik min of meer aan huis gekluisterd. Alleen voor bezoek aan huisarts of de specialist in het ziekenhuis (met de auto) kom ik er zo nu en dan nog eens uit, ik moet daarom veel dingen missen. Het eerste wat ik vroeger deed was in de vroege morgen een fikse wandeling maken door ons mooie Geulle. Hier en daar werd een praatje gemaakt met vrienden of kennissen- zodoende bleef je op de hoogte van het wel en wee in ‘t dorp. Tevens kon je dan mooi genieten van de natuur. Er was steeds wel wat nieuws te zien: mooie bloemen langs het Julianakanaal en in ‘t water moeder-eend met ‘n heel stel jongen achter zich aan. Schitterend om te zien hoe die kleine donzige bolletjes moesten pezen om mama bij te houden. Jammer dat deze kleine eendjes een welkom hapje zijn voor de waterratten in het kanaal. Langs het bos dartelden de jonge konijntjes in ‘t zonlicht en staken jonge vosjes nieuwsgierig hun kopjes met die lange oortjes boven hun hol uit, niet te lang natuurlijk, want het gevaar loerde immers overal. Het niet meer kunnen wandelen en het werk in de moestuin niet meer aankunnen mis ik nog steeds. Tuinieren was altijd een grote liefhebberij en ik bracht dan ook in het voorjaar en ‘s zomers vele uren in de tuin door. Een geluk is, dat ik veel van lezen houd en de krant wordt iedere dag uitgespeld. Daarbij zijn puzzelen en t.v.-kijken (vooral als er voetbal of wielrennen op de buis is) een goed tijdverdrijf Nadelen zijn er nu genoeg genoemd. Een ding moet je zeker vermijden en dat is “prakkezeren”. Je moet niet gaan denken “hoe lang heb ik nog” of “hoe lang moet ik nog” of zelfs “hoe lang mag ik nog”. Weeklagen heeft geen zin en iedere dag is echt niet hetzelfde: ben je met het goede been uit bed gestapt of niet, schijnt het zonnetje of zit ze nog achter de wolken, helpen de pijnstillers vandaag beter dan gisteren? Allemaal dingen, die je humeur kunnen bepalen: het zijn immers de kleine dingen die het doen. Gelukkig kan ik rekenen op een zeer goede verzorging door mijn vrouw, met wie ik reeds ruim 45 jaar mijn leven deel. Haar is echt niets teveel. Hulde en dank. Ook van mijn kinderen en hun partners heb ik voldoende hulp en aandacht. Een heel voornaam iets mag ik zeker niet vergeten en dat is: bezoek. Te kunnen praten met buren of vrienden, al is het maar over koetjes en kalfjes, is iets bijzonders op de soms toch eentonige dagen. Ik schreef reeds dat klagen geen zin heeft. Wat ik duidelijk wilde maken is, dat ziek zijn geen “vieren” is, doch gewoon je lot ondergaan, daarbij hopen dat het misschien toch nog goed komt en denken aan de woorden van onze generaal in de Indonesië-tijd. Wij noemden hem “Ome Piet en hij zei: “Mannen, we moeten roeien met de riemen, die we niet hebben !”

Geulle in vroeger tijden.

12. De bekering tot het christendom-1.

Na de frankische tijd begon rond 900 het feodale tijdperk. Voordat we dit gaan bespreken alsnog iets over de bekering van onze verre voorouders. De hier wonende mensen aanbaden tot enige eeuwen na de geboorte van Christus vele goden.
Maar toen het christendom in het jaar 380 staatsgodsdienst werd in het grote romeinse rijk, kon onder bescherming van de romeinse keizers de definitieve missionering beginnen. Over de heirbanen trokken nu de geloofsverkondigers, ook naar onze landstreken. Maternus zou al voor 300 hier het christendom verkondigd hebben. Hij was bisschop van Trier en van het in het jaar 323 daarvan afgesplitste bisdom Tongeren. Hij zou in Maastricht waar de nu O.L.Vrouwe kerk staat, de eerste kerk in Nederland hebben laten bouwen. Voor het jaar 300 waren er waarschijnlijk al christengemeenten in Maastricht en in Tongeren. In de daar omheen liggende dorpen, zoals bijv. Geulle vond de missionering pas later plaats.

Servatius wordt beschouwd als de bekeerder van onze landsstreken. Weinig is met historische zekerheid over hem bekend, wel bestaan over hem vele sagen en legenden. Hij zou uit Armenië komen en in het jaar 343 in Tongeren van een engel de bisschopsstaf van zijn 7 jaar eerder overleden voorganger Valentijn hebben ontvangen. Servatius was een echte missiebisschop en maakte vele grote reizen. Rond 380 verplaatste hij zijn bisschopszetel van Tongeren naar Maastricht, omdat hij in een visioen bij de graven van de apostelen in Rome hiertoe opdracht van Petrus zou hebben gekregen. Zo werd hij de eerste bisschop van Nederland en Maastricht het uitgangspunt van de missionering van ons land. Hij is volgens de overlevering op 13 mei 384 gestorven. Volgens de romeinse gewoonte werd hij buiten de vestiging begraven, waar nu de eeuwenoude Sint Servaaskerk staat. Vele wonderen zijn volgens de legenden op het graf van deze heilige geschied. Hij is patoonheilige van Maastricht, maar ook van o.a. Luik, Vaesrade en In dit verband wil ik toch ook Martinus vermelden, hij was bisschop van Tours in Frankrijk tot het jaar 397. Hij is bij ons beter bekend als Sint Maarten en op 10 november worden op vele plaatsen gelukkig nog de eeuwenoude sint maartensvuren gehouden. De bekendste legende over hem vertelt dat hij de helft van zijn mantel aan een arme bedelaar gaf. Martinus maakte vele missioneringsreizen. Hij is patroonheilige van o.a. Utrecht, Groningen en van vele plaatsen langs de Maas, waaronder Geulle en Stein. Zou hij mogelijk toch een bekeringsreis langs de Maas hebben gemaakt en daarbij onze verre voorouders hebben bekeerd? En is daarom de parochiekerk in Geulle beneden aan hem toegewijd? Of hebben Servatius en zijn helpers inderdaad onze voorouders indertijd bekeerd?

Archi(e) Varis

De dorpssmid (deel 2)

Tegenwoordig bestaat dit ijzer dan ook niet meer. Zo’n 60 tot 65 jaar geleden begon de smid in de zomer, als het erg warm was, al om 5 uur te smeden, hetgeen tot ver in de omtrek te horen was. Er was toen nog geen geluidsoverlast van vliegtuigen en auto’s. In Geulle waren maar twee mensen met een auto: burgemeester van Aefferden met no. P 173 en E. Penders met no. P 5022. Het eerste datje hoorde op zo’n vroeg uur waren de fluitende vogels en het hanengekraai, want deze laatsten waren toen talrijk. Daar` tussendoor hoorde je de smid op het aambeeld slaan: doffe en heldere slagen. De doffe slagen vielen op het gloeiend werkstuk, de heldere slagen kwamen naast het werkstuk op het aambeeld terecht. Op zo’n moment keek de smid waar er nog klappen moesten vallen op het werkstuk. Eén van de smeden was op die manier bezig toen de pastoor op bezoek kwam. De smid adviseerde de pastoor op enige afstand te blijven in verband met vonkenregen, omdat hij anders “nog méér brandgaatjes in zijn lange toga zou krijgen dan knoopjes op zijn buik (en dat waren er wel 40 (veertig�. De pastoor vroeg wat die slagen op het aambeeld naast het werkstuk te betekenen hadden (hij vond die maar nutteloos), waarop de smid antwoordde: “Die kun je vergelijken met de latijnse woorden in uw zondagspreek die niemand begrijpt! Dat is dus het geheim van het vak.” Met deze uitleg nam de pastoor genoegen. Ongeveer 40 tot 50 jaar geleden zijn de smeden Smeets en Philippens gestopt met de uitoefening van hun vak; er was trouwens geen opvolger. Bij smid Kerckhoffs nam de zoon de zaak over. Hij startte ongeveer 30 jaar geleden een nieuw bedrijf in de Mevr. v.d. Meijstraat. In 1996 hield ook dit bedrijf op te bestaan, er was geen opvolger en de werkplaats werd woongelegenheid. Doordat de tractor de werkpaarden heeft verdrongen, bleef er voor de dorpssmid geen werk meer over. Het handjevol grote agrarische bedrijven van nu beschikt over een eigen werkplaats en maakt zijn spullen zelf. En zo kwam er na twee eeuwen een einde aan het vak van dorpssmid.

J. Maassen

Politie varia

Op zondag 6 juni 1999 werd in de avonduren het bushuisje op Westbroek vernield.
Op maandag 7 juni vond er een aanrijding plaats op de splitsing Brommelen/ Bruggelkes. Een bestuurster had zich vergist en wilde draaien. Bij het afslaan, reed zij tegen de zijkant van de andere auto. Deze moest i.v.m. de schade worden weggetakeld.
Op donderdag 10 juni om 05.10 uur, werd ingebroken in een personenauto op het Kerkplein. Door het attent reageren van een getuige, konden de daders later in Meers (gem. Stein) worden aangehouden.
Op zondag 13 juni werd in de middaguren ingebroken in twee personenauto’s, welke stonden op de parkeerplaats aan de Slingerberg. Getracht is een personenauto te ontvreemden.
Tussen 1 juni en 11 juni werd een op de Burgemeester Thijssenlaan staande personenauto vernield.
Op vrijdag 11 juni tussen 07.30 en 15.45 uur, werd een op de Hussenbergstraat geparkeerd staande personenauto aangereden door een andere auto. De bestuurder van die auto reed echter zonder kennisgeving weg.
Op woensdag 16 juni werd op de Saintweg een brandende caravan aangetroffen. De brand werd door de brandweer geblust. Eigenaar was niet bekend.
In de nacht van vrijdag 18 juni werd geconstateerd, dat weer een kampeerwagen stonden in de berm van de Andreas Sauerlaan. Gezien de problemen voorgaande jaren, meteen voorzien van een bekeuring.
Op zaterdag 17 juni werden twee meisjes in het Bunderbos nabij de Heirweg geconfronteerd met een sporter, welke zijn geslachtsdeel open en bloot liet zien.
In de nacht van vrijdag 24 juni werd op de Graaf Wolter Hoenstraat een trilplaat ontvreemd vanaf een bestelauto.
Op maandag 29 juni vond er een aanrijding met doorrijding plaats op de parkeerplaats van camping Bosrand te Brommelen.
Op dinsdag 29 juni vond er een aanrijding plaats op Bruggelkes waarbij een personenauto betrokken was, welke van de weg raakte.

Brig. Giesen

Geulle op tegenbezoek in het Belgische Uikhoven

Op zaterdag 7 augustus a.s wordt een bezoek gebracht aan het buurdorp Uikhoven. Iedere inwoner van Geulle is bij deze van harte uitgenodigd om ons te vergezellen naar Uikhoven. Op die dag zal heet het om 14.00 uur verzamelen bij de St.Martinuskerk. Vanhier gaat het te voet naar de veerpont en vandaar naar het trefpunt Cafe Udekhove (“bie Chiel”). Hier worden wij opgewacht door onze zustervereniging.

Het is de bedoeling om uiterlijk tegen zes uur die middag weer terug te zijn aan de St.Martinuskerk in Geulle. Het bezoek aan Uikhoven geldt als een “tegenbezoek”. Een jaar of tien geleden alweer brachten meer dan 100 inwoners van Uikhoven op uitnodiging van de HV Gaol een bezoek aan Geulle in het kader van 150 jaar Afscheiding Nederland-Belgie.

Orgelconcerten in Geulle en Meerssen

De orgelkring Circulus Musicus Marsanus (CMM) legt zich toe op het bekendheid geven aan de bijzondere orgels in de gemeente Meerssen. Het betreft met name de recent gebouwde Wilbrand -orgels in de Basiliek te Meerssen en het historische Binvignat -orgel in de Sint Martinuskerk te Geulle.

De orgelkring organiseert telkenjare in de beide kerken enige concerten en brengt dit jaar ook een CD met de titel “Orgels in Meerssen”uit. Op deze CD speelt Rob Waltmans, die al sinds 1964 organist van de Basiliek is, werk dat de klankschoonheid van de vernoemde orgels illustreert.

Het laatste concert van deze reeks is op 4 augustus in Meerssen. Willem van Twillert zal vanaf 20.00 uur werk van Bach en van componisten van de 19^e en de 20^e eeuw uitvoeren. De toegang is gratis.

Na afloop wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd en is de CD “Orgels in Meerssen” voor fl. 29,- te koop. De CD is vanaf 15 juli ook bij de VVV, Bunderstraat 122 te Meerssen, verkrijgbaar. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met W. Heinen, Bunderstraat 296, 6231 EP te Meerssen.

Burgemeester Majoor verlaat Meerssen

Begin juni werd bekend dat Burgemeester Majoor per 1 juli was benoemd tot Eerste Burger van Weert. Op dinsdag 29 juni vond er een buitengewone raadsvergadering plaats , waarin burgemeester Majoor werd benoemd tot (tweede, na Jan Mans) ereburger van Meerssen. Na afloop volgde er een druk bezochte receptie. Majoor kwam per 1 november 1988 naar Meerssen na voordien burgemeeester van Herten te zijn geweest. De Heemkundevereniging Gaol dankt burgemeester Majoor voor alles wat hij voor de vereniging heeft gedaan en wenst hem een mooie tijd in Weert toe.

“Europees” voetbal in Geulle

Op zaterdag 3 juli des namiddags om 18.00 uur werd onder de best mogelijke omstandigheden op het voetbalveld van Geulse Boys -in tegenwoordigheid van niet minder dan 650 toeshouwers- de aftrap verricht voor een ware “voetbalslag” tussen het eerste team van Geulle en het binnenkort “Europees voetbal” spelende RODA JC uit Kerkrade. De ruststand van 4-0 voor de gasten uit Kerkrade was verdiend. De eredivisionisten hebben er echter wel voor moeten “knokken”. De “boys” uit Geulle hielden de zaak achterin heel lang goed op slot voor de dure profs uit Kerkrade, die behoudens de geblesseerde Regilio Vreede allen zonder uitzondering in het veld zijn komen opdraven.

In de tweede helft nam de weerstand van de “boys” uit Geulle steeds verder af en konden de jongens uit Kerkrade de 4-0 van de rust uitbouwen tot de eindstand van 10-0.

Vanaf deze plaats een groot compliment voor onze jongens en voor de boys uit Kerkrade voor wat zij het publiek die zaterdagmiddag hebben geboden. Het was al met al een leuke happening, met name voor de vele toeschouwers.

S.W.

Diamanten bruiloft op 21 augustus a.s.

Op zaterdag 21 augustus a.s. hopen Lambert Ramakers en Maria Schols in Geleen hun 60-jarig huwelijk te vieren. Lambert is een oud-Geullenaar, eentje “van Gielis”.
Lambert en Maria wonen op het adres Groenstraat 96, 6162 ES Geleen.
De Heemkundevereniging Gaol wenst het diamanten bruidspaar vanaf deze plaats van harte geluk en wenst beiden verder nog vele jaren in een goede gezondheid toe.

M.Pluis

Drie gouden bruiloften in Waalsen

In een week tijd vierden in juni jl. Jeanne en Wiel Claessens, Leike en Roos Ghijsen en Nico en Mia Kester alledrie hun gouden huwelijksjubileum. Voor alledrie de gouden echtparen gold dat zij elk een dag met prachtig weer hadden uitgekozen.

De Hl.Mis waarmee het feest telkens werd geopend was iedere keer opnieuw een ware happening en de recepties die daarop volgden waren telkenmale goed bezocht.

De Harmonie St. Caecilia tenslotte bracht alle drie de bruidsparen nog een klinkende serenade.

S.W.

Het 10e Oogstfeest van Harmonie St. Caecilia wederom een groot succes

Op 10 en 11 juli jl. vond in en rond de boerderij van Hary Neven aan de Pasweg voor de tiende keer in successie het traditionele Oogstfeest van Harmonie St. Caecilia plaats.

Vergeleken met voorgaande jaren viel het aantal bezoekers ditmaal iets tegen, waarschijnlijk een gevolg van het feit dat in dat weekend her en der in de omtrek eveneens grote aktiviteiten van allerlei aard plaatsvonden. Dat deed niets af aan de sfeer en aan de gezelligheid die beide dagen in Geulle heersten.

Op zaterdagavond zorgden Lou en zijn New Stars voor stemmige dansmuziek. De feestelijkheden op zondag werden geopend met een optreden van de drumband van de Harmonie St. Caecilia o.l.v. Jo Meijs gevolgd door een optreden van de Harmonie St. Caecilia zelf. Beide muziekgezelschappen brachten het programma dat zij ook tijdens de binnenkort aan te vangen concertreis naar Noord Italie zullen uitvoeren.

Bij de stukken die de drumband voor zjn rekening nam sprong de klompendans er boven uit, en dit tot groot plezier van de aandachtige luisteraars en kijkers. De harmonie bracht onder meer een aantal delen uit de filmmuziek behorende bij de prachtige film “The Magnificent Seven”, over zeven revolverhelden die door de arme bevolking van een Mexicaanse boerengemeenschap worden ingehuurd om een einde te maken aan de regelmatige rooftochten van een bende die op zoek is naar eten en drinken. Als ik Rob een tip mag geven: laat de muzikanten nog gerust wat meer “vuur” en raffinement geven in bepaalde passages. Elmar Bernstein, de componist van deze filmmuziek, heeft dit m.i. echt zo gewild. Na het schitterende concert van drumband en harmonie waren de kaarters aan de beurt. Inzet: “de grote prijs van Hary Neven”.

Ook dit kwajong-concours werd een groot succes. Om drie uur vertrokken vanaf de boerderij van Caspar Thijssen een drietal koetsen, waarin hadden plaatsgenomen Casparke, Sjengske en Berbke, drie kinderen van Monique en Johan, die vandaag hun Eerste Hl. Communie hadden gedaan, zijnde het hoogtepunt in hun nog jonge leven. De communicanten waren daarbij vergezeld door hun ouders. Ten huize Neven wachten de grootouders, de peetooms en de peettantes het gezelschap op. Na eerst genoten te hebben van een heerlijke “koffietafel” kwamen de cadeautjes: van de oma’s Mien en Mia en van de opa’s Fredl en Frans kregen zij alle een rozenkrans en een missaaltje. Van hun ouders kregen zij elk een gulden en van hun peetooms en peettantes, Norbert en Marijn, Roel, Anja, Odiel en Veronique, elk een mooie kop met schotel.

Ondertussen trad op de volksdansgroep “Nadilan” o.l.v. Marlies Siebers, gevolgd door de balletgroep van Angeline Claus.

Beide gezelschappen kregen van het aandachtige publiek een warm applaus. Daartussendoor werden o.lv. Juffrouw Annie nog een vijftal oude spelletjes gedaan, blik gooien, sjoelen e.d, allemaal spelletjes die zeer goed in de smaak vielen van de talrijk opgekomen toeschouwers. Van het Oogstfeestcomite ontvingen de communiekinderen elk een mooie herinneringstegel. De communicanten van hun kant deelden 200 communieprentjes uit, waarna de hele familie, samen met de leden van het Oogstfeestcomite aanzaten aan een “Petit Diner”, ter afsluiting van deze prachtige gebeurtenis. Voor de liefhebbers waren er huifkartochten, terwijl een aantal oude maar zeer fraaie tractoren en andere landbouwmachines te bewonderen waren in het weiland tegenover de boerderij van Hary Neven. Sjeng Hermans gaf daarbij zeer deskundige tekst en uitleg. Voor de “begleit-musik” zorgde disc-jockey Jef Schrijnemakers. De muziek die hij draaide streelde het oor van menige toeschouwer en zorgde mede voor een geweldige sfeer op het feestterrein. De leden van het Oogstfeestcomite tenslotte danken langs deze weg eenieder die op welke wijze ook heeft bijgedragen aan het welslagen van dit 10e Oogstfeest van Harmonie St. Caecilia.

“Ot waor weer good”.

De prijswinnaars van de loterij waren de houders van de lotnrs. 366, 278, 1092, 1198 en 976.

F.W.

Geulle 50 jaar geleden…..
Juli, 1949.Het Limburgs Thuisfront afd:Geulle neemt afscheid van voorzitter de heer Guill Philippens. Als opvolger werd gekozen de heer Jac Dohmen.De fam. Huck vertrekt naar Indië en laat alle vrienden en bekenden groeten.De gemeenteraad kwam voor de laatste maal in de oude samenstelling bij elkaar. Een schrijven van het comité “H.Hartbeeld” kwam ter tafel waarin verzocht werd om een terrein beschikbaar te stellen voor plaatsing van dit beeld te Oostbroek. De raad was bereid deze grond gratis af te staan.Het hotel “Schieversberg” in beheer van het personeelsfonds van de Stroomverkoop-Mij te Maastricht., is thans open gesteld voor alle toeristen. Voorheen mochten alleen personeelsleden van de Stroomverkoop-Mij gebruik maken van het hotel.Met grote voldoening vernam de familie van Guus Muytjens, gewond geraakt in Indië, dat zijn toestand verbeterd is en thans nog opgenomen is in een herstellingsoord.Op 31 juli zal de nieuwe startbaan op het vliegveld officieel geopend worden. De gemeente Ulestraten heeft toestemming verleend voor de bouw van een 10 meter hoge verkeerstoren.Ook in Geulle worden records gebroken. Jos Dohmen, kopspeler van B.C.G., presteerde het om in een onderlinge wedstrijd 481 caramboles te scoren. Jos vond dat nog niet genoeg en presteerde het om de volgende dag een serie te maken van 590 caramboles. Het oude record uit 1938 stond op naam van zijn broer Jac Dohmen met, een serie van 86.Deze maand is overleden J.M. van der Mey, echtgenoot van S.J.Herweyer. De heer van der Mey werd 70 jaar Oud en woonde Snijdersberg 8 alhier.

Hein Peters

Kapel aan de Kruisboom

Begin Juni werd aan de kapel aan de kruisboomstraat een nieuw hekwerk geplaatst. Ter verfraaiing van het geheel. Aan de kapel op de oude plek was ook een laag hekwerk aanwezig. Enkele actieve mensen uit Geulle die zich het lot van deze kapel aantrekken, hebben op eigen initiatief dit nieuwe hek gesponsord en gerealiseerd. Dit mooie gebaar verdient ons alle waardering. Daarom wil het bestuur van de Buurtvereniging Snijdersberg, mede namens de buurtbewoners, langs deze weg nog een extra pluim op de hoed steken van deze mensen.

Eing Jedanke

Sjritje… vuur Sjritje
bij de mam an de hank
maat der René, der ieësj’te zondieg’se kirch’jank
mit wiewasser é kruts’je, mesbuchs’je
en jèlt vuur op de sjö’al,
andechtieg knei’e Pastoer en Kaploan vuur ‘t altöar
‘t wierochsvaas sjwingt der koer’jong hin en heer
é sjtröalsje zon vilt-op ‘t jebrandsjildert bild- van de mödderjoades neer
me beënt en zingt…
doa’bij der örjel vol’oes sjpilt…
is noa der letzte zeën- de mes jedoa
jesjterkt, de luu op heem a kanne joa
woa ön’vrid de welt tser’sjtuert
der sjrai noa hulp al nit mié’e hu’et
misjöns um ös hats é web sjpint
en laks’heet… ‘t va i’zats wint
‘t jewisse balanceert öp ‘t leëvensköat
en her’sjér… der knub a’trekke… van dea’ droad…
in die welt- Heer Kaploan,
zut u�r jeröffe, vuur eing sjwöar missie
in joare en tsiet…
oes tse draa’ge wat ieë’wieg bliet
‘t Herjödsje jeet mit uuch mit
sjrit vuur sjrit… sjrit vuur sjrit
bewaart en zeënt uuch mit Zié Lit

Christel Mertens

Bovenstaand gedicht werd geschreven bij gelegenheid van de priesterwijding van dhr. R.Schols, kapelaan van Bunde en Geulle.

Seniorenvereniging Waalsen

Dinsdag 8 juni was de dag dat de Seniorenvereniging Waalsen haar uitstapje organiseerde. Dit jaar ging de tocht naar de Eifel in Duitsland. Om 8 uur ‘s morgens klommen 50 senioren in de bus en zo vertrokken zij richting Eifel. Bij het plaatsje Brand werd de autoweg verlaten om van daaruit binnendoor het mooie Eifelgebied te doorkruisen. Via het Hurtgenwald kwamen wij aan in het prachtig gelegen minidorpje Simonskal. Hier stond in een van de restaurants koffie met rijstevlaai voor ons klaar. Dit liet iedereen zich lekker smaken. Na een korte wandeling nestelde zich iedereen weer in de bus om via allerlei knusse dorpjes en veel bos en hoogvlaktes, waarvan onze chauffeur voortdurend vertelde van de streek en haar geschiedenis, om tegen de middag aan te komen in het prachtig gelegen Eifelstadje Bad Munstereifel.Nadat wij in Restaurant Zaltzmarkt een lunch hadden genuttigd, kregen wij tot 4 uur de tijd om het stadje te bezichtigen en wat te wandelen en te winkelen. Precies op tijd stond onze bus weer klaar om het hele gezelschap via nog enkele

mooie stukken natuur ons uiteindelijk af te leveren bij het Hotel Restaurant Bergzicht in Vijlen, waar ons ter afsluiting van deze mooie dag een voortreffelijk diner werd aangeboden. Uiteindelijke conclusie van alle deelnemers: Een hele mooie dag en alle lof voor de organisatie.

W.R.

“Pro Ecclesia et Pontifice” voor Giel Dolmans

Op 4 juli jl. na afloop van de Hl. Mis van 10.00 uur in de St. Martinuskerk ontving Giel Dolmans van de Hussenbergstraat de pauselijke onderscheiding “Pro Ecclesia et Pontifice” en dit vanwege het feit dat hij meer dan 25 jaar de financien van de St. Martinus-parochie had verzorgd en de parochie en zijn bedienaren plus huishoudster steeds de juiste financiele adviezen had gegeven. Mevrouw Dolmans mocht bij die gelegenheid een mooie bos bloemen in ontvangst nemen.

Na afloop was er gelegenheid om de gedecoreerde te feliciteren met zijn hoge pauselijke onderscheiding.

Bewoners vertellen (2).
Leike Kusters brengt het water naar Geulle.

Men maakte er gebruik van om het wasgoed (hoofdzakelijk het vuile linnen beddengoed) dat in de winter niet werd gewassen maar op de zolders werd opgehangen, te wassen (slaan in het water), hetgeen in vroeger tijden gebruikelijk was. Leike weet te vertellen dat de kwaliteit van dat bronwater nogal verschillend was. Het water uit de Breuk was kwalitatief minder dan het water uit Kloas put dat om zo te zeggen een keurmerk verdiende. Onze verteller kon de waterkwaliteit afmeten aan ‘kleine diertjes’ in het water; kleine, kriebelende aaltjes ter grootte van enkele centimeters die krinkelend links of rechts uit de flank zwemmen. Al naar gelang de kleur van de kleine ‘pielewiet’ lichter is, zal de waterkwaliteit beter zijn.

Terug naar onze verteller. Behalve in Geulle heeft Leike ook in Maastricht nog boorwerkzaamheden uitgevoerd. Rond de jaren veertig is in Maastricht in de Kastanjelaan in de wijk Caberg (tegenover de oude Ceylon bandenfabriek) ook water geboord voor de zogenaamde “treechter bron”. Dat was een heel diepe boring. Vanuit de normale diepte (rond zestig meter) leverde deze brom aanvankelijk goed drinkwater op. Bij verdere boring tot 300 meter diep bereikte men warm water met een hoog zout en zwavel gehalte. Ook dit water welde aanvankelijk spontaan op vanuit de diepe leidingen. Het water uit deze bron is in de jaren veertig en mogelijk ook nog begin jaren vijftig commercieel geëxploiteerd als ‘treechter’ (Maastrichter) water. De handel werd commercieel geen succes. Omstreeks de jaren zeventig heeft men nog eens onderzoeken gedaan naar de waterwinmogelijkheden, voor gebruik als bronwater of de mogelijke aanleg van een kuuroord. Dat is gebeurd in het kader van werkgelegenheidsprojecten. Met de betere kennis en grotere technische vaardigheid bleek het water wel bereikbaar maar vanwege de samenstelling (onder andere een te hoog calcium gehalte) commercieel niet bruikbaar voor menselijke consumptie.

Verdere loopbaan.
Na al dit veldwerk komt treedt Leike Kusters in 1947 in dienst van de Waterleidingmaatschappij Limburg. Na de infrastructuur, het boren van de putten, wordt hij nu dienstbaar bij de distributie van goed leidingwater. In die hoedanigheid heeft hij heel wat afgereisd in Limburg, altijd met de fiets; voor bezoeken aan woningen, inspectie aan leidingen of nutsinstallaties zoals de pompstations of de watertoren in Schimmert. Leike heeft het water niet zozeer door de Maas alswel door de leidingen laten stromen. Hij bleef in dienst bij de WML tot 1971 toen hij gepensioneerd werd. “Tja”, zegt Leike, “ik ben wel een dure klant voor Drees geworden. Ik heb 13 jaar betaald en al dubbel zo lang getrokken!”

Onze verteller voelt zich er op zijn gemak in bejaardentehuis Avé Maria. Ook al gaat het lopen moeilijker en moet hij gebruik maken van een rolstoel, zijn algehele gezondheid is nog goed en Leike hoopt nog heel water jaren ‘op de berg’ mee te kunnen. Hij heeft nog een goed humeur en dat straalt hij ook helemaal uit.
Ik neem afscheid van Leike Kuster en weet nu zeker dat Geulle een waterrijk dorp is; aan de Maas als de rivier uit is; en in de hele ondergrond waar eindeloos water wordt aangevoerd vanaf het plateau van Schimmert. Leike het water voor gezien. Liever heeft-ie een klein drupke aan de lippen. Dat is hem gegund.
P.M.A. Notten

Ps.: Heeft U na het verhaal van Leike nog meer kennis over waterwinning, een voorval of anekdote of iets anders dat U zo maar te binnen schiet en dat U wilt vertellen, aarzel dan niet maar neem gerust contact op met de schrijver.

Spoorweg-service in 1898

In 1938, toen het veertigjarige bestaan van de spoorweg Sittard-Heerlen werd herdacht, haalde Dhr. Beckers, redacteur van het personeelsblad van de Nederlandse Spoorwegen, in een herdenkingsartikel een aardig voorval op dat niet onvermeld mag blijven, omdat het een goede kijk geeft op de beste tradities, die toen en nu leefden bij de spoorwegen.
“Een half uur voor de afloop van het diner trad de heer M. de Ras, lid van der Tweede Kamer voor Maastricht, op den voorzitter toe om afscheid te nemen. Hij woonde in Geulle, en op dat station aan de lijn Maastricht-Sittard, waar alleen boemeltreinen stoppen, gaf alleen nog aansluiting een trein, die een kwartier nadien van station Heerlen zou vertrekken, en niet meer de late trein waarmede de overige gasten nog thuis konden komen.
Naast den voorzitter zat de heer Cluysenaar, Directeur-Generaal der Nederlandsche Staatsspoorwegen, die het tot vertrek gereedstaande Kamerlid terughield met de boodschap: “Blijf gerust bij ons, mijnheer de Ras, ik zal de avondsneltrein wel in Geulle doen stoppen.”. Meteen daarna nam hij zijn portefieulle uit de zak en daaruit een pampierke, waarop hij aan Utrecht de stopboodschap overbracht.
Een Picollo bracht het telegram naar het station en de zaak was in orde. De heer de Ras werd drie uur later alleen en extra thuisgebracht in Limburgs kleinste stations-nest door de grand-expresse Bazel-Maastricht-Amsterdam.”

Frans Tillie

(Uit “Nieuw Spoor”, jaargang 3 nr. 5, mei 1949, bladzijde 15. Met dank aan de heer J.W.M. Peynenburg, archivaris van het bisdom in Den Bosch)

Bijenhouders in Geulle.

Dat er in Geulle en/of omstreken in ieder geval vroeger bijen gehouden werden, mag blijken uit dit relaas, gedaan tijdens een zitting van de schepenen (Criminele Rolle, Archief Landen van Overmaas, inventarisnummer 5718, Rijksarchief Maastricht). Ook hier weer speelt het moeilijk leesbaar zijn van het oude schrift een beetje parten, maar een echt probleem is, althans voor mij (nog) het begrijpen en verklaren van de juridische termen. Het komt er op neer, dat de vertegenwoordiger van de Graaf verzoekt om de straf , die staat op het stelen van bijen, nog eens goed aan iedereen duidelijk te maken, door een bericht ter zake te doen aanplakken. Zo moet er voor gezorgd worden dat niemand nog kan doen alsof hij van het bestaan van die straf niet op de hoogte was. Tenslotte wordt aan de schepenen (vriendelijk ?) verzocht bij het een en ander de nodige spoed te betrachten.

“Ordinaire genachtinghe, gehouden den 8 novemb(er) 1724 coram D^nis Scabinis Brüll, Van Leeuwe et Ros.

Den Momboir des Heeren noe officy, doet verhael hoe dat aen syne graefelicke genade gebiedende Heer van alhier diverse clachten syn gedaen als dat bij nacht en ontijden de lieden die bijen syn houdende in deze heerlickheden in haere bijen bestoolen ende geschagrineert worden door onverlaetene en quaetaerdige menschen en om welx te voorsien Ued: achtb: gebeden worden om tot voorcominge van alle inconvenienten omtrent de byen ten fine Uwed: acht: belief mogte wesen van de straffe boete off amende daertoe staende bij publieque affictie te laten affigeren opdat niemand hieraff ignorantie kan pretenderen met ord^tie op Ued:. achtb: heren(?) om deselve in forma te depesscheren.”

Lou van Kan

Geulle 50 jaar geleden
Mei 1949

De verkiezingen voor de gemeenteraad zijn op komst. Dit is goed te merken want de rondjes in de cafe’s worden steeds meer. De nummering van de kandidatenlijsten op de raadsvergadering aan de raad meegedeeld. De officieel vastgestelde lijsten zijn als volgt:
De aanbesteding voor het bouwen van een villa aan de Snijdersberg voor rekening van Mevr. Wed. Epplé – De Wit Huberts heeft plaats gevonden. De inschrijving was als volgt:
Gebrs. Lamers Maastricht: fl. 48.980
Gebrs. Schreurs Elsloo fl. 54.500
Kurvers Geulle fl. 55.590
Bollen Geulle fl. 55.750
Het rectoraat wil breken met een oude traditie dat bij de begrafenis altijd het graf gemaakt wordt door de buurlui. Het ligt thans in de bedoeling een doodgraver aan te stellen.
Op 12 mei had de feestelijke opening plaats van het geëlectrificeerd spoorwegnet Eindhoven – Maastricht, Maastricht – Heerlen en Sittard – Heerlen. Een noot van de toenmalige redactie: Nu nog wachten op het moment dat de trein weer in Geulle stopt.
Geulle telt in Mei 1949 2000 inwoners, reden om aan de heer M.H. Freens, Broekhoven 4 alhier, een volledige vergunning te verlenen. Dit bij besluit van het college van Burgemeester en Wethouders. De heer W. Thijs, Hulsen 38 alhier, wil de verdere exploitatie van zijn café niet meer voortzetten. Het ligt in de bedoeling het pand te verbouwen tot een dubbel woonhuis.
Op 5 april 1999 op 67-jarige leeftijd, Harold Hendrik Dol, Hussenbergstraat 23, echtg. Van Annie Engelen
Op 20 april 1999, op 80-jarige leeftijd, Justine Wouters, Westbroek 18, wed. van Louis Kurvers

Drie keer goud in geulle.
Op 15-6-1949 was het bij Sjo de Keng in Moorveld dubbel feest. Twee van zijn dochters traden toen in het huwelijk. Dochter Mia trouwde met Nico Kersten en dochter Sjan met Wiel Claessens.
Mia lag van december 1940 tot 1944 in het sanatorium in Horn, hier leerde ze Tonnie Netten uit Rijswijk kennen. Dit werd een goede vriendin van Mia. Deze vriendin kwam in Moorveld op vakantie. Zo gebeurde het ook dat Mia met haar koffertje met Pinksteren 1947 naar Rijswijk vertrok om daar op vakantie te gaan. Sjo zei nog nadrukkelijk:”Haol gein sjtomigheid oet”.
De ouders van Tonnie hadden een sigarenwinkeltje en hier gebeurde het. Op een avond kwam een knappe jongeman sigaretten halen, dit bleek Nico te zijn. De vonk sloeg vrijwel direct over. De 6 dagen vakantie vlogen om en Mia moest terug naar Moorveld. In augustus kwam Tonnie weer op vakantie in Moorveld. Een paar dagen later arriveerde ook Nico in het zuiden. Hij werd door de twee vriendinnen afgehaald op het station in Sittard. Na een wandeling in het Bunderbos was de liefde bezegelt. Nico, die tuinder was, kwam nu 1 keer per maand naar zijn Mia. Hij sliep dan bij Lei Janssen in Moorveld. Vanaf april 1949 vestigde Nico zich definitief in Moorveld en op 15-6-1949 zijn ze getrouwd. Uit dit huwelijk werden 7 kinderen geboren,3 jongens en 4 meisjes. Ze hopen met hun allen op 19-6-1999 een geweldig feest te hebben. Sjan zocht het niet zover en kwam met een gewone Geulse jongen thuis. Wiel werkte in oktober 1942 op de koel in Geleen. Toen het bombardement in Geleen was geweest ging Wiel kijken hoe het was op de koel. Hij kreeg echter een kapotte band en moest verder lopen. In de Pastoor Vonckenstraat in Geleen zetten Wiel de fiets tegen de gevel van een huis en belde aan om te vragen of de fiets hier even mocht blijven staan. Hij kwam in gesprek met de vrouw des huizes, deze vroeg waar hij vandaan kwam en Wiel zei van Gäöl. Deze vrouw vroeg of hij bij de familie Kengen in Moorveld wilden gaan zeggen dat met hun alles goed was. Zij waren familie van elkaar.Zo kwam Wiel voor de eerste keer bij de familie Kengen. Het duurde echter tot 1945 dat Wiel Sjan ontmoette. Het vliegveld werd gebouwd en zo kwam het dat de familie Kengen in Geulle naar de kerk kwam en niet meer zoals voorheen in Ulestraten. Vanaf de zomerkermis 1945 werden Wiel en Sjan ein köppelke. Wiel is een echte vereningsman. Hij is onder andere mede oprichter van onze Heemkundevereniging. Hij is Gemeenteraadslid, wethouder en Loco-Burgemeester geweest van onze voormalige Gemeente. Ook de V.V.V., Gäöl 62 ,het zangkoor en de Harmonie hebben van zijn inspanningen dankbaar gebruik gemaakt. Tot op heden is Wiel nog voorzitter van de seniorenbond.
Sjan heeft het voornamelijk druk gehad met het grootbrengen van hun 6 kinderen. Om en om werden er 3 zonen en 3 dochters geboren. Zij vieren hun feest op 12-6-1999 in de Kollekamp. Het derde gouden paar vinden we in Hussenberg. Hier wonen al vele jaren Lei Ghijssen ook bekend als Leike van de vrouw en Roos Janssen oftewel Roos van Sjeng van Drik.
Lei was het jongste kind uit het gezin Ghijssen en werd dan ook wel eens plagend het “moolsjrapsel” genoemd. Lei was bevriend met Harie, dit was een broer van Roos. Zo kwam hij al vaker bij de familie Janssen in de Kérremesstraot over de vloer. Verkering kregen ze met elkaar toen ze gingen dansen in Beek. Tijdens de oorlogsjaren werkte Lei bij de sphinks in Maastricht. Nadat hij gedurfd had om enkele centen loonsverhoging te vragen, voor de fietsbanden die hij versleet, kwam hij op een lijst te staan van mensen die in Duitsland moesten gaan werken. Hij heeft toen aangekaart dat hij thuis onmisbaar was, daar zijn broer Sjef “vermist” was in Duitsland. Hierdoor hoefde Lei niet naar Duitsland, maar mocht hij thuis blijven. Om de tijd om te krijgen en om wat bij te verdienen maakte Lei in de oorlog o.a. spinnewielen, grote voor te gebruiken en kleintjes als souvenirs voor de Amerikaanse soldaten. Later heeft Lei nog bij aannemer Van Kan in Schimmert gewerkt en is zijn loopbaan geëindigd bij Laeven als chef materieelbeheer. Roos is meer dan 30 jaar pensionhoudster geweest, zij kan hier dan ook leuke verhalen over vertellen over hun gasten die hier jaren achter elkaar naar toe kwamen. Wandelen, tuinieren en hout bewerken zijn nu de voornaamste hobby’s van Lei en Roos. Maar hun grootste hobby is toch hun 3 kinderen en hun kleinkinderen. Zij vieren hun feest precies 50 jaar later op 18-6-1999 in het Kaar. Wij van de Sjakel en van het bestuur van de Heemkundevereniging wensen alle drie de Gouden paren een fantastisch feest en heel veel goeds voor de toekomst.
Maurice Wouters

De schoenlapper Rond 1920 en later waren er in het dorp Geulle (met ongeveer 1500 inwoners) zes schoenmakers; dit waren Willem Thijssen (Wilmke van het rood) op Westbroek, Sjoke Kurvers (Sjoke van Tieske) aan de Maas, Willem Kurvers (Wilmke van Tieske) uit Hulsen van café “het wilde Westen”, Jos Ramakers (Sjo van Wilme) in Moorveld, Hubert Ghijzen (Hoebeerke van de Gies (een broer van May)) in Hussenberg en Sjeng Janssen (Sjang van Nelke) op de Snijdersberg / Kermisstraat. Deze laatste werd op 1e Kerstdag, 25 december, 1921 onwel in de kerk en stierf op 56-jarige leeftijd. Al deze schoenmakers bedreven daar het een en ander bij: de ene had een boerderij met een koe en een varken en een paar stukjes land met wat kippen, de ander had een café. Twee van de zes waren vrijgezel en hadden een beperking (handicap). Van alleen het schoenlappen kon men niet bestaan, want in die tijd droeg men alleen op zondag schoenen; door de week liep men op klompen. De schoenlapperij was een ontmoetingscentrum waar alle nieuwtjes ter sprake kwamen, vergelijkbaar met “achter het nieuws” of “brandpunt” op de t.v. De meeste dorpsbewoners hadden zelf nog een schoenleest in huis. Ze kochten op de markt in Beek een stuk leer, rubberen hakken en spijkers en lapten, voor zover dat mogelijk was, hun schoenen zelf. Wat ze zelf niet konden repareren, werd overgelaten aan de schoenmaker.
Slechts één schoenmaker had een opvolger, maar deze liet na korte tijd het mes in het varken steken. Hij koos diverse andere beroepen en voelde zich niet geroepen de hele dag in een kleine werkplaats opgesloten te zitten.
Toen de meeste schoenmakers óf overleden óf te oud of gestopt waren, kwam in 1932 in Hussenberg een nieuwe, jonge schoenmaker: Jos Pluis. Deze had het vak in Elsloo geleerd. Hij begon bij zijn ouders achter het huis in een houten schuurtje zijn beroep uit te oefenen. Hij verstond zijn vak meer dan goed en had spoedig het monopolie in Geulle en zelfs daarbuiten verworven. Sjo was zwart van haar, maar werd toch “de Witte” genoemd. Ik herinner me nog dat vóór de oorlog ’40 – ’45, toen er alleen maar de krant was en geen weekbladen en “de Sjakel”, Sjo met nieuwjaar in de krant liet zetten: “Jos Pluis in de scheer: schoenmakerij en nog veel meer. Zalig Nieuwjaar”.
Een anderjaar weer stond er in de krant: “Laat je schoenen ophalen door de Witte, blijft u in uw huiskamer zitten, laat ze repareren door de witte, ze komen ook weer terug door de witte. Zalig Nieuwjaar, Jos Pluis”.
De laatste spreuk die ik mij herinner was: “Aan alle vrienden en vijanden een zalig Nieuwjaar. Schoenmakerij Jos Pluis”. Na nog een tijdje in het bakkes van Lombok onder aan de Snijdersberg tegenover de “Rin” schoenen te hebben gelapt, vertrok hij rond 1938 – 1939 met zijn gezin naar zijn nieuwe huis in de Hulserstraat .
Daar heeft hij vele jaren schoenen gelapt. Toen Sjo de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, stopte hij met de uitoefening van zijn vak. Geen van zijn drie zonen nam het vak over en zo kwam er een einde aan de laatste schoenmakerij in liet dorp. Nu Geulle in 1997 ongeveer 3000 inwoners heeft, moet men voor schoenreparaties buiten het dorp gaan.J. Maassen Geulle

Politievaria
Door ziekte van Brigadier Giesen is het helaas niet mogelijk gebleken om deze maand Politievaria op te nemen in de Sjakel. Volgende maand zal er daarom een dubbele aflevering verschijnen.

Uw artikel in de Sjakel?
De redactie van de Sjakel is nog steeds op zoek naar lezers die voor de Sjakel willen schrijven. Een zijn al een aantal ‘nieuwe’ schrijvers die regelmatig een stukje schrijven om voor het nageslacht te bewaren. Wel is het mogelijk dat een stuk niet direct geplaatst kan worden, maar dat het maandje moet wachten. De stukjes kunnen aan de redactie worden toegezonden. Wie durft?

Geulle in vroeger tijden.
10.De Frankische tijd 3.

Zoals we in de vorige aflevering zagen was Karel de Grote de zoon van Pepijn de Jonge. Deze Pepijn was eerst hofmeier van de laatste Merovingische (schijn)koning. In 751 liet hij zich met de zegen van de paus tot koning van de Franken uitroepen. Zijn zoon Karel regeerde 46 jaar, van 768 tot 814. Hij staat minder bekend als een groot veldheer, maar veel meer als een wijs staatsman, een krachtig en rechtvaardig bestuurder en hersteller van rust, orde en eenheid. Verder als een groot beschermer van het christendom en om de bekering van Germanië (Duitsland) en als stimulator van de landbouw en de handel. Voor al deze goede zaken ontving Karel de erenaam Carolus Magnus of Karel de Grote. Hij streefde naar een groot christelijk europees rijk. Rond 800 omvatte dit de Benelux-landen, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk en grote stukken van Italië en Spanje. De belangrijkste centra waren Aken, Keulen en Parijs. Onze Maasstreek was een deel van het kerngebied van het grote Frankische rijk en geen uithoek meer zoals in de romeinse tijd. Karel de Grote werd in 800 tot keizer gekroond. Hij kon zijn uitgestrekte rijk niet alleen besturen. Daarom handhaafde hij de door de Merovingers ingestelde indeling in gouwen of graafschappen en het belenen van vazallen met grond en ambten voor de duur van hun leven. De gouwgraaf was bestuurder, voorzitter van de rechtbank en aanvoerder van het gouwlegertje. Hij zorgde voor het onderhoud van de wegen en de inning van de belastingen. Door regelmatig koninklijke inspecteurs naar de gouwen te sturen kon Karel de Grote controleren of de gouwgraven niet te zelfstandig werden en of zijn bevelen werden uitgevoerd. Sinds de Romeinen was de maatschappelijke macht gebaseerd op domein- of grootgrondbezit. Door het verval van de steden werd handel en transport minder belangrijk. In de domeinen of grote landgoeden werd alles wat men nodig had ook zelf geproduceerd. Karel de Grote ontving zijn inkomsten uit de domeinen en ging daarvoor met zijn hofhouding steeds naar andere koninklijke domeinen of paltsen. In onze Maasstreek waren zo een paltsen o.a. in Maastricht, Meerssen, Elsloo en Born. Maastricht was in de negende eeuw een bloeiende handelsplaats.

Landbouw was in die tijd erg belangrijk maar een weinig intensief en productief bedrijf. Karel de Grote liet modelboerderijen bouwen en voerde het drieslagstelsel in, wat een betere manier van verbouwing bleek. Keizer Karel de Grote stierf in 814 in zijn palts te Aken en werd daar in de Dom begraven. Na zijn dood bleek dat het grote karolingische rijk geen eenheid bezat, maar alleen op de machtige persoonlijkheid van keizer Karel was gebouwd. Onder zijn opvolgers zou zijn verenigd west Europa door onderlinge twisten steeds verder uiteenvallen.

Geen vorst heeft in Europa zo tot de volksverbeelding gesproken. Tijdens de middeleeuwen bleven troubadoers en minstrelen steeds verhalen van Karel en zijn hovelingen voordragen, zoals bijv. Karel en de Elegast, het roelantslied en de vier heemskinderen. Ook in zuid Limburg zijn sagen en legenden over Karel de Grote bewaard gebleven, o.a. over de naamgeving van Sittard : Karel kwam daar “si tard”= te laat. Karel de Grote werd in 1165 heilig verklaard. In onze tijd werd door de stad Aken de “Karel de Grote prijs ingesteld. Deze is bedoeld als onderscheiding voor de eenwording van het huidige Europa. Naar ik meen zijn koningin Beatrix en oud-minister Luns drager van deze onderscheiding.

Archi(e) Varis

Literatuur:
1. Waar de brede stroom der Maas (1972).
2. Meerssen, impressies uit het rijke verleden van een jonge gemeente (1994).
3. De Franken in Nederland (2^e druk).
4. Uit Geul’s verleden (1926).

Kennisgeving
In de heer is overleden:

– Op 5 april 1999 op 67-jarige leeftijd, Harold Hendrik Dol, e.v. Annie Engelen van de Hussenbergstraat.

Vispachtrecht op de maas te Geulle – anno 1573.
Van visscherye seeckere conditien.

Den 9den dach in die maent van october anno 1573 hebben Lenaeret Heppen, scholtitende gecommitteerde des heeren van Guell ende met hem Joannes Rivius, secretaris aldaar te pacht uuytgegeven die visscherye metter steel in Guell in der Maesen in aller gerechticheyt alsmen dieselve van auts gewoonlick is uuyt te geven, ende dat eerbaeren persoonen met naemen Philippen Tielen, Jan Visschers ende Jan Heynekens, aldaar present ende tegenwoordichlick innemende eenen Toust ende tijdt van twelff jaeren ten halven tijde aff te staen den sulliex gelieven sall; jaerlijcks voor ende om die summe van 16 gulden Brabants te twintich stuvers elcken gulden; jaerlijcks ende alle jaer op Sint Dionysdaeghe te betaelene; wellicke Toust ende tijdt sall aengaen Dionys anno 1573, ende der yerste pacht ende dach van betalingen sall verschijnen ende vallen Sint Dionys daeghe anno 1574 naastcomende ende soe voorts van jaer te jaer den voirschrevenen Toust ende tijdt lanck duerende, ende bij faute van betalingen salmen dieselve mogen panden aan alle honne gueden, erff ende gereet all off dieselve met alle manieren van recht weren uuytverwonnen.

Ende is in desen bevurwaert ende ondersproecken, dat niemant in dit water en sall mogen visschen tensij met wille der voirgenoemder persoonen, ende dergheenre die datselve water met hon sullen hebben ingenomen off die sij met hon hebben ingelaeten, off inlaeten sullen ende en sall ock nyemant in dat water visschen, eenich holt of anders tensij met der voirgenoemder visschers wille weten ende consent.

Item ende noch ist vuraert dat die voirgenoemde visschers sullen mogen visschen holt, scheep ende andersins soe wat dan sij, ende datselve te lande brengen ende meeren ten naesten daer sij connen, ende dat in den naem vanden heer off dergheenigen, die dat selve nae recht sijn sall connen maecken binnen den tijdt van sess weken ende drye daeghen ende van desgheens dat den heer verblijfft sullen die visschers hebben voor honnen visschloon, ende dat sij dat goet verwaert hebben van elck stuck drye alde groot, ende voorts dergheene die naekomen, ende dat goet binnen behoirlicken tijde hon maecken, sullen den visscheren moet hebben.

Noch ist ondersproecken dat nyemant in dit water en sall visschen met quaden cruyde, met vier off irgens anders met daermede men dat water mocht hinderlick sijn ender verderven, die visschen te verdraegen, ende indien dat sij sullicx eenige vinden sullen schuldlich sijn dieselve aente brengen, ende men sall dieselve straffen nae erkentenisse des rechts, etc. Aldus gedaen ende gevurwaert op dach ende datum int beginsel van desen geschreven binnen Elsloe ten Huyse van Trijnen Custers in bijwesent van Peter Bouwens alias Maessens, scepen ende Willem Vullaers, gesworen bode te Guell.

Aldus onderteeckent

Joannes Rivius, secretaris tot Guell, etc.

Bron: Schepenbankarchief Heerlijkheid Elsloo

Verklaring “vreemde woorden”

Transcriptie Jeu Notten

Politie varia

Tussen dinsdag 16 en woensdag 17 februari 1999 werd de lichtbak van het bejaardentehuis AVE MARIA aan de Hussenbergstraat vernield.
Op de camping DE BOSKANT te Brommelen werden een 10-tal caravans opengebroken. Wat er precies ontvreemd werd is nog niet bekend, omdat eigenaren elders wonen.
Op dinsdag 23 februari 1999, omstreeks 14.20 uur, schoof ter hoogte van de Past. Smeetsstraat ongeveer 6 tot 8 m3 grond van de spoordijk naar beneden. Het baanvlak werd gedeeltelijk gesloten voor het treinverkeer.
Op zondag 28 februari 1999 werd op de Broekveldweg een dode zwaan aangetroffen, welke vermoedelijk tegen de Hoogspanning was gevlogen.
Op woensdag 10 maart 1999 werd op de Biessenweg illigaal gestort afval aangetroffen. O.a. asbest en resten van een hennepkwekerij.
Op woensdag 10 maart 1999 werd er tussen 14.15 uur en 17.45 uur, ingebroken in een woning aan de Burg. Thijssenlaan. Er werd geld, en betaalkaarten ontvreemd. Ter plaatse werden een drietal Slavische vrouwen gezien.
Op donderdag 11 maart 1999 werd wederom een personenauto van de Golf-club voor controle uit het verkeer genomen.
Op maandag 15 maart 1999 tussen 21.00 en 21.30 uur werd op de Kuiperstraat een aanhangwagen met een graafmachine ontvreemd.
Tussen woensdag 17 maart 1999, 18.45 uur, en donderdag 18 maart 1999, 06.30 uur, werd er op de Graaf Wolter Hoenstraat ingebroken in een bestelauto. Er werd hoofdzakelijk gereedschap uit de auto ontvreemd.
In dezelfde nacht werd tussen 17.00 uur en 09.00 uur, uit een personenauto op de Processieweg een autoradio-cassetterecorde en een jas ontvreemd.
In de ochtend van 18 maart 1999 vond er een aanrijding plaats op de splitsing Hulserstraat-Hulserveldstraat. Een bestuurder sloeg linksaf en had de rechtdoorgaande andere bestuurder te laat gezien.
Op donderdag 18 maart 1999 werd er een radadsnelheidscontrole gehouden op Oostbroek. Er werden tussen 16 en 17.30 uur 340 voertuigen gecontroleerd. Er werden 52 p.v. opgemaakt, hoogte 101 km/u. Een bestuurder werd zo kwaad, dat hij voor de radarauto parkeerde en de andere bestuurders ging waarschuwen. Verder bleef hij heen en weer rijden.
Vrijdag 19 maart 1999 werd ontdekt, dat de schaftwagen van de MTB, welke staat op de Past. Smeetsstraat was vernield.
Vond er op dezelfde dag op de Brugweg een aanrijding tussen twee auto’s plaats. Waarbij een bestuurder de andere bestuurder geen voorrang verleende. Verder bleek dat de auto welke over de Brugweg reed, met een snelheid van ongeveer 100 km/u reed.
Op die dag werd ook ingebroken in de kantine van de voetbalclub Geulse Boys aan de Andreas Sauerlaan. Met een auto werd het hek geforceerd. Ontvreemd werd een videorecorder en geld uit voetbalkas.
In de nacht van 18 op 19 maart 1999 werd ingebroken in de kantine van de Tennisclub aan de Kleivelderweg. Hier werd de deur geforceerd en snoep en frisdrank ontvreemd.
In de nacht van 17 op 18 maart 1999 werden twee banden ontvreemd van een personenauto, welke stond geparkeerd op de Mevr. V.d. Meystraat.
Tussen 19 maart 1999, 16.30 uur en 20 maart 1999, 08.00 uur, werd een band van een personenauto vernield, welke stond geparkeerd op de Hulserstraat.
Op 24 maart 1999 werd op de camping DE BOSKANT te brommelen ontdekt, dat er een caravan zwart geblakerd was. Vermoedelijk heeft men een molotov -cocktail naar de caravan gegooid, waarbij de fles ongeveer een halve meter voor de caravan kapot is gevallen.
Op 24 maart 1999 tussen 19.30 en 19.50 uur, werd getracht in te breken in een woning aan de Cruisboomstraat. De bewoonster bemerkte de inbraak en ontstak het buitenlicht, waarna zij twee personen de tuin zag uit vluchten. Werd niets ontvreemd, alleen de achterdeur geforceerd.
Op maandag 29 maart 1999 omstreeks 10.50 uur werd een gaslek gemeld op de Geulderlei. Ter plaatse bleek, dat de eigenaar van het pand bezig was een nieuwe leiding te leggen, waarbij een oude leiding werd geraakt.
In de nacht van 29 op 30 maart 1999 werden twee personen aangehouden op de Eijskensweg welke reden in een onverzekerde auto, verder inbrekerswerktuig en weed bij zich hadden. Werden overgebracht naar het politiebureau te Sittard.
Gevonden: een attaché-case, roodbruin, kunstleer, merk Oslo, inh. 50 muziekcassettes. Een hond, ras Groenendaler.
Verloren: mapje met sleutels en viltenkaart, opschrift “t Centrum.

Brig. Giesen

De dorpstimmerman

Rond 1900 en later waren er ongeveer 5 (vijf) zelfstandige timmerlieden in Geulle: Jan Lemmens (Westbroek), Sjo Bollen (uit de Gank), Sjeng Ghijsen (op de Berg), Frans Vossen (Hussenberg) en Sjang Sassen (op Scherpenheuvel, zoals men het woonhuis met café aan de voet van de Snijdersberg noemde). Het waren pure handwerklieden, ieder op zijn eigen manier. Er werden enkele bomen gekapt in het bos en de kraanzagers uit het dorp zaagden hier planken of riggels van volgens opgave van de betreffende timmerman. Jan Lemmens maakte kozijnen, deuren en dergelijke bestemd voor de huizenbouw en kruisen voor op het kerkhof. In de oorlog 1940 – 1945 maakte hij ook spinnewielen. Sjo Bollen in de Gank was meer gespecialiseerd in meubels, stoelen, tafels en kasten. In 1914 maakte hij opbergkisten met deksel bestemd voor de soldaten van Geulle die naar de mobilisatie moesten. Deze kisten dienden als koffer in die tijd. Sjeng Ghijsen op de Berg was bekend om agrarische werktuigen zoals eggen, slepen, stelen voor aksen, kruiwagens van twee soorten hout, hooiharken en dergelijke. Frans Vossen in Hussenberg had een café met timmerwerkplaats. Ook hij werkte meestal voor de agrarische sector. Daarnaast had hij ook nog als een van de eersten in het dorp een logement voor zomergasten. Sjang Sassen op Scherpenheuvel was bekend om het maken van slagkarren en karrewielen. Hij had naast een grote houtdraaibank, die met de hand moest worden gedraaid en bestemd was voor het afdraaien van wielnaven, ook nog een spijkbank: een hulpstuk om een wiel in vast te zetten. Voor wielen werd meestal goed droog eikenhout gebruikt dat minstens drie (3) jaar gekapt moest zijn. Al deze timmerlieden maakten ook, als ze daar opdracht toe kregen, doodskisten of zerken zoals ze toen werden genoemd, voor een overleden dorpsgenoot. De zerken werden meestal van canadahout gemaakt, maar voor mensen met een dikke beurs werd ook wel eikenhout gebruikt. De timmerlieden hadden in die tijd geen machines, er was immers geen electrik (zo noemde men toen elektriciteit) in het dorp. Deze kwam pas in 1926. Alles werd met de raamzaag (of schirpzaag) en handzaag (of foekszwans) uitgezaagd, de gaten voor de penverbindingen werden met een omslagboor uitgeboord en met een houtbeitel uitgekapt. De grote gaten boorde men met een avegaar (of grote boor). Daarnaast bestonden er ook nog een wemelsboor en een vleem. Toen de elektrische houtbewerkingsmachines opkwamen, startte J. Bollen in Broekhoven een timmerfabriek en kwam er een einde aan het vak van dorpstimmerman. Trouwens, de meeste timmerlieden hadden geen opvolger en zo werd dit tijdperk afgesloten.

J. Maassen

Correctie

In de Sjakel van maart 1999 staan in het stukje “Herinneringen aan Harie Gulikers” enkele storende fouten:
Gulikers was Deken van Meerssen van 1975 tot 1980 en niet van 1980 tot 1984. Wat verderop staat dat hij al na 4 jaar jaar als Deken terug trad; dit moet zijn na 5 jaar.

S.W.

Geulle 50 jaar geleden……..

In de vorige editie van “Geulle 50 jaar geleden”, heb ik gevraagd of iemand de dichter kende die het gedicht schreef bij de opening van de schietbaan bij Jef Vossen in maart 1949. Frans Webers bracht mij de oplossing. Zijn vader, Frits Webers, was de dichter en tevens droeg hij het gedicht voor. Frans die er toen zelf bij was in zijn korte broek, vertelde verder dat de tekst van het gedicht geschreven was op een stukje krantenpapier.

Ook kreeg ik een reactie op het feit dat de handboogschutterij niet was opgericht op die datum, maar dat deze reeds bestond en haar lokaal had in de Harmoniezaal. De heer Sjeng Lennaerts was kastelein in de harmoniezaal en toen deze daar weg ging nam hij de schutterij mee naar het lokaal van Vossen.

April 1949

De tweede ronde van Geulle is verreden. Ook namen een 20-tal Geulse coureurs deel aan een wedstrijd op gewone fietsen. Winnaar van de wedstrijd werd Jef Simonis.
De collecte voor het Katholiek Thuisfront bracht de mooie som op van fl. 104,41.
Fanfare St. Caecilia bracht op 21 april een serenade bij de fam. V.d. Lande. Bij deze gelegenheid waren de fanfareleden uitgedost met de nieuwe petten.
De Sjakel nam kennis van het teleurstellende bericht uit Batavia dat, tengevolge van een vijandelijke actie, de soldaat Guus Muytjens ernstig gewond werd. Naar een nader van officiële zijde uit Batavia ontvangen telegram valt af te leiden dat de toestand niet ernstig is.

Hein Peters

Bewoners vertellen (1).

Leike Kusters brengt het water naar Geulle.

Leike is een van de bewoners van het bejaardentehuis. Met zijn 93 levensjaren (hij werd geboren in 1906) kan hij bijna de hele twintigste eeuw overzien. En hij heeft goed ‘uitgekeken’ want hij weet heel wat geschiedenis uit al die jaren op te diepen en veel verhalen op een leuke, soms guitige manier te vertellen.

Leike werd geboren in Moorveld in een (inmiddels lang geleden afgebroken) huis in de Heerenstraat, links van de familie Cobben. Toentertijd hoorde Moorveld bij de gemeente Ulestraten. De bebouwing hield bij huize Kusters op. Verder door richting Hussenberg was een open agrarisch gebied met alleen verspreide weilanden maar voornamelijk akkerland; een volledig open en onbewoond gebied tot voorbij de van der Meystraat (die toentertijd natuurlijk ook nog niet bestond).
Leike groeide op in goeie gezondheid en was in zijn jeugdjaren nog woonachtig op de Klinkeberg, in Brommelen en in de Cruisboomstraat (waar hij woonde naast ‘huize de Koekoek’). Vandaar verhuisde het ouderlijk gezin eind jaren twintig naar de Kleivelderstraat, plaatselijk bekend als “de Krawwehook” (vertaald: de Kraaienhoek). Deze naam is duidelijk ingegeven door de vele zwarte roeken die er bij tijd en wijle in grote getale nestelen in de hoge canadasbomen die ook nu nog in het verder door gelegen moerassig gebied groeien.
Als Leike onder in Geulle gaat wonen, heeft hij al heel wat werkzame jaren achter de rug. Lange tijd werkt hij op boerderijen in Geulle, Catsop en Kelmond tot in Spekholzerheide toe. Hij kent de boerenarbeid in al zijn verscheidenheid; zo ook het met de hand melken van koeien. Na een rondgang bij verschillende boerenbedrijven gaat Leike in de jaren twintig werken ‘op de koel’ bij de staatsmijn Maurits. Onder in de mijngangen aan het kolenfront moet hij de losgeslagen steenkool op de transportband scheppen. Het werk loopt af, Leike komt zonder werk en de eerste dag dat hij thuis is, verschijnt er op de Essendijk in Geulle een bedrijf dat ter plaatse putten gaat slaan voor de aanleg van een waterpompstation. Leike wordt gevraagd of hij wil meewerken, krijgt nog meer loon dan “op de koel” en begint rond de jaren dertig met werk in de waterwinning, een job die hij zijn verdere leven in verschillende varianten zal blijven uitoefenen.

Het waterpompstation Essendijk.
Voor het waterpompstation in Geulle (einde Essendijk, tegenover het Drukkerscollectief) zijn enkele diepe putten geboord. Bij het boren werd een ronde pijp met een doorsnee van ongeveer een halve meter de grond ingedreven. In Geulle-beneden komt met al na ongeveer zes meter op grondwaterniveau. Dat water is evenwel niet geschikt voor consumptie. Voor het pompstation in Geulle heeft men gepompt tot op een diepte van 65 meter.

Leike vertelt dat op de buizen in de grond een grote waterdruk stond, zo groot, dat het water aanvankelijk hoog over de rand van de brede pijp opbolde (vergelijkbaar met de kleine, opstulpende waterconstructies die men nu wel eens in tuinen ziet). De grote druk is inmiddels van het water af en nu wordt dat water continu met elektrische pompen omhoog gepompt. In Geulle wordt het water gezuiverd door een dikke laag fijnmazig grind, gevolgd door meer compacte gronden. Tijdens het zuiveringsproces wordt uit het wat bruinige water vooral ijzer verwijderd. Eenmaal gezuiverd wordt het water op transport gesteld “naar boven” en komt uiteindelijk terecht in het waterreservoir in het Beekerveld, ook bekend als het gebied van de Hoogkuil. Dat waterbekken ligt op een hoogte zodat van daaruit voldoende druk op het water onstaat voor toevoer naar de woningen.

Meer pompstations/ drijfzand.
In Geulle wordt op nog meer plaatsen water opgepompt en vervolgens op transport gezet. Er ligt nog een waterpompinstallatie op het Oostbroek nabij de boswachterswoning en een opzij van de straat nabij het heilig Hartbeeld. Leike vertelt nog een anekdote van de installatie op het Oostbroek, aangelegd door zekere Bollen (familie van de aannemer).

Bij het boren was de aannemer op drijfzand ‘gestoten’. Drijfzand is een in Geulle maar ook in Elsloo veel voorkomend probleem indien men de diepte ingaat. Vanaf “de berg”, ook bekend als het plateau van Schimmert, wordt continu water afgevoerd naar de lager gelegen gedeelten. In de overgang van de helling naar het dal manifesteren deze waterstromen zich, zodra gemengend met in de ondergrond aanwezige zandlagen, als drijfzand. En ook in de ondergrond maakt drijfzand zijn naam en faam volledig waar. De ploeterende aannemer kwam in gesprek met Leike die vanuit zijn ervaring adviseert om op het boorgat van bovenaf druk te zetten. Daartoe wordt de beek die ter plaatse uit het bos komt, verlegd naar de boorinstallatie. Het water uit de beek zorgtin de boorkolom voor een geweldige tegendruk ten opzichte van het ‘warrelende’ drijfzand. Dat bleek technisch dé oplossing om door het zwalkend drijfzand te komen. Het drijfzand werd op ongeveer 15 meter diep aangeboord, zo meent Leike zich te herinneren. Los van dit verhaal is drijfzand in het verleden onder meer gebleken bij de bouw van een huis aan de Poortweg in de jaren zestig. Ook bij de reconstructie van de Slingersberg in dezelfde tijd kreeg het wegenbouwbedrijf in de bocht voorbij Sjan van Graade te maken met drijfzand. Het kostte de aannemer bijna zijn (financiële) kop. Bij de aanleg van het Julianakanaal heeft men ter hoogte van Elsloo grote drainage-constructies moeten uitvoeren om de geplande werken te kunnen uitvoeren. Het mag duidelijk zijn: bouwen op drijfzand, niet aan beginnen!

De waterleiding.
Het boren naar diepe waterlagen en de bouw van het waterpompstation aan de Essendijk heeft alles te maken met de nutsvoorziening de waterleiding die eind jaren twintig wordt aangelegd. Voor de mensen in die tijd een geweldige vooruitgang op velerlei gebied. Eerstens het menselijk gemak. Men krijgt het water in huis en men behoeft derhalve niet meer met het juk en twee emmers naar de openbare waterpomp te gaan. Of naar de waterputten zoals die in gebruik zijn geweest in de Breuk (vanuit Moorveld via Bospad naar beneden) of de Kloas put in het Dennenbos, of naar de Rin en het Peulke in het Geerkensdaal, bij het Waalserstraatje, de oorsprong van de Waalsenbeek, in de laakberg, de oorsprongvan de Hussenbeek alsook van de Hemelbeek, in het Dommendaal, op de grens tussen Geulle en Elsloo, genaamd “De Wesj”, waar vele liters water per minuut opborrelen.

Paul Notten

(Wordt in de volgende Sjakel vervolgd